Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhất Ngày 11 -9 -2023

Ngày 11/09/2023, trong ngày công du thứ hai, tổng thống Joe Biden ca ngợi quan hệ của Hoa Kỳ với Việt Nam đã « bước vào một thời kỳ mới ». Hai nước cảnh báo « mọi mối đe dọa hoặc sử dụng vũ lực » ở Biển Đông, dù không nêu đích danh Trung Quốc, nhưng là một thông điệp rõ ràng gửi tới Bắc Kinh.

Đăng ngày: 11/09/2023 - 12:10

3 phút

Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính (P) tiếp tổng thống Mỹ Joe Biden, tại Hà Nội, Việt Nam, ngày 11/09/2023. REUTERS - EVELYN HOCKSTEIN

Ngoài ra, Hoa Kỳ « cam kết tiếp tục ủng hộ sự phát triển của Việt Nam về năng lực phòng vệ » trong bối cảnh Trung Quốc đòi chiếm gần hết Biển Đông, thường xuyên quấy nhiều tầu thuyền và hoạt động của các nước láng giềng có tranh chấp chủ quyền. Đây là một trong những điểm chính trong Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt - Mỹ lên tầm « Đối tác Chiến lược Toàn diện » được tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo ngày 10/09/2023.

Thông tín viên RFI Frédéric Noir tại thành phố Hồ Chí Minh tường trình :

« Cuối cùng Việt Nam đã quyết định dấn thân và trao cho Hoa Kỳ quy chế « đối tác chiến lược toàn diện ». Đây là mức cao nhất trong lĩnh vực ngoại giao mà cho tới giờ Việt Nam mới chỉ dành cho bốn nước : Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc và Trung Quốc. Một thông báo mang tính biểu tượng cao đi cùng với hàng loạt thỏa thuận thương mại, trong đó có lĩnh vực linh kiện bán dẫn.

Về chủ đề nhân quyền nhạy cảm, được nêu trong thông cáo chung, không ai lại trông đợi đến những tiến bộ lớn như vậy. Cuối cùng Việt Nam đã chấp nhận trả tự do cho một nhà đối lập chính trị.

Nhưng ngoài những thông báo về thiện chí và các mối quan hệ hợp tác khác nhau, chẳng ai ngây thơ cả : mục đích của Mỹ là chống lại những tham vọng chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Đây là một chủ đề quan trọng đối với Việt Nam, nước thường xuyên lên án tầu thuyền Trung Quốc thâm nhập vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Tuy vậy, Việt Nam cũng thận trọng không quay lưng lại với nước láng giềng khổng lồ, đồng thời vẫn trung thành với chính sách ngoại giao được gọi là « ngoại giao cây tre » được đích thân tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng định nghĩa : « gốc phải khỏe, thân phải chắc nhưng cành phải mềm dẻo ». Hà Nội sẽ phải giữ cân bằng vì muốn trở thành đối tác đáng tin cậy của Hoa Kỳ, nhưng vẫn khôn khéo với Trung Quốc, đối tác thương mại chính của Việt Nam ».

Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt - Mỹ bao trùm nhiều chủ đề, như chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại - đầu tư, hợp tác số, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục - đào tạo, hợp tác khí hậu, năng lượng, môi trường và y tế, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác văn hóa - giao lưu nhân dân - thể thao - du lịch, hợp tác quốc phòng - an ninh, thúc đẩy và bảo vệ quyền con người.

Tuy nhiên, trong ngày công du thứ nhất, tổng thống Joe Biden khẳng định chuyến thăm Việt Nam của ông không nhằm mục đích khơi mào một « cuộc chiến tranh lạnh » với Trung Quốc mà thể hiện mối quan hệ bền chặt hơn với Hà Nội tạo lập « nền tảng cho sự ổn định » toàn cầu qua việc xây dựng các mối quan hệ của Mỹ ở khắp châu Á.

Nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế cho VOA biết rằng họ ‘hoan nghênh’ việc tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển được ra tù và sống lưu vong ở Đức, đồng thời kêu gọi Hà Nội tiếp tục trả tự do các các tù nhân khác.

Hai ngày trước khi Tổng thống Mỹ Joe Biden đặt chân đến Hà Nội, chính quyền Việt Nam phóng thích ông Nguyễn Bắc Truyển hôm 8/9, người bị chính quyền Việt Nam tuyên án 11 năm tù.

Tối ngày 9/9, từ Berlin, ông Nguyễn Bắc Truyển cho VOA biết rằng vợ chồng ông liên tục có có cuộc họp với đại diện của chính phủ Đức ngay khi vừa đến đất nước này:

“Nguyên ngày hôm nay tôi và vợ tôi ngồi họp luôn cho tới bây giờ…Từ đó tôi bay qua Charles de Gaulle, từ Charles de Gaulle tôi về Berlin, và đang ở Berlin đây”.

Bộ Ngoại giao Việt Nam và Bộ Ngoại giao Đức chưa phản hồi ngay yêu cầu bình luận của VOA về việc ông Truyển được phóng thích sang Đức.

Báo TAZ của Đức dẫn lời Bộ Ngoại Giao Đức “hoan nghênh việc trả tự do cho nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Bắc Truyển”. Bộ này nói thêm: “Đây là một động thái nhân đạo quan trọng của chính phủ Hà Nội”.

Cũng từ Berlin, ông Vũ Quốc Dụng, Giám đốc Điều hành của tổ chức nhân quyền VETO!, tổ chức hỗ trợ cho gia đình ông Truyển khi đến Đức, chia sẻ với VOA hôm 11/9:

“Chúng tôi rất mừng khi nhận được sự ủy nhiệm của chính phủ Đức để đón tiếp và giúp cho anh Truyển hội nhập. Tin này đến với chúng tôi khá bất ngờ. Khi mà chúng tôi nghĩ đến việc anh Truyển được trả tự do sau một thời gian bị ở tù 6 năm, rất là dài, khá là khắc nghiệt cho cả gia đình, thì đây là một tin mừng rất lớn đến với chúng tôi”.

Cũng từ Đức, luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài nêu nhận định ngày 11/9:

“Theo thông lệ từ xưa nay, mỗi khi có chuyến thăm cấp cao của phía Hoa Kỳ tới Việt Nam, hoặc chuyến thăm cấp cao từ Việt Nam sang Hoa Kỳ, phía nhà nước Việt Nam bao giờ cũng thả từ một đến vài tù nhân chính trị và cho đi tị nạn chính trị ở nước ngoài”.

“Trong chuyến thăm của ông Joe Biden đến Việt Nam và hai bên nâng cấp quan hệ từ Đối tác Toàn diện lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, đến giờ phút này, ông Nguyễn Bắc Truyển là người đầu tiên được phía Việt Nam trả tự do để cho đi tị nạn chính trị ở nước ngoài. Tôi ghi nhận đây là một chút cải thiện về tình trạng nhân quyền tại Việt Nam sau nhiều năm họ đàn áp khốc liệt”.

Ông Sean Nelson, cố vấn pháp lý của Liên minh Quốc tế về Bảo vệ Tự do Tôn giáo Toàn cầu (ADF International) ở Washington DC, viết cho VOA: “ADF International vui mừng khi thấy ông Nguyễn Bắc Truyển được trả tự do và an toàn ở Đức”.

“Ông đã nhiều năm bị cầm tù ở Việt Nam không gì khác hơn là bảo vệ quyền của người khác, trong đó có quyền tự do tôn giáo. Mặc dù việc trả tự do cho ông là một bước tích cực nhưng vẫn còn rất nhiều người bị bỏ tù vì thực hiện các quyền tự do cơ bản của họ ở Việt Nam”, vị đại diện của ADF International cho biết thêm.

