AFP nhấn mạnh dù được tổ chức trực tuyến nhưng đây là lần đầu tiên QUAD – Bộ Tứ - họp thượng đỉnh kể từ ngày thành lập, và sau hơn một thập niên họp ở những cấp thấp hơn.

Cuộc họp này diễn ra vào một thời điểm mối quan hệ của cả bốn nền dân chủ với Trung Quốc xấu đi đáng kể trong năm vừa qua. Ấn Độ có cuộc đối đầu đẫm máu với binh sĩ Trung Quốc trên dãy Himalaya. Nhật Bản đối mặt với những hoạt động quân sự hung hăng của Bắc Kinh tại những quần đảo có tranh chấp. Còn Úc thì bị Trung Quốc áp đặt các biện pháp trừng phạt sau một loạt các bất đồng.

Nhà nghiên cứu Marianne Peron-Doise, Viện Nghiên cứu Chiến lược Quân sự, Học viện Quân sự (Irsem) trả lời ban Pháp ngữ đài RFI, giải thích đâu là những thách thức chính cho Bộ Tứ trong cuộc họp lần này :

« Chúng ta đang trong một bối cảnh địa chính trị đặc biệt, bởi vì chúng ta đang chứng kiến Trung Quốc trỗi dậy mạnh mẽ thành cường quốc, có yêu sách chủ quyền một phần lớn Biển Đông gây bất lợi cho Việt Nam và Philippines chẳng hạn.

Thế nên, bốn nước cường quốc của Quad xem điều này như là một mối nguy hiểm hay mối đe dọa cho việc tự do lưu thông hàng hải. Điều này giải thích cho việc bốn nước đặt chú trọng việc bảo vệ tự do lưu thông hàng hải, tôn trọng các luật biển và một trật tự thế giới dựa trên các luật lệ quốc tế trong chương trình nghị sự của Quad.

Đúng là Bộ Tứ này, như vận hành dưới thời chính quyền Donald Trump, đã mang lại cảm giác đây là một « liên minh » ngầm chống lại Trung Quốc, nhằm tạo một đối trọng trước những tiến bộ quân sự, hàng hải, cũng như là kinh tế của Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, với dự án Con đường Tơ lụa Hàng hải. Một dự án cho thấy rõ một sự bành trướng rất cụ thể của Trung Quốc trong khu vực. »