*******************
Phan Châu Thành - Tình hình chiến sự Ukraina ngày thứ 95, 29-05-2022
1. Thứ Bảy, ngày 28-05-2022, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraina Oleksii Reznikov thông báo đã nhận được tên lửa chống hạm Harpoon từ Đan Mạch.
Người phát ngôn của tỉnh Odessa, ông Serhiy Bratchuk, phát biểu rằng: "Chúng tôi đang có một số lượng lớn tên lửa đủ để đánh chìm toàn bộ hạm đội Biển Đen”.
Serhiy Bratchuk, the speaker of the #Odesa regional military administration, stated that #Ukraine could sink the entire #Russian Black Sea Fleet with Danish Harpoon missiles.
The video is for illustration purposes only. pic.twitter.com/Qy3UBUVn5J
— NEXTA (@nexta_tv) May 29, 2022
Harpoon đang là loại tên lửa chống hạm tốt nhất thế giới hiện nay do Mỹ sản xuất, tầm bắn từ 120-220 km (tùy bệ phóng), bay cách mặt nước 15 mét, sau đó hạ xuống 2 mét khi tới gần mục tiêu. Để phá hủy một tàu sân bay sẽ cần 5 quả tên lửa này, tàu tuần dương – 4 quả, các loại khác – từ 1 tới 2.
Sự xuất hiện của chúng trên chiến trường Ukraina sẽ khiến mọi ý định đổ bộ bằng hải quân của Nga vào Odessa là không thể thực hiện. Như vậy, không những khả năng Nga có thể chiếm Odessa bị đẩy lùi, quân Ukraina cũng có thể rút bớt lực lượng phòng thủ ở đây chuyển ra chiến trường Kherson.
Ngoài ra, pháo tự hành M109 của Mỹ cũng vừa tới Ukraina.
Ba Lan cũng sẽ cung cấp cho Ukraina 18 pháo tầm xa AHS Krab 155 mm, tầm bắn lên tới 40 km:
Đồng thời, ngày 28-05-2022, chính quyền Ukraina ra tuyên bố: "cuộc phản kích của Ukraina để giành lại tỉnh Kherson bắt đầu” (xem phần 8).
2. Bản đồ chiến sự ngày 29-05-2022:
3. Tổng thống Ukraina Zelensky đã đích thân đi thị sát tình hình chiến sự ở Kharkiv, khẳng định việc Ukraina đã hoàn toàn làm chủ hầu hết các vùng đất xung quanh thành phố lớn thứ hai của Ukraina này và tình hình đã đủ an toàn để tổng thống có thể đến thăm:
Volodymyr Zelenskyy visited #Kharkiv and Kharkiv region today
Explosions were heard in the city in the morning. According to subscribers, there have also been at least three explosions recently. pic.twitter.com/mxr6g7cyMn
— NEXTA (@nexta_tv) May 29, 2022
Tuy nhiên, quân Nga ngay lập tức bắn phá làng Zhukovsky khi tổng thống Zelensky vừa tới:
This was the sounds of the fighting earlier today in #Kharkiv, #Ukraine.
It broke out as I climbed through the ruble of the destroyed building from the earlier video. #ArmUkraine pic.twitter.com/7kwoXANA20
— Sarah Ashton-Cirillo (@SarahAshtonLV) May 29, 2022
Cách duy nhất của Nga để tiến hành tấn công Kharkiv là bắn tên lửa tầm xa Iskander từ Belgorod. Những đợt tấn công này chỉ mang tính chất hù dọa, gây bất ổn cho dân chúng, chứ không còn đem lại bất kỳ hiệu quả quân sự thực tế nào.
Misiles Iskander lanzados una vez más desde la región de #Belgorod, los lanzamientos van dirigidos a la región de #Kharkiv#Ucrania pic.twitter.com/mpRVgnis9n
— Luis Molina 🇺🇦 .·. (@Molina_LuisM) May 29, 2022
Hòa bình đang trở về trong thành phố:
😍Райский уголок в центре Харькова #Kharkiv #Kharkov #Харків #Харьков #Харківщина #війна #WarInUkraine #StopRussia pic.twitter.com/aFBi6kueKf
— Харьковские Известия (@kharizvestia) May 29, 2022
Nhưng 15.000 người đã không còn nhà ở:
"... in total, 15k people become homeless".#Kharkiv, my sweetheart. https://t.co/OCEtPi7Db8
— odysseus 🇺🇦 (@IthakaOrange) May 29, 2022
Cảnh chiến sự trong các khu rừng sát biên giới Nga:
Part 3: Follow link for #Telegraph article covering this story: https://t.co/1I9ateGtby#StandWithUkraine #StopRussia #StopRussianAggression #ArmUkraine #ArmUkraineNow #Kharkiv #UkraineRussianWar pic.twitter.com/wxBPkyBFvh
— Mveiga Aldemira (@AldemiraVeiga) May 29, 2022
Thêm các phương tiện của Nga bị chiếm hoặc phá hủy:
#Ukraine: A captured Russian T-80BVM, which is modern and popular with UA forces, in use with the "Kraken" special unit in #Kharkiv Oblast. Unfortunately, it is hard to be sure if this was previously seen. pic.twitter.com/R73BpSeFLi
— 🇺🇦 Ukraine Weapons Tracker (@UAWeapons) May 29, 2022
Trực thăng Ka-52 của Nga bị bắn hạ bằng tên lửa cầm tay Thunder của Ba Lan:
Ukrainian paratroopers of the 95th brigade shot down a Russian Ka-52 helicopter in the #Kharkiv region!
The target was destroyed with the help of the #Polish Piorun(man-portable air-defense system).
Ka-52 price is $29 million - $32 million US dollars.#UkraineWar #Ukraine #UA pic.twitter.com/NYtZKTHqu2
— Proud Ukraine 🇺🇦 (@proudukraine) May 27, 2022
Thêm 80 tấn hàng hỗ trợ nhân đạo đã đến các làng quanh Kharkiv:
80 tons of #Humanitarian aid distributed to #Kharkiv region pic.twitter.com/ySxrA9UqWM
— Arthur Morgan (@ArthurM40330824) May 28, 2022
4. Quân Ukraina tấn công vào làng Tsupivka phía bắc Izium, để kiểm soát quốc lộ M-03, nếu họ thành công, quân Nga ở đây sẽ bị vây từ 3 phía:
This was the sounds of the fighting earlier today in #Kharkiv, #Ukraine.
It broke out as I climbed through the ruble of the destroyed building from the earlier video. #ArmUkraine pic.twitter.com/7kwoXANA20
— Sarah Ashton-Cirillo (@SarahAshtonLV) May 29, 2022
Phía Nga lên tiếng phản bác tin đồn rằng: "quân Nga đã chạy khỏi Izium” nhưng lại cho thấy thực tại là họ đang phải cố thủ trong các công sự dưới đất ở quanh thành phố này. Đúng là quân Nga chưa rút chạy khỏi Izium, nhưng cũng không thể tấn công các vị trí của phía Ukraina được.
