Phan Châu Thành - Tình hình chiến sự Ukraina ngày thứ 578, 24-09-2023
14–18 minutes
1. Viện Nghiên cứu Chiến tranh ISW đã công nhận thiệt hại lớn của Hạm đội Biển Đen sau những cuộc tấn công của phía Ukraina trong những ngày vừa qua. Thậm chí cho rằng có khả năng hạm đội này đã bị tê liệt, không còn có thể hoạt động.
The Ukrainian counteroffensive in western #Zaporizhia Oblast has likely destroyed the Russian 810th Naval Infantry Brigade (Black Sea Fleet). Elements of the brigade have reportedly been operating in the Zaporizhia direction since March 2023 and in w. Zaporizhia since June 2023. https://t.co/9dvys5gJyNpic.twitter.com/3dIf7azqAF
Ảnh vệ tinh cho thấy toàn bộ Sở chỉ huy của Hạm đội Biển Đen bị phá hủy:
Here is a look at Russia’s Black Sea Fleet headquarters in Sevastopol before and after it was struck by multiple Ukrainian-operated Storm Shadow / SCALP cruise missiles. pic.twitter.com/CpXnoVFhtW
Nguồn từ Nga cho biết, có tới 9 sĩ quan Nga đã chết và 16 người khác bị thương, trong đó có cả những chỉ huy cao cấp nhất của đơn vị này.
This is truly big if true.
A Russian Telegram channel claims that at least 34 Russian officers were killed in a Ukrainian attack on the Russian Black Sea Fleet HQ in temporarily occupied Sevastopol, Crimea. Budanov reported 9 dead and 16 injured. Apparently, there're more pic.twitter.com/q87LvaX94T
Russia uses the Black Sea fleet to kill Ukrainian civilians in all regions, freeze us in winter, terrorize us at night, force our children to study in bomb shelters. Hitting the launchers & decision centers is the only way fwd.
Find out more about the brilliant Ukrainian operation that made the historic destruction of the Russian Black Sea Fleet HQ possible 👀 pic.twitter.com/GORqzM6rFG
Lo sợ việc tiếp tục bị tấn công, phía Nga đã sơ tán tất cả các tàu chiến ra khỏi Crimea:
The Russians, fearing new strikes by the Armed Forces, moved all large amphibious ships from Crimean ports to Russia, - the head of the United Press Center "South" Nataliya Humenyuk#Russia#Crimea#Ukraine#Dronepic.twitter.com/iiXij63vlj
Ngay trước đó, tổng thống Nga Putin vừa to mồm tuyên bố: "Ukraina tấn công được cầu Kerch vì không có hệ thống phòng không nào ở đó. Nhưng nay chúng ta đã đem S-400 đến đó. Giờ phía Ukraina hãy thử tấn công xem”. Lại một lần nữa, Putin há miệng xong thì quai mắc.
The strike on the headquarters of the Russian Black Sea Fleet once again confirmed the fact that the Russian air defense system is helpless against Western-made cruise missiles. pic.twitter.com/nQuDlZLb3O
Drone quay lại việc một phần của hệ thống S-400 bị phá hủy trong đợt tấn công vừa qua. Theo phía Ukraina, quân Nga đã lắp đặt tới 5 hệ thống S-400 ở xung quanh Crimea và có 2 hệ thống đã bị họ phá hủy.
Spectacular operation by Ukrainian forces.
This morning an Ukrainian drone penetrated the Russian air defense and surveillance grid at Olenivka, in Russian-occupied Crimea. The drone documented the destruction of a full S-400 battery, along its crew.
Mỗi hệ thống S-400 này có giá 1,2 tỉ usd, theo phía Nga.
🔥 INCREDIBLE: Ukrainians report that an entire S-400 air defense complex was destroyed in the night strike on Yevpatoriya in occupied Crimea - worth $1.2 billion. One S-400 system costs $600 million, so it appears 2 such systems were clustered together in the area? https://t.co/AuFJOUrG3Upic.twitter.com/delrjWXxXQ
Cùng với sự tê liệt của Hạm đội Biển Đen, các tàu tàu vận tải từ nhiều quốc gia thi nhau ra vào các hải cảng của Ukraina xung quanh khu vực Odessa để lấy ngũ cốc chở đi, dưới sự bảo trợ của Hải quân Ukraina:
🔵The first two ships to break through Russian blockade and call Ukrainian ports, left Ukraine after loading cargo of grain. Both safely navigated through risky waters declared by Russia as “closed”. RESILIENT AFRICA, destined for Israel, was already approaching Dardanelles as of… pic.twitter.com/7V5cdHcaaK
Ngay cả nguồn Nga cũng đã phải chính thức công nhận điều này:
RYBAR Report:
❗️🇷🇺🇺🇦 What is the reason for yesterday’s attack on Russian Navy ships?
Today, the ship “Puma” under the flag of the Cayman Islands left the port of Odessa and headed along the already tested route along the coast of Ukraine to the south. The ship is still en… pic.twitter.com/urL3FrdrSA
2. Tại khu vực Robotyne, một khu vực thuộc đường phòng thủ số 2 của chiến lũy Surovikin mà Nga lập ra đã rơi vào tay phía Ukraina – chiến lũy này đã không trụ được lâu như phía Nga mong đợi.
Tất cả các nguồn đều công nhận điều này, kể cả nguồn Nga:
In the Robotyne Area the UkrArmed forced entered Novoprokopivka while also pushing a part of the Suroviken line between that settlement and Verbove.Additionally Ukraine is pushing down the captured trench lines to the east of it and freed the trenches recently lost to rus north pic.twitter.com/lVeSzu17Ki
Nguồn Nga đưa phim về một xe Marder IFV đầu tiên bị pháo binh Nga bắn trúng. Tuy nhiên, vị trí của xe cho thấy quân Ukraina không chỉ đưa được bộ binh ra sau chiến tuyến số 2 mà cả vũ khí hạng nặng cũng đã vượt được qua chiến tuyến này:
Chiến sự đã bắt đầu xảy ra ở ngoại ô làng Novoprokopivka, phía nam Robotyne, quân Ukraina tiến lên khá chậm, nhưng vẫn bình tĩnh tiến lên. Thời gian này, phía Nga không còn trưng được nhiều phim ảnh về các thiệt hại của phía Ukraina như hồi tháng 6/2023, cho thấy tổn thất của phía Ukraina đã giảm đáng kể so với trước:
ISW công nhận thông tin, đồng thời thông báo về việc quân Nga đã phải rút khỏi các công sự ở phía tây cũng như phía đông Robotyne, khiến không còn có thể uy hiếp hai bên sườn của phía Ukraina tại khu vực này. Chính thức xóa bỏ khả năng "chảo rang”, "nồi hầm” mà các nguồn Nga trước đó liên tục tuyên bố.
Hình ảnh xe gỡ mìn của Mỹ Stryker AFV tuy bị hư hỏng nhưng vẫn tiếp tục hoạt động được:
US-supplied Stryker AFV equipped with a Light Weight Mine Roller (LWMR) self recovering after taking damage in Zaporizhia Oblast pic.twitter.com/btGkHspAvk
Có thể thấy được vấn đề phía Ukraina lúc này đang phải đối mặt, đó là lợi thế không quân mà phía Nga có. Sử dụng máy bay ném bom hàng loạt, phía Nga có thể ngăn được các bước tấn công của phía Ukraina, khiến họ không thế nào di chuyển nhanh chóng lên phía trước, nếu không muốn chịu nhiều thiệt hại. Mà phía Nga sẽ còn duy trì được lợi thế này ít nhất tới cuối năm nay, cho tới khi các máy bay F-16 của Ukraina được chuẩn bị xong và có thể xuất trận.
🇷🇺 Arrivals of aerial bombs and Solntsepyoka shells at positions of the Ukrainian Armed Forces between the settlements of Rabotino and Novoprokopivka pic.twitter.com/UM77FjtASo
3. Sau khi chiếm được cả hai làng Klishchiivka và Andriivka, phía Ukraina đã có thể uy hiếp được con đường tiếp tế cho lính Nga ở Bakhmut từ phía nam, khi chỉ còn cách đó có 3 km:
🇺🇦 "We are cutting off the logistics routes of the Russians in Bakhmut direction", - Ilya Yevlash, head of the press service of the Eastern Group
AFU are already reaching Bakhmut - Horlivka highway, 3 km from the contact line. This is the working distance for mortars and UAVs. pic.twitter.com/FB0Hb2uHmm
🇺🇦 🗣️ Odcinamy rosyjskie szlaki logistyczne w kierunku #Bakhmut ” - twierdzi Ilja Jewłasz, rzecznik wschodniego ugrupowania AFU.
- Jedną z tras, którą możemy już razić za pomocą moździerzy i dronów, jest autostrada Bachmut - Gorłowka, która znajduje się 3 km od linii styku -… pic.twitter.com/GpAi84D5Er
Từ Andriivka, quân Ukraina đang tấn công về phía nam, với mục tiêu tiêu diệt nốt các cứ điểm của Nga ở Zelenopillia, Kurdiumivka, Ozarianivka. Những khu vực này giờ đây đang trong thế hở sườn:
ISW thông báo việc phía Nga đang điều những đơn vị cũ của lực lượng Wagner quay lại phía nam Bakhmut để cố gắng cứu vãn tình thế cho mặt trận phía nam này. Nhưng cho rằng "khó có thể thay đổi tình hình, khi các đơn vị dự trữ này đã không thể kịp bổ sung những thiệt hại từ trước đó”.
⚡️ "Wagnerites" are returning to the front. Most likely, they will participate in operations on the southern flank of Bakhmut, - ISW.
"They are likely to have little impact on russia's combat capabilities, without bringing the full range of effectiveness that "wagner" had as a… pic.twitter.com/1Dp2imyMsS
#Ukraine broke the plans of the occupiers by organizing an offensive on two flanks - ISW
The simultaneous counteroffensive operations and actions of the Ukrainian army in Bakhmut and in the south hinder the long-term efforts of the Russhit Federation to build up forces. The… pic.twitter.com/JkP4UPYdAb
4/ Russian forces reportedly conducted offensive operations in the Kupyansk area on Sept. 22 but did not advance. A milblogger noted that Russian Aerospace Forces have increased their operations over the past week in an attempt to strike Ukrainian forward positions and logistics. pic.twitter.com/GPwwcw86NO
Từ một đội quân đi xâm lược, cùng với lực lượng viễn chinh ban đầu "quân chính quy có số lượng đông gấp đôi và hỏa lực mạnh gấp 10 lần”, quân Nga đã phải lùi về phòng thủ sau khi để mất khoảng 50 % diện tích lãnh thổ đã từng chiếm được. Và hiện đang cố sống cố chết trong các công sự để giữ các khu vực còn lại. Chiến tranh chuyển sang giai đoạn bào mòn sinh lực lẫn nhau, bắn phá một lượng đạn khổng lồ vào từng khu vực một, cho tới khi một bên không chịu nổi, phải bỏ chạy. Với một tiềm lực đông hơn hẳn, quân Nga liên tục gửi tới các chiến trường những đơn vị mới, song song với việc sử dụng lợi thế không quân để trì hoãn các đợt tấn công của phía Ukraina. Nhưng vẫn dần dần bị đẩy lùi và không còn giữ được thế chủ động. Để xem Nga còn chịu đựng được bao lâu.