Ông Nguyễn Bắc Truyển bị bắt tháng 7/2017 về tội “lật đổ chính quyền nhân dân” theo điều 79 Bộ Luật Hình sự. Ngay sau khi bị bắt, các dân biểu Hoa Kỳ và Đức cam kết bảo trợ cho ông và liên tục kêu gọi chính quyền Việt Nam phóng thích cho nhà hoạt động ôn hòa vì dân chủ và tự do tôn giáo.

‘Chiến thuật cay độc’?

Ở khía cạnh khác, động thác phóng thích ông Truyển ngay trước chuyến thăm của nhà lãnh đạo Nhà Trắng đến Việt Nam được tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) đánh giá là “chiến thuật cực kỳ cay độc” của Hà Nội.

“Việc trả tự do và buộc sống lưu vong của Nguyễn Bắc Truyển là điển hình của chiến thuật cực kỳ cay độc mà chính phủ Việt Nam sử dụng để làm chệch hướng áp lực khi được kêu gọi ‘làm điều gì đó’ về nhân quyền trước chuyến thăm Hà Nội của một nhà lãnh đạo toàn cầu”, ông Phil Robertson, Phó giám đốc phụ trách khu vực Châu Á của HRW, viết cho VOA qua email hôm 10/9.

“Việt Nam sẽ không được ghi nhận gì về việc trả tự do cho ông ấy vì lẽ ra ngay từ đầu ông ấy không phải bị bắt và bị bỏ tù. Nếu việc thả tù nhân chính trị này là sự nhượng bộ duy nhất mà Tổng thống Biden và Nhà Trắng có được liên quan đến vấn đề nhân quyền, thì rõ ràng chuyến thăm Hà Nội của ông Biden là một thất bại nặng nề”, ông Robertson nhận định. “Sự thật là chỉ riêng chuyến thăm của Tổng thống Biden thôi đã đủ củng cố chế độ độc tài độc đảng của Việt Nam bằng cách ném những lo ngại về nhân quyền xuống dưới chương trình nghị sự chống Trung Quốc”.

Tại cuộc họp báo ở Hà Nội tối ngày 10/9, ông Biden nói rằng chuyến thăm Việt Nam của ông không nhằm kiềm tỏa Trung Quốc. “Chuyến đi này có mục đích gì – nó không liên quan nhiều đến việc kiềm chế Trung Quốc. Tôi không muốn kiềm chế Trung Quốc”, ông Biden nói.

Khi được phóng viên hỏi liệu ông đặt lợi ích chiến lược của Hoa Kỳ lên trên nhân quyền ở Việt Nam hay không, ông Biden đáp: “…về vấn đề nhân quyền, tôi đã nêu vấn đề đó với mọi người mà tôi đã gặp”.

Tuyên bố của Nhà Trắng hôm 10/9 khẳng định nhân quyền là yếu tối quan trọng trong quan hệ song phương Mỹ - Việt, viết rằng Tổng thống Biden “nhấn mạnh tính phổ quát của nhân quyền và tầm quan trọng của sự hợp tác song phương nhằm thúc đẩy nhân quyền và các quyền tự do cơ bản, bao gồm quyền tự do ngôn luận, lập hội, hội họp ôn hòa, tôn giáo hay tín ngưỡng, trong và ngoài nước”.

10 tháng 9 2023, 18:16 +07

Trang web của đài CNN (10/09) cho rằng Tổng thống Biden sẽ rất thận trọng khi gặp "những người bạn Việt Nam", theo lời một quan chức Hoa Kỳ ẩn danh nói với đài này.

Phía Hoa Kỳ hiểu rằng việc nâng cấp quan hệ lên 'Đối tác chiến lược toàn diện' sẽ mở ra một loạt chủ đề giữa hai nước.

"Việc nâng cấp này sẽ đặt Hoa Kỳ ngang hàng với các đối tác ở cấp cao nhất (highest tier of partners), gồm Trung Quốc, mà VN đang có."