P1
The clashes ongoing between #Russia/#Russian #Donbas s #Donetsk #Luhansk & it’s #Chechens ally’s >>> on other side the whole world which’s under occupation of #usa #uk & zionizt!! + #ukraine #poland mercenariesIn #Severodonetsk #Izium #Lyman #Popasna #Niu_York frontline pic.twitter.com/oJRos4smGC
— SyriaWarNews🇸🇾🇳🇴🇮🇷🇮🇶🇦🇿🇾🇪 (@ilias90sam) May 28, 2022
5. Bản đồ chiến sự vùng Donbass:
Thành phố Severodonetsk bị tấn công từ 3 phía, bởi nhiều cuộc đổ bộ của lính Nga:
…nhưng vẫn không thất thủ nhanh như quân Nga mong muốn:
Phim từ chủ tịch tỉnh Lugansk, Serhiy Haidai, bác bỏ thông tin Nga đã có bất kỳ thắng lợi nào ở Severodonetsk:
Please come and shoot your last video here: Serhii Haidai, Head of #Luhansk Regional Administration, invites russian military TikTokers to #Severodonetsk
(They routinely post staged faked videos of russian victories)English subtitles #UkraineRussiaWar #Ukraine #ArmUkraine pic.twitter.com/6ADLT7Xzh5
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) May 29, 2022
Đã 2 ngày nay, quân Nga vẫn chỉ chiếm được khách sạn Hòa Bình ở rìa thành phố và dừng lại ở đó. Nên như thường lệ, Nga dùng cả vũ khí bị cấm bởi công ước Geneva là bom phốt pho để tìm lợi thế:
Một đơn vị Ukraina ở Severodonetsk quay phim cho thấy cả đơn vị có đúng 1 người là lính chính quy, còn lại trước chiến tranh là công nhân, thợ đồ gỗ, lái máy kéo... "Chúng tôi không phải là những lực lượng phòng vệ có thể tự hào, nhưng chúng tôi tự hào về tinh thần chiến đấu” – họ nói. Điều này dường như khẳng định cho các tin tình báo trước đó, cho rằng một bộ phận lớn quân chủ lực Ukraina đã được rút ra ngoài:
Северодонецк. 134 батальон, 3 рота:
— Харьков даст пи@ды рашистам! (@kharkiv_warnews) May 28, 2022
Тракторист, строители, декоратор, менеджер, инкассаторы, таксист, сборщик мебели, мент и всего один профессиональный военный.
Все они простые граждане Украины, которые вышли на защиту своей Родины. pic.twitter.com/AGFmgD0kuB
Chiến trận ở đây rất ác liệt và tình hình không dễ dàng với quân Ukraina,
🇷🇺🇺🇦
— Tony (@Cyberspec1) May 29, 2022
Rus Artillery at #Severodonetsk...from a few days ago pic.twitter.com/g0F2RvioaE
…nhưng họ vẫn đang đứng vững:
Chiến sự trong các khu rừng rìa thành phố:
The #Ukrainian nationalists retreating deep into #Severodonetsk are still "snarling."journalist together with the fighters of the NM #LPR, had to cling to the ground and move in dashes due to shells exploding dangerously close.#Russia #Ukraine #Donbass #Donetsk pic.twitter.com/4S1K4YTlNv
— cooper (@coope125) May 29, 2022
Máy bay SU-25, trực thăng Nga quần thảo bầu trời:
⚡️🇷🇺 Su-25 attack aircraft of the #Russian Air-force over #Severodonetsk pic.twitter.com/OhbF80igzu
— Parabellum (@ParabellumSRB) May 26, 2022
…đồng thời lại đưa tối hậu thư kêu gọi quân Ukraina đầu hàng:
⭕ NEW DEV: Russian forces give Ukrainians in #Severodonetsk one last chance to lay down their arms...👇 pic.twitter.com/De9hL8DTNd
— 21st Century Wire 🇾🇪 (@21stCenturyWire) May 28, 2022
Drone Ukraina hoạt động:
#Ukraine: Ukrainian forces in the East, using drone-dropped munitions, managed to destroy a Russian BTR-82A APC concealed next to buildings. pic.twitter.com/hLH31UPgsG
— 🇺🇦 Ukraine Weapons Tracker (@UAWeapons) May 29, 2022
Quân Ukraina bất ngờ phản công và thiết lập lại được một điểm kiểm soát ở Toshkivka, 18 km cách Severodonetsk, do đó, làm giảm sự đe dọa về việc thành phố có thể bị tấn công từ phía sau. Tên lửa cầm tay tiêu diệt xe tăng Nga:
This follows an uptick in #Ukrainian activity in the area with videos coming from Novopil' showing #UAF actively attacking and possibly destroying #Russian armor. Overall activity in this area has been and remains lower than other areas like #Severodonetsk. pic.twitter.com/1x8vqbEPHh
— OSINT Aggregator (@AggregateOsint) May 29, 2022
Quân Nga cũng bị đầy lùi khỏi làng Komyshuvakha, cách con đường huyết mạch Bakhmut-Lysychansk 2 km. Theo tin từ ISW, tổng thống Nga Putin đã hạ lệnh: "phải chiếm cho được Severodonetsk bằng mọi giá !”, nhưng đây sẽ không phải chuyện dễ dàng. Quân Nga tấn công, ném bom cả vào Bahmut:
News crew came under shelling while on air from #Bahmut in #Luhansk region.
Journalist Oleksandr Zahorodny and cameraman Ivan Holovach had to run for cover but remained calm, professional and, most importantly, safe.
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) May 29, 2022
English subtitles #Severodonetsk #UkraineRussiaWar #Ukraine pic.twitter.com/PRUfavuGlF
Một cậu bé 9 tuổi bị thương:
‘Please don’t pass out, keep moving your hand’ - rescue of a 9 yo boy trapped in debris after attacks on #Bahmut, #Donetsk region pic.twitter.com/p8O2EUrjUu
— Lesia Vasylenko (@lesiavasylenko) May 17, 2022
Một đoạn phim cũ (khoảng tháng 3-4/2022) cho thấy cảnh một người lính Ukraina một mình chiến đấu với cả một nhóm lính Nga cho tới những phút cuối cùng, để thấy tinh thần quả cảm tuyệt vời của họ:
Insane.
— Illia Ponomarenko 🇺🇦 (@IAPonomarenko) May 29, 2022
A Ukrainian soldier is fighting alone in trenches against a Russian group.
Until the bitter end. pic.twitter.com/ChJf3JTlq8
6. Quân Nga đem xác dân thường vứt vào một trung tâm thương mại ở Mariupol:
hơn 300 xác chết khác được tìm thấy ở trong một nhà kho:
The hiding place of Ukrainian soldiers and civilians who lost their lives in #Mariupol/Azovstal has been viewed...There are more than 300 bodies pic.twitter.com/NPW8lHF4Ow
— 🇺🇦Mehmet Palabıyık #ukraine 🇺🇦 (@yorukhunnn) May 29, 2022
Một rừng mộ người Ukraina mọc lên bởi sự "giải phóng” của Putin:
Genocide of the Ukrainian people by #Russia. Common graves of civilians of the #Ukrainian city of #Mariupol killed by #Russian invaders.#RussiaWarCrimes #NaziRussia #UkraineRussiaWar pic.twitter.com/xyDks52bI4
— Volunteer Info (@volunteer_inf0) May 29, 2022
Lính "giải phóng”:
Ecco il volto della “liberazione” dì #Mariupol: una città in macerie, migliaia dì morti e sulle rovine un branco dì terroristi islamici al soldo dì un regime criminale. Che orrore. pic.twitter.com/mc5Cl5caDH
— Gianni Vernetti 🇺🇦 (@GianniVernetti) April 21, 2022
trong khi Nga đang đánh cắp tất cả những sắt thép được dự trữ ở cảng này:
Russian troops stealing metal from Mariupol
On 28 May, 🇷🇺 class river/sea cargo vessel entered Mariupol port. 2nd day in a row 🇷🇺 soldiers loading it with Ukrainian rolled metal - Mariupol mayor aide Andriushchenko https://t.co/yEHq17rOpm pic.twitter.com/U44Ip2pOYl
— Euromaidan Press (@EuromaidanPress) May 29, 2022
7. Bất chấp việc có thể bị bắt giam, những người Ukraina lại biểu tình ở Melitopol:
Today there was an action in the occupied #Melitopol. pic.twitter.com/UWqJ1NtG59
— NEXTA (@nexta_tv) May 29, 2022
Thêm một đoàn tàu chở xe tăng T-72B của Nga tới:
Quân Nga thay đổi bảng tên thành phố, thành "Melitopol mãi mãi là của Nga”, không hề còn che giấu ý định xâm chiếm lãnh thổ Ukraina:
Ở vùng quanh Zaporizhzhia, quân Nga sử dụng một trang trại để làm doanh trại, nhưng bị pháo binh Ukraina phát hiện và phá hủy:
#Ukraine: The Ukrainian Army and Azov SSO (SOF) damaged Russian vehicles hidden in a farm building in #Zaporizhzhia Oblast using artillery fire. pic.twitter.com/rsXBmWwKyi
— 🇺🇦 Ukraine Weapons Tracker (@UAWeapons) May 29, 2022
Quân Nga ở gần Huliaipole cũng chung số phận:
#Ukraine: The Ukrainian 45th Artillery Brigade hit Russian positions near Huliaipole, #Zaporizhzhia Oblast with indirect fire fire. Several supply vehicles were damaged/destroyed. pic.twitter.com/hltYSmke2n
— 🇺🇦 Ukraine Weapons Tracker (@UAWeapons) May 28, 2022
Hai làng Novopol và Novodarivka được quân Ukraina giải phóng. Khoảng 400 xe con chở người tị nạn Ukraina đang chờ gần điểm kiểm soát của Nga đã mấy ngày để được tới Zaporizhzhia nhưng quân Nga chưa đồng ý:
Around 400 cars are standing near a #Russian checkpoint near Vasylivka. People have been waiting to be allowed to go farther to #Zaporizhzhia for several days already.#RussianUkrainianWar pic.twitter.com/UbuyazA38a
— SUSPILNE NEWS 📰 (@suspilne_news) May 29, 2022
Đám tang 9 người lính Ukraina chết bởi tên lửa Nga ngày 22-05:
Nine fighters of the #Vinnytsia KORD, regiment "Safari", died on May 22 in the #Zaporizhzhia region as a result of missile strike.#Ukraine #UkraineWar #UkraineRussiaWar pic.twitter.com/rIid6Kk2zF
— Niffri (@the_niffri) May 28, 2022
8. Sau khi chuyển số điện thoại ở Kherson sang +7 (của Nga), thay đổi múi giờ sang giờ Matxcơva, phía Nga còn ra chính sách: nếu mỗi công dân Ukraina chịu chấp nhận quốc tịch Nga sẽ được nhận trợ cấp 10.000 rúp (khoảng hơn 100 usd).