Cảnh sát Nga kiệt sức, thất vọng và mất phương hướng
12–15 minutes
Tác giả, Olesya Gerasimenko
Vai trò, BBC News Tiếng Nga
Đầu ngày 14/01/2020, tại thành phố Kemerovo của vùng Siberia, thị trưởng Mikhail Balashov rơi vào tình cảnh tuyệt vọng tìm kiếm cảnh sát. Khi đó, ông ấy đang rất khẩn cấp cần một cảnh sát đến một căn hộ ở quận Leningradsky, nơi xảy ra vụ cô Vera Pekhteleva bị bạn trai cũ tấn công.
Hàng xóm của cô Vera nghe tiếng cô hét lên trong đau đớn và đã gọi cảnh sát. Cuộc gọi được chuyển đến Thị trưởng Balashov, người được phòng kiểm soát liên tục báo lại là không có cảnh sát hay xe tuần tra nào trong thành phố có thể đến giải quyết vụ việc.
Cuối cùng thì cô Vera đã bị đâm 56 nhát, bị đánh và thắt cổ. Vài giờ sau cô ấy qua đời.
Vào tháng 07/2020, thị trưởng Balashov và bốn viên cảnh sát của ông đã bị tuyên án tội vô ý làm chết người, và bị kết án 18 tháng tù giam, hai năm hưởng án treo.
Những mức án tương đối mang tính khoan hồng này đã được thông qua vì chuyện mà những người này đối mặt có liên quan đến "toàn bộ lực lượng cảnh sát" - vấn đề thiết hụt cảnh sát.
Không trả lời điện thoại
Hồi tháng Tám, Bộ trưởng Nội vụ Nga Vladimir Kolokoltsev đã cảnh báo về việc thiếu hụt cảnh sát "nghiêm trọng" có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ tội phạm.
Theo ông Kolokoltsev, bộ này đã mất một nửa số lượng cảnh sát trong vòng một thập niên qua. Trong lúc nhân sự sụt giảm thì nhu cầu lại cần có thêm ít nhất 90.000 người nữa trong các vùng của nước Nga, và trước thời điểm năm 2026, Bộ Nội vụ Nga sẽ cần thêm 42.000 viên chức cảnh sát nữa để phụ trách các vùng lãnh thổ mới chiếm được từ Ukraine.
Trong một nghị định đặc biệt ban bố vào tháng Giêng năm nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra mức trần cho số nhân sự tại Bộ Nội vụ là 922.000 người. Con số này đồng nghĩa gần một triệu cảnh sát phục vụ cho số dân khoảng 146 triệu người, khiến lực lượng cảnh sát của Nga có tỷ lệ cao nhất thế giới, với khoảng 630 cảnh sát trên 100.000 người dân.
So sánh với Mỹ thì tỷ lệ là 242 cảnh sát trên 100.000 người dân, với dân số Mỹ gấp đôi Nga. Và nếu so với Anh, quốc gia có 68 triệu dân, thì tỷ lệ còn ít hơn, với 227 cảnh sát trên 100.000 dân.
Tuy nhiên, tất cả các vùng của nước Nga đều phản ánh họ không có đủ cảnh sát. Hồi tháng Ba năm nay, Hội đồng thành phố St Petersburg đã phải thừa nhận rằng 1/3 cảnh sát của thành phố thật sự đang biến mất, trong khi số lượng người còn lại thì bị vắt kiệt sức.
Năm trước 2022, một quan chức ở thành phố Yekaterinburg thừa nhận rằng người dân đang phải chật vật liên lạc với cảnh sát, văn phòng cảnh sát địa phương thì thiếu hụt 125 người.
Hầu như không nghe tin về chuyện cảnh sát không trả lời các cuộc gọi cầu cứu, cho đến khi câu chuyện về vụ cô Vera Pekhteleva bị giết chết nổ ra.
Tất cả các cảnh sát mà BBC phỏng vấn được đều xác nhận điều này, thị trưởng từ thành phố Voronezh nói thêm là các cảnh sát trong nước bị ảo tưởng về việc bị bỏ nhỡ một cuộc gọi cầu cứu như vậy trong số hàng trăm cuộc cãi vã nhỏ nhặt giữa những hàng xóm với nhau.
Một năm sau cái chết của cô Vera, có 1.000 vị trí cảnh sát bị trống, chỉ tính riêng ở thành phố Kemerovo ở vùng Siberia.
Một thành phố không luật pháp và trật tự
"Đã thiếu hụt cảnh sát trong nhiều năm qua rồi," một cảnh sát ở Ivanovo, miền trung nước Nga cho biết.
"Tôi bắt đầu vào năm 2015, và chỉ hai người gia nhập trong vòng tám năm qua... trong khi 15 người đã rời đi."
Một số người trả lời phỏng vấn BBC nói rằng vì lực lượng cảnh sát quá mỏng nên họ đã từ chối mở các vụ án thậm chí khi cư dân đã cung cấp lời khai.
Chụp lại hình ảnh,
Hiện nay, gia nhập lực lượng cảnh sát Nga không còn mang tính điển hình cho cấp bậc xã hội nữa
"Một cảnh sát điều tra nhận được năm lời khai của nhân chứng trước mặt mình, anh ta có thể có thời gian cho mỗi lời khai. Thế nhưng anh ta lại có 50 lời khai và lại không có đồng nghiệp... khung thời gian lại không thay đổi, mọi người có 10 ngày để thẩm tra các lời khai, có năm hay 50 lời khai. Rõ ràng, chất lượng công việc đã suy giảm," một trinh sát từ thành phố Novosibirsk đánh giá.
"Chuyện gì xảy ra tiếp theo? Cảnh sát điều tra từ chối tiến hành tố tụng hình sự, dựa theo các căn cứ chính thức. Có một loạt 10 chuyện họ phải làm - gọi cho các người hàng xóm, kiểm tra chéo các nhân chứng, đến hiện trường vụ án - họ sẽ làm một hoặc hai chuyện, và biết là "không thể" hoàn thành việc khác. Sau đó họ từ chối mở các cáo buộc - rồi sẽ không có điều tra gì nữa."
Một khía cạnh phụ đáng lo ngại khác của cuộc khủng hoảng nhân sự là bạo lực gia tăng nhằm vào người bị bắt giam.
"Năng lực điều tra đang gặp khó khăn," Thị trưởng từ thành phố Tomsk thừa nhận. "Điều tôi ngày càng thấy thường xuyên hơn... là cảnh sát bị tống vào tù vì tội đánh người. Bạn biết đó, đánh người để họ khai ra, gây lạm phát số vụ bị bắt giữ.. chúng tôi luôn chứng kiến chuyện này."
"Chuyện này chỉ ngày càng tệ đi. Làm giả bằng chứng, đánh người có chủ đích... không có thời gian để điều tra bất kỳ chuyện gì một cách nghiêm túc. Đã có người dẫn đầu và bạn cần phải truy đuổi sao? Đơn giản hơn là lôi kẻ tình nghi đầu tiên quay lại đồn cảnh sát, đánh kẻ này cho đến khi nhận tội. Chuyện là thế đó."
Có vẻ chuyện này có thể đang diễn ra.
Sergei đã làm việc trong Bộ Nội vụ trong sáu năm qua, và tự mô tả mình "cuồng" công việc. Anh ấy thừa nhận điều này thậm chí các cảnh sát như anh có khuynh hướng rời bỏ khỏi lực lượng hoặc bị tống vài tù. Trường hợp vào tù là đúng với anh ấy: trong khi đang làm việc nhiệm vụ đuổi theo một kẻ buôn bán ma túy, và đánh người này khi hắn ta muốn ăn trọn số ma túy mang trên người.
"Tôi dùng xe của mình, tôi đã mua giấy, mực in, và máy in, máy tính của tôi, bàn của tôi, ghế của tôi, xăng của tôi... Tôi nằm trên sàn trong văn phòng của tôi, và sửa chữa mọi thứ," anh nói thêm.
'Nhân viên thu ngân siêu thị kiếm tiền còn hơn chúng tôi'
Hồi năm 2011, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã ra sức cải tổ lực lượng cảnh sát, và các nỗ lực của ông ấy được nhớ rõ cho đến tận ngày hôm nay. Thế nhưng, hiện tại thì đáng buồn thay, gia nhập lực lượng cảnh sát Nga không còn mang tính điển hình cho cấp bậc xã hội nữa.
"Vào thời đó, tôi được 50.000 rouble, không tồi," một cựu cảnh sát từ vùng Rostov, tây nam nước Nga, nói với BBC Tiếng Nga. "Nhưng 50.000 rouble vào lúc này, sau lạm phát và giá cả mới thì sao? Họ đã không điều chỉnh lương gì cả." Người cảnh sát này sau đó đã nghỉ việc và trở thành tài xế lái taxi. Một người bạn của anh ấy (cũng từng là cảnh sát) đã trở thành nhân viên giao nhận. Cả hai chúng tôi đều kiếm được tiền nhiều gấp đôi so với lúc làm cảnh sát.
Chụp lại hình ảnh,
Là cảnh sát Nga, việc có ý kiến về cuộc chiến tranh Ukraine là không được phép
"Tôi đã lên đến chức trung tá, họ trả lương cho tôi là 45.000 rouble một tháng. Một cảnh sát làm nhiệm vụ chỉ kiếm được 20.000 rouble một tháng. Một nhân viên thu ngân ở Pyaterochka [chuỗi siêu thị tại Nga] kiếm được nhiều hơn như vậy, không phải công việc nguy hiểm. Hiện chỉ có kẻ ngu mới gia nhập cảnh sát."
Theo trang việc làm Headhunter.ru, lương cảnh sát trung bình tại Nga là 40.000 rouble, chỉ hơn 407 USD một tháng (mặc dù ở Moscow và St Petersburg thì cao hơn một chút). Lương trung bình tại Nga trong năm 2023 là 63.000 rouble - tức là 642 USD một tháng.
Trong khi theo số liệu từ Bộ Lao động Mỹ, lương một cảnh sát tại Mỹ là 5.600 USD một tháng (530.000 rouble), cao hơn nhiều so với lương trung bình 4.300 USD một tháng tại Mỹ. Tại Anh, cảnh sát nhận được 2.700 bảng một tháng (3.360 USD hoặc tương đương 322.000 rouble) khoảng lương trung bình trong nước.
