Drone tự chế của Ukraina gây khốn đốn cho Matxcơva
Thụy My
13–17 minutes
The Economist tìm hiểu « Bên trong cuộc chiến drone chống lại Putin ». Những loại drone mới đã được Ukraina chế tạo để tấn công sâu vào nước Nga, gần đây nhất là các cuộc tập kích hàng loạt vào sáu vùng trên đất địch.
Kremlin muối mặt với những vụ drone tập kích liên tục
Hôm thứ Tư 30/08, Kiev đã tung ra đợt tấn công bằng drone lớn nhất từ trước đến nay vào lãnh thổ Nga, và riêng tại Pskov, bốn phi cơ vận tải đã bị phá hủy. Trước đó theo những nguồn tin địa phương, các drone hôm 25/08 đã đánh vào một căn cứ quân sự ở Crimée làm nhiều người chết, những binh sĩ bị thương tràn ngập bệnh viện. Một tuần lễ thảm hại cho Kremlin, đã phải vất vả trước hơn một chục vụ tập kích vào trung tâm Matxcơva, phải liên tục đóng cửa những phi trường lớn, những vụ nổ không thể giải thích tại các nhà máy vũ khí, sân bay, kho xăng, đường xe lửa.
Một nguồn tin thân cận với những người sáng tạo ra Morok, một trong những drone được đem thử nghiệm trong vụ tấn công Crimée, khẳng định năng lực không kích mới này của Ukraina là kết quả của « những hạt mầm đã được gieo từ nhiều tháng qua », và đang chuẩn bị sản xuất hàng loạt. Đây là kiểu drone tự sát bay rất nhanh và mang được trọng lượng lớn trên chặng đường hàng mấy trăm cây số. Ê-kíp Morok làm việc miệt mài để làm ra những drone này mà không có tài trợ của chính phủ, chỉ nhờ vào một số mạnh thường quân.
Ukraina cần phải đối phó với Nga, siêu cường về hỏa tiễn, và còn được trợ lực bởi các drone Shahed giá rẻ mua của Iran, trong khi Kiev không được sử dụng những vũ khí do phương Tây viện trợ. Ukraina phải phát triển hỏa tiễn mới hoặc tái sử dụng đồ cũ, như hỏa tiễn địa-không S-200 nay được dùng như địa-địa. Đồng thời một mạng lưới tình nguyện viên và các nhóm của chính phủ cố gắng chế tạo drone trong nước.
Tác động tâm lý đồng thời hỗ trợ tuyến đầu
Chiến dịch tấn công bằng máy bay không người lái được đẩy mạnh vì nhiều lý do. Các cuộc tấn công vào Matxcơva chiếm trang nhất các báo nhằm tạo tác động tâm lý, cho người dân bình thường thấy được thực tế chiến tranh. Bên cạnh đó, các quân nhân Ukraina khẳng định đa số nhằm hỗ trợ trực tiếp cho cuộc phản công đang được tiến hành từ gần ba tháng qua. Các lữ đoàn biết được địa điểm quân Nga tồn trữ vũ khí nhưng đành bó tay, nên kêu gọi đơn vị drone giúp sức.
Drone được phóng lên vào sáng sớm lúc địch thiếu tập trung, gây rối loạn cho phòng không Nga. Họ thu thập tin tình báo, thường từ đồng minh phương Tây về các radar, chiến tranh điện tử, phương tiện phòng không. Nga không thể khóa chặt toàn bộ lãnh thổ rộng lớn, nên 35-40 % số drone đến gần được mục tiêu. Những khó khăn Kiev đang gặp phải là tài chánh, và khó tìm mua linh kiện giá rẻ.
Một nguồn tinh tình báo Ukraina cho biết Nga đã thu gom được nhiều thiết bị để chế tạo drone đánh vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Kiev trong mùa đông tới, quân Nga cũng rút ngắn được một số khoảng cách về kỹ thuật. Một chiến sĩ sử dụng drone mang bí danh « Thám tử » thổ lộ, anh thường nhận được những cuộc gọi từ tiền tuyến cám ơn đã giúp được hưởng hai, ba ngày không có bom Nga.
Putin khó tránh một vụ binh biến mới
Liên quan đến vụ rớt máy bay của thủ lãnh Wagner, L'Express giải thích « Vì sao Putin không thể tránh khỏi một cuộc nổi loạn mới », và tại Kremlin, là « thời điểm của thanh trừng ».Courrier International trích dịch The Atlantic với nhận xét « Cái chết của Prigozhin báo trước một kỷ nguyên bạo lực », còn theo The Guardian, « Tại châu Phi, Matxcơva không còn tấm bình phong nào ».
Nước Nga của Vladimir Putin từ lâu là một đất nước của những cái chết bí ẩn. Năm 1998, sau khi được bổ nhiệm đứng đầu cơ quan an ninh, Galina Starovoitova vốn chủ trương dân chủ hóa đất nước, đã bị bắn hạ ngay tại cầu thang tòa nhà ở Saint-Pétersbourg. Đến 2006, Anna Politkovskaia, nhà báo biết quá nhiều về cuộc chiến Checnya, có cùng số phận trước cầu thang nhà mình ở Matxcơva. Năm 2015, Boris Nemtsov, người thường xuyên chỉ trích Putin, bị một tay giết mướn hạ thủ ngay gần điện Kremlin… Nhưng trường hợp Yevgeny Prigozhin thì khác hẳn, ông ta không phải là nhà đối lập mà đã giúp Putin rất nhiều tại Bakhmut, cùng với cuộc chiến bóp méo thông tin của đội ngũ dư luận viên…
Giống như nhân vật Icare trong huyền thoại Hy Lạp, chết vì đôi cánh bị thiêu cháy khi bay quá gần mặt trời, Yevgeny Prigozhin sau khi dám công khai thách thức Vladimir Putin, chiếc phi cơ riêng chiều 23/08 đã rơi thẳng xuống đất tan xác trong một hỏa ngục lửa. Chữ ký của ông chủ điện Kremlin rất rõ, qua việc thản nhiên sát hại những người vô tội như phi hành đoàn, thông điệp vô cùng tàn bạo. Prigozhin dấy loạn nhưng lại bỏ ngang không tiến đến tận Matxcơva, tuy nhiên có thể những người khác sẽ làm điều đó thay vì ngồi chờ đến lượt mình bị trừng phạt. Nhà sử học Galia Ackerman nhận định : « Putin càng hoành hành, ông ta càng kém an toàn hơn ».
Nga-Trung sẽ còn căng thẳng
Nhìn chung, giáo sư Serhy Plokhy của đại học Harvard khi trả lời L'Express đã bác bỏ những luận điệu giả dối về lịch sử của Putin. Theo ông, thay vì mang lại tầm vóc một đại cường, cuộc chiến Ukraina đã bộc lộ những yếu kém của chế độ. Vụ binh biến của Prigozhin và cuộc thanh trừng hiện nay trong quân đội chứng tỏ đã có những hoài nghi trong chính bộ máy an ninh.
