Điện Kremlin thông báo lực lượng đánh thuê Wagner nổi dậy chống giới lãnh đạo quân sự Nga trong 24 giờ qua đã đồng ý một thỏa thuận lui quân, chấm dứt cuộc khủng hoảng đang phát triển nhanh chóng và kết thúc một ngày hỗn loạn nhất trong 23 năm cầm quyền của Tổng thống Vladimir Putin.
Theo thỏa thuận do nhà lãnh đạo Belarus Aleksandr G. Lukashenko làm trung gian và được công bố vào cuối ngày thứ Bảy 24 tháng Sáu 2023, ông Yevgeny V. Prigozhin, người lãnh đạo cuộc nổi dậy của tập đoàn quân sự tư nhân Wagner, đồng ý lui quân, và được chuyển đến Belarus, các cáo buộc hình sự chống lại ông ta sẽ được hủy bỏ và những binh sĩ trong lực lượng Wagner tham gia vụ nổi dậy sẽ không bị truy tố.
Người phát ngôn của Điện Kremlin, Dmitri S. Peskov, nói với phóng viên rằng theo thỏa thuận, những chiến binh Wagner không tham gia cuộc nổi dậy sẽ được ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Nga, và những người còn lại sẽ không bị truy tố, vì “những hành động anh hùng của họ trên mặt trận”.
“Có một mục tiêu cao hơn – tránh đổ máu, tránh đối đầu nội bộ, tránh đụng độ với những hậu quả khó lường… Nhân danh những mục tiêu này, các nỗ lực hòa giải của Lukashenko đã được hiện thực hóa và Tổng thống Putin đã đưa ra các quyết định tương ứng,” ông Peskov nói.
Trong một tuyên bố bằng âm thanh trước đó vào buổi tối thứ Bảy, ông Prigozhin nói quân đội của ông đang hành quân về phía thủ đô Moscow sẽ quay đầu lại. Lực lượng của ông ta, vốn đã chiếm giữ trụ sở Quân khu phía Nam ở thành phố Rostov-on-Don, dường như cũng rời đi trong đoạn phim được chia sẻ trên mạng xã hội.
Trong một bài phát biểu ngắn gọn vào sáng thứ Bảy, ông Putin đã gọi cuộc binh biến là hành động phản quốc, đâm “một nhát dao vào lưng đất nước và nhân dân của chúng ta.”
Ông Prigozhin, sau khi chỉ trích quân đội Nga vào thứ Sáu về việc xử lý cuộc chiến ở Ukraine, đã nắm quyền kiểm soát thành phố Rostov-on-Don vào sáng sớm thứ Bảy và bắt đầu di chuyển các đoàn xe quân sự vũ trang tới thủ đô Moscow. Ông Putin đã phải điều động lực lượng an ninh ở Tây Nam nước Nga và Moscow để phòng thủ và ngăn cản bước tiến của lực lượng Wagner trong một tình huống gần như một cuộc nội chiến mà nước Nga từng chứng kiến một thế kỷ trước giữa Hồng quân Liên xô và lính Bạch vệ.
Tình hình thay đổi nhanh chóng vào cuối ngày thứ Bảy khi văn phòng của ông Lukashenko nói rằng ông Prigozhin đã đồng ý với đề nghị của nhà lãnh đạo Belarus. Trong một tuyên bố bằng âm thanh được đăng lên mạng Telegram ngay sau đó, ông Prigozhin cho biết ông ta đang “quay đầu lại” để tránh đổ máu của Nga và đội quân của ông đã bắt đầu “đi theo hướng ngược lại tới các trại dã chiến theo kế hoạch.”
Ông Peskov, phát ngôn viên Điện Kremlin, cho biết nhà lãnh đạo Belarus, người từ lâu đã có quan hệ cá nhân với ông Prigozhin, đã đề nghị làm trung gian hòa giải — và ông Putin đã đồng ý. “Chúng tôi biết ơn tổng thống Lukashenko vì những nỗ lực của ông ấy,” ông Peskov nói.
Khi được hỏi liệu cuộc nổi dậy có dẫn đến những thay đổi trong ban lãnh đạo quân đội Nga như ông Prigozhin yêu cầu hay không, ông Peskov cho biết quyết định về chuyện đó hoàn toàn thuộc quyền của Tổng tư lệnh Nga. Ông Peskov cũng cho biết các hoạt động quân sự của Nga tại Ukraine sẽ tiếp tục không thay đổi.
Đồng ruble của Nga trượt xuống mức yếu nhất so với đồng Mỹ kim trong hơn một năm vào thứ Sáu, trước khi thị trường giao dịch đóng cửa và ít nhất một dịch vụ trao đổi tiền tệ đã ngừng đổi đồng ruble lấy ngoại tệ vì không chắc chắn về giá trị của đồng tiền này.