Các nơi khác, một cảnh sát Ba Lan người đã làm việc ít nhất ba năm, có thể có mức lương là 4.000 zloty (925 USD hoặc tương đương 90.000 rouble). Còn tại Ukraine, nơi Nga đang xâm lược, một cảnh sát kiếm được tương đương như ở nga, 20.100 hryvnia (544 USD, hoặc tương đương 51.000 rouble).
'Sếp ở Moscow cóc quan tâm'
Trước khi cuộc chiến tranh Ukraine bùng phát và mặc dù thiếu hụt cảnh sát, Bộ Nội vụ Nga đã tiến hành cuộc thanh trừng các viên chức cảnh sát có liên quan đến chính trị gia đối lập Alexei Navalny. Nhiều người trong số họ đã có mối quan hệ tốt với người cấp cao hơn và đã phụng sự trong hàng thập kỷ.
Những cuộc thanh trừng này đã quét qua nhiều sở ngành cấp vùng. Và theo một nguồn tin của BBC, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) đã lên một "danh sách đen" dựa theo dữ liệu Smart Voting bị xâm nhập (do những người ủng hộ Navalny tạo nên) bao gồm toàn bộ các email của người đăng ký.
Các sở cảnh sát trên khắp nước Nga hiện thiếu hụt từ 60 đến 80% số lượng nhân viên, Andrei Koryaev từ Nizhny Tagil (Siberia) nói. Giống như nhiều đồng nghiệp khác của mình, ông ấy đã bị sa thải sau kỳ nghỉ năm mới hồi cuối năm 2022.
Các vụ án chưa hoàn tất của các cảnh sát bị sa thải thì được chuyển giao cho những người còn lại.
"Mấy ông sếp ở Moscow thì cóc cần quan tâm chuyện gì xảy ra trong thực tế, họ chuyển chúng tôi đến mọi người bà gọi điện đến phàn nàn về mấy tên say xỉn sống kế bên. Chả có ích lợi gì..." một cựu cảnh sát, người đã bị sa thải vì đăng ký trang Smart Voting của Navalny nói.
Koryaev thì mừng vì đã nghỉ việc. "Tôi đã trao mọi thứ mà tôi có, 24/7 và đó là một công việc năng nề về tâm lý. Điều này có nghĩa đất nước không cần đến những người như tôi. Tôi và vợ muốn đến châu Âu, hay Canada."
'Bức màn trông giống quốc kỳ của Ukraine'
Một trong những nguyên nhân gây ngỡ ngàng nhất cho chuyện cảnh sát nghỉ việc lại là khâu giấy tờ. Khi cuộc chiến tranh Ukraine bùng nổ, bàn cảnh sát trên khắp nước Nga nhanh chóng quá tải giấy tờ. Giới chức thuộc Bộ Nội vụ Nga từ Tomsk, Yekaterinburg và Yaroslavl nói họ phải dành hầu hết thời gian điều tra và điều chỉnh "những cáo buộc dài vô tận về chuyện bôi nhọ quân đội."
"Mọi người luôn tìm kiếm sự biện hộ để phản bác ai đó liên quan đến "chiến dịch quân sự đặc biệt'," một cựu trung tá từ Tomsk nói. "Vì vậy luôn luôn có thêm việc để làm. Và khi có bất kỳ điều gì có thật xuất hiện, không ai đi điều tra. Ai nấy cũng đi để kiểm tra về liệu có bà bác nào thấy bức màn trông giống như quốc kỳ Ukraine hay không."
"Tôi thấy họ đang đi đến đâu," anh đưa ra lời dự đoán. "Họ đã đặt trọng tâm về tội phạm chống phá nhà nước. Tiếp theo, thì càng có thêm các vụ án rơi vào loại này. Và còn về các vấn đề thực sự đang tác động đến đời sống người dân thường? Bắt cóc, trộm cắp, giết người, hãm hiếp... không có thời gian để điều tra. Các vụ án hợp pháp sẽ bị khép lại ngay sau khi quy định về hạn chế trở nên hết hiệu lực."
Đối với các cảnh sát đang làm việc, việc có ý kiến về cuộc chiến tranh Ukraine hoặc các dự án chống tham nhũng của Navalny đơn giản là chuyện không được phép.
"Các cảnh sát phải câm miệng, và chúng tôi không thể có các quan điểm cá nhân về chiến dịch quân sự đặc biệt," một cảnh sát điều tra nói. "Hoặc họ sẽ sa thải chúng tôi."
Chụp lại hình ảnh,
Nhiều cảnh sát thích giữ nguyên cấp bậc để không phải đi nghĩa vụ quân sự
Lối thoát có dễ dàng?
Hồi tháng 9/2022, làn sóng nghỉ việc ở Bộ Nội vụ Nga lắng dịu một cách đáng kể. Việc huy động binh sĩ cho cuộc chiến Ukraine đã bắt đầu, và đối với nhiều thanh niên, việc cảnh sát được miễn đi lính đột nhiên trở thành một yếu tố rất hấp dẫn. Kết quả là các sở ngành cảnh sát giữ được những người đã muốn nghỉ việc.
"Hoặc là bạn ngồi im, hoặc nếu nghỉ và bị triệu tập đi lính," một viên cảnh sát từ Moscow nói. "Tôi biết có những quản lý đã lên danh sách mọi người đã đe dọa nghỉ việc, và chuyển thẳng xuống cho bên tuyển lính. Ai nấy đều khá lo sợ."
Sau đó, một vài cảnh sát đã bị sa thải do BBC phỏng vấn, đã bị huy động đến các vùng ở Ukraine bị Nga chiếm đóng.
"Tiền bạc thật kinh khủng, thêm áp lực, rủi ro lại cao hơn. Không có sự kính trọng cho giới chức, đặc biệt là cảnh sát."
Theo một cảnh sát vùng Donetsk, khoảng 80% cảnh sát ở nơi được Nga gọi là "Cộng hòa Nhân dân Donetsk" đang đến tuổi về hưu. Ông mô tả việc thiếu hụt này là "thảm họa", trong khi lưu ý tỷ lệ trộm cắp, chặn xe để cướp đã xuống đến mức thấp nhất trong 5 năm qua. Hiện ít người sống ở vùng Donetsk, ông cho biết, và việc tuần tra đêm cũng được tăng cường.
"Tỷ lệ tội phạm kinh tế cao. Bị chảy máu ngân sách, đặc biệt thông qua hải quan."
Với nhu cầu an ninh tại Nga ngày càng gia tăng, cùng sự khó khăn của Bộ Nội vụ nước này trong việc tuyển mới và giữa nhân viên có kinh nghiệm, đã đến lúc đặt câu hỏi liệu một cuộc khủng hoảng khác đang tích tụ ngay chính trong lòng nước Nga, có thể mang lại hậu quả không mấy dễ chịu hay không.
Ukraina và châu Âu trước thách thức trường kỳ kháng chiến
Thụy My
13–17 minutes
Trang bìa The Economist dùng hai màu xanh vàng, màu cờ của Ukraina làm nền cho hàng chữ lớn « Đã đến lúc phải suy nghĩ lại ». Tuần báo nhấn mạnh : Ukraina đối mặt với một cuộc chiến lâu dài, cần có sự thay đổi. Những người ủng hộ Kiev nên cầu nguyện cho một chiến thắng nhanh chóng, nhưng cũng cần có kế hoạch về một cuộc chiến đấu lâu dài.
Không thể tốc chiến tốc thắng lẫn đàm phán
Cuộc chiến tranh ở Ukraina nhiều lần mang lại những bất ngờ, và lần này cũng vậy. Cuộc phản công bắt đầu từ tháng Sáu dựa trên hy vọng những chiến sĩ Ukraina trang bị vũ khí tân tiến của phương Tây, sau khi được huấn luyện tại Đức, sẽ thu hồi lại đủ những lãnh thổ để đặt Kiev vào thế mạnh. Thế nhưng giới tuyến 1.000 kilomet gần như không thay đổi. Đòi hỏi ngưng bắn, hòa đàm là vô nghĩa.
Vladimir Putin không hề tỏ dấu hiệu nào muốn thương lượng, và dù có đi nữa, cũng không thể tin được lời hứa của ông ta. Putin chờ đợi phương Tây chán nản, hy vọng Donald Trump sẽ tái đắc cử. Ông chủ điện Kremlin cần chiến tranh để có thể thống trị trong nước, mọi thỏa thuận đình chiến sẽ là dịp để tái vũ trang và tấn công tiếp. Nếu Ukraina ngưng chiến đấu, họ sẽ mất nước !
Kiev và các đồng minh phương Tây bắt đầu nhận ra đây là một cuộc chiến dài hơi, nhưng cả hai đều chưa sẵn sàng. Tuần báo Anh cho rằng thay vì tìm cách thắng cho bằng được rồi tái thiết, mục tiêu là phải bảo đảm khả năng chiến đấu lâu dài mà kinh tế vẫn phát triển.
Trụ vững về kinh tế để chiến đấu lâu dài
Trước hết về quân sự, Kiev không đủ lực lượng để phản công thường xuyên một cách quy mô, mà cần những chiến thuật và công nghệ mới. Bên cạnh vũ khí nặng là phương tiện bảo trì để chiến đấu nhiều năm : sửa chữa, tiếp đạn, huấn luyện. Và nhất là một cuộc chiến kéo dài cần có phòng không tốt hơn, Ukraina không thể giàu mạnh nếu Nga cứ mặc sức phá hoại cơ sở hạ tầng dân sự mà không bị trừng trị như 18 tháng qua.
Về kinh tế, nên tăng sản xuất và vốn đầu tư thay vì chỉ lo các kế hoạch tái thiết. Nền kinh tế đã giảm sút 1/3, gần phân nửa ngân sách hiện do phương Tây tài trợ. Khoảng 1 triệu người đang chiến đấu và hàng triệu người khác đã di tản, nguồn lao động trở nên khan hiếm. Dù trong thời chiến, Kiev vẫn có thể thu hút đầu tư vào ngành vũ khí hay chế biến nông sản chẳng hạn, tại những khu vực yên tĩnh hơn như miền tây.
Phòng không càng mạnh thì càng ít nguy cơ nhà máy bị oanh kích, hải quân Nga càng bị đẩy ra xa thì hàng hóa có thể được xuất khẩu an toàn tại Hắc Hải. Bên cạnh đó là chống tham nhũng, cải cách tư pháp, tạo điều kiện cho kinh doanh như công nhận tay nghề mà người di tản có được ở nước ngoài, bảo hiểm cho doanh nghiệp. Về lâu về dài, bảo đảm an ninh lớn nhất là gia nhập NATO ; ngoài ra các đối tác đã có những hứa hẹn song phương. Những gì mà Liên Hiệp Châu Âu có thể mang lại là quan trọng, không chỉ tài chánh mà viễn cảnh trở nên thành viên. Bản thân châu Âu cũng phải thay đổi cách suy nghĩ.
