Ai trên đời chẳng nhìn thấy sấm sét xảy ra như thế nào rồi. Nhưng bạn có biết rằng hiện tượng thiên nhiên kỳ vĩ này còn tạo ra một mùi cực kỳ đặc trưng không?
Có lẽ nhiều người không biết, sấm sét có thể tạo ra một mùi hương hết sức đặc trưng. Nó khá tinh tế và nhẹ nhàng, nhưng đặc biệt, và có thể bạn đã từng ngửi thấy mà không biết.
Nguồn gốc của mùi hương này là?
Khi chớp được hình thành, các tia lửa điện sẽ nung nóng không khí ở một nhiệt độ bạn không thể tưởng tượng được - khoảng 30.000 độ C. Tốc độ nung nóng quá nhanh khiến không khí nở ra đột ngột, tạo nên một tiếng nổ - chính là sấm.
Đó là những kiến thức vật lý cơ bản về sấm chớp. Nhưng nếu xét trên góc độ phân tử thì khi sấm sét xảy ra, các hóa chất bắt đầu phản ứng với nhau ở tốc độ cực nhanh, để lại một mùi hương rất đặc trưng.
Về cơ bản, không khí bao gồm 78% nitrogen, 20% là oxy, và 2% các loại khí khác. Cả 2 loại khí này tồn tại ở dạng phân tử (N2 và O2). Khi chớp loé lên, nhiệt độ tạo ra sẽ tách mỗi liên kết giữa các phân tử, và chúng ta có một nhóm nguyên tử N và O trôi nổi.
Hầu hết số này sẽ gắn lại với nhau khi nhiệt độ hạ xuống, nhưng vẫn có một vài nhóm bị đảo lộn. Ví dụ, các nguyên tử O sẽ kết hợp với phân tử O2, tạo ra O3 (khí ozone). Và nếu ozone được tạo ra ở mật độ đủ, nó sẽ để lại một mùi hương rất đặc trưng mà bạn sẽ nhận ra ngay ở thời điểm sét bắt đầu đánh.
Mùi hương ấy như thế nào nhỉ?
Bạn có nhớ mùi hương vẫn thường bốc lên khi trời sắp mưa không? Một số người so sánh mùi sét giống mùi chlorine có trong bể bơi, hoặc với mấy loại hóa chất tẩy rửa vẫn thường sử dụng. Nguyên do là vì ozone cũng có tác dụng diệt khuẩn, và nó cho chúng ta thấy cảm giác sạch sẽ, thư thái hơn.
Thậm chí kể cả khi cơn mưa chẳng có mấy đợt sét, thì vẫn có một lượng ozone và NO2 nhất định do gió gửi đến. Vấn đề là ở chỗ mũi của con người cực nhạy ở khả năng phát hiện ozone trong không khí, dù mật độ chỉ rơi vào khoảng... 10 phần tỷ. Để so sánh thì giống như bạn múc khoảng 3 thìa trà đổ xuống một cái bể bơi tiêu chuẩn của Olympic vậy.
Thế nhé. Lần tới khi có mưa bão, hãy mở cửa và hít một hơi thật sâu. Bạn đang ngửi thấy mùi sét đấy!