People from@#Kherson and Kharkov region received about 10 thousand ruble each from their Government pic.twitter.com/9vzILuYkXC
— MSM Narrative (@MSMNarrative) May 29, 2022
…và tuyên truyền rằng: "lịch sử Kherson gắn liền với Nga”:
Nhưng bắt đầu từ hôm qua, 28-05-2022, quân Ukraina đột ngột phản công ở Kherson, gần làng Andriyivka, Lozove và Balohirka và lập được một tiền đồn ở bên kia sông; đồng thời tuyên bố: "cuộc phản kích của Ukraina để giành lại tỉnh Kherson bắt đầu". Hôm nay, họ mở thêm mũi tấn công ở Kostromka. Một vị trí của Nga bị chiếm:
Bắt đầu có các phim chiến sự từ cả hai phía:
#Nikolaev #Kherson #AFU artillery unit got hit and exploded. #Donetsk #Donbas #Donbass pic.twitter.com/ZsSUseV4o9
— Ghost (@Ghost132607472) May 29, 2022
— Thomas van Linge (@ThomasVLinge) May 28, 2022
Tên lửa cầm tay phá hủy xe bọc thép Typhoon-K của Nga:
Un attacco IED raramente visto (attraverso ottica termica) qui contro un veicolo corazzato Typhoon-K russo nell'Oblast di #Kherson da parte delle forze speciali ucraine SSO (SOF). #UkraineRussianWar #UkraineRussiaWar #UkraineRussiaConflict #UkraineUnderAttack #UkraineWar #Ukraine pic.twitter.com/WozUDy2vpe
— Fabrizio Mura (@fabry_il_bomber) May 29, 2022
Máy bay Su-25 của Ukraina bị bắn rơi:
#Ukrainians Su-25 was shot down near #Kherson by #Russians #Ukraine #Donetsk #Luhansk pic.twitter.com/yEmcmFVmye
— cooper (@coope125) May 29, 2022
Pháo M777 của Mỹ đang có trên chiến trường này:
Obice americano M777 da 155mm in azione contro posizioni russe nell'Oblast di #Kherson. #UkraineRussianWar #UkraineRussiaWar #UkraineRussiaConflict #UkraineUnderAttaсk #UkraineWar #Ukraine #StopWar #nowar #Peace pic.twitter.com/stoNis8dZe
— Fabrizio Mura (@fabry_il_bomber) May 29, 2022
…và thể hiện sự khác biệt:
🔥 The artillery war continues, the 28th brigade drives and sets fire to the equipment of the invaders in the landings of the Kherson and #Nikolaev regions.
Flee from our land, stupid conquerors.#Kherson, hold on, we are near!🇺🇦 #Ukraine pic.twitter.com/fPCMxVNCz7
— Art's InsighT (@CuriousAttender) May 29, 2022
Quân Ukraina bắn được cả vào thành phố Randensk ở phía sau lưng Kheson, tiêu diệt một đoàn xe chở đạn của Nga. Đây là lần đầu tiên từ đầu chiến tranh, phía Ukraina có thể tấn công một mục tiêu ở tả ngạn sông Dnipro.
9. Thêm một sĩ quan cao cấp của Nga, trung tá Oleksandr Dosiagayev, chỉ huy trưởng Trung đoàn đổ bộ 104, tử trận:
10. Hình ảnh xe tăng Nga chở đồ cướp được: thảm, chăn… ra khỏi thành phố bị chiếm:
Một lính Nga ăn cướp đồ ở Iprin đã được xác định danh tính, đó là nikita Tretyakov, 26 tuổi, ở Rostov-on-Don:
Nếu ai đó so sánh những tuyên bố của Putin hồi đầu chiến tranh "chiến dịch quân sự đặc biệt để bảo vệ người dân Ukraina trước họa phát xít mới” và những gì đang xảy ra bây giờ. Thì càng thấy sự lật lọng trắng trợn của Nga, khi đang làm mọi cách để sáp nhập những lãnh thổ mới tạm chiếm được như Mariupol, Melitopol, Kherson vào lãnh thổ của họ: xóa bỏ bảng tên thành phố, bắt phải sử dụng tiếng Nga, tiền rúp, thay hộ chiếu, chuyển đầu số điện thoại… mặc dù trên lý thuyết, đây vẫn là lãnh thổ của Ukraina, một quốc gia có chủ quyền.
Một quốc gia mà dối trá, lật lọng thì làm sao có thể tôn trọng hay giao lưu được ? Bởi ai mà giao thiệp với kẻ cướp thì có khác gì bản thân cũng là kẻ cướp đâu ?
Viva Ukraina !
PHAN CHÂU THÀNH 29.05.2022
******************
Ukraine phản công dữ dội, quyết tâm giành lại vùng Kherson
Theo thông báo của Bộ Tổng Tham mưu các Lực lượng Vũ trang Ukraine vào 28/5, quân đội nước này đã mở một cuộc phản công lớn nhằm tái chiếm vùng Kherson vốn đang bị các lực lượng thân Nga kiểm soát.
Các lực lượng quân đội Nga đã kiểm soát toàn bộ lãnh thổ của vùng Kherson từ giữa tháng 3.
"Kết quả của đợt phản công này đã khiến phía Nga chịu nhiều tổn thất, đẩy đối phương vào các vị trí phòng thủ bất lợi gần các khu vực Avdiivka, Lozove và Bilohirka ở vùng Kherson. Giao tranh hiện vẫn đang tiếp diễn", Bộ Tổng Tham mưu các Lực lượng Vũ trang Ukraine cho biết.
Giới chức quốc phòng Ukraine cũng xác nhận việc quân đội Nga đã khẩn trương tăng cường năng lực phòng không tại vùng Kherson trước sức tiến công của quân đội Ukraine. Nhiều hệ thống tên lửa phòng không S-300 đã được điều động đến khu vực giao tranh này.
