Nhà sử học kinh tế Mỹ Claudia Goldin đoạt giải Nobel Kinh tế năm 2023
Reuters
2–3 minutes
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển hôm thứ Hai công bố nhà sử học kinh tế Harvard Claudia Goldin được trao giải Nobel kinh tế năm 2023 vì những nghiên cứu tìm ra nguyên nhân sâu xa của sự bất bình đẳng giời trên thị trường lao động và tiền lương.
Giải thưởng danh giá có tên chính thức là Giải Sveriges Riksbank về Khoa học Kinh tế để tưởng nhớ Alfred Nobel, là giải thưởng cuối cùng trong loạt giải Nobel năm nay với trị giá 11 triệu curon Thụy Điển, tương đương gần 1 triệu đôla.
Hội đồng trao giải nói trong một tuyên bố: “Người đoạt giải Khoa học Kinh tế năm nay, bà Claudia Goldin, đã cung cấp một báo cáo toàn diện đầu tiên về thu nhập và sự tham gia vào thị trường lao động của phụ nữ qua nhiều thế kỷ”.
"Nghiên cứu của bà Goldin hé lộ nguyên nhân của sự thay đổi, cũng như nguyên nhân chính dẫn đến khoảng cách giới tính còn tồn tại”.
Giải thưởng về kinh tế là giải cuối cùng trong loạt giải Nobel năm nay, trong đó các giải thưởng đã được trao cho những khám phá vắc-xin ngừa Covid-19, ảnh chụp nhanh nguyên tử và “chấm lượng tử”, cũng như cho một nhà viết kịch người Na Uy và một nhà hoạt động người Iran.
Bà Goldin, người vào năm 1990 đã trở thành người phụ nữ đầu tiên làm việc tại khoa kinh tế của Đại học Harvard, là người phụ nữ thứ ba giành được giải Nobel kinh tế - và là người đầu tiên giành được giải thưởng một mình thay vì được chia ra.
Bà ca ngợi quyết định này là "giải thưởng cho những ý tưởng lớn và sự thay đổi lâu dài".
Bà Goldin nói với Reuters từ nhà riêng ở Cambridge, Massachusetts: “Vẫn có sự khác biệt lớn giữa phụ nữ và nam giới về những gì họ làm, cách họ được trả lương, v.v.”.
Bà nói trong một đoạn ghi âm đăng trên trang web Nobel: “Tôi luôn nghĩ mình là một thám tử và cách đây nhiều năm tôi đã viết… một tác phẩm có tựa đề ‘nhà kinh tế học là một thám tử’. “Tôi đã là thám tử từ khi còn nhỏ”.
Israel tuyên bố tiêu diệt những kẻ xâm nhập có vũ trang từ Lebanon
Reuters
4–5 minutes
Israel hôm thứ Hai cho biết quân đội của họ được trực thăng yểm trợ đã tiêu diệt một số kẻ xâm nhập có vũ trang từ Lebanon sang, làm dấy lên lo ngại giao tranh có thể lan rộng, hai ngày sau khi các tay súng Hamas từ Gaza đã xâm nhập vào các thị trấn của Israel và gây ra các cuộc tấn công đẫm máu.
Quân đội Israel cho biết họ đã huy động 300.000 quân dự bị và đang phong tỏa toàn bộ Dải Gaza – một dấu hiệu cho thấy Israel có thể đang lên kế hoạch tấn công Hamas trên Dải Gaza.
Các chiến binh Hamas vẫn ẩn náu ở một số địa điểm bên trong Israel hai ngày sau khi họ từ Gaza tiến sang giết chết 700 người Israel và bắt giữ hàng chục con tin trong một cuộc đột kích làm tiêu tan danh tiếng bất khả chiến bại của Israel.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu nói với thị trưởng các thị trấn phía nam bị tấn công bất ngờ rằng phản ứng của Israel sẽ "thay đổi Trung Đông".
Tại Gaza do Hamas kiểm soát, Israel đã tiến hành các cuộc tấn công trả đũa mạnh mẽ nhất từ trước đến nay, khiến hơn 500 người thiệt mạng kể từ thứ Bảy. Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant tuyên bố thắt chặt phong tỏa Gaza, điều này sẽ khiến ngay cả lương thực và nhiên liệu không thể đến được Dải Gaza, nơi có 2,3 triệu người sinh sống.
Viễn cảnh giao tranh có thể lan sang các khu vực khác đã khiến khu vực này lo ngại. Quân đội Israel "đã tiêu diệt một số nghi phạm có vũ trang xâm nhập vào lãnh thổ Israel từ Lebanon", quân đội cho biết và nói rằng máy bay trực thăng "hiện đang tấn công trong khu vực".
Một quan chức của Hezbollah phủ nhận việc nhóm này đã tiến hành bất kỳ hoạt động nào bên trong Israel. Hezbollah, một nhóm chiến binh người Shia ở miền nam Lebanon, được Iran hậu thuẫn giống như Hamas.
Tại miền nam Israel, nơi xảy ra vụ tấn công chết người của Hamas, người phát ngôn của quân đội Israel cho biết quân đội đã tái lập quyền kiểm soát các cộng đồng bên trong Israel, nhưng các cuộc đụng độ riêng lẻ ở đó vẫn tiếp tục do một số tay súng vẫn hoạt động.
Người phát ngôn quân đội, Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari cho biết: “Chúng tôi hiện đang tiến hành truy quét ở tất cả các cộng đồng và dọn dẹp khu vực”. Trước đó, một phát ngôn viên khác, Trung tá Richard Hecht, thừa nhận rằng "mất nhiều thời gian hơn chúng tôi mong đợi để đưa mọi thứ trở lại thế trận phòng thủ, an ninh".