Nhà nghiên cứu dự báo căng thẳng sẽ gia tăng giữa Nga và Trung Quốc, dù về mặt chính thức hai nước có « tình hữu nghị vô giới hạn ». Đó là một liên minh chống phương Tây nhưng trên thực tế có nhiều hạn chế. Về ngắn hạn, Trung Quốc lệ thuộc vào thị trường Mỹ và châu Âu thay vì Nga. Về dài hạn, ngoài sự tranh giành ảnh hưởng ở Trung Á, tranh chấp lãnh thổ ngày càng căng vì Trung Quốc không hề bỏ qua yêu sách ở Xibêri và Viễn Đông Nga, dân Hoa lục cũng kéo sang cư ngụ đông đảo tại vùng này.
Putin muốn kéo nước Nga ra khỏi châu Âu, hướng về Trung Quốc, nhưng nhiều người dân Nga bất bình. Giới tinh hoa vốn gần gũi về văn hóa với châu Âu, thích xài tiền ở Paris thay vì Bắc Kinh, và tác giả không cho rằng Bắc Kinh có thể nhanh chóng thay thế Paris trong tâm trí những người Nga có học thức.
Matxcơva thiệt hại nặng vì phương Tây cấm vận
Trên lãnh vực kinh tế, chuyên gia Nicolas Bouzou trên L'Express nhận định « Các biện pháp trừng phạt của phương Tây rõ ràng đã gây thiệt hại nặng cho Nga ». Trái với khẳng định của một số người, việc áp đặt mức trần 60 đô la/thùng cho dầu lửa Nga đã ảnh hưởng lớn đến sản xuất và tài chánh của nước này. Đồng rúp mất giá đến 30 % so với đồng đô la kể từ đầu năm nay. Dù đã lập ra những « đoàn tàu ma » để tránh né, thuế thu từ dầu khí đã giảm 40 % từ đầu 2023 và trong 7 tháng qua, thâm hụt lên đến 2 % GDP, một kỷ lục đối với đất nước đã quen với thặng dư ngân sách. Tác giả cho rằng không nên bị ảnh hưởng bởi những lời bình luận cho là « trừng phạt không hiệu quả », « chỉ khiến Matxcơva ngã vào vòng tay Bắc Kinh », vì hiệu quả của cấm vận là trong dài hạn. Nga chưa sụp đổ, nhưng phải trả giá rất đắt cho cuộc xâm lăng.
Cuộc di tản lớn nhất của người Nga từ thập niên 20
Về phần người dân Nga đã di cư với số lượng lớn kể từ cuộc xâm lăng, làm tăng thêm những khó khăn kinh tế cho Vladimir Putin, theo The Economist. Khoảng 300.000 người Nga đã chạy khỏi đất nước trong đợt đầu tiên. Làn sóng di tản thứ hai diễn ra vào tháng 9/2022, khi Vladimir Putin loan báo « động viên từng phần », những thanh niên tuyệt vọng tìm cách vượt biên giới để tránh bị đẩy ra chiến trường Ukraina. Các ước tính độc lập mới nhất cho rằng từ 817.000 đến 922.000 người đã rời nước Nga từ tháng 2/2022.
Họ tìm đến Kazakhstan và Serbia là chính, mỗi nước đón nhận 150.000 người. Nhưng người Nga cũng tỏa đi khắp thế giới, trong đó từ 30.000 đến 40.000 ở Hoa Kỳ. Đây là cuộc di tản lớn nhất kể từ thập niên 20, đa số có thu nhập và học vấn cao. Vào tháng Tư, Viện Gaidar ở Matxcơva công bố có tới 35 % xí nghiệp thiếu lao động, cao nhất từ 1996 đến nay, đặc biệt ít nhất 100.000 chuyên gia vi tính đã rời nước Nga.
Nga yếu thế, Bắc Kinh thừa cơ lấn đất
Giậu đổ, bìm leo. Courrier International nhận thấy « Một bản đồ chính thức của Trung Quốc đã gộp cả một mảnh đất là lãnh thổ của Nga », nhưng Kremlin không nhanh chóng phản ứng như những nước khác. Ngày 28/08, bộ Tài Nguyên Trung Quốc công bố bản đồ năm 2023, trong đó bên cạnh những vùng đất tranh chấp với Ấn Độ, Malaysia, Philippines, Đài Loan, Việt Nam ; còn có cả đảo Bolshoi Ussuriysky mà Bắc Kinh gọi là Hắc Hạt Tử bị cho nằm gọn trong biên giới Hoa lục.
Hòn đảo có diện tích 350 kilomet vuông trên dòng Hắc Long Giang đã được Nga và Trung Quốc có thỏa thuận phân chia từ năm 2008. Thế nhưng trên bản đồ mới, toàn bộ hòn đảo thuộc về Trung Quốc ! Tờ Newsweek của Mỹ tỏ ra ngạc nhiên trước « sự im lặng của Kremlin », trong khi các quốc gia châu Á liên quan đều chính thức lên tiếng phản đối. Rốt cuộc đến 31/08 phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga mới nói rằng « vấn đề biên giới » đã được đôi bên giải quyết dứt khoát từ lâu. Một nguồn tin ngoại giao Nga nói với RBK có lẽ « đây chỉ là vấn đề kỹ thuật ».
Kinh tế Trung Quốc xuống dốc không phanh
Matxcơva chịu lép vế vì tự trói mình vào cuộc xâm lăng Ukraina. Trong khi đó tình hình kinh tế Trung Quốc không hề sáng sủa. Xã luận của Le Point nhận định « Hoàn toàn không ổn cho Trung Quốc ». Tăng trưởng chậm chạp, khủng hoảng địa ốc kéo dài, tiêu thụ giảm sút...Mô hình « tư bản theo định hướng xã hội chủ nghĩa » cho thấy những hạn chế của nó.Tăng trưởng trong quý II chỉ còn 0,8 %, khiến chỉ tiêu 5 % trong năm 2023 trở nên ngoài tầm với. Tháng Bảy, xuất khẩu của Trung Quốc giảm 14,5 % so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngược với làn sóng lạm phát chưa từng thấy trên thế giới từ 40 năm qua, Trung Quốc bị giảm phát, chỉ số giá sụt xuống 0,3 %. Thị trường địa ốc vốn đóng vai trò quan trọng trong những thập niên qua, chiếm đến 1/4 GDP, nhưng Covid đã làm vỡ quả bóng khổng lồ có từ trước đó do đầu cơ và tham vọng của các chủ đầu tư. Hậu quả là những căn nhà mới không ai mua, Evergrande rồi Country Garden mất khả năng chi trả, làm bất ổn toàn bộ hệ thống tài chánh và nhất là khiến người dân hoang mang.
Lo sợ, chính quyền ngưng công bố những con số không tốt như tỉ lệ thanh niên thất nghiệp. Các ủy viên trung ương đảng khi học chính trị không hiểu được quy luật, tiêu thụ trước hết là tâm lý và lòng tin. Một chế độ độc tài dễ dàng ra lệnh cho các chủ xí nghiệp nhà nước sản xuất và đầu tư nhiều hơn, nhưng không thể buộc công dân chi xài tiền của họ. Đối mặt với sự bất tín nhiệm của người tiêu dùng tự do đang nắm giữ quyền lực kinh tế thực sự, mô hình « xã hội chủ nghĩa theo kiểu Trung Hoa » đang phô ra những giới hạn, bộc lộ những khiếm khuyết về cơ cấu.