Nếu Donald Trump lại trở thành tổng thống, ông có thể giảm viện trợ cho Kiev nhưng ngay cả khi Trump thất cử, châu Âu cần biết chịu đựng một gánh nặng lớn hơn : củng cố kỹ nghệ quốc phòng và cải tổ tiến trình quyết định trong EU. Thất bại của của một quốc gia ngay cạnh sườn EU có nghĩa là cỗ máy giết người của Putin tiến lại gần hơn biên giới, còn thành công thì châu Âu có thêm thành viên với 30 triệu người có học vấn cao, một quân đội lớn nhất châu Âu, cơ sở nông nghiệp và công nghiệp rộng lớn.
« Nếu làm theo phương Tây thì tôi đã chết »
L'Obs dẫn lời hai nhà phân tích Michael Kofman và Rob Lee : « Những bước tiến gần đây của Ukraina hầu hết nhờ các đơn vị bộ binh, nhưng để có được sức bật, cần phải sử dụng lại lực lượng cơ giới ». Nên xác định xem chiến dịch làm tiêu hao quân Nga thông qua các vụ oanh kích vào cầu đường, hậu cần, sở chỉ huy tạo được điều kiện cần thiết cho việc đột phá hay chưa. Điều ngạc nhiên cho phương Tây : Bakhmut vẫn là trọng điểm, Kiev chiến đấu để giành lại từng mét đất, tập trung những lữ đoàn thiện chiến tại đây.
Nhiều viên chức Mỹ giấu tên phàn nàn với báo chí là Ukraina không thành công trong việc áp dụng những khuyến cáo của NATO và gánh lấy những rủi ro. Về phía Kiev nhấn mạnh, lực lượng Mỹ chưa bao giờ chiến đấu chống lại một đội quân tầm cỡ như Nga mà không có sự yểm trợ của Không quân cũng như những vũ khí hiện đại nhất. Ukraina vẫn hy vọng sẽ nhận được các hỏa tiễn ATACMS, còn những chiến đấu cơ F-16 đầu tiên chỉ đến nơi từ 2024.
Theo Kofman và Lee, huấn luyện của phương Tây về hợp đồng tác chiến chỉ kéo dài năm tuần lễ là quá ngắn để có thể thích ứng với thực địa ở Ukraina - bãi mìn mênh mông, drone Nga quần thảo trên đầu... Suleman, chỉ huy lực lượng đặc biệt của trung đoàn 78 nói với Financial Times : « Nếu tôi chỉ làm theo những gì mà phương Tây đã dạy, thì tôi đã chết rồi ». Hai nhà nghiên cứu trên cho rằng phương Tây cần ý thức đây là một cuộc chiến tranh lâu dài. Tiềm năng kỹ nghệ và quân sự phương Tây vượt trội hơn hẳn Nga, nhưng nếu không có quyết tâm chính trị thì tiềm năng khó trở thành kết quả.
Những dấu hiệu lạc quan
May thay, những tin tức mới nhất trên chiến trường mang lại sự lạc quan. Le Figaro cuối tuần nhận định « Kiev lấy lại hy vọng qua một thành công quân sự » trong khi chờ đợi các hỏa tiễn ATACMS.Những vụ tấn công trong nhiều tuần qua bằng hỏa tiễn tầm xa Storm Shadow của Anh và Scalp của Pháp đã chứng tỏ hiệu quả.
Tổng hành dinh hạm đội Hắc Hải ở Sébastopol bị đánh trúng, Kiev khẳng định có những « chỉ huy cao cấp » Nga thiệt mạng. Ukraina phá được phần nào thế phong tỏa ở Hắc Hải, một số tàu chở ngũ cốc đã ra đi an toàn. Giữa tháng Bảy, Kiev đã trình lên Tổ chức Hàng hải Quốc tế một bản đồ với hải trình mới đi xuyên qua lãnh hải của mình, dọc theo duyên hải Odessa đến đảo Rắn và vùng biển Rumani. Để khuyến khích tàu bè các nước sử dụng hành lang này, Ukraina đã dành 500 triệu đô la để bảo hiểm.
Trên đất liền, mũi đột phá ở Robotyne, một trong những trục chính, đã xé toang phòng tuyến thứ nhất năm kilomet theo chiều rộng ; đồng thời cắt phòng tuyến thứ nhì ra làm bốn khúc nhằm tạo tác động dây chuyền. Các chiến binh Ukraina vô hiệu hóa được pháo và các hệ thống chống tăng để tiến lên.
Ngũ cốc Ukraina : Ba Lan lạc lối
Sự xích mích giữa Ba Lan và Ukraina gây chú ý. Trong lúc Kiev đang chật vật với cuộc phản công, nhưng lại bị tuyên bố ngưng cung cấp vũ khí, các báo đều có ý phê phán Vacxava. Le Monde cuối tuần cho rằng đây là « Sự lạc lối của Ba Lan về Ukraina », L’Express nói về « Chiến lược đầy rủi ro của chính quyền Ba Lan ».
Le Monde giải thích : bầu cử Quốc Hội Ba Lan sắp diễn ra vào ngày 15/10. Đảng bảo thủ Pháp luật và Công lý (PiS) cầm quyền từ 2015 hy vọng tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba, nhưng qua thăm dò cảm thấy không chắc chắn. Như vậy lá phiếu của vùng nông thôn là quan trọng, mặt khác sự hỗ trợ rất đáng kể của người dân đối với người tị nạn Ukraina đã có phần giảm sút. Để kích thích cử tri đi bầu, chính quyền kèm theo một cuộc trưng cầu dân ý về việc tái định cư người tị nạn. Thái độ mị dân, sự quay ngoắt lại với chính sách ủng hộ tích cực Ukraina, là nguy hiểm. Bất đồng về vấn đề ngũ cốc có thể giải quyết theo cách khác, như Rumani, Bulgari đã giúp Kiev xuất khẩu lúa mì.
Theo Le Monde, trong vụ này không phải Ukraina bị chìm đắm mà là Ba Lan. L’Express nêu thêm việc thủ tướng Mateusz Morawiecki đang đối mặt với một xì-căng-đan mà Bruxelles và Berlin đòi hỏi phải làm rõ : những visa cấp cho người nước ngoài thông qua đút lót. Đối lập nói rằng có đến 250.000 visa loại này, tố cáo « xì-căng-đan lớn nhất Ba Lan trong thế kỷ 21 ». The Economist lưu ý, dù chỉ nhằm đối nội, việc này sẽ làm suy yếu nỗ lực của EU nhằm duy trì một mặt trận chống Nga, và có thể tạo tiền lệ nguy hiểm cho những nước đang muốn giảm hỗ trợ Kiev.
Trung Quốc : Đất nước có 200.000 điệp viên và số đặc tình đông đảo
Nhìn sang châu Á, Le Point đăng ảnh Tập Cận Bình, chạy tựa « Làm thế nào Trung Quốc dọ thám chúng ta ». Bên cạnh đó là các tựa nhỏ : « Đế quốc với 200.000 gián điệp » ; « Chính trị, khoa học và mạng xã hội đều bị khống chế » ; « Những tiết lộ từ cuốn sách điều tra của Alex Joske ».
« Ở chỗ chúng ta, quá thường xuyên trở thành Cung điện Gió Jaipur ». Mới đây giám đốc Tổng cục An ninh Đối ngoại Pháp (DGSE), Bernard Épié, đã thẳng thắn một cách bất thường trước các dân biểu trong ủy ban điều tra về sự can thiệp của nước ngoài. Ông muốn gióng lên hồi chuông cảnh báo về « mối đe dọa Trung Quốc về nghiên cứu khoa học ». Không ít nhà nghiên cứu Pháp chia sẻ kiến thức với đồng nghiệp Hoa lục mà không để ý rằng họ hoạt động dưới sự chỉ đạo của đảng cộng sản và quân đội Trung Quốc, mở toang cửa chẳng khác cung điện Ấn Độ xây dựng năm 1799, nổi tiếng với 953 cánh cửa sổ.
Nhiều người vẫn còn nhớ vụ thực tập sinh Hoàng Lỵ Lỵ (Li Li Huang) sao chép dữ liệu của tập đoàn Valeo trên USB năm 2000. Bắc Kinh huy động lực lượng nghiệp dư như sinh viên, Hoa kiều...để thu thập từng « hạt cát » một. Thực tế số này chiếm chưa đến phân nửa những ca phát hiện. Tại Bắc Kinh có ba cơ quan tình báo của bộ Công An, bộ An Ninh và một loạt mạng lưới tình báo quân đội, những chuyên gia xâm nhập, tuyên truyền. Số gián điệp của Trung Quốc lên đến 200.000 người trong khi DGSE chỉ có 7.000.
FBI : Tình báo Trung Quốc là thách thức của thế hệ chúng ta
Tại Hoa Kỳ, trung bình FBI cứ mỗi 10 tiếng đồng hồ lại mở điều tra liên quan đến tình báo Trung Quốc. Giám đốc Christopher Wray coi đây là « thách thức của thế hệ chúng ta » vì tầm cỡ cuộc chiến mới với Bắc Kinh vượt hẳn so với Liên Xô trước đây. Về phía Úc và Canada gần đây cũng bị rung chuyển vì rất nhiều xì-căng-đan tiết lộ các chính khách nhận hối lộ từ những doanh nhân do Trung Quốc giựt dây.
Paris thì chỉ âm thầm đối phó. An ninh Trung Quốc theo bén gót các nhà đối lập Tây Tạng, Duy Ngô Nhĩ, Hồng Kông ; họ thường xuyên bị tấn công trên mạng, nếu không phải là trên đường phố. Hồi tháng Ba, một trường dạy tiếng Hoa của Đài Loan mới mở vào tháng 9/2021 ở đại lộ Choisy, Paris đã bị tấn công tin học dữ dội từ một « đồn công an » bất hợp pháp của Bắc Kinh trên đất Pháp. Trên 17.000 công dân Pháp gồm chủ doanh nghiệp, chính khách, điệp viên, quân nhân, chuyên gia an ninh quốc phòng bị tình báo Trung Quốc gài bẫy thông qua mạng xã hội, chủ yếu là Linkedln để đánh cắp thông tin.