Những hình ảnh gây sốc về thi thể của hàng trăm thường dân Israel nằm ngổn ngang trên đường phố của các thị trấn, bị bắn chết tại một bữa tiệc khiêu vũ ngoài trời và bị bắt cóc khỏi nhà của họ là những điều chưa từng thấy trước đây trong cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ giữa Israel và Palestine.
Thông báo rằng 300.000 quân dự bị đã được huy động chỉ trong hai ngày đã làm tăng thêm suy đoán rằng Israel có thể đang dự tính một cuộc tấn công trên bộ vào Gaza, vùng lãnh thổ mà nước này đã bỏ gần hai thập kỷ trước.
Người Palestine cho biết đã nhận được các cuộc gọi và tin nhắn âm thanh trên điện thoại di động từ các nhân viên an ninh Israel yêu cầu họ rời khỏi các khu vực chủ yếu ở vùng lãnh thổ phía bắc và phía đông của Gaza, đồng thời cảnh báo rằng quân đội sẽ hoạt động ở đó.
Hamas, một nhóm Hồi giáo có vũ trang kêu gọi hủy diệt Israel, nói rằng cuộc tấn công của họ được biện minh bởi hoàn cảnh khó khăn của Gaza dưới sự phong tỏa kéo dài 16 năm và cuộc đàn áp đẫm máu nhất của Israel trong nhiều năm ở Bờ Tây bị chiếm đóng.
Israel và các nước phương Tây nói không gì có thể biện minh cho việc cố ý giết hại hàng loạt dân thường.
Bộ Y tế Gaza cho biết ít nhất 560 người Palestine đã thiệt mạng và 2.900 người bị thương trong các cuộc không kích của Israel vào khu vực bị phong tỏa kể từ thứ Bảy.
Ai Cập, Qatar làm trung gian điều giải
Theo các nguồn tin an ninh, Ai Cập, quốc gia từng làm trung gian điều giải cho Israel và Hamas trong các cuộc xung đột ở quá khứ, đang liên hệ chặt chẽ với hai bên, cố gắng ngăn chặn sự leo thang hơn nữa.
Một nguồn tin nói với Reuters rằng các nhà hòa giải Qatar đã tổ chức các cuộc gọi khẩn cấp với các quan chức Hamas để cố gắng đàm phán trả tự do cho phụ nữ và trẻ em Israel bị các chiến binh Hamas bắt và giam giữ ở Gaza, để đổi lấy việc thả 36 phụ nữ và trẻ em Palestine khỏi các nhà tù của Israel.
Một cuộc tấn công trên bộ sẽ là một bước quan trọng đối với Israel, nước đã đưa quân trở lại Gaza hai lần kể từ khi từ bỏ lãnh thổ này gần hai thập kỷ trước, nhưng đã cố gắng tránh tái áp dụng bất kỳ sự chiếm đóng lâu dài nào ở đó.
*************
Nóng: Israel tuyên bố phong tỏa hoàn toàn dải Gaza, ngăn ‘quái thú’
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant tuyên bố phong tỏa hoàn toàn dải Gaza, cắt hết điện, nước, thực phẩm… trong diễn biến mới nhất liên quan tới cuộc xung đột giữa Israel và Hamas.
Hamas (Phong trào kháng chiến Hồi giáo) là tổ chức kiểm soát dải Gaza, đang là tâm điểm của dư luận quốc tế sau cuộc tấn công nhằm vào địch thủ Israel.
Đáp lại cuộc tấn công của Hamas, phía Israel đã thực hiện các cuộc tấn công vào dải Gaza. Ít nhất 1.100 người đã thiệt mạng trong vụ xung đột đẫm máu này. Nhưng có vẻ Israel chưa muốn dừng lại khi áp dụng một số biện pháp mới chống lại Hamas.
Trong tuyên bố ngày 9-10, bộ trưởng Quốc phòng Israel khẳng định sẽ phong tỏa hoàn toàn dải Gaza, bao gồm việc cấm thực phẩm và nhiên liệu.
Ông Gallant mô tả động thái này là một phần trong cuộc chiến chống lại "quái thú". Ông này nói: "Chúng tôi sẽ bao vây Gaza hoàn toàn… Không điện, không nước, không gas, tất cả đóng hết".
Trên thực tế, Gaza đã bị phong tỏa trên không, đất liền và trên biển kể từ năm 2007. Hơn 2 triệu cư dân trong khu vực này tiếp tục đối diện cảnh thiếu điện và nước, cũng như thuốc và dịch vụ y tế.
Hành động cứng rắn của Israel có thể sẽ vấp phải sự phản đối, vì nhiều ý kiến tới nay kêu gọi đàm phán và tránh thảm họa nhân đạo. Thậm chí việc ông Gallant gọi đối tượng bị phong tỏa lần này bằng chữ "quái thú" cũng nhiều khả năng gặp chỉ trích, vì dải Gaza là nơi sinh sống của nhiều thường dân Palestine.
Trong cuộc họp khẩn ngày 9-10, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc được cho đã không thể tìm sự thống nhất để ra tuyên bố chung về xung đột Israel - Hamas.
Giá dầu tăng 4% ngày đầu tuần sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel
3–4 minutes
Khai thác dầu khí - hình minh họa
Giá dầu thô Brent vừa tăng thêm 2,5 USD một thùng, lên 87,05 USD và giá dầu tại Mỹ cũng lên.