« Covid kinh tế kéo dài », con bệnh Trung Quốc vẫn hôn mê
Tương tự, chuyên gia Adam S. Posen trên L'Express đánh giá « Trung Quốc chịu đựng bệnh "Covid kéo dài về kinh tế" ». Do quá độc đoán, chế độ của Tập Cận Bình đã làm tê liệt tăng trưởng suốt một thời gian dài, khiến cho dân chúng và các nhà đầu tư không còn tin tưởng. Cuối 2022, người ta hy vọng kinh tế Trung Quốc và thế giới sẽ phục hồi. Sau ba năm phong tỏa ngặt nghèo, buộc xét nghiệm hàng loạt, Bắc Kinh bất ngờ từ bỏ « zero Covid ». Ban đầu du lịch, dịch vụ và bán lẻ đã giúp vực dậy đôi chút, nhưng đến cuối quý II các dữ liệu cho thấy tình trạng u ám còn kéo dài.
Từ nay đã rõ, đầu năm 2020 khi đại dịch khởi phát, là điểm không thể quay đầu đối với nền kinh tế Trung Quốc, vốn đã chao đảo kể từ 2015 khi Nhà nước mở rộng kiểm soát. Từ thời điểm này, tỉ lệ tiền gởi ngân hàng trong GDP lên đến 50 %, đầu tư của tư nhân giảm 25 %. Thị trường tài chánh và có thể bản thân chính quyền Bắc Kinh đã không đánh giá đúng mức sự trầm trọng của ca « Covid kinh tế kéo dài » này. Giống như một bệnh nhân mãn tính, kinh tế Trung Quốc tiếp tục hôn mê sau khi giai đoạn nguy ngập « zero Covid » đã qua. Phương thuốc hiệu nghiệm duy nhất là bảo đảm cho người dân bình thường và doanh nghiệp rằng chính quyền sẽ thôi can thiệp thô bạo, đã không được áp dụng.
Chống dịch cực đoan, đảng cộng sản lộ rõ bộ mặt hung bạo
Theo ông Posen, trong các chế độ toàn trị, kinh tế phát triển theo cùng một kịch bản. Trước hết là thời kỳ tăng trưởng, các công ty ngoan ngoãn được chính quyền ưu ái. Nhưng một khi chế độ cảm thấy vững chắc hơn, sẽ bắt đầu hành động tùy tiện và rốt cuộc sự sợ hãi, tâm trạng bất định khiến người dân và các công ty nhỏ quyết định cất giữ tiền mặt. Các quan chức từ thời Đặng Tiểu Bình kềm chế được xu hướng can thiệp vào lãnh vực tư nhân. Nhưng dưới thời Tập Cận Bình và nhất là từ đầu đại dịch, đảng Cộng sản Trung Quốc độc đoán hơn hẳn.
Con virus corona không phải là thủ phạm chính, mà là phản ứng miễn dịch của người dân trước những hành động quá đáng của Nhà nước. Trước đó, đại đa số đều tôn trọng thỏa thuận ngầm từ thập niên 80 « không chính trị, khỏi rắc rối ». Đến 2013, Tập Cận Bình tung ra chiến dịch chống tham nhũng quy mô, trừ khử những địch thủ chính như Bạc Hy Lai và vài năm sau còn đi xa hơn với những cú đòn vào các tập đoàn công nghệ. Chẳng hạn Mã Vân (Jack Ma) cuối 2020 do công khai phê phán đã bị đánh tơi tả. Các nhà đầu tư phương Tây lo ngại, nhưng dân chúng Hoa lục vẫn thờ ơ.
Ngược lại, các biện pháp chống dịch khắt khe cho thấy quyền lực tuyệt đối của đảng. Chỉ trong vài tiếng đồng hồ, cả một thành phố bị phong tỏa vô thời hạn, những cửa hàng bị đóng, cư dân bị nhốt, cuộc sống và phương cách mưu sinh bị đe dọa mà không được báo trước và không có cách nào phản đối. Một nỗi sợ hãi chưa từng thấy kể từ thời Mao lan rộng. Tất nhiên bên cạnh đó còn có những yếu tố khác như bong bóng địa ốc, cấm vận của Mỹ, tuy nhiên Trung Quốc của Tập Cận Bình đã lộ rõ bộ mặt hung bạo quen thuộc của các chế độ độc tài.
Lao động, Pháp ngữ : Tựa chính các tuần báo
L’Obs tuần này đặt vấn đề « Có nên cứu vãn tiếng Pháp ? », trong khi L’Express dành trang nhất cho « Lao động, khó khăn mới của Pháp ». Hiệu năng giảm sút, làm việc ít hơn các nước láng giềng nhưng người Pháp lại muốn giữ nguyên những phúc lợi xã hội đang có. Courrier International đưa tít « Làm việc từ xa : Tất cả đều lùi bước ». Kết thúc làm việc từ nhà 100 %, tại Hoa Kỳ và Anh, các tập đoàn công nghệ và những công ty lớn kêu gọi nhân viên trở lại sở làm, nhưng vấp phải sự phản kháng. Le Point chạy tựa « Salman Rushdie, người sống sót ». Ba mươi bốn năm sau khi bị giáo chủ Hồi giáo Shia ra lệnh tử hình, và một năm sau khi một hung thủ đâm ông bị thương nặng, nhà văn lại trình làng một tiểu thuyết mới.
**********
Hong Kong đón siêu bão mạnh nhất trong nhiều năm, bão Haikui đổ bộ Đài Loan
3–4 minutes
Thâm Quyến, Hong Kong và Macau (Trung Quốc) vừa đón siêu bão Saola đổ bộ. Đài Loan dự kiến cũng đón bão Haikui đổ bộ ngày 3-9.
Theo Hãng tin Reuters, bão Saola đổ bộ vào tỉnh Quảng Đông sáng 1-9, gió to dữ dội được ghi nhận tại các thành phố Thâm Quyến, Hong Kong và Macau, khiến ít nhất một người chết, cùng nhiều thiệt hại do gió bão tàn phá và lũ lụt tại một số nơi.
Bão Saola đổ bộ Hong Kong
Với sức gió hơn 200km/h, Saola là một trong những siêu bão tại khu vực trong nhiều năm qua. Cơn bão đã khiến chính quyền Hong Kong phải nâng cảnh báo lên mức cao nhất - mức cảnh báo chỉ được ban hành tại thành phố này 16 lần kể từ Chiến tranh thế giới thứ 2, theo Hãng thông tấn AFP.
Theo Cơ quan quản lý sân bay Hong Kong, hơn 300 người đã mắc kẹt tại sân bay của thành phố khi 460 chuyến bay bị hủy.
Hong Kong ghi nhận nhiều cây đổ trên đường, cửa sổ lớn của một tòa nhà văn phòng tại quận Tseung Kwan O bị thổi bay. Mực nước tại vịnh Repulse dâng cao hơn bình thường vài mét, làm ngập một phần ngôi chùa Tín Hậu nổi tiếng.
Hơn 500 người đã phải tìm lánh bão tại các cơ sở trú ẩn của thành phố, hơn 50 người đã phải nhập viện vì bão, Hãng tin Reuters dẫn nguồn tin từ chính quyền Hong Kong.
Trong khi đó, các casino tại thiên đường sòng bài Macau đã phải đóng cửa vào tối 1-9 và mở cửa trở lại ngày 2-9.
Theo truyền thông địa phương, một người tại thành phố Thâm Quyến, Quảng Đông, đã thiệt mạng do cây đổ đè lên phương tiện.