Đây là bước đi trong chiến lược xây dựng mạng lưới đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ trong vùng, quan chức kia nói với CNN.

"Điều này sẽ không dễ cho VN vì họ chịu sứp ép lớn từ TQ,"

"Chúng tôi hiểu về tầm quan trọng của vấn đề và Tổng thống sẽ rất thận trọng khi giao tiếp với các người bạn Việt Nam (nguyên văn: The President is going to be very careful how he engages with Vietnamese friends), ý kiến của quan chức "nắm được vấn đề" chia sẻ với CNN.

Bài của CNN cũng mô tả chuyện TT Biden đón Thủ tướng Ấn Độ long trọng ở Washington D.C. và Hoa Kỳ liên kết với Philippines ra sao trong việc thiết kế mạng lưới các đồng minh và đối tác ở châu Á-TBD.

Tuy thế, Hoa Kỳ cũng tiếp tục theo đuổi chính sách cải thiện đối thoại với Bắc Kinh như một mặt của chiến lược này.

Một loạt thành viên Nội các Hoa Kỳ đã thăm TQ mấy tháng qua.

Điều Hoa Kỳ muốn là "mối bang giao ổn định" với Trung Quốc.

Cùng lúc, sự kiện Chủ tịch Tập Cận Bình không sang Dehni dự họp G20 khiến TT Biden mất cơ hội gặp ông, theo các báo quốc tế.

Al Jazeera thì đăng bài của Kevin Doyle và Sen Nguyễn trước chuyến thăm, trích lời Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan nói đây là "bước đi nổi bật nhằm tăng cường quan hệ ngoại giao song phương" và "phản ánh vai trò lãnh đạo (leading role) mà Việt Nam sẽ nắm trong mạng lưới các đối tác đang tăng lên của chúng tôi ở Ấn Độ-Thái Bình Dương.

Bài báo hôm 09/09 cũng trích lời một số nhà quan sát VN ở nước ngoài như TS Lê Hồng Hiệp, TS Nguyễn Khắc Giang nói về quan hệ Mỹ-Việt trong bối cảnh cần tính đến vai trò của Trung Quốc.

Trang Wall Street Journal chạy tựa đề nói tới mục tiêu của ông Bden là tìm kiếm một quan hệ Mỹ-Việt mạnh hơn nhằm chống lại Trung Quốc (Biden Seeks Stronger Vietnam Ties in Bid to Counter China).

Đây là cách nhìn mà đài báo chính thống ở VN không chia sẻ, và một số nhà quan sát người VN ở nước ngoài có vẻ không đồng ý.

Một cựu quan chức VN, ông Nguyễn Quốc Cường, được đài Pháp France24 trích lời nói rằng Việt Nam "sẽ không muốn đóng vai trò trong việc cân bằng giữa Washington và Bắc Kinh".

Bài hôm 08/09 của đài Pháp, bản tiếng Anh tường thuật lời ông Cường, cựu Đại sứ VN tại Hoa Kỳ, nhấn mạnh rằng "Việt Nam có một chính sách rõ rệt là làm bạn với tất cả (befriending all)" và không chọn bên, không chọn Hoa Kỳ chống lại TQ, và Hoa Kỳ hoàn toàn hiểu rõ điều đó".

Các học giả VN, gồm cả TS Đinh Hoàng Thắng, nhấn mạnh với BBC về nhu cầu và động lực nâng cấp nền kinh tế và các lĩnh mực công nghệ của VN nhân quan hệ mới hơn, toàn diện hơn với Hoa Kỳ.

Tờ Nikei Asia Review cùng ngày 10/09 thì có bài của Liên Hoàng nhắc rằng TT Biden đã bỏ không dự thượng định ASEAN gần đây ở Jakarta mà nay tới thăm nước thành viên là Việt Nam.

Điều này cho thấy vị thế của HN trong con mắt Washington như thế nào, theo tờ báo Nhật.