Dù Israel và các vùng đất Palestine không sản xuất ra dầu nhưng đều nằm trong vùng Trung Đông vốn là nơi chung cấp gần 1/3 sản lượng dầu thô của thế giới.
Cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào Israel là sự kiện bạo lực leo thang lớn nhất giữa hai bên từ nhiều thập niên qua.
Các hãng thông tấn sáng thứ Hai cho hay phải ứng của thị trường ngay lập tức đẩy giá dầu thô lên.
Trong khi các quốc gia phương Tây đồng loạt lên án cuộc tấn công của tổ chức vũ trang Palestine Hamas mà nhiều quốc gia gồm Hoa Kỳ gọi là “khủng bố”, một phát ngôn viên của Hamas nói với đài BBC họ “có sự ủng hộ trực tiếp của Iran".
Iran hiện là một trong số các nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới.
Thế nhưng, tại một cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ hôm Chủ Nhật ở New York, Tehran bác bỏ chuyện họ có dính líu đến cuộc tấn công của Hamas, theo Reuters.
Cùng lúc, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi bày tỏ sự ủng hộ cuộc tấn công của Hamas đánh vào lãnh thổ Israel hôm 07/10.
Một chuyên gia về năng lượng, ông Saul Kavonic nói với đài BBC rằng giá dầu trên thị trường tăng lên vì “viễn cảnh lan rộng của xung đột tới các nước sản xuất dầu chủ chốt trong vùng, như Iran và Ả Rập Saudi”.
Sáng thứ Hai tuần này, giá dầu thô West Texas Intermediate ở Hoa Kỳ cũng tăng thêm 2,70 USD, lên 85,50 USD.
Đồng bảng mất giá
Tại Anh Quốc, chưa cần có khủng hoảng mới nhất ở Trung Đông thì giá dầu đã cao.
Theo BBC News, giá năng lượng, gồm xăng dầu, tăng mạnh trong năm 2021 và nửa đầu năm 2022, chủ yếu vì thị trường biến động sau cuộc xâm lăng Ukraine của Nga.
Cuối 2022 giá xăng dầu tại Anh có giảm để rồi lại vừa lên trong hai tháng qua.
Lần tăng cuối cùng là vì Ả Rập Saudi và Nga đồng ý giảm sản lượng dầu bán ra vào tháng 8/2023.
Từ đầu tháng 10, giá dầu diesel mà người chạy xe hơi, xe tải ở Anh phải trả tăng từ 1,54 lên 1,63 bảng/lít.
Giá xăng trung bình lên tới 1,60 bảng/lít nhưng các trạm xăng cạnh xa lộ có chỗ bán giá 1,83 bảng/lít, theo chuyên trang ngành xe cộ RAC.
Với nền kinh tế và người tiêu dùng tại Anh, giá dầu xăng họ phải trả đã tăng lên còn vì đồng bảng (sterling) yếu đi so với đô la Mỹ, tiền tệ dùng trong buôn bán dầu khí trên thị trường thế giới.
Giá xăng dầu bán lẻ tại Anh lại vừa tăng lên, có nơi tới 1,83 bảng/lít xăng
Israel pháo kích dữ dội Gaza và chưa kiểm soát được toàn bộ các điểm bị Hamas chiếm giữ
Thanh Hà
Xung đột bước sang ngày thứ ba, Israel vẫn chưa tiêu diệt được các chiến binh Hamas chiếm giữ 7 hoặc 8 địa điểm trên lãnh thổ Israel. Sáng nay 09/10/2023 quân đội Israel thông báo triển khai « hàng chục ngàn quân » bao vây dải Gaza và trong đêm qua đã nã pháo vào « hơn 500 mục tiêu của Hamas và tổ chức thánh chiến Hồi Giáo Jihad ».
Đăng ngày:
2 phút
Theo thẩm định của chính quyền Tel Aviv, có khoảng « 1000 chiến binh Hamas tham gia vào chiến dịch thâm nhập lãnh thổ Israel, sát hại và bắt giữ nhiều công dân Israel làm con tin. « Nhiều thường dân và quân nhân Isael đang trong tay địch, đây là thời điểm chiến ranh » tư lệnh quân đội Herzo Helavi đã tuyên bố như trên vào chiều Chủ Nhật 08/10/2023 trong lúc thủ tướng Benjamin Netanyahu chuẩn bị công luận trước viễn cảnh « một cuộc chiến tranh kéo dài ».
Theo tổng kết sơ khởi, từ sau cuộc tấn công bất ngờ của Hamas sáng sớm thứ Bẩy 07/10, có ít nhất 700 công dân Israel thiệt mạng, hơn 2.000 người bị thương. Về phía Palestine, thiệt hại nhân mạng lên tới gần 450 người. Văn phòng Liên Hiệp Quốc đặc trách về nhân đạo tại Trung Đông, ghi nhận xung đột trong những ngày qua khiến 123.000 người Palestin phải di tản.
Trong cuộc xung đột này, thường dân là những nạn nhân đầu tiên như tường thuật của thông tín viên thường trực Sami Boukhelifa từ Jerusalem.
« Chiến đấu cơ, máy bay trực thăng, đạn pháo hạng nặng… Dải Gaza bị chìm ngập trong các đợt mưa bom. Hơn 120.000 thường dân đã phải di tản theo như thẩm định của Liên Hiệp Quốc. Người dân Palestin lãnh đủ các đợt phản công của Israel. Chúng tôi liên lạc được với một dân cư ở Gaza bà cho biết ‘Israel không báo trước khi họ dội bom. Các chiến binh Hamas thì họ ẩm nấp dưới đường hầm chỉ có thường dân sống trên mặt đất là trên tuyến đầu’.