Le Point cho biết một số gián điệp trong vai nhà báo thậm chí còn chẳng đăng bài viết nào để che giấu thân phận, họ làm việc toàn thời gian cho cơ quan an ninh. Trường hợp cựu dân biểu gốc Hoa Buon Tan thuộc đảng cầm quyền Pháp được chuyên gia Úc Alex Joske cho biết ông này thuộc Mặt trận Tổ quốc, cơ quan của đảng cộng sản điều hành mạng lưới các hiệp hội và « thân hữu » trên toàn thế giới vận động cho Bắc Kinh. Chưa kể những khuôn mặt tên tuổi như cựu thủ tướng Jean-Pierre Raffarin, dân biểu Jean-Marie Le Guen…
Việt Nam : Những người có ảnh hưởng thao túng truyền thông
Liên quan đến Việt Nam, Courrier International trích dịch bài viết trên trang The Vietnamese Magazine cho rằng một thiểu số khá giả đang thống trị truyền thông và mạng xã hội, không biết đến những khó khăn của người lao động nghèo.Theo báo cáo năm 2016 của Viện Hill ASEAN, thu nhập trung bình của giai cấp trung lưu Việt Nam từ 5.000 đến 35.000 đô la một năm, nhóm này chiếm phân nửa trong số 98 triệu dân. Một nghiên cứu khác năm 2023 của Cimigo ước tính trên 15 triệu gia đình có thu nhập trên 15 triệu đồng Việt Nam một tháng (600 euro), tương đương 7.728 đô la một năm, được cho là trung lưu. Nhưng số gia đình kiếm được từ 1.200 euro một tháng trở lên chỉ chiếm có 6 %, như vậy số người thực sự là trung lưu chỉ là thiểu số.
Tuy nhiên những người được cho là « có ảnh hưởng » (KOL), tức có thể định hướng và kiểm soát thông tin, làm việc trong ngành báo chí, quảng cáo và giải trí ; thường xuất thân từ các gia đình giàu, có nhà ở hoặc nhà cho thuê, có vị trí xã hội. Họ chỉ trích những người không chịu đi xe buýt chẳng hạn, cho rằng vì lười biếng. Theo tác giả Nguyễn Tấn Trung, họ quên rằng gia đình họ ở nhà tiện nghi gần trạm xe buýt, có người giữ trẻ và giúp việc, chẳng phải chạy vạy làm hai, ba việc để kiếm chút ít tiền để dành phòng thân. Những lao động nhập cư, sinh viên và nhiều người nghèo khác không có khả năng như họ, chưa kể mạng lưới xe buýt không phủ được nhiều nơi.
Đạo diễn Phạm Thiên Ân, nhà thơ Ocean Vương lên báo Pháp
Trên lãnh vực văn hóa, các tuần báo đều có bài giới thiệu bộ phim « Bên trong tổ kén vàng » của Phạm Thiên Ân hiện đang được trình chiếu tại các rạp xi-nê ở Paris. Trả lời phỏng vấn của L'Obs, người đạo diễn Việt Nam thổ lộ : « Tôi thích sự tương phản giữa cuộc sống bình thường và tâm linh ». Ông cho biết ban đầu chỉ đi quay video đám cưới, phải thực hiện rất nhanh nên khi làm phim riêng ông muốn một nhịp điệu chậm hơn, tuần tự kể lại những diễn biến nội tâm.
Một phim rất khác biệt, vì các nhà sản xuất phim ở Việt Nam thường hướng về một công chúng trẻ, chịu nhiều ảnh hưởng nơi mạng xã hội. Họ không đòi hỏi nhiều, thường thích phim hài nhẹ nhàng hay kinh dị. Phạm Thiên Ân cho rằng bộ phim may mắn được cho phổ biến nhờ lãnh đạo mới của Cục Điện ảnh là một họa sĩ có tinh thần cởi mở, không thấy phiền lòng vì những chủ đề trong phim như tôn giáo, chiến tranh… Hình bóng cuộc chiến phảng phất trong phim vì kỷ niệm gia đình : người ông là phi công trực thăng Việt Nam Cộng Hòa, sau 1975 phải học tập cải tạo, bà là người Bắc Công giáo di cư. Trả lời câu hỏi tôn giáo và điện ảnh phải chăng là tín điều của anh, Phạm Thiên Ân khẳng định : « Đối với tôi, điện ảnh là ơn gọi ».
Một gương mặt Việt Nam khác rất nổi tiếng ở Mỹ, nhà thơ trẻ gốc Việt Ocean Vương, khi trả lời Libération cuối tuần cho rằng « Mỗi bài thơ là một bước chân lên Mặt Trăng ». Trở lại với thi ca qua tập thơ « Thời gian là mẹ » sau thành công của tiểu thuyết « Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian » (« On Earth We’re Briefly Gorgeous » hay « Un bref instant de splendeur »), Ocean Vương nhận xét, thơ nhẹ nhàng hơn. Anh nói, nếu tiểu thuyết là một trải nghiệm trần thế, thì thơ là một cuộc dạo chơi trên lãnh địa của Chị Hằng.
Thêm một tàu chở ngũ cốc Ukraina cập cảng Thổ Nhĩ Kỳ an toàn
Thùy Dương
Một tàu của Ukraina chở lúa mỳ hôm nay 24/09/2023 đã cập cảng Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, bất chấp lời đe dọa của Matxcơva tấn công tàu chở hàng đến hoặc đi từ Ukraina.
Đăng ngày:
1 phút
Ảnh tư liệu: Tàu chở ngũ cốc Ukraina xuất khẩu qua Biển Đen vào eo biển Bosphore, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 17/07/2023, trước khi Nga rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc.AP - Sercan Ozkurnazli
Như vậy, đây là tàu thứ hai chở ngũ cốc Uraina xuất khẩu qua hàng lang dọc bờ tây Biển Đen đã đến Istanbul an toàn, từ khi Nga rút lui khỏi thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc Ukraina hồi giữa tháng 07/2023.
AFP cho biết tàu chở hàng Aroyat, mang cờ hiệu Palau, đã khởi hành từ cảng Tchornomorsk, gần Odessa. Theo các trang tin Marine Traffic và Vessel Finder, tàu hàng Aroyat, chở 17.600 tấn lúa mỳ của Ukraina là để bán cho Ai Cập. Trước tàu Aroyat, hôm thứ Năm 21/09, một tàu chở 3.000 tấn ngũ cốc Ukraina, cũng mang cờ hiệu Palau, đã cập cảng Istabul.
Trong khi đó, tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov, hôm qua 23/09, khẳng định không thể nối lại thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc Ukraina qua ngả Biển Đen như đề xuất của Liên Hiệp Quốc, với lý do các yêu cầu của Matxcơva, nhất là về việc Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) phải được kết nối trở lại với hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, không được đáp ứng.
Về phía Kiev, thời gian qua chính quyền của tổng thống Zelensky đã rất tích cực tìm thêm các tuyến đường để xuất khẩu ngũ cốc, nhất là sang châu Phi để làm đối trọng với Nga. Phó thủ tướng Ukraina kiêm bộ trưởng Kinh Tế Ioulia Svyrydenko hồi đầu tháng 09 thông báo ngũ cốc Ukraina đã được xuất khẩu từ các cảng của Croatia.
**********
Đại Hội Đồng LHQ: Mátxcơva lên án phương Tây « mượn » tay Ukraina tấn công Nga
Thanh Hà
Vài ngày sau tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, hôm qua 23/09/2023 đến lượt ngoại trưởng Nga, Sergueï Lavrov phát biểu trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc. Matxcơva mạnh mẽ đả kích phương Tây : « cả một đế chế dối trá », « gây xung đột », « chia rẽ nhân loại » và không có khả năng đàm phán.
Đăng ngày:
2 phút
Ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov phát biểu tại diễn đàn kỳ họp thứ 78, Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, tại New York, Hoa Kỳ, 23/09/2023.AP - Mary Altaffer
Trả lời báo chí sau đó, ngoại trưởng Lavrov còn có những lời lẽ cứng rắn hơn, trực tiếp lên án phương Tây lấy danh nghĩa bảo vệ Ukrainan trước một cuộc ngoại xâm, nhưng thực tế là để « trực tiếp » đối đầu với Nga.
Đặc phái viên RFI Aabla Jounaidi từ trụ sở New York tường trình :
« Suốt tuần qua tại New York, các bên đã đề cập đến nhu cầu cải tổ Liên Hiệp Quốc và nhất là việc mở rộng Hội Đồng Bảo An với tiếng nói đại diện các nước đang phát triển. Lần đầu tiên Nga chính thức ủng hộ lập trường này. Ngoại trưởng Sergueï Lavrov đã khai thác luận điểm nói trên để tấn công phương Tây. Tại diễn đàn Liên Hiệp Quốc ông tuyên bố :
"Theo quan điểm của Nga, rõ ràng là có những giải pháp khác, thế nhưng Hoa Kỳ và các nước phương Tây chư hầu của họ tiếp tục gây nên những cuộc xung đột, chia rẽ nhân loại thành những khối thù nghịch. Họ làm tất cả để ngăn chận một trật tự thế giới công bằng và thực sự đa phương được hình thành. Họ tìm cách cưỡng ép thế giới phải tuân thủ những luật chơi hẹp hòi và có lợi cho chính họ".
Là thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, Nga là quốc gia sử dụng quyền phủ quyết nhiều hơn ai hết. Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm thứ Ba vừa qua cũng tại diễn đàn này đã trình bày kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Ukraina với chủ trương đòi Nga rút quân. Đây là điều không tưởng đối với ông Lavrov.
Trong cuộc họp báo sau phát biểu trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, ngoại trưởng Nga giải thích: "Thêm một lần nữa thực tế là kim chỉ nam đối với chúng tôi. Zelensky và tất cả những ai điều khiển ông ấy từ Washington, Luân Đôn hay Bruxelles, họ đồng loạt khẳng định là không có con đường nào dẫn tới hòa bình, ngoại trừ giải pháp của Zelensky. Muốn nói kiểu gì thì nói, nhưng tuyệt đối, giải pháp đó không thể thực hiện được".
Khi đề cập đến viện trợ quân sự cho Kiev, ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov tố cáo phương Tây giúp Ukraina không để bảo vệ quốc gia này mà mục đích là "trực tiếp chống lại nước Nga" ».
(AFP) - Việt Nam hành quyết tử tù Lê Văn Mạnh bất chấp can thiệp của quốc tế. Một luật sư hôm nay, 23/09/203, xác nhận Việt Nam hôm qua đã hành quyết tử tù Lê Văn Mạnh, bị kết án từ năm 2005 về tội cưỡng hiếp và sát hại một bé gái 13 tuổi ở tỉnh Thanh Hóa. Theo Ủy ban Quốc tế các Luật gia, công an đã tra tấn để buộc Lê Văn Mạnh nhận tội. Sau đó Mạnh đã chối tội, khẳng định đã bị công an đánh đập thô bạo. Gia đình đã kiến nghị lên chủ tịch nước xin hoãn hành quyết. Trong tuần này, các phái bộ ngoại giao của Liên Hiệp Châu Âu, Canada, Na Uy và Anh Quốc ở Việt Nam cũng đã kêu gọi chính quyền khoan hồng đối với tử tù Lê Văn Mạnh.