Cuộc phản công của quân đội Ukraine tại vùng Kherson phía Nam nước này cho thấy những nỗ lực giành lại lãnh thổ của chính quyền Tổng thống Volodymyr Zelensky. Trước đó, quân đội Ukraine đã phải oằn mình chống đỡ các cuộc tấn công của phía Nga tại mặt trận phía Đông.
Hôm 27/5, Nga đã khẳng định các lực lượng vũ trang nước này đã nắm được quyền kiểm soát thị trấn chiến lược Lyman tại miền Đông Ukraine. Với vị trí là nơi giao nhau của các tuyến đường sắt huyết mạch ở miền Đông Ukraine và là chốt chặn cho các cầu đường bộ và đường sắt qua sông Donets, việc chiếm được Lyman sẽ là bàn đạp cho quân đội Nga trong mục tiêu kiểm soát toàn bộ vùng miền Đông Ukraine.
Về phía Ukraine, giới chức nước này đã thừa nhận việc phòng thủ tại miền Đông đang gặp rất nhiều khó khăn trước sức tiến công như vũ bão của quân đội Nga. Các quan chức thân cận của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tiết lộ về khả năng rút quân ra khỏi miền Đông để hạn chế tổn thất.
Theo giới phân tích, việc mở chiến dịch phản công ở Kherson của quân đội Ukraine một phần nào đó cũng là nhằm mục đích làm chi phối các lực lượng Nga và kìm hãm đà tấn công của lực lượng này ở mặt trận phía Đông.
Bên cạnh những nỗ lực tác chiến, trong thời gian gần đây, Tổng thống Zelensky cùng nhiều nhà lãnh đạo cấp cao của quốc gia này đã liên tục kêu gọi các nước đồng minh viện trợ thêm vũ khí hạng nặng với khả năng tấn công tầm xa.
Đáp lại lời kêu gọi trên, các nguồn tin thân cận với chính phủ Mỹ cho biết Tổng thống Joe Biden đã phê duyệt kế hoạch viện trợ các hệ thống pháo phản lực phóng loạt cho quân đội Ukraine. Các hệ thống này được kỳ vọng sẽ giúp quân đội của Tổng thống Zelensky trong việc chế áp hỏa lực vượt trội của pháo binh Nga***************
Ukraine nhận tên lửa diệt hạm, pháo tự hành Mỹ
Bộ trưởng Quốc phòng Reznikov thông báo Ukraine bắt đầu nhận tên lửa diệt hạm Harpoon và pháo tự hành M109 do Mỹ sản xuất.
"Tên lửa Harpoon sẽ tăng cường năng lực phòng thủ bờ biển của chúng ta. Các đơn vị Ukraine đã được huấn luyện sẽ vận hành chúng", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov ngày 27/5 cho biết.
Ông Reznikov thông báo các tổ hợp Harpoon sẽ được vận hành cùng tên lửa diệt hạm Neptune của Ukraine để "bảo vệ bờ biển phía nam đất nước, trong đó có cảng Odessa".
Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin ngày 23/5 thông báo Đan Mạch sẽ chuyển một hệ thống Harpoon cho Ukraine, song không nêu rõ biến thể. Đan Mạch cũng chưa bình luận về việc chuyển tên lửa Harpoon cho Ukraine.
Bộ trưởng Reznikov cũng thông báo Ukraine nhận được nhiều loại pháo hạng nặng, trong đó có lựu pháo tự hành M109 của Mỹ được sửa đổi để cho phép binh sĩ Ukraine tấn công các mục tiêu từ khoảng cách xa hơn. Ukraine cũng muốn được cung cấp các tổ hợp pháo phản lực tầm xa M270 do Mỹ sản xuất.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói nước này đang nỗ lực tăng cường nguồn cung vũ khí và gần tiến tới mức vượt xa Nga cả về công nghệ lẫn năng lực tấn công.
"Tất nhiên, điều này phụ thuộc rất nhiều vào các đối tác của chúng tôi và sự sẵn sàng của họ trong cung cấp cho Ukraine mọi thứ cần thiết", ông Zelensky nói trong video phát ngày 28/5.
Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm "phi vũ trang và phi phát xít hóa Ukraine", phương Tây viện trợ cho quốc gia Đông Âu nhiều loại vũ khí hạng nặng. Trong số vũ khí này có M777, mẫu lựu pháo 155 mm được kỳ vọng giúp Ukraine chiếm ưu thế hỏa lực trước lực lượng Nga.
Harpoon là tên lửa hành trình có khả năng bay bám sát mặt biển để tấn công các tàu hoạt động xa bờ với khoảng cách lên tới 300 km tùy biến thể. Harpoon thường được phóng từ chiến hạm hoặc máy bay, song Đan Mạch đang vận hành bệ phóng mặt đất để bảo vệ đường bờ biển.
Quân đội Đan Mạch đang biên chế biến thể RGM-84L-4 Harpoon Block II, có khả năng tấn công chiến hạm trên biển cũng như các mục tiêu trong cảng và đất liền. Nước này cũng từng vận hành biến thể RGM-84A Block I với tính năng kém hơn và đưa vào niêm cất hồi năm 2003.
Các tổ hợp Harpoon được đánh giá sẽ bổ sung thêm một lớp bảo vệ cho thành phố cảng Odessa ven Biển Đen của Ukraine, địa điểm được cho là có thể bị Nga tiến công từ hướng biển. Ngoài ra, Ukraine có thể dùng tên lửa Harpoon để tập kích cảng Sevastopol trên bán đảo Crimea, nơi một số chiến hạm thuộc Hạm đội Biển Đen của Nga neo đậu.
**************
Bên cạnh các nhà báo lão thành từng có mặt trong chiến tranh Việt Nam, Tchetchenya, Syria…đang nảy sinh « thế hệ Ukraina » - những phóng viên trẻ tuổi đầy nhiệt huyết. Những người trẻ đến từ khắp nơi trên thế giới hiểu rằng họ đang chứng kiến một thời điểm lịch sử. Theo một thăm dò mới đây, 82 % người được hỏi đánh giá cao việc đưa tin về cuộc xâm lăng Ukraina.
Cuộc chiến tranh Ukraina vẫn tiếp tục chiếm nhiều giấy mực các tuần báo Pháp. Trước hết về tình hình chiến trường, cựu đại tá thủy quân lục chiến Michel Goya trong bài trả lời phỏng vấn của L'Express đã nhận định, để chiếm được phần còn lại của Donbass, Putin sẽ phải trả giá rất đắt.
10.000 mạng lính Nga để chiếm toàn bộ Donbass
Hiện quân Nga đang tiến hành hai trận đánh nhằm bao vây Lyman và tấn công Severodonetsk. Điểm mới là họ đã chiếm được Popasna gần đó, nhờ địa thế cao nên có thể điều chỉnh pháo. Nga cũng tập trung khoảng 12 cụm tác chiến cấp tiểu đoàn trong khu vực, với những đơn vị tinh nhuệ nhất (thủy quân lục chiến, lính đánh thuê Wagner, lính Tchetchenya), nhờ đó quân Nga tiến tương đối nhanh.
Điều đáng lo nhất là Nga có thể cắt được con đường tiếp liệu để bao vây Severodonetsk. Nếu Nga vây hãm được, thành phố kỹ nghệ 200.000 dân này có nguy cơ trở thành một Mariupol mới. Trong hai tháng tới, một khi Nga chiếm được Severodonetsk và sau đó giành luôn Slovyansk cùng với Kramotorsk, là đạt được mục tiêu chiến lược. Nhưng để chinh phục phần còn lại của Donbass, Nga sẽ phải mất thêm 10.000 mạng lính. Phía Ukraina đã điều một lữ đoàn quân dự bị tham gia và có thể sẽ còn những đơn vị khác.