Một nhân chứng khác cho biết thêm : Theo quan điểm của Israel thì tất cả chúng tôi đều là những tội phạm. Quân đội Israel không phủ nhận điều này. Một phát ngôn viên của bên quân đội sáng nay giải thích : Chúng tôi cố gắng tránh để xảy ra những hậu quả ngoài ý muốn, nhưng khi lực lượng Hamas tấn công Israel thì họ cũng không cảnh báo trước cho chúng tôi biết. Giờ đây, chúng tôi cũng thay đổi cách hành động ».
**********
Xung đột Israel-Hamas: Số người chết vượt 1.100
Khánh Như
~3 minutes
Trong đó, khoảng 700 người, bao gồm 44 binh sĩ Israel được xác nhận đã chết ở miền nam nước này, nơi Hamas phát động cuộc tấn công, theo AP.
Còn tại Gaza, nơi Israel đáp trả dữ dội, các quan chức báo cáo có ít nhất 413 người thiệt mạng. Ngoài ra, Israel cho biết hơn 100 công dân, bao gồm phụ nữ và trẻ em, đã bị Hamas bắt cóc.
Ở phía Palestine, Bộ Y tế nước này xác nhận 424 công dân đã bị lực lượng Israel giết chết ở Bờ Tây và dải Gaza kể từ ngày 7.10, thời điểm giao tranh bùng phát, theo hãng Al Jazeera.
Nhiều nạn nhân Israel là thường dân bị sát hại tại nhà, trên đường phố và tại các địa điểm khác dọc theo vùng lãnh thổ rộng lớn giáp Gaza. Điều này đã khiến Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken mô tả tình hình hiện tại như một vụ "tấn công khủng bố bừa bãi" của Hamas.
Ông Blinken nói thêm rằng Nhà Trắng chưa có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy Iran đứng sau Hamas. Tuy nhiên, các quan chức cho biết không thể phủ nhận trong quá khứ Tehran từng hỗ trợ Hamas. Theo phía Mỹ, mối quan hệ lâu dài của Iran với Hamas cho thấy rất có khả năng nước này đã giúp đào tạo và tài trợ cho nỗ lực cuối cùng dẫn đến cuộc tấn công cuối tuần qua.
Ở diễn biến khác, điện đàm Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết viện trợ quân sự của Mỹ "hiện đang trên đường đến và sẽ tiếp tục hỗ trợ nhiều hơn trong những ngày tới". Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết tàu sân bay USS Gerald R Ford và nhóm tàu chiến tấn công sẽ được di chuyển đến gần Israel hơn, trong khi các phi đội không quân trong khu vực sẽ được tăng cường để phô trương sức mạnh.
Ngoài dải Gaza, các lực lượng Israel và lực lượng dân quân Hezbollah do Iran hậu thuẫn ở Li Băng trong ngày qua đã đấu pháo và bắn tên lửa ở phía bắc, Reuters đưa tin.
Lời kêu gọi kiềm chế bạo lực đến từ khắp nơi trên thế giới. Ả Rập Xê Út, quốc gia đang đàm phán với Mỹ về việc bình thường hóa quan hệ với Israel, đã kêu gọi cả hai bên kiểm soát để tránh làm bạo lực lan rộng hơn nữa.
Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin cho biết Mỹ sẽ phái nhiều tàu và máy bay quân sự đến gần Israel để thể hiện sự ủng hộ. Washington tin rằng cuộc tấn công mới nhất của Hamas có thể có động cơ nhắm phá vỡ khả năng bình thường hóa quan hệ Israel- Ả Rập Xê Út.
Các chiến binh Hamas xâm nhập và tấn công khắp các thị trấn của Israel gây ra một ngày đẫm máu nhất cho Israel trong mấy mươi năm hôm thứ Bảy 7/10. Israel đã tấn công người Palestine bằng các cuộc không kích ở Gaza hôm Chủ nhật, với hàng trăm người được cho là đã thiệt mạng ở cả hai bên. Bạo lực gia tăng có nguy cơ bắt đầu một cuộc chiến tranh lớn mới ở Trung Đông.
Bộ trưởng Austin cũng nói thêm rằng Hoa Kỳ sẽ cung cấp đạn dược cho Israel và hỗ trợ an ninh của Mỹ cho Israel sẽ bắt đầu được triển khai ngay vào ngày Chủ nhật. Ông cho biết Lầu Năm Góc cũng sẽ bổ sung thêm máy bay chiến đấu tới khu vực.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hôm Chủ Nhật nói với Thủ tướng Benjamin Netanyahu rằng viện trợ bổ sung cho Lực lượng Phòng vệ Israel đang trên đường tới Israel và sẽ có thêm nhiều viện trợ khác trong những ngày tới, Nhà Trắng cho biết tiếp theo sau cuộc điện đàm của hai ông.
Bộ trưởng Austin đã ra lệnh cho một nhóm tàu sân bay tấn công di chuyển đến gần Israel hơn. Ông nói trong tuyên bố: “Tôi đã ra lệnh cho Nhóm tấn công tàu sân bay USS Gerald R. Ford di chuyển tới Đông Địa Trung Hải”.
Cuộc tấn công của Hamas vào rạng sáng thứ Bảy là cuộc tấn công lớn nhất và nguy hiểm nhất vào Israel kể từ khi Ai Cập và Syria phát động cuộc tấn công bất ngờ trong nỗ lực đòi lại lãnh thổ đã mất trong cuộc chiến Yom Kippur 50 năm trước.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm Chủ nhật nói với CNN: “Không có gì ngạc nhiên khi một phần động cơ có thể là làm gián đoạn nỗ lực gắn kết Ả Rập Xê Út và Israel, cùng với các quốc gia khác có thể quan tâm đến việc bình thường hóa quan hệ với Israel”.