Đài Loan đón bão Haikui
AFP đưa tin hơn 3.000 người tại Đài Loan đã sơ tán khỏi nhiều khu vực có nguy cơ cao khi hòn đảo nào dự đoán sẽ đón bão Haikui vào ngày 3-9.
Nhiều trường học và văn phòng tại các vùng miền nam và miền đông Đài Loan đã phải đóng cửa, hơn 200 chuyến bay nội địa cũng đã bị hủy.
Haikui là cơn bão đầu tiên "đổ bộ trực tiếp vào Đài Loan trong vòng bốn năm trở lại đây", AFP dẫn lời lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn ngày 3-9.
Đe dọa và lăng mạ: Ngoại giao Nga đã chết như thế nào dưới thời Putin
12–16 minutes
Sergey Goryashko, Elizaveta Fokht và Sofiya Samokhina
BBC Tiếng Nga
Các nhà ngoại giao của Putin đã từng là một phần cốt lõi trong chiến dịch của Putin về mặt chính sách ngoại giao. Nhưng điều này đã hoàn toàn thay đổi. Trong những năm trước cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine, họ đã mất quyền lực và vai trò của họ trở nên mờ nhạt tới mức chỉ đơn giản là nhắc lại những chỉ thị hung hăng từ Điện Kremlin. BBC Tiếng Nga phỏng vấn các nhà cựu ngoại giao và một số cựu nhân viên Điện Kremlin và Nhà Trắng về việc vì sao ngoại giao Nga lại lâm vào một cuộc khủng hoảng như vậy.
Tháng 10/2021, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland tham dự một cuộc họp tại Bộ Ngoại giao Nga ở Moscow. Người đàn ông ngồi phía đối diện là Thứ trường Ngoại giao Sergei Ryabkov, người mà bà Nuland đã biết hàng thập kỷ qua và luôn thân thiết.
Nhưng lần này mọi thứ đã khác. Ryabkov nói một cách máy móc, đọc to quan điểm của Moscow từ một mảnh giấy và ngăn cản cố gắng của bà Nuland để bắt đầu đối thoại. Bà Nuland bàng hoàng, theo hai người đã bàn luận về sự việc này với bà.
Bà mô tả Ryabkov và một trong số các đồng nghiệp của ông như 'các robot với đống hồ sơ'. Bà nói với họ rằng cứ như thể là họ đang nói chuyện với những người không ở trong phòng.
Trong quá khứ, những đồng cấp người Mỹ của ông Rybakov nhìn nhận ông như một nhà đàm phán thực tế và bình tĩnh - một người mà họ có thể trao đổi ngay cả khi quan hệ của hai nước xấu đi. Nhưng điều này đã thay đổi. Và bên ngoài phòng đàm phán, các nhà ngoại giao Nga sử dụng một ngôn ngữ ngày càng không ngoại giao.
"Thứ lỗi cho ngôn ngữ của tôi, nhưng chúng tôi xổ toẹt vào lệnh cấm vận của phương Tây!"
"Hãy để tôi nói. Nếu không, quý vị sẽ thực sự biết tên lửa Grad của Nga có khả năng gì."
"Lũ ngu ngốc" - trước đó là một câu chử thề.
Tất cả những lời này được thốt ra từ những người nắm các vị trí quyền lực tại Bộ Ngoại giao Nga.
Vậy vì sao ra nông nỗi này?
Một cuộc Chiến tranh Lạnh mới
Chính Putin nói với BBC năm 2000: "Nga sẵn sàng hợp tác với Nato... cho đến khi gia nhập liên minh... Tôi không thể tưởng tượng đất nước tôi bị cô lập khỏi châu Âu."
Nay, với việc Nga đối mặt với áp lực quốc tế do cuộc xâm lược Ukraine, thật khó để tượng tưởng ông ta đã từng nói như vậy. Nhưng khi đó, vào đầu nhiệm kỳ tổng thống, Putin háo hức xây dựng quan hệ với phương Tây, một cựu quan chức cấp cao Điện Kremlin nói với BBC. Thậm chí trong những thời gian tự do hơn, bộ ngoại giao Nga đã như "một tổ chức bán quân sự, nơi các yếu tố sáng tạo vô cùng tối thiểu," cựu quan chức này nói.
Tuy nhiên, các nhà ngoại giao Nga đã là phần trọng yếu trong đội hình của Putin, giúp giải quyết các tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc và Na Uy, dẫn dắt các cuộc đàm phán về hợp tác sâu hơn với các nước châu Âu, và đảm bảo một sự chuyển giao hòa bình sau cuộc cách mạng ở Georgia.
Nhưng khi Putin trở nên quyền lực hơn và có kinh nghiệm hơn, ông ta trở nên ngày càng tin tưởng rằng ông ta có mọi câu trả lời, Alexander Gabuev nói. Giám đốc của Trung tâm Á-Âu Carnegie, người đang sống lưu vong tại Berlin, nói: "Những người này [các nhà ngoại giao] trở nên không cần thiết đối với ông ta."
Dấu hiệu đầu tiên của một cuộc chiến tranh lạnh bắt đầu năm 2007 với một bài diễn văn của Putin tại Hội nghị An ninh Munich. Trong bài phê bình 30 phút, ông Putin đã quyết liệt cáo buộc các nước phương Tây đã cố gắng xây dựng một thế giới đơn cực. Các nhà ngoại giao Nga nhanh chóng đi theo sự dẫn dắt của ông ta. Một năm sau, khi Nga xâm lược Georgia, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov được cho là đã chửi bới người đồng cấp Anh, David Miliband, rằng: "Ông là ai mà lên lớp tôi?"
Giới chức phương Tây nghĩ rằng tuy thế, đáng để cố gắng làm việc với Nga. Năm 2009, ông Sergei Lavrov và ngoại trưởng Hoa Kỳ lúc bấy giờ là Hillary Clinton đã nhấn một 'nút đỏ' khổng lồ để làm mới lại mối quan hệ, và hai nước có vẻ đã xây dựng sự hợp tác, đặc biệt là trong các vấn đề an ninh.
Nhưng khi thời gian trôi qua, ngày càng trở nên rõ ràng đối với giới chức Mỹ rằng các đồng nghiệp Nga chỉ lặp lại như con vẹt quan điểm chống phương Tây ngày càng mạnh mẽ của ông Putin, Ben Rhodes, phó cố vấn an ninh quốc gia của cựu tổng thống Mỹ Barack Obama, nói.
Rhodes nhớ lại ông Obama có bữa sáng 'kiểu Nga' với Putin năm 2009, cùng với dàn nhạc dân gian. Ông nói Putin quan tâm tới việc nói về quan điểm của mình về thế giới hơn là bàn về hợp tác và đã đổ lỗi cho người tiền nhiệm của Obama, ông George W Bush, vì đã phản bội Nga.
Những năm 2010, tổng thống Nga trở nên tập trung hơn vào chính trị quốc tế và ít quan tâm tới các lời khuyên từ bộ ngoại giao của ông. Khi Mùa xuân A Rập, sự can thiệp của Mỹ ở Libya, và các cuộc biểu tình trên đường phố tại Nga diễn ra vào năm 2011 và 2012, Putin đã quyết định rằng chính trị không đưa ông đến nơi mà ông muốn, Rhodes nói.