(Reuters) - Ngoại trưởng Mỹ - Nhật - Hàn bày tỏ « quan ngại sâu sắc » về khả năng hợp tác quân sự giữa Nga và Bắc Triều Tiên. Thông cáo của bộ Ngoại Giao Hàn Quốc hôm nay 23/09/2023 cho biết, trong cuộc họp ngày hôm qua, ngoại trưởng ba nước đã nhất trí « phản ứng một cách cứng rắn » trước « mọi hành vi đe dọa đến an ninh khu vực Đông Bắc Á ». Thông cáo được đưa ra trong bối cảnh tổng thống Nga Vladimir Putin vừa tiếp nguyên thủ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un và không loại trừ khả năng đẩy mạnh hợp tác quân sự với Bình Nhưỡng.
(AFP) - Hỏa hoạn tại một nhà máy sản xuất bóng đánh golf tại Đài Loan, ít nhất 6 người chết và khoảng 100 người bị thương. Theo các giới chức địa phương, nhà máy tại huyện Bình Đông, phía nam đảo Đài Loan đã phát nổ chiều tối 22/09/2023. Suốt cả đêm, lính cứu hỏa không dập được đám cháy. Tổng thống Thái Anh Văn đã đến hiện trường vào sáng sớm hôm nay, thăm hỏi gia đình các nạn nhân và cho mở điều tra về nguyên nhân hỏa hoạn.
(AFP) - Tuần hành chống nạn kỳ thị và bạo lực của cảnh sát tại Pháp. Hàng chục ngàn người trên toàn quốc theo dự báo sẽ hưởng ứng kêu gọi xuống đường biểu tình chống nạn kỳ thị và bạo lực của cảnh sát. Cánh tả cực đoan và nhiều tổ chức hội đoàn đưa ra lời kêu gọi này. Nhiều văn nghệ sĩ của Pháp thông báo tham gia tuần hành. Các giới chức an ninh dự trù có khoảng từ 24.000 đến 30.000 người tuần hành, riêng tại thủ đô Paris con số này sẽ dao động từ 3.000 đến 6.000, trong đó cảnh sát cần theo dõi từ 200 đến 400 đối tượng thuộc diện « nguy cơ cao », tức là có thể gây bạo động.
(AFP) - Sập đường cao tốc tại Thủy Điển, ba người bị thương nhẹ. Một đoạn cả trăm mét đường cao tốc gần thành phố Göteborg, miền tây nam Thụy Điển bị sập vào sáng sớm ngày hôm nay 23/09/2023. Hàng chục chiếc xe, một trung tâm thương mại và một hiệu ăn bị hư hại. Theo điều tra sơ khởi, sạt lở đất tại một công trường xây dựng gần đó là nguyên nhân gây tai nạn.
(New York Times) - Hoa Kỳ: Một phụ nữ lãnh án tù vì mua thuốc phá thai cho con gái. Một phụ nữ ở bang Nebraska, Hoa Kỳ, đã bị kết án 2 năm tù do đã đặt mua trên mạng thuốc phá thai cho con gái 17 tuổi, lúc đó đã mang thai quá 6 tháng. Do uống thuốc này, cô gái đã sanh sớm và bào thai đã chết. Hai mẹ con đã chôn bào thai.
(AFP) - Một đảo nhỏ ở Thái Bình Dương kêu gọi quyên góp tiền để bảo vệ hệ sinh thái. Niue, một đảo nhỏ ở Thái Bình Dương chỉ có 1.700 dân, trong tuần này đã kêu gọi quyên góp tiền trên mạng để bảo vệ hệ sinh thái biển của đảo. Họ kêu gọi mỗi người đóng góp số tiền tương đương 140 euro để bảo trợ cho việc bảo vệ mỗi km vuông của Thái Bình Dương.
************
Ukraine kiểm soát làng ở miền nam, Nga công bố thiệt hại vụ tập kích ở Crưm
3–4 minutes
Theo CNN, trong ngày 23/9, ông Oleksandr Tarnavsky - chỉ huy lực lượng Ukraine ở miền nam cho biết, quân đội nước này đã tiến sâu hơn vào phòng tuyến của Nga và giành quyền kiểm soát làng Verbove. Verbove nằm cách ngôi làng chiến lược Robotyne ở vùng Zaporizhzia vài km.
"Chúng tôi đã có những bước đột phá theo hướng Verbove. Tốc độ tiến lên của chúng tôi chậm hơn dự tính, nhưng điều quan trọng là vượt qua được phòng tuyến của đối thủ", ông Tarnavsky nói.
Quân đội Ukraine ở Zaporizhzia. Ảnh: Reuters
Chỉ huy Tarnavsky nhận định, tốc độ phản công của nước này chỉ thực sự cải thiện khi giành được thành phố Tomak. Từ Tokmak, lực lượng Ukraine sẽ tiến tiếp về phía nam để đến bờ Biển Azov, hình thành một hành lang chia cách các vùng kiểm soát của Nga tại tiền tuyến phía nam.
Cũng theo chỉ huy người Ukraine, các thành viên tập đoàn Wagner thỉnh thoảng xuất hiện ở Zaporizhzia. "Tôi không chắc về tình hình ở Kherson và những nơi khác, nhưng chúng tôi vẫn đụng độ thành viên Wagner tại đây", ông Tarnavsky nói thêm.
Nga công bố thiệt hại vụ trụ sở Hạm đội Biển Đen ở Crưm bị tập kích
Theo Pravda, trong ngày 22/9, Bộ Quốc phòng Nga đã thông báo về việc một quân nhân thiệt mạng khi trụ sở Hạm đội Biển Đen ở thành phố Sevastopol bị Ukraine tập kích.
"Trong quá trình đẩy lùi cuộc tập kích của đối thủ, lực lượng phòng không Nga đã đánh chặn thành công 5 tên lửa. Đã có một quân nhân thiệt mạng và tòa nhà trụ sở của hạm đội bị hư hại", thông báo của Nga cho biết.
Ảnh chụp vệ tinh sau khi trụ sở Hạm đội Biển Đen bị tập kích. Ảnh: Reuters
Trong khi đó, Lực lượng Đặc nhiệm Ukraine (SOF) lại nói rằng vụ tập kích đã khiến hàng chục binh lính thương vong.
"Chiến dịch 'Crab Trap' (Bẫy Cua) đã giúp chúng tôi tập kích trụ sở Hạm đội Biển Đen đúng lúc và chính xác. Cuộc tập kích khiến hàng chục binh lính của đối thủ thiệt mạng và bị thương, bao gồm cả sĩ quan cấp cao", đại diện SOF tiết lộ.
Thụy Điển xác nhận gửi xe tăng cho Ukraine
Theo Army Recognition, Bộ Quốc phòng Thụy Điển mới đây đã xác nhận việc chuyển giao 10 xe tăng Stridsvagn 122 cho Ukraine. Ngoài xe tăng, Stockholm còn gửi cho Kiev các phụ kiện của hệ thống phòng không IRIS-T và HAWK.
Stridsvagn 122 là phiên bản xe tăng Leopard 2A5 dành riêng cho Thụy Điển. Xe tăng này được trang bị pháo nòng trơn 120mm Rheinmetall Rh-120 L/44, có khả năng phóng đạn xuyên giáp, đạn chống tăng và đạn nổ mạnh. Stridsvagn 122 cũng có hệ thống áo giáp hiện đại hơn so với các phiên bản tiền nhiệm.
Việt Nam sẽ ký mua chiến đấu cơ F-16 của Hoa Kỳ? - BBC News Tiếng Việt
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Chiến đấu cơ F-16 trong một màn trình diễn tại Triển lãm Hàng không Thái Bình Dương, tổ chức tại Hoa Kỳ hồi 10/2022
Chính quyền ông Biden đang có các cuộc đàm phán với Việt Nam về một thỏa thuận chuyển giao vũ khí lớn nhất trong lịch sử giữa hai cựu thù, hãng tin Reuters loan tin.
Gói vũ khí có thể sẽ được chuyển giao trong năm tới, với việc mua bán các chiến đấu cơ F-16, theo Reuters.
Thỏa thuận, nếu được thực hiện, sẽ gạt Nga sang bên lề trong quan hệ mua bán vũ khí với Việt Nam. Moscow vốn là đối tác truyền thống của Hà Nội trong việc cung ứng các vũ khí của Nga sản xuất, có giá thành thấp hơn nhiều so với hàng Mỹ.
Thỏa thuận vũ khí lớn giữa Hoa Kỳ và Việt Nam cũng sẽ khiến cho Bắc Kinh khó chịu, trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ giữa Việt Nam và Trung Quốc vẫn đang tiếp tục diễn ra ở Biển Đông, và Hà Nội đang muốn tăng năng lực phòng thủ trên biển.
Hiện vẫn còn trong giai đoạn đàm phán sơ khởi ban đầu, chưa có nội dung chi tiết nào được đưa ra. Tuy nhiên, thỏa thuận mua bán vũ khí là một chủ đề then chốt trong các cuộc thảo luận chính thức giữa Việt Nam và Hoa Kỳ tại Hà Nội, New York và Washington trong tháng qua, Reuters nói.
Trong chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden tới Hà Nội hôm 10-11/9 vừa qua, hai nước đã công bố nâng cấp quan hệ song phương từ mức 'đối tác toàn diện' lên 'đối tác chiến lược toàn diện'. Việc nâng cấp này khiến cho vị thế của Washington trong quan hệ với Việt Nam nay ngang bằng với quan hệ của Hà Nội với hai đồng minh lâu đời, Nga và Trung Quốc.
Đa dạng hóa kho vũ khí
Quân đội Việt Nam vốn chủ yếu dựa vào vũ khí, khí tài của Nga, nhưng các khoản chi để mua sắm hàng Nga đã giảm mạnh trong những năm gần đây.
Theo số liệu từ Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), thời điểm Việt Nam nhập khẩu vũ khí Nga nhiều nhất là năm 2014, với tổng trị giá 1 tỷ đô la. Đến 2021, con số này chỉ còn là 72 triệu đô la.
SIPRI nói từ năm 1995 đến 2021, Việt Nam nhập khẩu tổng cộng 9,07 tỷ USD vũ khí, trong đó Nga chiếm 7,4 tỷ USD (81,6%).
Lệnh cấm vận vũ khí cho Việt Nam đã được gỡ bỏ vào năm 2016, tuy nhiên, xuất khẩu của Hoa Kỳ vào nước này kể từ đó vẫn bị giới hạn ở tàu tuần duyên, máy bay huấn luyện và công tác đào tạo sử dụng thiết bị, trong lúc Nga cung ứng tới khoảng 80% cho kho vũ khí đạn dược của Việt Nam.
