Hôm qua, 06/08/2020, ông Donald Trump đã ký sắc lệnh cấm mọi giao dịch giữa bất cứ ai dưới quyền tài phán của Mỹ với tập đoàn ByteDance, công ty sở hữu ứng dụng TikTok, ứng dụng chia sẻ các video clip ngắn. Lệnh cấm sẽ có hiệu lực trong thời gian từ đây đến 45 ngày tới. Theo tổng thống Mỹ, đây là một vấn đề « khẩn cấp quốc gia », vì ông cáo buộc (nhưng không đưa bằng chứng) TikTok dọ thám những người sử dụng Mỹ để phục vụ cho chế độ Bắc Kinh.

Tổng thống Trump còn ký sắc lệnh như vậy đối với ứng dụng WeChat (ứng dụng tương tự như WhatsApp của Mỹ), thuộc quyền sở hữu của tập đoàn Tencent, cũng với những lý do liên quan đến an ninh quốc gia. Theo chủ nhân Nhà Trắng, các ứng dụng điện thoại di động của Trung Quốc « đe dọa an ninh quốc gia, chính sách ngoại giao và kinh tế Hoa Kỳ ».

Hai sắc lệnh nói trên không nêu rõ các hậu quả trên thực tế, nhưng việc cấm mọi giao dịch với hai tập đoàn công nghệ tin học Trung Quốc có thể sẽ buộc Google và Apple phải rút TikTok và WeChat ra khỏi kho ứng dụng của mình, và như vậy ngăn chận việc sử dụng hai ứng dụng đó tại Mỹ.

Ngày 03/08 vừa qua, tổng thống Trump đã chấp nhận khả năng một tập đoàn của Mỹ mua lại TikTok, nhưng phải mua trước 15/09 và ông lại nêu ra một điều kiện là « một tỷ lệ quan trọng » của giá tiền trong vụ mua bán này phải được chuyển cho Nhà nước, giống như tiền « huê hồng », vì chính phủ của ông coi như đứng ra làm trung gian. Điều kiện mà tổng thống Trump đưa ra đã gặp nhiều chỉ trích và khiến cả những người thân cận ông cảm thấy khó xử.

Tập đoàn Microsoft, có vẻ chấp nhận điều kiện của tổng thống Mỹ, hiện đang thương lượng với tập đoàn ByteDance để mua TikTok. Thế nhưng tổng thống Trump và các đồng minh của ông không muốn dừng ở đó. Hôm thứ Năm vừa qua, Thượng Viện Mỹ, mà đảng Cộng Hòa nắm đa số, đã thông qua một dự luật cấm sử dụng TikTok trên tất cả các máy mà chính phủ cấp cho các nhân viên và cho các thành viên Quốc Hội, vẫn với lý do ứng dụng này là « một nguy cơ lớn về an ninh », theo lời thượng nghị sĩ Cộng Hòa Josh Hawley, đồng tác giả dự luật. Văn bản này còn chờ được thông qua ở Hạ Viện, do phe Dân Chủ chiếm đa số, rồi mới được tổng thống Trump ký ban hành.

Hôm thứ Tư, ngoại trưởng Mike Pompeo còn báo trước là Hoa Kỳ muốn cấm cài đặt vào các điện thoại của Mỹ không chỉ TikTok mà cả các ứng dụng khác của Trung Quốc bị xem là đe dọa đến an ninh quốc gia.

Đánh vào TikTok và WeChat là một đòn khá nặng, bởi vì Hoa Kỳ là quốc gia đứng hàng thứ ba về số lượng tải dữ liệu đối với TikTok và ứng dụng chia sẻ video này đã chinh phục giới trẻ toàn cần. Còn WeChat hiện có đến 1,2 triệu người sử dụng, đa số là người Trung Quốc, nhưng ứng dụng này cũng đã có các phiên bản với khoảng 20 ngôn ngữ khác, tức là cũng đang trên đường chinh phục thị trường thế giới.

Như vậy là trên mặt trận công nghệ tin học, Hoa Kỳ đang gia tăng tấn công Trung Quốc, trong khi hai nước đang đối đầu với nhau trên nhiều hồ sơ khác, từ thương mại, Hoa Vi, cho đến Đài Loan, Biển Đông, Hồng Kông.

Trung Quốc dĩ nhiên đã phản ứng rất mạnh trước những biện pháp triệt để của tổng thống Trump đối với TikTok và WeChat. Qua lời phát ngôn viên bộ Ngoại Giao hôm nay, Bắc Kinh lên án « một sự thao túng và đàn áp chính trị », đồng thời cáo buộc Mỹ « đặt quyền lợi ích kỷ của họ lên trên các nguyên tắc của thị trường và các quy định của quốc tế ». Trong một thông cáo, TikTok hôm nay đã dọa sẽ kiện chính phủ Donald Trump ra trước các tòa án Mỹ.