Ukraina và Nga đều phải đối mặt với cùng một câu hỏi : làm thế nào tiếp tục chiến đấu hai, ba tháng nữa với mức độ bạo lực và hủy diệt như thế ? Quân đội Ukraina mỗi ngày bị mất từ 50 đến 100 quân ở Donbass, phía Nga có thể cao hơn. Về tương quan lực lượng, trong cuộc chiến Donbass có khoảng 40.000 đến 50.000 lính Nga và thân Nga tham chiến so với 30.000 chiến binh Ukraina, Nga triển khai 600 xe tăng còn Ukraina có 300, số pháo của Nga cũng gấp đôi. Tuy nhiên lượng xe bọc thép Nga bị tiêu diệt cũng lớn như trận Kiev, sắp tới có thể cạn nguồn. Mới đây Nga đã phải vét cả những chiếc T-62 cổ lỗ sỉ trong thập niên 60. Các đại bác của Mỹ và Pháp rất hiệu quả, nhưng không đủ để xoay chuyển thế trận : Ukraina có khoảng vài chục trong khi Nga có đến mấy trăm khẩu.
Nếu chiếm được Donbass, Nga có thể khóa chặt vùng này và thương lượng ngưng bắn, còn phía Ukraina có thể muốn đàm phán dù chỉ là hòa bình tạm thời...tất cả đều tùy thuộc nguồn lực. Tuy huy động được người nhưng còn phải huấn luyện nhiều tháng, còn lượng vũ khí không phải là vô tận. Trừ phi thay đổi chế độ ở Nga kèm theo một hòa ước thực sự, Ukraina buộc phải sống với tình trạng báo động thường trực. Nếu Kiev có được 700.000 quân dự bị được huấn luyện kỹ từ những ngày đầu cuộc xâm lăng thì tình thế đã khác. Với mối đe dọa hiện nay, Ukraina bắt buộc phải trở thành một quốc gia sẵn sàng cho chiến tranh, như Israel với một số nước Ả Rập.
« Thế hệ Ukraina » của những phóng viên trẻ phương Tây
Trên phương diện thông tin, L'Obs có bài viết thú vị về hậu trường báo chí khi đưa tin chiến tranh Ukraina. Nhiều nhà báo từ lão luyện đến tập sự đã đến tận nơi để tường thuật về cuộc chiến. Phóng viên ảnh huyền thoại James Nachtwey của Mỹ từng nổi bật trong chiến tranh Việt Nam, đã mừng sinh nhật 74 tuổi tại...Ukraina. Đồng nghiệp Patrick Chauvel, 72 tuổi, Nicolas Poincaré 60 tuổi...đều đến tận vùng chiến sự. Nhưng tuy Kiev chỉ cách Paris có 3 giờ bay, công việc của các phóng viên vô cùng gian nan.
Bên cạnh các nhà báo đã từng rong ruổi từ Tchetchenya, Libya đến Syria, đang nảy sinh « thế hệ Ukraina » - những phóng viên trẻ tuổi đôi khi ra đi ngay cả khi chưa được đặt bài, đối mặt với những xác xe tăng và xác người, tiếng đạn nổ vang trời. Những người trẻ đến từ khắp nơi trên thế giới hiểu rằng họ đang chứng kiến một thời điểm lịch sử. Công việc của họ không phải là vô ích : theo một thăm dò mới đây, 82 % người được hỏi đánh giá tốt việc đưa tin. Hervé Brusini, một cựu tổng biên tập nhận thấy cuộc chiến này đã mang lại sự khả tín cho báo chí, giá trị của các phóng sự...
Nhà báo Maryse Burgot của đài truyền hình France 2 thổ lộ, đêm 24/02 khi chiến tranh bắt đầu, bà chẳng muốn dậy ngay vì vẫn chưa tin là cuộc chiến lại nổ ra. Dorothée Olliéric, từng quay cảnh ngày lễ tình nhân trong hộp đêm, chính những cô gái ăn mặt rất mốt hôm đó nay đã cầm súng, « tôi thấy đất trời đảo lộn ». Margaux Benn của Le Figaro cho biết tại Ukraina vẫn còn thấy cuộc sống diễn ra kiểu như trong thời bình. Đối với các phóng viên chiến trường, điều này rất đặc biệt. Tại Syria, các nhà báo sợ bị bắt cóc, còn tại Ukraina, họ ngạc nhiên khi được đón tiếp với hoa và cà phê. Nhưng sự thân thiện này không giúp dễ dàng đưa tin về cuộc chiến. Có nhiều lý do.
Nga bắn vô tội vạ vào khu dân cư, nhà báo thiếu áo giáp
Nếu tại Afghanistan nhiều tòa nhà trang bị « safe room », nơi trú ẩn an toàn có cửa chống đạn, thì ở Kiev khi bị oanh tạc, quản lý khách sạn chỉ có cách trải nệm ra sàn. Những người hướng dẫn địa phương rất hiếm. Vai trò của họ rất quan trọng : phiên dịch, xoay sở khi tình trạng trở nên phức tạp, giúp tìm nhân chứng, theo dõi mạng xã hội, và nhờ sự quen biết tại chỗ đôi khi còn cứu mạng đặc phái viên các báo. Nhưng nhiều người chuyên nghiệp đã di tản, đã tham gia chiến đấu hoặc còn phải lo bảo vệ gia đình họ. Thế nên một đạo diễn, giáo viên, chủ doanh nghiệp có thể bỗng chốc trở thành người hướng dẫn cho báo chí ngoại quốc, một hành động yêu nước, nhưng đôi khi không có mạng lưới tiếp xúc cần thiết.
Những phản xạ có được trong chiến tranh là rất quý giá. Jean-Baptiste Naudet của L'Obs cho biết khi một quả bom rơi xuống, anh không vội vã chạy đến mà chờ 24 giờ - hiện trường vẫn y như thế, và kể từ Tchetchenya, anh biết rằng Nga thích đánh bom lần thứ hai cùng một chỗ. Dorothée Olliéric mô tả cảnh hằng đêm trước khi đi ngủ : Ở chân giường là đôi giày đã nới sẵn dây, ngay cửa là áo giáp, nón sắt, áo khoác, túi xách. Tại khách sạn, cô để ý những nơi có thể ẩn nấp như nệm, ghế, nơi để thực phẩm và nước uống, máy phát điện. Hai phóng viên của hãng thông tấn AP đã đưa tin đầu tiên về sự hấp hối của Mariupol, nhất là vụ oanh tạc bệnh viện phụ sản, nhờ máy phát điện của bệnh viện.
Khi không kích thả cửa vào các khu dân cư, Nga đã gây bất ngờ cho các phóng viên không trang bị nón sắt và áo giáp. Họ phải quay về Ba Lan tìm mua, nhưng không dễ dàng. Hãng tin Pháp AFP phải huy động từ Kabul, Roma, Luân Đôn về, những chiếc áo giáp nặng 7 ký lô trở thành của quý so với loại 15 ký thông thường. Một nhà báo Les Echos khi thấy nhiều đồng nghiệp không có trang bị bảo hộ, đã nhờ những người quen biết từng là đặc nhiệm đã chuyển nghề, giúp đưa sang Ba Lan nhiều thứ cần thiết.
Chi phí to lớn để thông tin kịp thời
Kể từ ngày 08/03, chính quyền Ukraina đã cấp một lượng giấy phép khổng lồ là 2.000 cho các phóng viên. Lực lượng vũ trang lo ngại lính đánh thuê Nga có thể giả dạng nhà báo, một loạt quy định được đưa ra để tránh địch quân định vị được vị trí. Telegram được dùng để thông tin cho báo chí, phát những cuộc họp báo dịch sang tiếng Anh, các thành phố như Kiev, Kharkov, Irpin cũng có kênh Telegram riêng. Về việc chống tin giả, từ 24/02 đến 12/05, bộ phận kiểm tra thông tin của AFP đã đăng 818 bài !
