Đồng tiền rials của Iran bị mất giá trầm trọng từ khi bị Mỹ tái lập trừng phạt REUTERS/Essam al-SudaniTổng thống Iran Hassan Rohani phản ứng với tuyên bố : Iran sẽ lách một cách hiệu quả các biện pháp bất hợp pháp của Washington. Chính quyền Donald Trump muốn ép Iran đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới với nhiều trói buộc, hủy bỏ chương trình tên lửa và chấm dứt ủng hộ hệ phái Shia Hồi Giáo trong các cuộc chiến tại Trung Đông.
Từ Washington, thông tín viên Grégoire Pourtier :
Đối xử với Bắc Triều Tiên, tổng thống Donald Trump sử dụng chiến thuật « cây gậy và củ cà rốt » vừa phạt vừa thưởng. Nhưng đối với Iran, kẻ thù thứ hai của Hoa Kỳ, tổng thống Mỹ dường như không muốn đối thoại. Các biện pháp trừng phạt, có hiệu lực kể từ thứ Hai 05/11/2018, không được cộng đồng quốc tế đồng tâm ủng hộ nhưng Washington quyết chí cắt luồng dưỡng khí của Teheran.
Ngoại trưởng Mike Pompeo giải thích : « Lệnh trừng phạt này có một mục đích rõ ràng: không cho thế lực số một ủng hộ khủng bố cấp thế giới làm những chuyện mà họ đã làm trong những tuần qua, như âm mưu khủng bố ngay trung tâm châu Âu (mưu sát đối lập tị nạn tại Đan Mạch). Các biện pháp trừng phạt đã gây tác động lớn, làm khối lượng sản xuất dầu hỏa của Iran giảm hơn một triệu thùng mỗi ngày và sẽ còn giảm thêm trong tương lai ».
Ngoại trưởng Mỹ xác nhận là có 8 nước được đặc miễn, tiếp tục mua dầu hỏa của Iran trong một thời gian trước khi hoàn toàn ngưng hẳn mọi thương vụ với Teheran.
Tuy nhiên, Mike Pompeo từ chối cho biết danh sách các nước được tạm miễn trừ trừng phạt cũng như là cho đến khi nào. Có tin là trong danh sách này có Irak, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ và Trung Quốc.
Trong khi nhiều thượng nghị sĩ Cộng Hòa, thuộc phe của ngoại trưởng, muốn áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc hơn. Nhất là trong lãnh vực ngân hàng thì ông Mike Pompeo cho rằng các quyết định đầu tiên của Mỹ, tạm thời, đã đủ mạnh để dồn Iran vào chân tường.
Trung Quốc, Nhật Bản phản ứng sớm
Washington cho biết sẽ công bố danh sách 8 nước tạm được miễn trừ trong ngày thứ Hai 05/11.
Sáng nay, Yoshihide Suga, tổng thư ký văn phòng chính phủ Nhật Bản cho biết Tokyo sẽ tham khảo chặt chẽ với đồng minh về lệnh cấm vận Iran nhưng sẽ yêu cầu Washington tránh những biện pháp tác hại cho kinh tế Nhật Bản.
Trung Quốc « lấy làm tiếc » là Hoa Kỳ đã « áp đặt trừng phạt » Iran. Tuy nhiên, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hoa Xuân Oánh không nói rõ Trung Quốc có được Mỹ miễn trừ hay không mà chỉ tuyên bố là các thương vụ hợp pháp với Iran « nên được tôn trọng ».