"Tôi nghĩ họ [các nhà ngoại giao Nga] có thể giải quyết một số vấn đề mà ông Putin không quan tâm ," ông Rhodes, người rời Nhà Trắng năm 2017, nói. "Nhưng trong một số vấn đề - cụ thể là Ukraine - tôi không cảm thấy rằng những người này có nhiều ảnh hưởng."
Một ví dụ tốt để chỉ ra khuynh hướng này có thể là bản thân Lavrov. Khi ông được bổ nhiệm gần 20 năm trước ông có một 'tầm nhìn quốc tế' và lập trường riêng," một cựu nhân viên cao cấp của Kremlin nói với BBC. Điện Kremlien từng hỏi ý kiến ông, thậm chí khi họ nghĩ ông có thể có quan điểm khác Putin, nhà phân tích chính trị Gabuyen nói. Nhưng năm 2022, khi quân đội được đưa đến Ukraine, Lavrob thấy chiến tranh nổ ra chỉ sau đó vài giờ, theo một bài viết trên Financial Times.
Tuy nhiên, Andrei Kelin, đại sứ của Anh tại Moscow, phản đối ý tưởng rằng các nhà ngoại giao Nga đã mất đi tầm ảnh hưởng của mình. Ông đã thúc đẩy quan hệ với các nước phương tây thông qua sự nghiệp chính trị của ông- "không may' - ông nói, với đôi chút cay đắng.
Trong một cuộc phỏng vấn với BBC, ông từ chối thừa nhận rằng Mosow hay cá nhân các quan chức ngoại giao chịu bất cứ trách nhiệm nào về sự sụp đổ trong mối quan hệ với phương Tây. "Chúng tôi không phải là người phá hoại," ông nói. "Chúng tôi có các vấn đề với chế độ của Điện Kremlin. Chúng tôi chẳng thể làm gì với thể chế đó." Ông không xem quyết định của Nga trong việc chọn quân đội thay vì đối thoại như một sự thất bại: "Chiến tranh là một sự tiếp nối ngoại giao bằng các cách thức khác," ông nói.
Ngôn ngữ mới
Khi các quan chức về chính sách ngoại giao ngày càng trở nên ít ảnh hưởng hơn, họ chuyển các hoạt động của mình trở lại Nga. Một trong những biểu tượng rõ nét nhất của chương mới này trong chính sách ngoại giao của Moscow là Maria Zakharova, người trở thành người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga năm 2015.
"Trước bà ấy, các nhà ngoại giao cư xử như các nhà ngoại giao, nói năng tinh tế," nhà cựu ngoại giao Boris Bondarev, người từ chức để phản đối cuộc chiến, nói. "Chúng tôi bày tỏ quan ngại về các kết quả chấp nhận được, kỳ vọng đạt được sự động thuận... bla bla bla..."
Khi Zakharova đảm nhận cương vị, các buộc họp báo của Bộ Ngoại giao Nga trở thành một sâu diễn. Bà Zakharova thường quát các phóng viên - những người hỏi bà những câu hỏi khó và phản ứng với các chỉ trích từ các nước khác bằng những lời thậm tệ.
Các đồng nghiệp ngoại giao của bà cũng làm tương tự. Bondarev, người từng làm việc cho Moscow tại Liên Hiệp Quốc ở Geneva, nhớ lại một cuộc họp nơi phái đoàn của Putin chặn mọi sáng kiếm được đưa ra, khiến các đồng nghiệp từ Thụy Sỹ phải phàn nàn.
"Và đáp lại, chúng tôi nói với họ, "Vấn đề là gì? Chúng tôi là một cường quốc mạnh, và quý vị chỉ là Thụy Sỹ." Đó chính là ngoại giao [Nga] cho bạn, ông Bondarev nói.
Ngôn ngữ đầy màu sắc này nhắm đến các khán giả ở Nga hơn là các đối tác ngước ngoài của Nga, ông Gabuev, nhà phân tích chính sách ngoại giao, nói. "Nhiệm vụ của bà ấy là khởi dậy niềm tự hào trong chính sách đối ngoại của Nga trong cử tri. Đó là một dấu hiệu cho thấy ngoại giao đã thay đổi như thế nào - nó không còn là giao diện để giao tiếp với thế giới bên ngoài."
Một đối tượng mục tiêu thậm chí quan trọng hơn mà các ngôn từ cứng rắn của các nhà ngoại giao Nga nhắm tới là các sếp của họ, theo Bondarev. Sau các hội nghị quốc tế, người tham gia gửi điện tín chính thức cho Moscow, tóm tắt các cuộc họp. Các thông điệp này không tập chung báo cáo về các thành tựu thực tế và các thỏa hiệp, mà cho thấy các nhà ngoại giao nhiệt huyết đã bảo vệ quyền lợi của đất nước như thế nào, ông Bondarev lý giải.
Một thông điệp điển hình, theo ông, sẽ giống như sau: "Chúng tôi thực sự gây khó khăn cho họ. Họ thậm chí không kêu được một tiếng nào. Chúng tôi đã bảo vệ quyền lợi nước Nga một cách anh dũng. Phương Tây không thể làm gì và đã lùi bước!"
Nếu mọi người viết về việc 'đặt người châu Âu vào chỗ của họ', và bạn viết rằng bạn 'dành được sự đồng thuận', bạn sẽ bị nhìn với sự khinh bỉ. "Bạn cần đập bàn để khiến họ hiểu ra," ông nói thêm.
Bondarev nhớ lại một bữa tối tại Thụy Sỹ vào tháng 1/2022 khi Ryabkov, từ Bộ Ngoại giao Nga, gặp một số đại diện của Mỹ. Đại diện cho Hoa Kỳ là Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman, người đang hy vọng ngăn chặn cuộc xâm lược Ukraine thông qua các cuộc đàm phán kéo dài 11 giờ.
"Cuộc gặp thật tồi tệ," ông Bondarev nói. Phái đoàn Mỹ thì 'Hãy đàm phán đi nào!'. Và thay vì thế, ông bắt đầu la lối. "Chúng tôi muốn Ukraine! Chúng tôi sẽ không đi đâu mà không có Ukraine. Hãy cuốn gói và quay lại các biên giới [Nato] 1997!" Sherman là một người đàn bà thép, nhưng tôi nghĩ thậm chí bà ấy cũng há hốc miệng trước việc này."
"[Ryabkov] đã luôn rất lịch sự trước đây. Và hiện ông ta đang giang nắm đấm xuống bàn và nói những lời vô nghĩa."
Mặc dù cần lưu ý rằng, trong những năm gần đây, giọng điệu ở các nước khác cũng thay đổi, nhưng ở quy mô nhỏ hơn. Vài năm trước, đại diện nhân quyền tại Liên Hiệp Quốc của Nhật Bản, Hideaki Ueda, đã yêu cầu các đồng nghiệp nước ngoài 'im miệng' tại một cuộc họp. Gavin Williamson đã dùng những từ tương tự với Nga khi ông ta là Bộ trưởng Quốc phòng Anh. Và đại sứ Ukraine tại Đức, Andriy Melnyk, năm ngoái đã gọi Thủ tướng Đức Olaf Scholz là một 'xúc xích gan bị xúc phạm'.
'Mỹ không thể búng ngón tay và kết thúc cuộc chiến này'
Sau một năm rưỡi chiến tranh, có hi vọng nào rằng ngoại giao có thể giúp kết thúc cuộc chiến này?