Truyền thông đã chi ra rất lớn để duy trì lực lượng đưa tin thường trực từ thực địa. Đài France Télévisions điều sang 50 người, đài BFM, France 24, RFI có 15 phóng viên. Một người phụ trách ở AFP cho biết chi phí rất nặng: Hàng trăm đêm khách sạn, phương tiện truyền tải vệ tinh, vé máy bay, 1.000 euro mỗi ngày cho người hướng dẫn và tài xế...Một nhà báo viết trên Twitter « Hy vọng truyền thông thế giới sẽ không bắt đầu lơi lỏng. Khi chiến tranh kéo dài, đó là một nguy cơ ».
Chiến tranh Ukraina bao giờ kết thúc ?
Cũng về Ukraina, The Economist đặt câu hỏi « Bao giờ và như thế nào chiến tranh ở Ukraina mới kết thúc ? » Phương Tây nói rằng việc này do người Ukraina quyết định. Tuy nhiên theo chuyên gia Ivan Krastev, sau ba tháng chiến tranh, các nước đang chia làm hai phe chính. Một bên là phe « Hòa bình », muốn ngưng chiến và bắt đầu đàm phán càng sớm càng tốt. Bên kia là phe « Công lý », đòi hỏi phải bắt Nga trả giá đắt cho việc xâm lăng.
Những tranh cãi trước hết về lãnh thổ : để yên những phần đất Nga vừa chiếm hay đẩy lùi về ranh giới trước 24/02, hoặc thu hồi cả Crimée ? Bên cạnh đó là lợi và hại khi cuộc chiến kéo dài, vị trí của Nga tại châu Âu. Phe « Hòa bình » hoạt động tích cực : Đức kêu gọi ngưng bắn, Ý đề nghị một kế hoạch bốn giai đoạn, Pháp nói về một hòa ước không « làm nhục » Matxcơva. Đối mặt là phe « Công lý », chủ yếu gồm Ba Lan và các nước Baltic, được Anh nhiệt tình ủng hộ.
Còn Hoa Kỳ ? Nhà tài trợ lớn nhất cho Ukraina vẫn chưa đưa ra mục tiêu cụ thể. Bộ trưởng Quốc Phòng Lloyd Austin sau khi khẳng định phương Tây phải giúp Ukraina chiến thắng, làm Nga yếu đi, lại kêu gọi « ngưng bắn lập tức ». Một cú đánh khác vào phe « Công lý » là New York Times, tờ báo khẳng định Nga khó thể thất bại. Henry Kissinger thì tuyên bố cần bắt đầu đàm phán trong hai tháng tới. Về phía tổng thống Ukraina bày tỏ mong muốn thế giới đoàn kết lại. Hiện nay theo The Economist, Ukraina khá có lý khi tỏ ra lạc quan : rõ ràng Nga không dễ dàng chiến thắng, và sắp tới vũ khí phương Tây sẽ là ưu thế. Tuy nhiên việc chấm dứt chiến tranh phần lớn tùy thuộc vào Matxcơva.
Ba kịch bản cho hồi kết
Chuyên gia Andrei Kortunov đưa ra ba kịch bản, và mỗi kịch bản đều mang lại hậu quả địa chính trị to lớn. Nếu Kremlin hoàn toàn bại trận trước Ukraina, một nước Nga không còn ồn ào sẽ giúp phương Tây dễ dàng đối phó với Trung Quốc hơn. Nếu cuộc chiến dẫn đến một thỏa thuận không hoàn hảo nhưng cả đôi bên chấp nhận được, sự cạnh tranh giữa hai mô hình tổ chức xã hội của Nga và Ukraina sẽ tiếp tục nhưng ít thô bạo, tiếp theo là một sự thỏa hiệp quan trọng hơn giữa phương Tây và Trung Quốc. Có được thỏa thuận với Vladimir Putin thì vẫn có thể thỏa thuận với Tập Cận Bình, dù sẽ mất nhiều thời gian, sức lực và nhân nhượng, dẫn đến những thay đổi lớn tại Liên Hiệp Quốc.
Còn nếu không thương lượng được, chiến tranh kéo dài thông qua những chu kỳ ngưng bắn tạm thời và những đợt leo thang, những định chế quốc tế sẽ sụp đổ trong bối cảnh chạy đua vũ trang, phổ biến vũ khí nguyên tử và vô số cuộc xung đột khu vực, tạo ra tình trạng hỗn loạn trong những năm tới. Dù có nhiều biến số, khó thể đánh giá chính xác, nhưng ông Kortunov kỳ vọng vào việc đạt được một thỏa ước chấm dứt chiến tranh. Có nghĩa là nhân loại không để cho những hy sinh của Ukraina trở thành vô nghĩa.
Trong một bài viết khác, The Economist cho rằng « Ukraina cần sự giúp đỡ, chứ không phải những lời khuyên rụt rè ». Nữ thủ tướng Anh Margaret Thatcher được cho là đã cảnh báo tổng thống Mỹ George Bush cha rằng « Không có thời gian để do dự », khi suy tính cách đáp trả việc Saddam Hussein xâm lăng Kuwait. Nếu còn sống đến ngày nay, bà cũng sẽ nói câu tương tự. Vladimir Putin coi một nền dân chủ cởi mở với phương Tây ngay ngưỡng cửa giang sơn chuyên quyền của mình là một thách thức. Putin sẽ không để yên cho người dân Ukraina sống trong hòa bình, họ đành phải chiến đấu, và phương Tây nên giúp đỡ họ cho đến khi cuộc đấu tranh cho chính nghĩa hoàn tất.
Chiến tranh Ukraina và một châu Âu đổi khác
Về tác động của cuộc chiến tranh Ukraina, L'Obs nói về « một châu Âu mới ». Cuộc xâm lăng của Putin đã làm rung chuyển toàn bộ châu lục, sâu sắc hơn hẳn những gì biểu hiện bên ngoài. Tác động này thấy rõ về quốc phòng, với quyết định đầu tư ồ ạt choquân đội của Đức và Phần Lan, Thụy Điển xin gia nhập NATO. Biên giới giữa NATO và EU gần như xóa nhòa, vì sắp tới chỉ còn bốn nước EU không phải là thành viên Liên minh Bắc Đại Tây Dương (Áo, Chypre, Ireland, Malta).
Một trận « động đất » nữa tại châu Âu là sự thay đổi tương quan trong nội bộ. Cặp Pháp-Đức vốn là cột trụ chính, không còn giữ được vị trí. Đức bỗng nhiên cảm thấy « trần trụi » trước Vladimir Putin sau nhiều thập niên giao hảo của thời Gehard Schroider, và tự nguyện lệ thuộc vào khí đốt Nga dưới thời Angela Merkel. Còn Pháp bị yếu đi do muốn đóng vai trò một « thế lực quân bình » như Emmanuel Macron nói, và ảo tưởng có thể ngăn được bàn tay sắt của Putin.
Người thắng lớn là Mỹ, giữ vai thủ lãnh thế giới tự do, xóa được tiếng xấu trong vụ rút khỏi Kabul. Và các quốc gia phải đối mặt trực tiếp với mối đe dọa Nga : các nước thuộc Liên Xô cũ và Bắc Âu được khẳng định là lực lượng chính trị quan trọng. Một châu Âu khác chín chắn hơn sẽ ra khỏi cuộc khủng hoảng này, một « châu Âu quyền lực » như Pháp mong muốn, nhưng không phải Paris tự động đóng vai lãnh đạo, mà phải giành lại được.
Erdogan, con ngựa thành Troie của Putin
Cũng liên quan đến NATO, Le Point trong bài « Erdogan là con ngựa thành Troie của Putin » tố cáotổng thống Thổ Nhĩ Kỳ là con cờ của Nga. Khi ngụy biện để ngăn trở Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO, ông ta phá vỡ sự đoàn kết của phương Tây trước cuộc xâm lăng của Nga, và còn phá hoại uy tín của NATO trong lúc cần phải chứng tỏ là thành lũy bảo vệ châu Âu.
