Gia đình tên lửa Delta của United Launch Alliance đã hoàn thành chuyến bay cuối cùng vào ngày 9/4/2024, chính thức nghỉ hưu sau 64 năm phục vụ (1960 - 2024), đây là một trong những dòng tên lửa vũ trụ thành công nhất của Mỹ với 389 lần phóng, tỉ lệ phóng thành công lên tới 95%.
Thuở ban đầu, tên lửa Delta là phiên bản tùy biến của tên lửa hành trình liên lục địa PGM-17 Thor do Không quân Mỹ thiết kế vào giữa thập niên 1950, phóng thử thành công lần đầu tiên vào tháng 9/1957.
Đến đầu thập niên 1960, NASA chỉ định tên lửa Delta được sản xuất để phục vụ cho các mục đích phóng vệ tinh và thám hiểm vũ trụ. Thế hệ cuối cùng của gia đình này là tên lửa Delta IV Heavy (tên mã Delta 9250H), là tên lửa có sức chứa lớn thứ 3 của Mỹ, xếp sau Space Launch System của NASA (tên lửa dùng cho nhiệm vụ Artermis) và Falcon Heavy của SpaceX.
Trước khi nghỉ hưu, tên lửa Delta thuộc quyền sở hữu và vận hành của United Launch Alliance (ULA), một nhà thầu của NASA, liên minh giữa Boeing và Lockheed Martin Space. Tên lửa Delta được định vị cho các nhiệm vụ không gian của NASA, không sử dụng cho mục đích quân sự.
Chuyến bay cuối cùng của tên lửa cao tương đương tòa nhà 23 tầng lầu Delta IV Heavy khởi hành lúc 13PM ngày 9/4 giờ địa phương ở Cape Canaveral, tiểu bang Florida. Tên lửa Delta IV Heavy nặng khoảng 725.748 sau khi tiếp đầy nhiên liệu, có sức đẩy hơn 907.184kg khi phóng. Tốc độ tối đa tên lửa đạt được sau 4 phút từ khi kích hoạt là Mach-15, gấp 15 lần tốc độ âm thanh.
Được biết, Delta IV Heavy được phóng để đưa vệ tinh do thám (mật danh NROL-70) lên quỹ đạo cho Văn phòng Trinh sát quốc hoa Hoa Kỳ (National Reconnaissance Office - NRO). Bộ Tư lệnh không gian, trực thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ sau đó đã xác nhận vệ tinh đã được phóng thành công lên quỹ đạo.
Kể từ lần phóng đầu tiên vào ngày 13/5/1960, Mỹ đã 389 lần phóng tên lửa thuộc gia đình Delta, tỉ lệ thành công lên tới 95%, từ nhiệm vụ đầu tiên là phóng tên lửa thăm dò thời tiết lên quỹ đạo Trái đất, cho tới 8 nhiệm vụ đưa xe tự hành len thám hiểm sao Hỏa.
Cùng với Delta, ULA đã công bố kế hoạch cho nghỉ hưu gia đình tên lửa Atlas hồi tháng 8/2021. Lúc đó, họ cho biết đã kí lô hợp đồng cuối cùng cho Atlas, với 29 tên lửa sẽ bàn giao. Tới tháng 1/2024, ULA đã phóng được 12 tên lửa Atlas trong tổng số 29 kể trên, còn lại 17 tên lửa sẽ lần lượt được phóng trước khi Atlas nghỉ hưu.
Kế nhiệm tên lửa Delta và Atlas của ULA là gia đình tên lửa Vulcan Centaur, mới phóng thành công nhiệm vụ đầu tiên cách đây 3 tháng, vào ngày 8/1/2024, đem tàu tự hành lên Mặt trăng.
Theo Reuters
