Tại Belarus, tối hôm qua, 09/08/2020, phe đối lập đã xuống đường biểu tình phản kháng tại nhiều nơi trên cả nước, nhất là tại thủ đô Minsk, ngay sau khi kết quả bầu cử tổng thống được công bố. Tổng thống mãn nhiệm Alexandre Lukachenko, cầm quyền từ 26 năm nay, được thông báo tái đắc cử với gần 80% phiếu bầu.
Theo kết quả chính thức, ứng cử viên đối lập chính, bà Svetlana Tikhanovskaïa, chỉ nhận được 9,9% phiếu bầu. Những người ủng hộ đối lập xuống đường bày tỏ thái độ phẫn nộ, vì kết quả nói trên hoàn toàn tương phản với sự ủng hộ rộng lớn trong xã hội Belarus dành cho nữ ứng cử viên.
Thông tín viên Daniel Vallot tường trình từ Minsk :
« Kết quả bầu cử hoàn toàn không phản ánh thực tế, theo đối lập Belarus. Đối lập Belarus nghi ngờ gian lận qui mô lớn trong khâu kiểm phiếu, với sự vắng mặt của các quan sát viên độc lập. Thực sự khó mà tin được con số chỉ có dưới 10% cử tri ủng hộ ứng cử viên Svetlana Tikhanovskaïa, trong lúc chúng ta biết cuộc vận động tranh cử của ứng cử viên đối lập đã thu hút sự quan tâm rộng lớn trong xã hội Belarus những tuần gần đây.
Dù sao, ứng cứ viên đối lập Belarus đã tỏ ra lạc quan. Hôm qua, bà Tikhanovskaïa tuyên bố : ‘‘Chúng ta đã chiến thắng. Chúng ta đã vượt qua nỗi sợ của chính mình’’. Hôm qua, ngay sau khi các phòng phiếu đóng cửa, hàng nghìn người biểu tình đã đổ dồn về trung tâm thành phố. Đụng độ ngay lập tức nổ ra. Cảnh sát chống bạo động sử dụng hơi cay, lựu đạn gây choáng, đạn cao su để giải tán người biểu tình.
Theo tổ chức phi chính phủ bảo vệ nhân quyền Viasna, hơn 200 người biểu tình đã bị câu lưu trên toàn quốc, nhiều người bị thương, và ít nhất một người biểu tình chết, sau khi bị một xe cảnh sát đâm trúng.
Vấn đề hiện nay là liệu những người biểu tình phản kháng sẽ tiếp tục duy trì sức ép trên đường phố hay không. Rất có thể sẽ có thêm nhiều cuộc biểu tình ngay từ đầu tối nay, trong bối cảnh cảnh sát luôn sẵn sàng can thiệp, cùng với việc các mạng internet bị cắt từ sáng, khiến cho tất cả các hoạt động phối hợp của đối lập rất khó diễn ra, nếu không nói là không thể ».
Phong trào vận động tranh cử của ứng cử viên đối lập Svetlana Tikhanovskaïa đã thu hút được người ủng hộ chưa từng thấy tại Belarus, kể từ khi Liên Xô sụp đổ năm 1991. Theo nhiều hiệp hội bảo vệ nhân quyền, lo ngại trước ảnh hưởng của lãnh tụ đối lập, trước thềm bầu cử, chính quyền đã bắt giữ khoảng 1.300 người, trong đó có nhiều nhà quan sát độc lập, và một số thành viên trong ê-kíp tranh cử của bà Svetlana Tikhanovskaïa.
Việc chính quyền của tổng thống Alexandre Lukachenko mạnh tay đàn áp người biểu tình có thể có khiến quan hệ giữa Minsk và phương Tây xấu đi.
Hôm nay, Ba Lan lên tiếng yêu cầu tổ chức một hội nghị bất thường của Liên Hiệp Châu Âu để thảo luận về tình hình Belarus. Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki ra thông cáo ghi nhận việc chính quyền Minsk đàn áp các công dân của chính nước mình, chỉ vì họ đòi hỏi thay đổi. Thủ tướng Ba Lan nhấn mạnh : « Chúng ta cần ủng hộ người dân Belarus trong công cuộc tìm kiếm tự do ».