Hầu hết những người mà BBC phỏng vấn cho bài báo này nghĩ rằng khả năng cao là không thể. Thông thường, 95% công việc của các nhà ngoại giao được được thực hiện ngoài lề, nhà cựu ngoại giao Bondarev giải thích, liên quan đến 'các cuộc gặp không chính thức và cà phê'. Theo ông, những kiểu gặp gỡ như vậy phần lớn đã bị bãi bỏ và chẳng có gì nhiều để thảo luận.
Cá nhân đại sứ Kelin từng bị cấm vào Quốc hội Anh. Ông nói, có thời điểm, đại sứ quán Nga tại London gần như không có gas và điện, và các công ty bảo hiểm từ chối bảo hiểm cho các xe công vụ.
Tuy nhiên, sớm hay muộn, đối thoại sẽ phải diễn ra, nhà phân tích Samuel Charap của RAND nói. Phương pháp thay thế duy nhất cho đàm phán là 'chiến thắng tuyệt đối', và khó có khả năng Kyiv hay Moscow dành được điều đó trên chiến trường, ông nói.
Nhưng ông không dự đoán điều này sớm xảy ra. "Putin đã thay đổi một cách đáng kể trong suốt nhiệm kỳ của mình. Và thẳng thắn mà nói, tôi không biết ông ta có sẵn sàng tham gia đàm phán hay không."
Giới chức Ukraine than phiền rằng Nga lại đưa ra tối hậu thư thay vì thỏa hiệp, chẳng hạn yêu cầu Ukraine chấp nhận sát nhập các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Kyiv không có ý định thỏa hiệp với các điều kiện này, và các đồng minh phương Tây công khai ủng hộ quyết định này của họ.
Do vậy cho tới tháng 9/2023, Nga có vẻ chuẩn bị dựa vào cỗ máy quân đội, tình báo và sức mạnh địa chính trị và kinh tế của mình để gây ảnh hưởng thay vì chính sách ngoại giao.
Trong hoàn cảnh này, tại sao các nhà ngoại giao Nga không đơn giản lên tiếng và từ chức?
"Đó là vấn đề cho bất cứ ai bị mắc kẹt vào vị trí của mình trong suốt 10-20 năm," một cựu nhân viên của Kremlin nói với BBC. "Không có cuộc sống nào khác cho bạn. Thật đáng sợ."
Nhà cựu ngoại giao Boris Bondarev có thể hiểu điều này. "Tôi không nói rằng tôi là một người rất kỷ luật. Nếu không vì cuộc chiến tranh này, tôi có thể đã ở lại và chịu đựng nó. Công việc không quá tệ. Anh ngồi, chịu đựng một chút và chiều đến thì ra về... Nhiều người đều nghĩ như vậy."
Một nguồn tin của BBC mô tả một cơ hội gặp gỡ Sergey Lavrov: "Một người đàn ông mệt mỏi, hơi luộm thuộm. Chiến tranh không phải là vấn đề của ông ấy, nhưng ông ta chẳng có nơi đâu để đi ngoài nghỉ hưu. Ông ta đã ngồi ở vị trí đó quá lâu. Do đó ông ta chỉ ngồi đó, canh gác cái ghế của mình."
Ukraina: Nhà tài phiệt đầy quyền uy Kolomoisky bị tạm giam
Trọng Thành
Nhà tài phiệt Ihor Kolomoisky, người từng được coi là ‘‘bệ phóng’’ đưa tổng thống Ukraina, Volodimyr Zelensky, lên cầm quyền, vừa bị một tòa án ở Kiev ra lệnh tạm giam hai tháng.
Đăng ngày:
3 phút
Theo Reuters, một thông báo của tòa án Ukraina hôm qua, 02/09/2023, cho biết ‘‘trong khoảng thời gian từ 2013 đến 2020, ông Ihor Kolomoisky đã sử dụng các cơ sở ngân hàng dưới quyền kiểm soát của mình để đưa bất hợp pháp hơn một nửa tỉ hryvnias (tương đương 14 triệu đô la) ra nước ngoài’’. Trong bài phát biểu hàng ngày, tổng thống Ukraina dường như đã gián tiếp nhắc đến vụ việc này, khi gửi lời cảm ơn nỗ lực của các cơ quan điều tra chống lại ‘‘những kẻ đã cướp bóc Ukraina, tự đặt mình đứng trên luật pháp’’ từ hàng chục năm nay. Theo đài Radio Liberty, các luật sư của nhà tài phiệt Ihor Kolomoisky cho biết thân chủ của họ sẽ kháng cáo quyết định của tòa án Kiev, đồng thời khẳng định ông Kolomoisky không có ý định nộp khoản tiền gần 14 triệu đô la để được tại ngoại.
Nhà tài phiệt Ihor Kolomoisky, quốc tịch Israel và Chyprus, được coi là một trong những người giàu nhất Ukraina. Theo giới quan sát, trong cuộc tranh cử tổng thống Ukraina năm 2019, cả một mạng lưới truyền thông lớn, trong đó có đài truyền hình 1+1, do tỉ phú Kolomoiksy kiểm soát, đã góp phần quan trọng giúp ứng cử viên tổng thống Zelensky thu hút sự ủng hộ của dân chúng. Loạt phim nhiều tập ‘‘Người phục vụ nhân dân’’, trong đó diễn viên hài Zelensky trong vai ứng viên tổng thống chống tham nhũng, đã được phát trên kênh truyền hình nói trên. Theo Les Echos, ông Zelensky còn bổ nhiệm luật sư riêng của tỉ phú Kolomoisky làm cố vấn tranh cử, và đã nhiều lần tới Genève và Tel-Aviv để gặp nhà tài phiệt.
Nhà tài phiệt Ihor Kolomoisky, cựu thống đốc tỉnh Dnipro, có tài sản ước tính 1,36 tỉ đô la (số liệu năm 2015), và là nhà sáng lập ngân hàng tư nhân Privatbank, từng được coi là ngân hàng lớn nhất Ukraina. Ngân hàng nói trên được ‘‘quốc hữu hóa’’ vào năm 2016. Nhà tài phiệt Kolomosky cùng các đồng sự bị cáo buộc đã chiếm đoạt khoảng 5,5 tỉ đô la, tương đương 5% GDP của Ukraina, thông qua ngân hàng này.
Đầu năm 2021, Hoa Kỳ đưa tỉ phú Kolomoisky vào danh sách ‘‘cấm nhập cảnh’’, vì tội ‘‘tham nhũng’’ và chống lại nền dân chủ. Trong những năm gần đây, dưới áp lực đòi hỏi minh bạch từ phía phương Tây, chính quyền Ukraina gia tăng các chiến dịch chống lại giới tài phiệt. Nỗ lực bắt đầu trước cuộc chiến xâm lăng của Nga. Tháng 11/2021, ba tháng trước cuộc xâm lăng, trong bối cảnh quân đội Nga áp sát biên giới, Quốc Hội Ukraina đã thông qua luật chống lại ‘‘ảnh hưởng quá mức của các kinh tế gia hoặc chính trị gia đến lĩnh vực công ’’. Luật thường được gọi là ‘‘luật chống Kolomoisky’’ này có mục tiêu ‘‘điều chỉnh các hoạt động chính trị của các tỷ phú, đặc biệt là việc tài trợ của họ cho các đảng phái’’.