Hamas hôm thứ Bảy nói rằng cuộc tấn công được thúc đẩy bởi cái mà họ gọi là các cuộc tấn công leo thang của Israel nhằm vào người Palestine ở Bờ Tây, Jerusalem và chống lại người Palestine trong các nhà tù của Israel.
Lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh đã nhấn mạnh các mối đe dọa đối với Nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa ở Jerusalem, việc Israel tiếp tục phong tỏa Gaza và việc Israel bình thường hóa quan hệ với các nước trong khu vực.
Tháng trước, ông Netanyahu cho biết ông tin rằng Israel đang trên đà hòa bình với Ả Rập Xê Út, dự đoán rằng động thái này có thể định hình lại Trung Đông. Ả Rập Xê Út, quê hương của hai ngôi đền linh thiêng nhất của đạo Hồi, từ lâu đã nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước của người Palestine như một điều kiện để công nhận Israel - điều mà nhiều thành viên trong liên minh tôn giáo dân tộc chủ nghĩa của ông Netanyahu từ lâu đã phản đối.
Hoa Kỳ hôm Chủ nhật nói rằng các nỗ lực bình thường hóa quan hệ giữa Ả Rập Xê Út -Israel sẽ tiếp tục bất chấp cuộc tấn công mới nhất.
Phó cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jon Finer hôm Chủ nhật nói với Fox News: “Chúng tôi nghĩ rằng sẽ có lợi cho cả hai nước nếu tiếp tục theo đuổi khả năng này”.
Ngoại trưởng Blinken nói thêm rằng Hoa Kỳ chu ý đến các báo cáo về một số người Mỹ bị giết và bắt cóc ở Israel, và Washington đang tìm cách xác minh các chi tiết và số liệu.
Ông Blinken nói: “Chúng tôi nhận được báo cáo rằng một số người Mỹ đã thiệt mạng. Chúng tôi đang tích cực xác minh các thông tin đó”.
Ngoại trưởng Blinken coi cuộc tấn công vào Israel là một "cuộc tấn công khủng bố của một tổ chức khủng bố".
Ông Blinken nói thêm rằng hầu hết lãnh thổ Israel hôm Chủ nhật tương đối yên tĩnh nhưng giao tranh dữ dội ở Gaza, một vùng đất của người Palestine bị Israel phong tỏa đã chứng kiến nhiều tuần biểu tình của các nhóm thanh niên do những bất bình lâu dài liên quan đến sự chiếm đóng của quân đội Israel, chủ nghĩa dân tộc Palestine và khó khăn kinh tế kéo dài.
Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ chưa có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy Iran đứng sau vụ tấn công mới nhất ở Israel nhưng ông lưu ý mối quan hệ lâu dài giữa Iran và Hamas, lực lượng cai trị Gaza.
***********
Động đất ở Afghanistan, ít nhất 2.445 người thiệt mạng, số thương vong còn tăng
Reuters
2–3 minutes
Chính quyền Taliban hôm Chủ nhật 8/10 cho hay hơn 2.400 người đã thiệt mạng trong các trận động đất kinh hoàng nhất trong nhiều năm tại Afghanistan, quốc gia nhiều núi non và thường xuyên xảy ra động đất.
Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) cho biết trận động đất hôm thứ Bảy ở miền tây Afghanistan, cách thành phố Herat 35 km về phía tây bắc, với cường độ 6,3 độ richter.
Đây là một trong những trận động đất nguy hiểm nhất thế giới trong năm nay. Trước đó vào tháng Hai, các trận động đất mạnh ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria khiến khoảng 50.000 người thiệt mạng.
Phát ngôn viên Janan Sayeeq của Bộ Thảm họa nói trong một tin nhắn gửi cho Reuters rằng số người chết đã tăng lên 2.445 người, nhưng ông đã điều chỉnh giảm số người bị thương xuống "hơn 2.000". Trước đó, ông cho biết có 9.240 người bị thương.
Ông Sayeeq cũng cho biết 1.320 ngôi nhà đã bị hư hại hoặc phá hủy. Số người chết tăng vọt từ 500 người được hội Trăng lưỡi liềm đỏ báo cáo trước đó hôm Chủ nhật.
Ông Sayeeq nói trong một cuộc họp báo rằng có 10 đội cứu hộ đang có mặt ở khu vực giáp biên giới Iran.
Ông Suhail Shaheen, người đứng đầu văn phòng chính trị Taliban ở Qatar, nói trong một thông điệp gửi tới giới truyền thông rằng thực phẩm, nước uống, thuốc men, quần áo và lều là những thứ cần thiết khẩn cấp để cứu hộ và cứu trợ.
Được bao bọc bởi những ngọn núi, Afghanistan từng có lịch sử xảy ra các trận động đất mạnh, nhiều trận động đất ở khu vực Hindu Kush hiểm trở giáp biên giới Pakistan.
Số người chết thường tăng lên khi có thông tin từ những vùng xa xôi hơn của một quốc gia nơi hàng thập kỷ chiến tranh đã khiến cơ sở hạ tầng rơi vào tình trạng hỗn loạn và các hoạt động cứu trợ, cứu hộ khó tổ chức và thực hiện.