Trong khoảng một thập niên qua, tổng chi phí của Việt Nam vào việc nhập khẩu vũ khí, thiết bị và đào tạo quân sự Hoa Kỳ đạt chưa tới 400 triệu đô la, Reuters nói.
Sau khi Nga mở cuộc chiến tại Ukraine, Việt Nam dường như đang tăng tốc đa dạng hóa kho vũ khí của mình ngoài Nga, thông qua mua vũ khí từ Mỹ, Israel, Hà Lan và Hàn Quốc.
Tuy nhiên, Việt Nam cũng vẫn rất tích cực đàm phán với Nga về một thỏa thuận cung ứng vũ khí mới.
Hồi trung tuần tháng 8, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phan Văn Giang tham dự hội nghị an ninh quốc tế Moscow lần thứ 11 (MCIS-11) và Diễn đàn Kỹ thuật-Quân sự quốc tế 2023 (Army 2023) tại Moscow.
Tại đây, Tướng Giang đã có cuộc gặp với ông Nikolai Patrushev, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Liên bang Nga, và có buổi làm việc với Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu, truyền thông Việt Nam nói.
Tính tương thích trong vũ khí sẽ là một vấn đề lớn cho Việt Nam khi muốn theo đuổi chiến lược đa dạng hóa kho vũ khí của mình.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
F-16 được sử dụng rộng rãi trên thế giới và được coi là một lựa chọn ưa thích cho việc hiện đại hóa quân đội
'F-16, đứa con ra đời từ Cuộc chiến Việt Nam'
Theo bài blog của cây viết Sebastien Roblin đăng trên trang tin NationalInterest.org chuyên về an ninh, quốc phòng và ngoại giao Hoa Kỳ, chiến đấu cơ F-16 ra đời từ những trải nghiệm không mấy dễ chịu của các phi công Mỹ trong cuộc chiến Việt Nam.
Thời đó, các chiến đấu cơ F-4 Phantom nặng nề với công nghệ tên lửa tầm xa chưa hoàn thiện và thiếu khả năng dịch chuyển linh hoạt trong phạm vi hẹp đã khá vất vả khi đương đầu với phi công Bắc Việt trong các cuộc không chiến. Điều này khiến Hoa Kỳ nhận ra rằng họ cần có một loại phi cơ nhẹ, giá thành rẻ để có thể tối ưu hóa năng lực chiến đấu trong các cuộc không chiến giáp lá cà.
Là một trong số ít các loại chiến đấu cơ hàng đầu thế giới về tính hiệu quả chi phí, F-16 rất nhanh nhẹn, linh hoạt so với các chiến đấu cơ động cơ kép kềnh càng hơn như F-15 Eagle, với mức chi phí chưa tới một nửa.
Vào năm 2017, giá thành một chiếc F-16 là khoảng 27 triệu đô la Mỹ, và cho đến nay nó vẫn là loại phi cơ được lựa chọn nhiều nhất cho việc hiện đại hóa quân sự.
Được chuẩn thuận từ 1976, trong số 4500 chiếc đã xuất xưởng tính đến năm 2021, có gần 2700 chiếc vẫn đang hoạt động ở khoảng 26 quốc gia khác nhau.
Nga gọi phương Tây là ‘đế chế dối trá,’ bác bỏ nỗ lực khôi phục thỏa thuận ngũ cốc
Reuters
~3 minutes
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày thứ Bảy gọi phương Tây là “đế chế dối trá” và nói các đề xuất mới nhất của Liên Hợp Quốc nhằm khôi phục sáng kiến về vận chuyển ngũ cốc từ Biển Đen sẽ không đi đến đâu vì chúng đã không thực hiện được những lời hứa đưa ra với Moscow.
Ông Lavrov phát biểu sau một tuần ngoại giao toàn cầu dồn dập tại cuộc họp thường niên của các nhà lãnh đạo thế giới tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, nơi Ukraine và các đồng minh phương Tây tìm cách vận động sự ủng hộ dành cho Kyiv khi nước này chiến đấu chống lại cuộc xâm lược của Nga.
Trong lá thư gửi ông Lavrov vào tháng trước, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres vạch ra bốn biện pháp mà LHQ có thể hỗ trợ thực hiện để cải thiện xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga nhằm thuyết phục Moscow quay trở lại thỏa thuận Biển Đen, vốn cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc qua hành lang này và giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt lương thực toàn cầu.
"Chúng tôi đã giải thích với Tổng thư ký tại sao các đề xuất của ông ấy không thực hiện được. Chúng tôi không bác bỏ chúng. Đơn giản là chúng không thực tế và không thể thực hiện được," ông Lavrov nói.
Ông cho biết kế hoạch hòa bình 10 điểm do Kyiv thúc đẩy là "hoàn toàn không khả thi" và xung đột sẽ được giải quyết trên chiến trường nếu Ukraine và phương Tây quyết làm như vậy.
Ông Lavrov nói thêm rằng Moscow đã rời bỏ sáng kiến ngũ cốc ở Biển Đen vì những lời hứa với Nga - bao gồm cả việc dỡ bỏ các chế tài đối với một ngân hàng Nga và kết nối lại ngân hàng này với hệ thống SWIFT toàn cầu - đã không được đáp ứng.
Nga từ bỏ thỏa thuận vào tháng 7, một năm sau khi được LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian điều giải để chống lại cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu mà LHQ cho là đã trở nên tồi tệ hơn do Nga xâm lược Ukraine - cả hai đều là những nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.
Ukraine đã xuất khẩu gần 33 triệu tấn ngũ cốc theo thỏa thuận mà LHQ cho biết đã mang lại lợi ích cho các quốc gia nghèo bằng cách giúp giảm giá lương thực hơn 20% trên toàn cầu.
Ông Lavrov nói ông sẽ tới thăm Bình Nhưỡng vào tháng sau để tiếp tục đàm phán với người tương nhiệm của nước này sau các thỏa thuận gần đây giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un tại Moscow.
Ông Lavrov cáo buộc phương Tây mang tư tưởng thuộc địa mới trong các cuộc đàm phán với các nước đang phát triển để giành lấy sự ủng hộ cho Ukraine trong cuộc chiến. Thay vào đó, ông Lavrov nói về "đa số toàn cầu" đang bị lừa phỉnh bởi phương Tây, mà ông mô tả là "đế chế dối trá."
Reuters: Mỹ và Việt Nam đang đàm phán bước đầu về thỏa thuận mua vũ khí
Reuters
3–4 minutes
Chính quyền Biden đang đàm phán với Việt Nam về một thỏa thuận chuyển giao vũ khí lớn nhất trong lịch sử giữa hai nước từng là đối thủ thời Chiến tranh Lạnh, Reuters đưa tin, dẫn nguồn là hai người biết về thỏa thuận này.
Một gói vũ khí, có thể được chung quyết vào năm sau, bao gồm một thương vụ bán một phi đội máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ cho Việt Nam khi nước này đối mặt với căng thẳng với Trung Quốc ở Biển Đông có tranh chấp, một nguồn tin nói với Reuters.
Thỏa thuận này vẫn đang ở giai đoạn đầu, với các điều khoản chính xác vẫn chưa bàn bạc xong, và có thể không đạt được sự đồng thuận. Nhưng đó là chủ đề chính của các cuộc đàm phán chính thức giữa Việt-Nam và Mỹ tại Hà Nội, New York và Washington trong tháng qua.
Washington đang xem xét cơ cấu các điều khoản cho vay đặc biệt đối với các thiết bị đắt tiền có thể giúp Hà Nội thoát khỏi sự lệ thuộc truyền thống vào vũ khí giá rẻ do Nga sản xuất, theo một nguồn tin khác giấu tên.
Người phát ngôn của Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Việt Nam không trả lời yêu cầu bình luận, Reuters cho biết.
“Chúng tôi có mối quan hệ an ninh rất hữu hiệu và đầy hứa hẹn với phía Việt Nam và chúng tôi nhận thấy có chuyển động thú vị từ phía họ trong một số hệ thống của Mỹ, đặc biệt là bất kỳ thứ gì có thể giúp họ theo dõi tốt hơn lĩnh vực hàng hải của mình, có thể là máy bay vận tải và một số nền tảng khác,” một quan chức Mỹ nói.
Một thỏa thuận vũ khí lớn giữa Mỹ và Việt Nam có thể khiến Trung Quốc, nước láng giềng lớn hơn của Việt Nam, vốn đang cảnh giác với những nỗ lực của phương Tây nhằm kiềm chế Bắc Kinh, theo Reuters. Tranh chấp lãnh thổ âm ỉ kéo dài giữa Việt Nam và Trung Quốc đang nóng lên ở Biển Đông, theo các nhà quan sát, là lý do tại sao Việt Nam đang tìm cách xây dựng hệ thống phòng thủ trên biển.
Chính quyền Biden cho biết họ đang cố gắng cân bằng cạnh tranh địa chính trị với Trung Quốc, bao gồm cả ở Thái Bình Dương, và quản lý một cách có trách nhiệm mối quan hệ giữa hai siêu cường quốc.
Đầu tháng này, Việt Nam đã nâng cấp quan hệ với Mỹ lên vị thế ngoại giao cao nhất của Hà Nội - đối tác chiến lược toàn diện - cùng với Trung Quốc và Nga, khi Tổng thống Mỹ Joe Biden đến thăm nước này.
Bước ngoặt ngoại giao này đánh dấu một bước chuyển hướng rõ ràng gần nửa thế kỉ sau khi Chiến tranh Việt Nam kết thúc.
Kể từ khi lệnh cấm vận vũ khí được dỡ bỏ vào năm 2016, xuất khẩu quốc phòng của Mỹ sang Việt Nam chỉ giới hạn ở các tàu tuần duyên và máy bay huấn luyện, trong khi Nga cung cấp khoảng 80% kho vũ khí của nước này.
Việt Nam chi khoảng 2 tỉ đôla mỗi năm để nhập khẩu vũ khí và Washington lạc quan rằng về lâu dài, họ có thể chuyển một phần ngân sách đó sang vũ khí từ Mỹ hoặc các đồng minh và đối tác của Mỹ, đặc biệt là Hàn Quốc và Ấn Độ.
Chi phí vũ khí của Mỹ là một trở ngại lớn, cũng như việc huấn luyện sử dụng thiết bị, và là một trong những lý do khiến nước này mua ít hơn 400 triệu đôla vũ khí của Mỹ trong thập niên qua.