Ngay sau khi có tin Hoa Kỳ và Việt Nam thông báo "xác lập quan hệ đối tác chiến lược, toàn diện", trang Financial Times ở Anh đã có bình luận, trích lời ông Jon Finer, phó Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ nói trước đó rằng "đây là bước đi có sức mạnh hơn văn bản".

Theo ông, quan hệ đối tác chiến lược toàn diện có ý nghĩa lớn với VN vì "gửi ra tín hiệu cho toàn bộ hệ thống chính quyền VN về chiều sâu và sự phối hợp-liên kết (alignment) của họ với một nước khác".

Financial Times cũng trích ông Peter Mumford, nhà phân tích tình hình Đông Nam Á thuộc Eurasia Group, nói rằng việc Hoa Kỳ-VN đạt quan hệ mới này "vừa nhờ Hoa Kỳ kiên trì, vừa do TQ tính toán sai".

Ông nhắc đến chuyện Trung Quốc gia tăng quấy nhiễu, bắt nạt thuyền cá VN ở Biển Đông như một ví dụ nói cách làm của TQ "tự hại họ một cách chiến lược" ( strategic self-harm by China).

Tin tức thế giới nổi bật là chiến sự Nga - Ukraine

* Ukraine kỳ vọng phi công lái tiêm kích F-16 tham chiến vào mùa đông. Theo báo Wall Street Journal (Mỹ) ngày 10-9, các nhà lãnh đạo quân sự Ukraine kỳ vọng phi công Ukraine có thể lái tiêm kích F-16, tham chiến sớm nhất là vào mùa đông năm nay - mốc thời gian lạc quan hơn so với ước tính trước đó.

Hiện nay cả Nga và Ukraine đều không đạt được ưu thế trên không vì mỗi bên đều có đủ tên lửa đất đối không để đối phó máy bay của đối phương.

Việc bổ sung các tiêm kích F-16 do Mỹ sản xuất có thể mang lại cho Ukraine khả năng đối phó máy bay Nga và tấn công các mục tiêu trên mặt đất hiệu quả hơn.

* Ông Zelensky cập nhật bước tiến của quân Ukraine trong 7 ngày qua. Ngày 10-9, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết quân đội Ukraine đã tiến công ở mặt trận phía nam trong 7 ngày qua và cũng đạt được tiến bộ gần thành phố Bakhmut ở phía đông Ukraine, theo Hãng tin Reuters.

"Trong bảy ngày qua, chúng tôi đã tiến công. Có chuyển động ở mặt trận Tavria (phía nam) và mặt trận Bakhmut (phía đông)" - ông nói.

Ông Zelensky thông tin thêm các lực lượng Ukraine đang giữ vững vị trí của họ tại các mặt trận khác ở phía đông, gồm thành phố Avdiivka và Maryinka nằm gần nơi diễn ra các cuộc tấn công chính của Nga, cũng như Lyman và Kupiansk.

* Nga tuyên bố đảng của ông Putin giành chiến thắng ở 4 vùng sáp nhập. Ngày 10-9, Nga tuyên bố Đảng nước Nga thống nhất (United Russia) - đảng ủng hộ Tổng thống Nga Vladimir Putin - đã chiến thắng trong cuộc bầu cử địa phương ở 4 vùng Ukraine (Donetsk, Lugansk, Kherson, và Zaporizhzhia) mà Nga đã tuyên bố sáp nhập.

Dữ liệu công bố bởi Matxcơva và các quan chức do Nga bổ nhiệm cho thấy cử tri ở các vùng này đã ủng hộ Đảng nước Nga thống nhất với hơn 70% số phiếu bầu ở mỗi vùng. Tuy nhiên, Ukraine và các đồng minh đã chỉ trích các cuộc bầu cử tại những vùng này.

Các tin tức thế giới khác

* Thủ tướng Canada Justin Trudeau bị kẹt ở lại Ấn Độ do máy bay bị hỏng. Theo Hãng tin AFP, giới chức Canada xác nhận ông Trudeau và toàn bộ phái đoàn Canada buộc phải kéo dài thời gian ở thủ đô New Delhi của Ấn Độ vào ngày 10-9 do máy bay của ông bị hỏng.