Đây không phải là lần đầu. Năm 2017, Erdogan nhất định mua của Matxcơva hệ thống phòng không S-400, dù hiện đại nhưng không phù hợp với các thiết bị phương Tây. Năm 2020, ông ta khiêu khích qua việc khoan dầu trong vùng biển của Hy Lạp và Chypre. Và năm nay, Thổ Nhĩ Kỳ là nước NATO duy nhất từ chối áp dụng trừng phạt kinh tế với Nga sau khi xâm lăng Ukraina. Không giống như Bắc Macedonia (2020), Montenegro (2017) hay Albani, Croatia (2009), việc hai nước trung lập Bắc Âu tham gia Liên minh mang lại lợi ích quân sự thấy rõ. Phần Lan có quân đội mạnh và Thụy Điển có kỹ nghệ vũ khí tối tân.
Liên minh Bắc Đại Tây Dương xưa nay quá khoan hòa với một Nhà nước tuy là thành viên nhưng không đáp ứng các điều kiện như dân chủ, không phân biệt đối xử với các cộng đồng thiểu số... Còn một năm nữa đến kỳ bầu cử được cho là bất lợi đối với Erdogan và đảng của ông, do lạm phát phi mã, kinh tế xuống dốc, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng thái độ thách thức phương Tây sẽ mang lại thế mạnh cho mình. Hoa Kỳ và đồng minh cần bác bỏ kiểu bắt bí của ông ta. Phương Tây đã đánh giá thấp tham vọng đế quốc của Putin, và rất đáng tiếc nếu lại sai lầm với Erdogan.
Đặt chính trị trên hết, Tập Cận Bình kéo Trung Quốc xuống dốc
Trang bìa các tuần báo chính kỳ này chủ yếu là những vấn đề trong nước : L’Obs nói về tân bộ trưởng giáo dục da đen đầu tiên, trong khi hồ sơ của L’Express nêu ra những nghịch lý của thủ lãnh cực tả Jean-Luc Mélenchon, Le Point quan tâm đến mối đe dọa khủng hoảng kinh tế. Riêng Courrier International dành hồ sơ cho giáo hội Tin Lành đang giành được nhiều quyền lực chính trị nhờ ủng hộ các ứng viên bảo thủ, dân tộc chủ nghĩa tại Hoa Kỳ và châu Mỹ la-tinh. Ảnh bìa The Economist có nền đỏ và hình vẽ ông Tập Cận Bình đang bước xuống những dãy cột trụ ngày càng thấp, với tựa đề « Sự chậm lại của Trung Quốc », giải thích ông Tập đã làm hại nền kinh tếHoa lục như thế nào.
Lần đầu tiên kể từ 1990 (sau vụ thảm sát Thiên An Môn), Trung Quốc tăng trưởng chậm hơn Hoa Kỳ. Hai tháng phong tỏa khắc nghiệt theo chính sách zero Covid khiến sản xuất và sức mua đều giảm. Việc tấn công vào lãnh vực công nghệ vốn năng động (8% GDP) và địa ốc (20% GDP) khiến các nhà đầu tư tháo chạy, cổ phiếu Trung Quốc mất giá 40 % so với Mỹ, một khoảng cách kỷ lục. Một số nhà kỹ trị không đồng ý với xu hướng quá ngả sang phía tả này, nhưng họ không đủ quyền hành và đủ can đảm để phản đối, Tập Cận Bình 68 tuổi không có đối thủ trong đại hội đảng. Đó là mối nguy hiểm khi quyền định đoạt tương lai đất nước nằm gọn trong tay một con người duy nhất.
*************
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz hôm thứ Bảy đã thúc giục Tổng thống Nga Vladimir Putin trả tự do cho 2.500 người Ukraine từng bảo vệ nhà máy thép Azovstal và đã bị lực lượng Nga bắt giữ, Điện Elysee cho biết.
Trong một cuộc điện đàm chung, hai nhà lãnh đạo châu Âu cũng thúc giục ông Putin chấp nhận trao đổi trực tiếp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, Điện Elysee cho biết.
Trong tháng này, Nga cho biết gần 2.000 người Ukraine đã đầu hàng sau khi cầm cự trong nhiều tuần trong các boongke và đường hầm bên dưới nhà máy thép Azovstal rộng lớn ở Mariupol.
Ông Macron và ông Scholz cũng nhấn mạnh phải dỡ bỏ ngay việc Nga phong tỏa cảng Odesa để cho phép xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine, Điện Elysee cho biết.
Điện Kremlin cho biết, ông Putin đã nói với ông Macron và ông Scholz trong cuộc điện đàm rằng Nga sẵn sàng thảo luận về các cách thức để Ukraine có thể nối lại việc vận chuyển ngũ cốc từ các cảng nằm ở Biển Đen.
Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24 tháng 2 trong cái mà nước này gọi là "chiến dịch đặc biệt" nhằm phi quân sự hóa và "phi phát xít hóa" nước láng giềng phía nam của mình.
Ukraine và các quốc gia phương Tây đã bác bỏ điều này, coi đó là lý do vô căn cứ để gây chiến.
*************
Thủ tướng Anh Boris Johnson nói với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hôm thứ Bảy rằng các đối tác quốc tế đang tích cực làm việc để tìm cách nối lại xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine nhằm ngăn chặn cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.
Ông Johnson là người đã trao đổi thường xuyên với Tổng thống Zelenskyy kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược.
Nhà lãnh đạo Anh cho biết đã cùng nguyên thủ Ukraine thảo luận về tầm quan trọng của việc cộng đồng quốc tế tiếp tục đoàn kết chống lại cuộc chiến.
"Ông [Johnson] nói rằng Vương quốc Anh sẽ làm việc với các đối tác G7 để thúc đẩy tiến độ khẩn cấp" về việc xuất khẩu ngũ cốc, một thông cáo của Anh về cuộc gọi cho biết.
"Các nhà lãnh đạo nhất trí các bước tiếp theo và điều cấp thiết đối với Nga là nới lỏng việc phong tỏa và cho phép các tuyến đường vận chuyển an toàn”.
**************
Ukraine mở chiến dịch ở tỉnh Kherson
Ukraine mở đợt tấn công vào tỉnh Kherson, nơi Nga kiểm soát, tuyên bố gây tổn thất và "buộc đối phương phòng ngự tại các vị trí bất lợi".
"Những đợt tiến công của lực lượng phòng vệ Ukraine khiến đối phương bị tổn thất và bắt đầu phải phòng ngự ở các vị trí bất lợi gần Andreevka, Lozovoe và Belogorka, tỉnh Kherson. Giao tranh vẫn tiếp diễn", Bộ Tổng tham mưu Các lực lượng vũ trang Ukraine ngày 28/5 thông báo.
Nga chưa bình luận về thông tin trên của Ukraine.
Trước đó, Kirill Stremousov, phó lãnh đạo chính quyền tỉnh Kherson do Nga bổ nhiệm, cho biết quân đội Ukraine dùng pháo phản lực BM-27 Uragan tấn công khu vực ngoại ô thành phố Kherson.
"Một quả đạn bay vào làng Chernobaevka, bắn trúng một ngôi nhà và khiến một người đàn ông 36 tuổi trong đó thiệt mạng. Bố mẹ của người đàn ông này bị thương và được đưa tới bệnh viện", ông Stremousov nói.
Ông Stremousov cho biết khu vực rộng 10 km2 quanh ngôi nhà của người đàn ông nói trên không có bất kỳ căn cứ hay điểm đóng quân nào của lực lượng Nga. Ông cáo buộc lực lượng Ukraine pháo kích làng Chernobaevka "mỗi ngày", khiến nhiều người bị thương.
Ukraine chưa bình luận về thông tin này.
