« Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ » sẽ được tiến hành trực tuyến vào ngày 09-10/12/2021 và cuộc họp trực tiếp sẽ diễn ra một năm sau đó. Theo AFP, danh sách khách mời đã được công bố hôm thứ Ba 23/11 trên trang web của bộ Ngoại Giao Mỹ. Các đối thủ chính của Mỹ, dẫn đầu là Trung Quốc và Nga, không có tên trong danh sách này. 

Trái lại, tổng thống Biden đã mời Đài Loan. Đối với Hoa Kỳ, hòn đảo không được công nhận là một quốc gia độc lập nhưng là một mô hình dân chủ chống lại Trung Quốc. 

Ngay lập tức, Bắc Kinh đã có phản ứng. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Triệu Trung Quốc Lập Kiên (Zhao Lijian) hôm nay 24/11/2021 khẳng định sự « phản đối mạnh mẽ » của Trung Quốc và nhấn mạnh « theo luật pháp quốc tế, Đài Loan không có vị thế gì khác ngoài là một phần không thể tách rời của Trung Quốc ». 

Từ khi nhậm chức vào tháng 01/2021, tổng thống Mỹ Joe Biden đã không giấu diếm ý định tiến hành một « cuộc đấu » giữa các nền dân chủ và chế độ chuyên quyền, mà Trung Quốc và Nga là đại diện. Biden coi đó là tâm điểm chính sách đối ngoại của ông. 

Tuy nhiên, bà Laleh Ispahani, Quỹ Xã Hội Mở (Open Society), lưu ý thay vì biến thượng đỉnh vì dân chủ lần này thành một cuộc họp chống Trung Quốc, tổng thống Biden phải tận dụng cơ hội này để tập hợp các nhà lãnh đạo và xã hội dân sự để « tấn công vào cuộc khủng hoảng do sự suy thoái nghiêm trọng của nền dân chủ ở nhiều nơi trên thế giới, kể cả đối với các mô hình tương đối vững chắc như Hoa Kỳ ». 

Quả thực, hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ diễn ra trong bối cảnh nền dân chủ thế giới đã hứng chịu nhiều thất bại trong những tháng gần đây ở một số nước mà Hoa Kỳ từng đặt nhiều hy vọng, chẳng hạn Miến Điện, Sudan, những nơi đã diễn ra đảo chính quân sự. Ngay chính nước Mỹ cũng lần đầu tiên bị Viện Quốc tế về Dân chủ và Hỗ trợ Bầu cử (IDEA) có trụ sở tại Stockholm, Thụy Điển, xếp vào danh sách « các nền dân chủ đang tụt lùi », chủ yếu liên quan đến thời tổng thống Donald Trump.