Trước đó, ông Trudeau đã đến Ấn Độ để tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 trong hai ngày 9 và 10-9. Ông dự kiến về nước vào ngày 10-9 sau khi đặt vòng hoa tại đài tưởng niệm nhà lãnh đạo Ấn Độ Mahatma Gandhi, nhưng lỗi kỹ thuật của máy bay đã buộc ông phải ở lại Ấn Độ qua đêm.

Kênh truyền hình CTV của Canada cho biết đây là máy bay Airbus và đây "đây không phải là lần đầu tiên" máy bay này gặp vấn đề. Không rõ khi nào chiếc máy bay có thể quay lại Canada.

* Sau động đất ở Morocco là cảnh thiếu thức ăn, nước uống và nhà ở. Những người sống sót sau trận động đất gây chết chóc nhất trong 60 năm ở Morocco đã phải vật lộn để tìm thức ăn, nước uống và nơi trú ẩn vào ngày 10-9, khi công tác tìm kiếm người mất tích vẫn tiếp tục ở những ngôi làng xa xôi và số người chết - hiện tại hơn 2.100 người - có thể còn tăng thêm.

Theo Hãng tin Reuters, anh Yassin Noumghar, 36 tuổi, phàn nàn về tình trạng thiếu nước, thực phẩm và điện, đồng thời cho biết đến nay anh nhận được rất ít viện trợ của chính phủ. "Chúng tôi mất tất cả, mất cả ngôi nhà. Chúng tôi chỉ muốn chính phủ của mình giúp đỡ chúng tôi" - anh nói.

Trong diễn biến liên quan, Vua Mohammed VI của Morocco cảm ơn Tây Ban Nha, Qatar, Anh và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) vì đã gửi hàng viện trợ tới nước này sau trận động đất kinh hoàng.

* Thượng đỉnh G20 kết thúc, Mỹ và Nga đánh giá tích cực. Ngày 10-9, Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) bế mạc tại thủ đô New Delhi của Ấn Độ. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã bàn giao chức chủ tịch G20 cho Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, trưởng phái đoàn Nga, đánh giá hội nghị G20 lần này là thành công đối với Ấn Độ cũng như nhóm nước Nam bán cầu (Global South - phân chia theo trình độ phát triển, bao hồm hầu hết các nước đang phát triển).

Ông nói rằng lập trường của nhóm nước Nam bán cầu trong các cuộc đàm phán đã giúp chương trình nghị sự của G20 không bị lu mờ bởi vấn đề Ukraine.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan đánh giá tuyên bố chung tại hội nghị "đã làm rất tốt việc ủng hộ nguyên tắc các quốc gia không thể dùng vũ lực để giành lấy lãnh thổ" của nước khác. Tuyên bố này

Vào ngày đầu tiên của hội nghị hôm 9-9, các nhà lãnh đạo G20 đã ra được tuyên bố chung. Tuyên bố chung tránh đề cập trực tiếp hay lên án chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, thay vào đó kêu gọi các nước "tránh đe dọa hoặc sử dụng vũ lực để giành lãnh thổ" của nước khác.

Tắc đường trên… sa mạc

Số người thiệt mạng trong trận động đất có cường độ 6,8 xảy ra ở Morocco đêm 8-9 (giờ địa phương) đã tăng lên hơn 2.000. Số nạn nhân thiệt mạng cao nhất là tại tỉnh Al Haouz ở vùng Marrakesh-Safi với gần 1.300 người.

Ngoài ra, Bộ Nội vụ Morocco ngày 10-9 còn cho biết hơn 2.000 người đã bị thương, bao gồm hơn 1.400 người nguy kịch, trong thảm họa này. Con số thương vong dự kiến còn tiếp tục tăng, theo Reuters.

Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS) cho biết tâm chấn nằm cách TP Marrakesh, thủ phủ vùng Marrakesh-Safi, 72 km về phía Tây Nam. Theo USGS, đây là trận động đất tồi tệ nhất mà Morocco phải hứng chịu kể từ thảm họa năm 1960 khiến 12.000 người thiệt mạng. Trong khi đó, theo AP, đây là trận động đất mạnh nhất xảy ra ở quốc gia Bắc Phi này trong vòng 120 năm.

Ghi nhận của phóng viên Reuters tại hiện trường cho thấy những người sống sót đã tụ tập và qua đêm ngoài trời trên dãy núi High Atlas. Tại làng Amizmiz gần tâm chấn, các nhân viên cứu hộ tìm kiếm trong đống đổ nát bằng tay không.

Thế giới hướng về Morocco sau động đất - Ảnh 1.

Người dân làng Tansghart ở khu vực Asni ngủ ngoài đường sau thảm họa động đất hôm 8-9 Ảnh: REUTERS

Trong khi đó, gần như mọi ngôi nhà ở khu vực Asni, cách TP Marrakesh khoảng 40 km về phía Nam, đều bị hư hại. Ngôi làng Tansghart ở Asni là một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Thiệt hại tương tự được ghi nhận ở TP Marrakesh, trong đó có nhiều ngôi nhà trong khu dân cư đông đúc.

WHO ước tính hơn 300.000 người ở TP Marrakesh và vùng ngoại ô đã bị ảnh hưởng bởi trận động đất. Nhiều gia đình có thể còn mắc kẹt dưới đống đổ nát.

Hôm 9-9, Morocco tuyên bố quốc tang 3 ngày. Lực lượng vũ trang nước này triển khai các đội cứu hộ nhằm cung cấp nước uống, thực phẩm, lều và chăn cho các khu vực bị ảnh hưởng. Nhiều người đã xếp hàng hiến máu để cứu nạn nhân bị thương do động đất.

Một tuyên bố từ Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh LHQ sẵn sàng hỗ trợ chính phủ Morocco bằng mọi cách.

Bà Nathalie Fustier, Điều phối viên thường trú của LHQ tại Morocco, cho biết thông tin hiện vẫn còn hạn chế vì tâm chấn nằm ở khu vực miền núi xa xôi, khó tiếp cận. Công việc ưu tiên hiện tại là tìm kiếm cứu nạn, hỗ trợ nguồn máu và chăm sóc y tế, cũng như thực phẩm.

Chính phủ nhiều nước đã gửi lời chia buồn và đề nghị hỗ trợ Morocco. Theo Reuters, Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 9-9 cho biết giới chức nước này đã liên hệ với Morocco và đề nghị giúp đỡ ngay sau khi thảm họa xảy ra.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant cũng điện đàm với người đồng cấp Morocco, bày tỏ mong muốn hỗ trợ nhiều nhất có thể. Quân đội Israel đang chuẩn bị cung cấp viện trợ nhân đạo cho vùng thảm họa.

Pháp, Đức và cả Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia vừa trải qua thảm họa động đất lớn hồi đầu năm nay - cũng đề nghị hỗ trợ Morocco. Qatar đã đề nghị cung cấp mọi hỗ trợ cần thiết cho khu vực bị ảnh hưởng. Trong khi đó, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) cho biết lực lượng cứu hộ của cảnh sát Dubai đã được phái đến Morocco. Vua Abdullah II của Jordan cũng đưa ra lời đề nghị giúp đỡ.

Đáng chú ý, Algeria đã đề nghị hỗ trợ nhân đạo và mở không phận cho các chuyến bay cứu trợ hoặc y tế đến và rời Morroco. Trước đó, Algeria đã đóng cửa không phận kể từ khi cắt đứt quan hệ ngoại giao với Morroco vào năm 2021.

Động đất ở Morocco mạnh ngang 25 quả bom nguyên tử, hơn 2.000 người thiệt mạng