Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo hôm 24/6 thảo luận về Iran và an ninh hàng hải với các đồng minh giàu có ở Vùng Vịnh trong chuyến viếng thăm khu vực sau khi Tổng thống Donald Trump kêu gọi tấn công quân sự để trả đũa việc Tehran bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ.

Một giới chức cao cấp Bộ Ngoại giao Mỹ cho Reuters biết Hoa Kỳ đang xây dựng một liên minh với các đồng minh để bảo vệ con đường vận chuyển hàng hải Vùng Vịnh bằng cách “theo dõi các con tàu” tiếp sau những vụ tấn công gần đây nhắm vào các tàu dầu mà Washington quy trách Iran thực hiện.

Ông Pompeo đến Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất sau khi gặp Vua Salman và Thái tử Mohammed bin Salman tại Ả rập Xê-út để thảo luận về việc bảo vệ tàu bè trong vùng Vịnh.

“Tự do hàng hải là ưu tiên,” ông Pompeo viết trên Twitter tại thành phố Jeddah của Ả rập Xê-út.

Một giới chức cao cấp của Mỹ nói với báo giới trên đường đến Abu Dhabi rằng ông Pompeo và Hải quân Mỹ đang xây dựng một chương trình “Canh phòng” để “nghênh cản tích cực”. Nguồn tin này cho hay một liên minh các nước sẽ đóng góp cả vật chất lẫn tài chính, nhưng không nói nước nào.

Vẫn theo giới chức vừa kể “Điều Iran làm khi bắn rơi các máy bay không người lái của Hoa Kỳ, bắn vào các máy bay không người lái khác trong khu vực ngay cả khi không cần thiết trên Vùng Vịnh, bất cứ ở đâu, là để ngăn chúng ta theo dõi họ.”

Tehran phủ nhận bất cứ liên hệ nào đến các vụ nổ 6 con tàu, trong đó có hai tàu dầu của Ả rập Xê-út, gần Eo biển Hormuz, là nơi gần một phần năm lượng dầu thế giới đi ngang qua.

Nguồn tin của Reuters nói công cụ nghênh cản bao gồm các máy quay phim, ống nhòm và tàu bè, trong đó có tàu của Hoa Kỳ.

Ông Pompeo và Thái tử Mohammed nhắc lại rằng “hai nước kề vai sát cánh trong việc đối dầu với những hành vi thù nghịch của Iran và trong nỗ lực chống khủng bố”, Bộ truyền thông Ả Rập Xê-út loan báo.

Trong nhiều thập niên qua, Hoa Kỳ sử dụng Hạm đội 5 có căn cứ tại Bahrain để bảo vệ eo biển.

Hôm 24/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi các nước khác trong đó có Trung Quốc và Nhật Bản cũng nên bảo vệ tàu bè của mình tại đây.

Mối quan hệ giữa hai đối thủ kỳ cựu Iran và Hoa Kỳ đã trở nên xấu đi kể từ khi Tổng thống Donald Trump rút Washington khỏi thỏa thuận hạt nhân 2015 cách đây một năm. Thỏa thuận này đình chỉ chương trình hạt nhân của Tehran để đổi lấy việc nới lỏng các chế tài.

Căng thẳng bùng phát sau các cuộc tấn công tàu dầu, sau việc Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ vào tuần trước và những lần tấn công vào các phi trường Ả rập Xê-út và các kho dầu do các phần tử Houthi tại Yemen được Iran hậu thuẫn thực hiện.