Hệ thống chăm sóc sức khỏe của Afghanistan, phụ thuộc gần như hoàn toàn vào viện trợ nước ngoài, đã phải đối mặt với sự cắt giảm đến tê liệt trong hai năm qua kể từ khi Taliban tiếp quản chính phủ và nhiều hỗ trợ quốc tế, vốn hình thành nên xương sống của nền kinh tế, đã bị dừng lại.
***********
Gần 1.000 người thiệt mạng vì đụng độ giữa Hamas và Israel
7–8 minutes
Giao tranh giữa các tay súng Hamas và lực lượng Israel đến nay khiến gần 1.000 người chết cùng hàng nghìn người bị thương hoặc chưa rõ tung tích.
Văn phòng báo chí chính phủ Israel cho hay bạo lực đã khiến ít nhất 600 dân thường và binh sĩ nước này thiệt mạng, trong khi các quan chức Gaza báo cáo số người chết là 370.
Số người thiệt mạng "chưa phải là con số cuối cùng", một quan chức Gaza nói, thêm rằng hơn 2.000 người đã bị thương, trong đó 200 người trong "tình trạng nguy kịch".
Trong khi đó, Nội các An ninh Israel tuyên bố đất nước đang trong tình trạng chiến tranh và cho phép thực hiện "các động thái quân sự quan trọng".
Hàng nghìn binh sĩ Israel hôm nay được triển khai để chiến đấu với các chiến binh Hamas ở khu vực miền nam. Lực lượng không quân một lần nữa tấn công các mục tiêu ở Dải Gaza khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảnh báo về một cuộc chiến "kéo dài và khó khăn" phía trước.
Các cuộc đấu súng nổ ra ở nhiều thị trấn và trên đường cao tốc khi quân đội Israel tìm cách bảo vệ những khu vực gần Dải Gaza, giải cứu con tin và sơ tán dân cư.
"Chúng tôi sẽ tiếp cận từng cộng đồng dân cư cho đến khi tiêu diệt hết mọi kẻ khủng bố", người phát ngôn quân đội Israel Daniel Hagari tuyên bố, một ngày sau khi lực lượng Hamas phóng hàng nghìn quả rocket và tiến hành cuộc đột kích hiệp đồng bằng đường bộ, dù lượn trên không, đường biển vào Israel.
Giá trị cổ phiếu trên Sở Giao dịch Chứng khoán Tel Aviv ngày 8/10 giảm mạnh khi nhà đầu tư lo ngại về tương lai sau cuộc tấn công của Hamas.
Chỉ số TA-35 gồm các mã blue-chip giảm 6,4%, chỉ số TA-125 tiêu chuẩn giảm 6,2% và chỉ số TA-90, gồm các cổ phiếu có vốn hóa cao nhất không nằm trong rổ TA-35, cũng giảm hơn 6%. Chỉ số TA-Bank của 5 ngân hàng lớn nhất giảm 7,8%. Các cổ phiếu xây dựng, bất động sản và bảo hiểm đều giảm từ 8% đến 9%.
Ori Greenfeld, chiến lược gia trưởng tại Psagot Investment House, cảnh báo so với các cuộc xung đột và hoạt động quân sự trước đây ở miền nam, vốn ít ảnh hưởng đến thị trường tài chính Israel, căng thẳng mới nhất này dự kiến có tác động tiêu cực và đáng kể hơn.
"Thị trường tài chính cuối cùng là gốc rễ của nền kinh tế Israel và nếu trong các hoạt động quân sự trước đây ở miền nam, nền kinh tế Israel không bị tổn hại đáng kể thì nay, kịch bản như vậy là quá lạc quan", ông nhận định. "Trước kia, phản ứng trên thị trường chỉ kéo dài một hoặc hai ngày nhưng rất có thể lần này, chúng ta sẽ thấy thị trường trong nước khó phục hồi nhanh chóng".
Nhiều người dân Israel đã bị sốc và mất tinh thần sau khi ít nhất 100 công dân bị các tay súng Hamas bắt ở Dải Gaza, với những hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy các con tin quần áo dính đầy máu và những người thân cầu xin chính quyền giải cứu họ.
Yifat Zailer, 37 tuổi, cho biết cô rất bàng hoàng khi xem được đoạn video trực tuyến từ bên trong Dải Gaza cho thấy người chị họ của cô cùng hai con nhỏ.
"Đó là xác nhận duy nhất mà chúng tôi có", Zailer cho hay và thêm rằng cô cũng không có thông tin gì về chồng của người chị họ và cha mẹ họ.
"Sau khi quân đội nắm quyền kiểm soát, họ không còn ở nhà nữa", cô nói. "Chúng tôi cho rằng họ đã bị bắt cóc... Chúng tôi muốn biết tình trạng của họ ra sao, chúng tôi muốn họ trở về an toàn. Họ là những thường dân vô tội".
Israel hôm nay còn bị lực lượng Hezbollah tại Lebanon tấn công ở phía bắc bằng tên lửa dẫn đường và pháo, song không ghi nhận thương vong.
Tel Aviv đáp trả bằng các cuộc tấn công bằng pháo binh qua biên giới. "Chúng tôi khuyên Hezbollah không nên tham gia vào vấn đề này", người phát ngôn quân đội Israel Richard Hecht cho hay. "Nếu họ đến, chúng tôi đã sẵn sàng".
Người dân Israel hoảng sợ đã gọi điện cầu cứu các phương tiện truyền thông khi họ lẩn trốn để tránh những chiến binh Hamas đến từng nhà bắn thường dân hay kéo họ đi.