Chiếc máy bay của hãng hàng không Malaysia Airlines mất tích khoảng 38 phút sau khi rời sân bay Kuala Lumpur – Malaysia hướng tới Bắc Kinh – Trung Quốc vào ngày 8-3-2014.
Theo trang News.com.au, bất chấp cuộc tìm kiếm ráo riết của nhiều chính phủ và các công ty tư nhân, chiếc máy bay MH370 vẫn chưa được tìm thấy và số phận của 237 hành khách vẫn là ẩn số.
Đường bay của MH370 theo ước tính của các chuyên gia. Ảnh: News.com.au
Một báo cáo dài 229 trang được công bố hôm 30-8 đặt giả thuyết phần còn lại của máy bay mất tích có thể nằm cách TP Perth - Úc khoảng 1.560 km về phía Tây.
Tiết lộ được đưa ra nhờ vào công nghệ được gọi là hệ thống truyền sóng vô tuyến tín hiệu yếu hay WSPR.
Các nhà nghiên cứu của Úc, bao gồm ông Richard Godfrey, TS Hannes Coetzee và GS Simon Maskell, đã sử dụng WSPR để theo dõi đường bay của MH370.
Khu vực tìm kiếm mới của MH370. Ảnh: Google Earth
Các nhà nghiên cứu nói trên cho biết: "Công nghệ này được phát triển trong 3 năm qua và kết quả cho thấy bằng chứng mới đáng tin cậy. Chúng phù hợp với các phân tích của hãng Boeing và Trường ĐH Tây Úc về những mảnh vỡ được thu hồi quanh Ấn Độ Dương".
Khi một chiếc máy bay bay qua WSPR, nó sẽ làm nhiễu tín hiệu và các bản ghi này được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu toàn cầu.
Một mảnh vỡ của MH370 được tìm thấy ở đảo Pemba, ngoài khơi Tanzania. Ảnh: PR Image
Nghiên cứu đã sử dụng 125 nhiễu loạn này để lần theo đường đi của MH370 trong hơn 6 giờ sau lần liên lạc vô tuyến cuối cùng của máy bay - vào khoảng 18 giờ (giờ địa phương) ngày 8-3-2014.
Các nhà nghiên cứu cho biết: "Chuyến bay MH370 đã chuyển hướng đến Ấn Độ Dương và bị rơi do cạn kiệt nhiên liệu sau khi phát tín hiệu cuối cùng ngay sau nửa đêm".
Vị trí mới của máy bay - ở độ sâu 4.000 m - mà các nhà khoa học đưa ra nằm ở phía Bắc so với các ước tính trong nghiên cứu và điều tra trước đây.
Chuyên gia hàng không Geoff Thomas hôm 1-9 nhận định: "Báo cáo có mức độ tin cậy rất cao. Nó đã được thực hiện trong 4 năm và được xem xét lại nhiều lần. Các nhà nghiên cứu chắc chắn rằng họ đã xác định được vị trí của chiếc máy bay xấu số".
**********
Nga tố Ukraine tấn công “thành phố nguyên tử”
Xuân Mai
~3 minutes
Thống đốc Roman Starovoyt viết trên kênh Telegram rằng cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại nhỏ cho một tòa nhà phi dân cư. Ông nói thêm không có ai bị thương trong vụ việc. Theo đài RT, thông tin ban đầu cho thấy có hai máy bay không người lái tấn công một tòa nhà hành chính và dân cư.
Tuy nhiên, Thống đốc Starovoyt cho biết vụ tấn công thứ hai vẫn chưa được xác nhận. Ông giải thích rằng một máy bay không người lái đã bị tính nhầm hai lần khi nó bay phía trên thành phố.
Một máy bay không người lái của Ukraine bị bắn hạ trên vùng Kursk - Nga. Ảnh: Telegram
Ban quản lý nhà máy điện hạt nhân Kursk cho biết trên kênh Telegram rằng cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Kurchatov không ảnh hưởng đến hoạt động nhà máy. Cơ sở này vẫn hoạt động bình thường với bức xạ nền quanh nhà máy vẫn ở mức tự nhiên.
TP Kurchatov nằm ở vùng Kursk có chung biên giới với Ukraine. Nó được thành lập vào cuối những năm 1960 và được đặt theo tên của nhà vật lý Sergey Kurchatov, được biết đến là cha đẻ của bom nguyên tử Liên Xô. Nhà máy điện hạt nhân Kursk nằm cách Kurchatov khoảng 4 km.
Hồi tháng 7, một máy bay không người lái đã rơi xuống và phát nổ ở Kurchatov, gây hư hại nhẹ cho mặt tiền của một khu chung cư và làm vỡ một số cửa sổ. Tuy nhiên, vụ việc không gây thương vong hay thiệt hại về cơ sở hạ tầng quan trọng.
Các khu vực biên giới Nga như Kursk, Bryansk và Belgorod, cũng như Crimea và Moscow, thường xuyên trở thành mục tiêu của máy bay không người lái kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine vào tháng 2-2022. Các quan chức Nga cũng cáo buộc Kiev âm mưu phá hoại cơ sở hạ tầng lớn của nước này, bao gồm các nhà máy điện hạt nhân.
Thị trưởng Moscow Sergey Sobyanin cho biết một máy bay không người lái khác đã bị bắn hạ gần thị trấn Lyubertsy ở ngoại ô thủ đô Moscow vào sáng 1-9 (giờ địa phương). Ông nói thêm không có thương vong hay thiệt hại nào.
Theo các phương tiện truyền thông, cuộc đột kích của máy bay không người lái đã khiến khoảng 40 chuyến bay bị hoãn tại các sân bay Vnukovo và Domodedovo ở Moscow.
**********
Đài Loan hi vọng giao tiếp của Giáo hoàng với Trung Quốc giúp cải thiện tự do tôn giáo
Reuters
~3 minutes
Đài Loan ủng hộ những nỗ lực của Vatican trong việc giao tiếp với Trung Quốc và hi vọng điều này sẽ cải thiện tự do tôn giáo và nhân quyền “đang xấu đi” của đất nước này, bộ ngoại giao của hòn đảo nói sau khi Đức Giáo hoàng Phanxicô gửi thông điệp tới Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Vatican là một trong số chỉ 13 quốc gia duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan mà Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ của mình, và Đài Bắc đã lo lắng dõi theo trong khi Đức Giáo hoàng tìm cách cải thiện quan hệ với Bắc Kinh.
Vatican là đồng minh ngoại giao Châu Âu duy nhất của Đài Loan. Trung Quốc nói rằng Đài Loan là một trong những tỉnh của họ, không có quyền thiết lập quan hệ giữa nhà nước với nhà nước, điều mà chính phủ Đài Bắc cực lực phản đối.
Đức Giáo hoàng, trong một thông điệp gửi tới ông Tập khi ông trên đường đến thăm Mông Cổ, ngày thứ Sáu nói ông gửi những lời chúc tốt đẹp đến tất cả người dân Trung Quốc và nói với ông Tập rằng ông cầu nguyện cho “sự an lạc của quốc gia.”
Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói lời chúc phúc của Đức Giáo hoàng phản ánh sự hữu nghị và thiện chí, lưu ý rằng Trung Quốc và Vatican đã duy trì liên lạc trong những năm gần đây.