Trong khi đó, cuộc chiến ở Ukraine đã làm phức tạp thêm mối quan hệ lâu đời của Hà Nội với Moscow, khiến cho việc mua vật tư và phụ tùng cho vũ khí do Nga sản xuất trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang tích cực đàm phán với Moscow về một thỏa thuận cung cấp vũ khí mới mà có thể kích hoạt các chế tài của Mỹ, Reuters đưa tin
Mỹ đàm phán với Việt Nam về một thỏa thuận mua bán vũ khí
Thanh Hà
2–3 minutes
Hãng tin Anh Reuters ngày 23/09/2023 trích dẫn hai nguồn tin thông thạo cho biết chính quyền Biden đang đàm phán với Việt Nam về một thỏa thuận mua bán vũ khí lớn nhất từ trước đến nay giữa hai nước cựu thù. Thỏa thuận có thể được đúc kết vào năm tới. Washington không loại trừ khả năng cung cấp chiến đấu cơ F-16 cho Hà Nội. Thỏa thuận này chắc chắn sẽ gặp phản ứng mạnh từ Trung Quốc và giúp Việt Nam bớt phụ thuộc vào nguồn cung cấp vũ khí của Nga.
Đăng ngày:
2 phút
Reuters cho biết thêm đàm phán giữa Hoa Kỳ và Việt Nam hiện chỉ mới ở « giai đoạn đầu » và kế hoạch cũng có thể bất thành, nhưng đây là một trong những điểm chính trong các cuộc trao đổi giữa đại diện của hai nước đã diễn ra từ cả tháng nay tại Hà Nội, Washington và New York. Một quan chức Mỹ, được Reuters trích dẫn giải thích thêm là kế hoạch này có thể bao gồm luôn cả hợp đồng bán chiến đấu cơ F-16 của Mỹ cho Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc gia tăng tại Biển Đông. Một nguồn tin thứ nhì cho Reuters biết là Washington đang tìm phương án hỗ trợ tài chính, để lôi kéo Việt Nam về phía mình, xa rời nhà cung cấp truyền thống là Nga.
Việt Nam đang có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông với Trung Quốc và là một khách hàng mua vũ khí của Nga.
Nhà Trắng cũng như bộ Ngoại Giao Việt Nam đều đã từ chối bình luận về tin trên. Tuy nhiên, theo lời một quan chức Mỹ, « quan hệ về an ninh giữa Hoa Kỳ với Việt Nam rất hiệu quả và đầy hứa hẹn ». Chính quyền Biden muốn cung cấp cho Việt Nam một số công cụ để « tăng cường khả năng giám sát trên biển, cũng có thể là máy bay vận tải ».
Trong chuyến công du Việt Nam hai ngày 10 và 11/09/2023, tổng thống Joe Biden và tổng bí thư Đảng Cộng Sản Nguyễn Phú Trọng chính thức nâng quan hệ song phương lên thành đối tác chiến lược toàn diện, tức là mức cao nhất. Từ năm 2016, Hoa Kỳ đã dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam, tuy nhiên Nga vẫn là nguồn cung cấp đến 80 % trang thiết bị quân sự cho Hà Nội. Reuters nhắc lại, mỗi năm Việt Nam mua khoảng 2 tỷ đô la vũ khí của nước ngoài.
*********
Tin tức thế giới 24-9: Trong lá thư ông Kim gửi ông Tập; Ông Biden tiêm thêm vắc xin COVID-19
6–7 minutes
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm của ông Tập tới Bình Nhưỡng, ngày 21-6-2019 - Ảnh: KCNA
Ông Kim Jong Un gửi thư cho ông Tập Cận Bình
Ngày 24-9, Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) đưa tin nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã gửi thư cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Trong thư, ông Kim Jong Un bày tỏ mong muốn thúc đẩy quan hệ hợp tác với Trung Quốc.
Bức thư nhằm đáp lại lời chúc mừng mà ông Tập Cận Bình gửi cho ông Kim Jong Un, nhân dịp Quốc khánh Triều Tiên 9-9. Chủ tịch Trung Quốc bày tỏ sẵn sàng tăng cường liên lạc chiến lược và hợp tác với Triều Tiên.
"Tôi tin rằng mối quan hệ hợp tác và hữu nghị Triều Tiên - Trung Quốc sẽ phát triển vững chắc, phù hợp với yêu cầu của thời đại mới và mong muốn của nhân dân hai nước", ông Kim nói trong bức thư gửi ngày 21-9.
Chiến sự Ukraine - Nga
* Ngoại trưởng Nga nói đề xuất khôi phục thỏa thuận ngũ cốc chưa thực tế. Ngày 23-9, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã có phát biểu sau một tuần ngoại giao tại cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (LHQ), nơi mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng tham dự.
Trên diễn đàn, ông Lavrov nói rằng mặc dù Nga không bác bỏ những nỗ lực của LHQ nhằm khôi phục thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen, nhưng đề xuất chưa thực tế.
Thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen do LHQ làm trung gian vào tháng 7-2022 đã mở ra lối đi cho ngũ cốc Ukraine, qua đó hạ giá thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, Nga đã rút khỏi thỏa thuận này vào tháng trước vì cho rằng hoạt động xuất khẩu của họ không được bảo đảm.
Đề xuất gần đây nhất của LHQ gửi cho Nga là vào tháng trước. Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres vạch ra 4 biện pháp mà tổ chức này có thể tiến hành ngay lập tức nếu Nga đồng ý nối lại thỏa thuận.
"Chúng tôi đã giải thích với tổng thư ký tại sao các đề xuất của ông ấy không hiệu quả. Chúng tôi không bác bỏ chúng. Chúng đơn giản là không thực tế. Chúng không thực hiện được", ông Lavrov nói.
Ông Lavrov cũng nói với báo giới rằng kế hoạch hòa bình 10 điểm do Kiev thúc đẩy là "hoàn toàn không khả thi".
* Giáo hoàng Francis nói các nước đang "chơi đùa" với Ukraine. Theo Giáo hoàng, một số nước ban đầu cung cấp vũ khí cho Ukraine, sau đó rút lại các cam kết.
Giáo hoàng đưa ra nhận xét khi đang trên máy bay trở về sau chuyến đi tới thành phố cảng Marseille của Pháp. Theo Giáo hoàng, "dường như lợi ích trong cuộc chiến này không chỉ liên quan đến vấn đề của hai nước Ukraine - Nga, mà còn liên quan đến việc bán vũ khí".
"Bây giờ một số quốc gia đang muốn rút, không muốn cung cấp vũ khí cho Ukraine", Giáo hoàng nói ngày 23-9.
Khi được yêu cầu làm rõ, người phát ngôn Vatican Matteo Bruni cho biết Giáo hoàng Francis không có lập trường về việc các quốc gia nên tiếp tục gửi hay ngừng gửi vũ khí đến Ukraine.
Một số quốc gia, bao gồm cả Mỹ, phải đối mặt với áp lực chính trị nội bộ trong việc ngừng hẳn hoặc cắt giảm chi tiêu cho vũ khí gửi đến Ukraine.
Chào mừng khách quý
Không quân Pháp và Không quân Hoàng gia Anh biểu diễn bay qua tháp Eiffel ở Paris, ngày 20-9-2023, trong buổi lễ chào đón Vua Anh Charles III trong ngày đầu tiên của chuyến thăm cấp nhà nước tới Pháp - Ảnh: AFP
Bạo lực ở Pháp
* Hàng chục ngàn người đã tuần hành ở Pháp ngày 23-9, nhằm phản đối bạo lực của cảnh sát. Cuộc tuần hành trên toàn quốc diễn ra chưa đầy 3 tháng sau vụ cảnh sát bắn chết một thanh niên, khởi đầu cho cuộc bạo loạn kéo dài hơn một tuần ở Paris và các nơi khác.
Tại Paris ngày 23-9, người dân ở mọi lứa tuổi giương cao các biểu ngữ như: "Chấm dứt bạo lực nhà nước", "Đừng tha thứ hoặc lãng quên" hoặc "Luật pháp giết người"…
Những người biểu tình nhắm đến điều 435-1 của bộ luật an ninh nội bộ, được ban hành vào năm 2017, cho phép lực lượng pháp luật và trật tự nổ súng trong trường hợp nghi phạm từ chối tuân thủ.
Các công đoàn cho biết khoảng 80.000 người đã tham gia các cuộc biểu tình trên khắp nước Pháp, trong đó có 15.000 người ở Paris, nhưng Bộ Nội vụ đưa ra con số 31.300 người, trong đó có 9.000 người ở Paris.
* Pháp góp 150 triệu USD chống đói nghèo. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 23-9 đã công bố cam kết trị giá 150 triệu USD cho Quỹ phát triển Nông nghiệp quốc tế (IFAD). Đây là khoản cam kết lớn nhất của một chính phủ.
IFAD có trụ sở tại Rome, thuộc LHQ, có chức năng giải quyết tình trạng nghèo đói ở các vùng nông thôn của những nước đang phát triển.
Nhà lãnh đạo Pháp đưa ra thông báo qua video tại Lễ hội Công dân toàn cầu ở công viên Trung tâm New York (Mỹ).
Ông Macron nói: "Chúng ta phải cùng nhau chiến đấu chống lại nghèo đói, biến đổi khí hậu và vì đa dạng sinh học. Đây là lý do tại sao chúng tôi cũng muốn tham gia".
Tổng thống Mỹ tiêm vắc xin COVID-19 tăng cường
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tiêm vắc xin COVID-19 cập nhật và vắc xin cúm - Ảnh: REUTERS
Bác sĩ riêng của tổng thống Mỹ, ông Kevin O'Connor, cho biết ông Biden đã tiêm một liều vắc xin COVID-19 cập nhật và một liều vắc xin ngừa cúm hằng năm.
Theo ông O'Connor, ông Biden mong muốn bản thân sẽ làm tấm gương cho việc tiêm vắc xin.
Tuần trước, cơ quan chức năng Mỹ đã cấp phép cho phiên bản cập nhật của vắc xin COVID-19 của Pfizer và Moderna. Vắc xin mới thích ứng tốt hơn với các biến thể của vi rút đang lưu hành.
Cơ quan chức năng cũng khuyến nghị người Mỹ từ 60 tuổi trở lên tiêm vắc xin phòng vi rút hợp bào hô hấp RSV gây viêm phổi.
* Báo động dịch cúm gia cầm bùng phát nhanh tại Nam Phi. Nước này đang phải đối mặt với tình trạng cúm gia cầm tồi tệ nhất kể từ đầu năm.
Tuyên bố của nhà sản xuất Quantum Foods (ngày 22-9) cho biết công ty này đã thiệt hại gần 2 triệu con gà vì dịch bệnh.
Trước đó, một nhà sản xuất lớn khác - Astral Foods (ngày 21-9) cũng nhận định: “Dịch cúm gia cầm bùng phát là đợt bùng phát tồi tệ nhất mà Nam Phi từng chứng kiến” và “đã gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung trứng thực phẩm ra thị trường và dự kiến nguồn cung thịt gia cầm vào chuỗi giá trị có thể bị ảnh hưởng tiêu cực trong những tháng tới".
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.