Hai công dân Thái Lan đã thiệt mạng và một số công dân châu Á khác, nhiều người trong số họ làm việc cho các nông trại tại khu vực xảy ra giao tranh, có thể đã bị bắt làm con tin.
"Rất nhiều người đã thiệt mạng. Chúng tôi mất binh lính, mất chỉ huy và mất rất nhiều dân thường", Hecht nói. "Chúng tôi đang nỗ lực nhằm giành lại toàn quyền kiểm soát lãnh thổ Israel từ tay Hamas", ông cho biết, thêm rằng quân đội Israel đã tấn công tổng cộng 426 mục tiêu Hamas, trong đó có các đường hầm và tòa nhà ở Gaza.
Mối lo ngại toàn cầu ngày càng gia tăng khi phương Tây lên án cuộc tấn công của nhóm Hồi giáo Hamas, lực lượng mà Washington và Brussels coi là tổ chức khủng bố.
Các cuộc biểu tình chống Israel đã bùng phát ở một số quốc gia có đa số người Hồi giáo. Đức và Pháp phải tăng cường an ninh xung quanh những đền thờ và trường học của người Do Thái.
Tại thành phố Alexandria, Ai Cập, một sĩ quan cảnh sát đã nổ súng "vô cớ" vào nhóm khách du lịch Israel, giết chết hai người trong số họ và hướng dẫn viên người Ai Cập. Viên cảnh sát này đã bị bắt.
Thủ tướng Netanyahu tuyên bố sẽ biến nơi ẩn náu của Hamas "thành đống đổ nát" và kêu gọi người Palestine tại những địa điểm đó nhanh chóng sơ tán.
"Giai đoạn đầu tiên sẽ kết thúc với việc tiêu diệt phần lớn lực lượng địch đã xâm nhập vào lãnh thổ của chúng ta", ông nói, cam kết sẽ không "nghỉ ngơi" cho đến khi chiến thắng.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã bày tỏ sự ủng hộ "vững chắc và kiên định" đối với Israel, cảnh báo sẽ "chống lại bất kỳ bên nào thù địch với Israel đang muốn tìm kiếm lợi thế trong tình huống này".
Hamas hôm 7/10 cho biết họ bắn 5.000 quả rocket, trong khi Israel báo cáo có khoảng 3.000 quả đạn hướng về phía lãnh thổ. Một số quả rocket vượt qua được hệ thống phòng thủ tên lửa Iron Dome và lao vào các tòa nhà ở tận Tel Aviv.
Israel đã tăng cường lực lượng tới miền nam, triệu tập quân dự bị và tấn công Gaza trong chiến dịch mang tên "Những thanh kiếm sắt".
Yitzhak, 67 tuổi, cư dân thành phố Sderot gần Dải Gaza, cho hay ông hy vọng quân đội sẽ "kiểm soát từng ngôi nhà, dọn dẹp khu vực một cách triệt để và không rời Gaza cho đến khi họ đưa được quả tên lửa cuối cùng lên khỏi mặt đất".
Hamas nắm quyền kiểm soát Gaza vào năm 2007, Israel phản ứng bằng cách phong tỏa vùng đất nghèo khó với 2,3 triệu dân này. Israel và Hamas đã xảy ra nhiều cuộc đụng độ kể từ đó. Cuộc giao tranh gần đây nhất hồi tháng 5 khiến 34 người Palestine và một người Israel thiệt mạng.
Trước cuộc tấn công hôm 7/10, tính riêng trong năm nay, bạo lực đã cướp đi sinh mạng ít nhất 247 người Palestine, 32 người Israel và hai người nước ngoài.
Vũ Hoàng (Theo AFP, Times of Israel)
************
Tin tức thế giới 9-10: Mỹ viện trợ quân sự gấp cho Israel; Có người Mỹ bị Hamas bắt giữ
5–6 minutes
Tin tức thế giới nổi bật: Xung đột Israel - Hamas
* Mỹ thông báo viện trợ quân sự cho Israel. Ngày 8-10, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra lệnh "hỗ trợ thêm cho Israel khi đối diện cuộc tấn công khủng bố chưa từng có này của Hamas".
Ông Biden nói thêm, hàng viện trợ quân sự đang được chuyển tới Israel và "sẽ còn nhiều đồ viện trợ khác trong những ngày tới", theo Hãng tin AFP.
Trong khi đó, Lầu Năm Góc thông tin Mỹ sẽ cung cấp đạn dược và thiết bị cho Israel, đồng thời tăng cường lực lượng Mỹ ở Trung Đông để phản ứng với các cuộc tấn công của Hamas.
Thông báo được đưa ra sau khi một quan chức cấp cao trong chính quyền ông Biden tiết lộ các cuộc thảo luận cấp cao giữa giới chức Mỹ và Israel về viện trợ quân sự đã diễn ra.
* Số người chết vượt 1.000. Theo Hãng tin AP, tính đến sáng 9-10, ít nhất 700 người được cho là đã chết ở Israel - thiệt hại nhân mạng mà Israel chưa từng trải qua trong nhiều thập niên - sau cuộc tấn công của Hamas.
Trong khi đó, Cơ quan Y tế Palestine nói rằng ít nhất 413 người Palestine đã thiệt mạng và gần 2.300 người bị thương do các cuộc không kích trả đũa của Israel nhằm vào Dải Gaza kể từ hôm 7-10.
* Công dân Mỹ nằm trong số các con tin bị Hamas bắt. Trên Đài CBS ngày 8-10, Đại sứ Israel tại Mỹ Michael Herzog thông tin có người Mỹ - với số lượng không xác định - nằm trong số các con tin mà chiến binh Hamas bắt cóc khi nhóm này tấn công Israel.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng Washington đang xác minh thông tin công dân Mỹ nằm trong số những người thiệt mạng và bị bắt giữ trong cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào hôm 7-10.