Nga kiểm soát thành phố Kherson từ ngày 3/3. Đây là đô thị lớn đầu tiên tại Ukraine mà Nga kiểm soát sau khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở nước láng giềng. Lực lượng Nga từ giữa tháng 3 kiểm soát toàn bộ lãnh thổ tỉnh Kherson.
Phó lãnh đạo Kherson Stremousov ngày 11/5 thông báo sẽ gửi yêu cầu để đưa tỉnh này "thành địa phương hoàn toàn thuộc Liên bang Nga".
Tuy nhiên, ông Stremousov ngày 28/5 cho biết tỉnh Kherson sẽ không tổ chức trưng cầu dân ý về việc gia nhập Nga cho tới khi giao tranh tại đây và các tỉnh lân cận gồm Odessa và Mykolaiv kết thúc. Ông nói tỉnh Kherson có thể tổ chức trưng cầu dân ý vào năm sau.
Tỉnh Kherson nằm ở phía bắc bán đảo Crimea và có vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước uống và tưới tiêu cho khu vực này. Thành phố Kherson, thủ phủ của tỉnh, được đánh giá là mắt xích quan trọng trong chuỗi hậu cần của Nga thông qua bán đảo Crimea, cho phép họ chuyển pháo và thiết bị hạng nặng vào miền nam Ukraine bằng đường sắt.
***************
Ukraine: Pháp và Đức hối thúc Putin hội đàm trực tiếp với Zelensky
Hai nhà lãnh đạo Pháp và Đức đã kêu gọi Tổng thống Nga Putin có "các cuộc thương lượng trực tiếp [và] nghiêm túc" với Tổng thống Ukraine, theo tuyên bố từ văn phòng Thủ tướng Đức.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã có cuộc điện đàm kéo dài 80 phút với ông Putin.
Hai nhà lãnh đạo Pháp và Đức "giữ vững quan điểm về một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và Nga rút quân", văn phòng Thủ tướng Đức cho biết.
Tổng thống Putin cho biết Moscow cũng để mở khả năng bắt đầu đối thoại lại với Kyiv, theo Điện Kremlin.
Tuy nhiên, Điện Kremlin không đề cập đến khả năng hội đàm trực tiếp giữa ông Putin và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky.
Tổng thống Ukraine trước đó nói ông không "hào hứng" đàm phán, nhưng cho biết thêm có thể nếu như điều này cần thiết để chấm dứt cuộc xung đột.
Các phái đoàn Nga và Ukraine đã tổ chức nhiều vòng đàm phán từ xa và gặp trực tiếp kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/02, thế nhưng các nỗ lực đã bị chững lại gần đây.
Pháp và Đức cũng kêu gọi ông Putin thả 2.500 binh sĩ Ukraine tại khu phức hợp thép Azovstal tại thành phố cảng Mariupol, vốn đã bị giữ làm tù nhân chiến tranh.
Nhà máy thép lớn này đã là thành trì cuối cùng của các chiến binh Ukraine ở Mariupol, nơi gánh chịu các đợt ném bom không khoan nhượng từ quân đội Nga và hiện đã thành đống đổ nát.
Hồi đầu tháng này, giới chức Moscow nói rằng các chiến binh cuối cùng bảo vệ nhà máy thép đã đầu hàng, trong khi Tổng thống Zelensky nói rằng họ đã được phép rời khỏi Azovstal.
Nga trước đó tuyên bố rằng hơn 900 binh sĩ Ukraine đã được chuyển đến một khu nhà tù được mở lại ở làng Olenivka, bị Nga chiếm đóng tại vùng Donetsk. Một số bị thương nặng đã được chuyển đến một bệnh viện ở thị trấn Novoazovsk, cũng ở Donetsk.
Ukraine hy vọng họ sẽ được thả, một phần trong hình thức trao đổi tù nhân - nhưng Nga đã chưa xác nhận điều này. Một số nhà lập pháp Nga lập luận rằng những binh sĩ Ukraine này nên bị xét xử hay thậm chí xử tử.
Cũng trong cuộc điện đàm, hai nhà lãnh đạo Pháp và Đức cũng yêu cầu ông Putin dỡ bỏ việc chặn cảng Odessa, cho phép xuất khẩu ngũ cốc.
Điện Kremlin nói rằng ông Putin đã đề nghị xem xét các lựa chọn để giải quyết nguy cơ khủng hoảng lương thực toàn cầu - nhưng yêu cầu Phương Tây dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.
Nga cũng cảnh báo Pháp và Đức về việc gia tăng viện trợ vũ khí cho Ukraine, và nói rằng điều này có thể khiến bất ổn thêm gia tăng.
Cuộc chiến này đã tạo nên các thực tế đan xen
Phân tích của Joe Inwood, Phóng viên tại Ukraine của BBC News
Đọc tường thuật của Điện Kremlin về cuộc điện đàm giữa Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Pháp Macron, và Thủ tướng Đức Scholz, thì Nga đang tham gia vào sứ mệnh gìn giữ hòa bình tại Ukraine. Các hành động ở thành phố cảng miền nam Mariupol - thành phố đã bị tàn phá nghiêm trọng - tất cả đều để "thiết lập một cuộc sống hòa bình" và "giải phóng".
Trong một sự tương phản gay gắt với những thông tin từ các đồng minh EU - cho rằng trọng tâm là tình trạng thể chất và tinh thần của 2.500 tù nhân chiến tranh Ukraine đã đầu hàng - cùng bằng chứng từ tất cả nhà quan sát độc lập. Có nhiều thông tin đáng tin cậy về những tội ác chiến tranh của lực lượng quân đội Nga.
Mặc cho những điều này, việc hai nhà lãnh đạo hàng đầu của EU có các cuộc hội đàm trực tiếp với Tổng thống Nga mang ý nghĩa rất quan trọng.
Lời kêu gọi của họ về một giải pháp ngoại giao - thậm chí trong bối cảnh lực lượng Nga tiến công vào vùng Donbas - lại không được tất cả đồng minh Phương Tây ủng hộ, những người vốn lo ngại giải pháp này có thể gây áp lực lên Ukraine phải nhượng lãnh thổ để đổi lấy hòa bình.
Tất cả xuất hiện trong tình hình Nga tuyên bố đã chiếm lấy thành phố Lyman, nơi giữ vị trí cửa ngõ quan trọng - và tiếp tục cuộc tấn công tại thành phố Severodonetsk. Thành phố công nghiệp này đã bị Nga bao vây trong những ngày qua - có thông tin Ukraine có thể ra lệnh rút quân chiến lược.
Còn quá sớm để nói rằng các nỗ lực ngoại giao hiện nay cho thấy một liên minh Phương Tây bị chia rẽ... nhưng các lập trường khác nhau đang bắt đầu xuất hiện.
Giới chức Ukraine nói có giao tranh trên đường phố tại thành phố Severodonetsk, miền đông Ukraine, nơi cực đông này vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine.
Thống đốc vùng Luhansk, Serhiy Haidai nói rằng Nga đã bắn phá ác liệt vào thành phố, mặc dù lực lượng của Nga cũng chịu tổn thất đáng kể.
Vào ngày 27/05, giới chức Ukraine cho biết Nga đã bao vây 2/3 phạm vi thành phố.
Ông Haidai nói rằng binh sĩ Ukraine có thể rút khỏi Severodonetsk, nhận định rằng: "Có thể để không bị bao vây, họ sẽ phải rời đi."
Trong một bình luận với BBC ngày 28/05, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal nói rằng cuộc xâm lược của Nga đã phá hủy hơn 25.000 km đường xá, hàng trăm cây cầu và 12 sân bay.
Hơn 100 cơ sở giáo dục, hơn 500 cơ sở y tế và 200 nhà máy cũng bị phá hủy hay hư hại, ông cho biết.
Ông Denys Shmyhal cũng yêu cầu Nga phải bị buộc chi trả cho "những tổn thất đã gây ra", và cho biết các tài sản đóng băng của Nga nên được chuyển đến Ukraine để phục vụ cho công tác tái thiết.
****************