Bộ ngoại giao Đài Loan nói trong một phát biểu vào cuối ngày thứ Sáu rằng hòn đảo này hoàn toàn tôn trọng quyền tự do tôn giáo và ủng hộ những nỗ lực liên tục của Vatican trong việc đối thoại với Trung Quốc để giải quyết các vấn đề Công giáo ở đó.
“Chúng tôi hi vọng rằng các cuộc trao đổi giữa Vatican và Trung Quốc sẽ giúp cải thiện các vấn đề về tự do tôn giáo và nhân quyền đang xấu đi ở Trung Quốc,” bộ nói thêm.
Bộ này cho biết họ sẽ “theo dõi sát” các diễn biến, hợp tác với Vatican và Giáo hội Công giáo để cùng bảo vệ các giá trị phổ quát như tự do tôn giáo, đồng thời tiếp tục làm sâu sắc thêm tình hữu nghị lâu dài giữa Đài Loan và Vatican.
Theo hiệp định năm 2018, Trung Quốc và Vatican công nhận giáo hoàng là nhà lãnh đạo tối cao của Giáo hội Công giáo.
Hiến pháp Trung Quốc bảo đảm quyền tự do tôn giáo, nhưng trong những năm gần đây chính phủ đã thắt chặt các hạn chế đối với các tôn giáo bị coi là thách thức đối với quyền lực của Đảng Cộng sản cầm quyền.
Đài Loan không hạn chế quyền tự do tín ngưỡng và có một cộng đồng tôn giáo phát triển mạnh bao gồm các tín đồ Kitô giáo, Phật giáo và Hồi giáo.
Tổng thống Biden thị sát thiệt hại do bão ở Florida, không gặp thống đốc
Reuters
2–3 minutes
Tổng thống Mỹ Joe Biden đến vùng phía bắc bang Florida vào ngày thứ Bảy để thị sát thiệt hại do Bão Idalia gây ra và an ủi những người bị ảnh hưởng bởi cơn bão, dù ông không gặp Thống đốc Ron DeSantis của bang này.
Ông DeSantis, 44 tuổi, hiện đang tranh đề cử ứng cử viên tổng thống năm 2024 của Đảng Cộng hòa để đánh bật ông Biden ra khỏi Nhà Trắng. Ông Biden, 80 tuổi, thuộc Đảng Dân chủ, cũng đang vận động tái tranh cử.
Ông Biden và ông DeSantis thường xuyên nói chuyện với nhau trong tuần này về cơn bão đã tàn phá khu vực Big Bend của Florida với sức gió cấp 3 gần 200 km/giờ. Hôm thứ Tư, tổng thống nói chính trị đã không xen vào cuộc trò chuyện của họ.
Nhà Trắng cho biết ông Biden đã thông báo cho ông DeSantis về chuyến thăm trong cuộc nói chuyện hôm thứ Năm và thống đốc sau đó không nêu lên lo ngại nào.
Ông DeSantis đã chỉ trích gay gắt ông Biden và cả hai đã xung đột về vần đề tiêm ngừa vaccine COVID-19, phá thai và quyền của những người thuộc giới LGBT. Nhưng họ đã gặp nhau vào năm ngoái khi ông Biden đến Florida để thị sát mức độ tàn phá của cơn bão Ian, và vào thời điểm đó, ông Biden nói rằng họ đã làm việc "chặt chẽ" cùng nhau.
Ông DeSantis có thể không muốn bị chụp ảnh bên cạnh ông Biden trong khi ông đi thị sát thiệt hại do bão gây ra khi cuộc đua bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa ngày càng căng thẳng, theo Reuters. Ông DeSantis hiện đang kém xa cựu Tổng thống Donald Trump về tỉ lệ ủng hộ dù ông dẫn đầu các ứng cử viên Đảng Cộng hòa khác trong cuộc đua.
Ông Biden vừa đi thăm Hawaii vào tuần trước sau trận cháy rừng chết người ở đó, và hôm thứ Tư nói rằng không ai có thể phủ nhận cuộc khủng hoảng khí hậu do thời tiết khắc nghiệt.
Sau khi kết thúc chuyến đi Florida, ông dự kiến sẽ về bang Delaware, quê hương nhà của ông, cho dịp nghỉ lễ cuối tuần.
Zelenskyy phản bác chỉ trích, nói binh sĩ Ukraine đang ‘tiến lên phía trước’
Reuters
2–3 minutes
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy ngày thứ Bảy cho biết quân đội Kyiv đang “tiến lên phía trước” trong cuộc phản công nhắm vào lực lượng Nga, phản bác nhận định của các quan chức phương Tây cho rằng Ukraine đang tiến quá chậm.
Cuộc phản công được đặt nhiều kì vọng, sắp chạm đến ngưỡng ba tháng, đã chiếm lại hơn chục ngôi làng nhưng không có khu định cư lớn nào. Đà tiến đã bị cản trở bởi các bãi mìn và các tuyến phòng thủ rộng lớn của Nga.
Tuần này, các quan chức Mỹ không nêu danh tính phàn nàn về tiến độ chậm chạp của chiến dịch và thậm chí còn chỉ trích chiến lược của Ukraine, theo những bản tin ở phương Tây mà đã khiến Kyiv tức giận.
"Các lực lượng Ukraine đang tiến lên phía trước. Bất chấp mọi thứ, và bất kể ai nói gì, chúng ta vẫn đang tiến quân và đó là điều quan trọng nhất. Chúng ta đang tiến bước," ông Zelenskyy viết trên ứng dụng nhắn tin Telegram.
Một số người lo ngại sự hỗ trợ của phương Tây có thể bắt đầu suy giảm khi thời tiết lạnh hơn và ẩm ướt hơn làm chậm tiến độ trên chiến trường vào cuối năm nay. Phương Tây đã đổ hàng tỉ đôla vào để hỗ trợ cuộc phản công và Kyiv nói rằng họ cần nhiều hơn nữa.
Động lực của Ukraine trên chiến trường đã tăng nhẹ ở một khu vực thuộc mặt trận Zaporizhzhia phía đông nam, nơi Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hanna Maliar hôm thứ Sáu cho biết quân đội Kyiv đã chọc thủng tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga.
Nhà Trắng nói Ukraine đã đạt được “thành công đáng chú ý” trong khu vực, mặc dù bà Maliar cảnh báo rằng binh sĩ Kyiv thậm chí còn tới được các vị trí phòng thủ kiên cố hơn ở phía bên kia sau khi chọc thủng.
Trong bản cập nhật tình hình chiến trường hàng ngày, quân đội Ukraine không báo cáo bước đột phá mới nào, nhưng cho biết binh sĩ của họ tiếp tục tiến về phía Melitopol, một trung tâm đô thị lớn do Nga chiếm đóng ở vùng Zaporizhzhia.
Báo cáo cho biết đã xảy ra 45 cuộc đụng độ trên tiền tuyến trong 24 giờ qua và cho biết giao tranh nổ ra ở phía đông, nơi binh sĩ Ukraine đã đẩy lùi nhiều cuộc tấn công của Nga.
Nga đã mô tả cuộc phản công của Ukraine là một thất bại. Kyiv nói rằng họ tiến chậm nhằm mục đích giảm thiểu tổn thất, và việc tiến quân của họ rất phức tạp do thiếu sự yểm trợ hiện đại từ trên không.
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.