Cũng liên quan các cuộc tấn công ở Israel, Bộ Ngoại giao Pháp nói 1 công dân Pháp đã thiệt mạng, còn Đại sứ quán Ukraine tại Israel cho biết 2 công dân Ukraine thiệt mạng.
* Liên Hiệp Quốc kêu gọi mở hành lang nhân đạo. Ngày 8-10, Chương trình Lương thực thế giới (WFP) của Liên Hiệp Quốc kêu gọi mở các hành lang nhân đạo để đưa thực phẩm vào Dải Gaza trong bối cảnh Israel tiến hành các cuộc không kích để trả đũa cuộc tấn công của Hamas, theo Hãng tin Reuters.
* IMF giám sát chặt chẽ tình hình ở Israel, Gaza. Ngày 8-10, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) nói họ đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến ở Israel và Dải Gaza, đồng thời cho rằng còn quá sớm để đánh giá các tác động kinh tế.
Theo Hãng tin Reuters, giá cổ phiếu và trái phiếu tại Israel sụt giảm, trong khi nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa vào ngày 8-10, một ngày sau khi các tay súng Hamas tấn công Israel. Các chỉ số chính của Tel Aviv là TA125 và A35 đóng cửa với mức giảm gần 7%, với cổ phiếu ngân hàng giảm dẫn đầu (giảm 9%).
* Tổng thư ký Liên đoàn Ả Rập Ahmed Aboul Gheit tới Nga. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov gặp Tổng thư ký Liên đoàn Ả Rập Ahmed Aboul Gheit tại Matxcơva, Nga hôm nay (9-10), trong đó xung đột Israel - Hamas "được chú ý trước hết", theo Hãng tin Tass.
Các tin tức thế giới khác
* Kiev tuyên bố đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga tại 5 khu vực ở đông Ukraine. Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết quân đội nước này đã đẩy lùi cuộc tấn công của quân Nga tại các khu vực Kupiansk, Bakhmut, Lyman, Avdiivka và Marinka - những nơi đã diễn ra tổng cộng 33 cuộc đụng độ vào ngày 8-10, theo Hãng tin Ukrinform.
* Thiên tai khiến 499 người chết và mất tích ở Trung Quốc trong 3 quý đầu năm 2023. Ngày 8-10, Bộ Quản lý khẩn cấp Trung Quốc cho biết trong 3 quý đầu năm 2023, các thiên tai ở Trung Quốc như lũ lụt, bão và thảm họa địa chất đã ảnh hưởng đến hơn 89,118 triệu người, khiến 499 người chết và mất tích, đồng thời gây thiệt hại kinh tế trực tiếp 308,29 tỉ nhân dân tệ (hơn 42 tỉ USD), theo Thời báo Hoàn Cầu.
Niềm vui mùa thu hoạch
************
Ý kiến bạn đọc
Thứ Hai, 09 Tháng Mười 20234:48 CH
Thomas Luong
Khách
TT Netanyahu quá hay, chiến thuật, giải tỏa các cuộc biểu tình, trong nước vừa có cớ để đánh các tên khủng bố danh chính ngôn thuận, mặc dù đau lòng khi những mất mát thường dân của mình, chiến tranh phải có, vì không thể để đám khủng bố ngày ngày cứ khuấy động, bắn, quậy phá, giết chết người dân trên quê hương của mình, chống trả thì cái đám nhau nháu nhảy la lên phải là nhân quyền, nhân quyền ... mấy ngày nay chúng...hamas có nhân quyền hay không khi người dân vô tội Israel va Palestine chết bởi đạn pháo, bắn giết.
ở ngoài chỉ lo la bằng cái miệng nhân quyền, bên trong thì đâm quậy phá, biểu tình làm suy yếu quốc gia lúc nào củng thường trực chống lại những tên khủng bố chung quanh. Và thế lực nào đã làm cho TÌNH BÁO ISRAEL , MỸ, ANH NỎI TIẾNG TRÊN THẾ GIỚI, tất cả KHÔNG BIẾT cuộc TÁN CÔNG của hamas, RÀM RỘ , TRÊN BỘ, TRÊN KHÔNG, NGOÀI BIỂN.......?????? Sự IM LẶNG của NGÀNH TÌNH BÁO cần phải SUY NGHỈ tại sao ??? Một ván bài....đi của TT Netanyahu ...để giải tỏa...từ trong ra ngoài...?????, và TC, TCB cũng sẻ áp dụng chiêu này cho ĐÀI LOAN ....
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.
ở ngoài chỉ lo la bằng cái miệng nhân quyền, bên trong thì đâm quậy phá, biểu tình làm suy yếu quốc gia lúc nào củng thường trực chống lại những tên khủng bố chung quanh. Và thế lực nào đã làm cho TÌNH BÁO ISRAEL , MỸ, ANH NỎI TIẾNG TRÊN THẾ GIỚI, tất cả KHÔNG BIẾT cuộc TÁN CÔNG của hamas, RÀM RỘ , TRÊN BỘ, TRÊN KHÔNG, NGOÀI BIỂN.......?????? Sự IM LẶNG của NGÀNH TÌNH BÁO cần phải SUY NGHỈ tại sao ??? Một ván bài....đi của TT Netanyahu ...để giải tỏa...từ trong ra ngoài...?????, và TC, TCB cũng sẻ áp dụng chiêu này cho ĐÀI LOAN ....