Trong vài tháng qua, thương nhân Trung Quốc đã hủy các đơn hàng đậu nành từ Mỹ và chuyển sang mua của các nước Nam Mỹ nhằm tránh bị áp thuế nhập khẩu cao trong bối cảnh leo thang chiến tranh thương mại Mỹ – Trung. Tuy nhiên, theo Ngân hàng đầu tư Morgan Stanley, Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào nguồn cung đậu nành từ Mỹ và khả năng họ sẽ quay lại mua hàng của nông Mỹ vào tháng Chín tới khi bắt đầu vào thu hoạch vụ mùa mới.
Giá đậu nành hiện nay tại Chicago đã giảm 16% so với đầu tháng Tư – thời điểm bắt đầu leo thang căng thẳng thương mại Mỹ – Trung.
Báo cáo của Morgan Stanley mới đây phân tích: “Mặc dù sự sắp xếp lại thương mại toàn cầu có thể làm giảm nhẹ ảnh hưởng về giá đối với người tiêu dùng địa phương, nhưng chúng tôi cho rằng Trung Quốc sẽ chấm dứt trả giá [thấp]”.
Morgan Stanley nhận định rằng trong trung hạn Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào đậu nành Mỹ, do đó, giá mặt hàng này tại Chicago sẽ sớm phục hồi.
“Trung Quốc cần các nhà sản xuất Mỹ phải có lợi nhuận để giữ cân bằng thị thường”, báo cáo của Morgan Stanley cho biết.
Theo thống kê của Morgan Stanley, Trung Quốc là nước tiêu thụ đậu nành lớn nhất thế giới, chiếm hơn một nửa nhập khẩu toàn cầu. Trong khi, Mỹ là nước sản xuất đậu nành lớn nhất thế giới và gần 40% nhập khẩu đậu nành của Trung Quốc là từ các nhà sản xuất Mỹ.
Vào đầu tháng Bảy, Trung Quốc đã đánh thuế 25% lên nhiều hàng hóa nhập từ Mỹ, trong đó có đậu nành, để đáp trả gói áp thuế 25% lên hàng Trung Quốc của chính phủ Trump. Nông dân trồng đậu nành tại Mỹ là những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong chiến tranh thương mại Mỹ – Trung khi riêng đậu nành chiếm tới 10% tổng giá trị xuất khẩu của Mỹ vào Trung Quốc.
Giá đậu nành tại Chicago giảm khi thương nhân Trung Quốc chuyển hướng sang mua hàng của Brazil và Argentina trước thời điểm thuế nhập khẩu có hiệu lực. Tuy nhiên, theo Morgan Stanley, Trung Quốc không thể chỉ phụ thuộc vào hai quốc gia Nam Mỹ này.
Báo cáo của Morgan Stanley cho hay: “Brazil và Argentina không thể đáp ứng tất cả nhu cầu đậu nành của Trung Quốc, đặc biệt sau khi Argentina vừa trải qua một trận hạn hán làm giảm sản lượng khoảng 40%, trong khi vận chuyển là vấn đề lớn tại Brazil”.
Hiện tại, Brazil đứng thứ hai và Argentina đứng thứ ba trong số những quốc gia trồng đậu nành hàng đầu thế giới.
Theo báo cáo của Morgan Stanley, Trung Quốc cần nhập khẩu 97 triệu tấn đậu nành mỗi năm, nhưng tổng sản lượng đậu nành tại Nam Mỹ vụ mùa 2017-2018 chỉ được 76 triệu tấn. Do thiếu hụt nguồn cung này, nên Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào nguồn sản xuất từ Mỹ để duy trì cán cân cung-cầu toàn cầu.
Morgan Stanley đánh giá rằng do môi trường kinh doanh và giá cả hàng hóa không ổn định hiện nay, rất khó khuyến khích cả Brazil và Argentina mở rộng thêm diện tích canh tác đậu nành. Theo đó, trong trung hạn, Trung Quốc có thể vẫn phải “tiếp tục phụ thuộc vào nhập khẩu từ Mỹ và chênh lệnh giá đậu nành giữa Chicago và Nam Mỹ sắp tới sẽ thu hẹp lại”.
Ngoài ra, mùa thị trường đậu nành Brazil sẽ kết thúc khi vụ thu hoạch tại Mỹ bắt đầu vào tháng Chín. Vì vậy, các thương nhân quốc tế, trong đó có Trung Quốc, dự kiến sẽ quay lại mua hàng của nông dân Mỹ.
Báo cáo của Morgan Stanley đưa ra dự đoán rằng vào quý IV, “Trung Quốc sẽ phải mua đậu nành Mỹ và điều này sẽ có thể đẩy giá tại Chicago trở về mức 9,5 USD/bushel (1 bushel tương đương khoảng 36 kg)”.
Bên cạnh đó, nông dân Mỹ cũng sẽ được nhận một khoản trợ cấp lớn từ chính phủ lên tới 12 tỷ USD để giảm thiểu tổn thất trong chiến tranh thương mại. Tổng thống Trump cũng vừa đạt được thỏa thuận với Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Juncker về việc Liên minh Châu Âu sẽ tăng nhập khẩu đậu nành của Mỹ.
Xuân Thành
