Không hiểu sao sau khi hai anh diễn viên nhạc sĩ bị tố cáo nghi hiếp dâm cô gái 17 tuổi thì nhiều người lại trưng ảnh lên rồi đoán cô ấy bẫy hai anh. Rồi bình phẩm độc địa kiểu cô ấy không phải gái nhà lành, chẳng tử tế gì…
Mạng xã hội luôn ồn ào như thế, vài hôm là lại quay sang bàn chuyện khác. Nhưng có một cái lõi giữa bình phẩm cô gái 17 tuổi ở Tây Ban Nha, hay nhiều vụ tố cáo hiếp dâm, xâm hại tình dục khác là nghi ngờ người phụ nữ, “cô ta phải mời mọc thế nào”, “buông thả thế nào thì mới bị như thế”. Im lặng sau nhiều năm thì sẽ hỏi “phải thế nào mới im lặng chứ”…
Tâm lý ấy bỏ qua tạp niệm của đàn ông. Tâm lý đổ lỗi cho nạn nhân ấy thật buồn cười. Một là nó mặc nhiên coi phụ nữ là nguồn cơn của tội lỗi xấu xa. Vậy ăn mặc thế nào là sexy?
Là hở đùi, hở nửa ngực hay bạo hơn nữa? Cách đây nửa thế kỷ ở Việt Nam thì hở cánh tay trần, mặc cái áo mỏng in hằn bầu ngực tròn cũng là sexy, cách đây một thế kỷ ở Trung Quốc hở cái gót chân cũng là sexy. Nhưng ở Tây Nguyên trước đây để ngực trần không có nghĩa là mời mọc ai cả.
Nhưng ngay cả khi trùm kín mít thì phụ nữ vẫn bị hiếp, vẫn bị xâm hại tình dục cơ mà. Những người đổ lỗi cho phụ nữ có biết rằng ngay cả những môi trường đứng đắn nhất như giảng đường đại học, thì sinh viên và giảng viên nữ vẫn bị quấy rối hoặc xâm hại không?
Một khảo sát về an toàn trường học do UNWomen mới thực hiện với cỡ mẫu 1.809 sinh viên và 350 giảng viên cho thấy, 51,8% sinh viên và 30,2% giảng viên từng bị quấy rối tình dục.
Một khảo sát của ILO năm 2015 thì 17% số người được hỏi trong nhóm ứng viên nhân sự cấp trung cho biết chính họ hoặc người quen đã từng bị cấp trên đưa ra những đề nghị liên quan đến tình dục để đổi lấy các lợi ích công việc.
Ngay cả trẻ em, thanh thiếu niên cũng bị quấy rối. Những người lớn già đầy kinh nghiệm đi đổ lỗi cho lũ trẻ con ư?
Thứ hai, việc đổ lỗi nó mặc nhiên coi đàn ông là giống loài không thể kiểm chế được nhu cầu tình dục. Câu hỏi ngược lại là tại sao không phải là đàn bà không thể kiềm chế? Vì chính đàn ông mới suốt ngày cởi trần, khoe sáu múi, mặc quần đùi ngắn hết cỡ, chạy nhảy ngoài sân bóng, bãi biển có bị phụ nữ đổ lỗi đâu!
Dù đàn ông khoe cơ thể gợi cảm như thế nhưng đàn bà có đẩy đàn ông vào thang máy cưỡng hôn đâu? Đàn bà cũng không quấy rối và xâm phạm thân thể; quấy rối bằng lời nói; cho tới các hình thức quấy rối phi ngôn ngữ như cử chỉ, âm thanh gợi dục tục tĩu, nhìn chằm chằm tục tĩu, email/ tin nhắn, đeo bám.
Xét về giới, phụ nữ và đàn ông khác nhau ở một điểm là đàn ông có quyền lực và vũ lực. Cả quyền lực và vũ lực khiến đàn ông dễ dàng đè nghiến phụ nữ để hiếp đáp, để đổ lỗi.
Tâm lý xã hội, ngay cả phụ nữ, cũng ngấm thứ quyền lực nam dễ dàng đổ lỗi phụ nữ trong các vụ xâm hại, quấy rối là xấu xa mà không xét tới động cơ của đàn ông. Thay vì suy đoán vô tội cho cả hai thì tâm lý xã hội ấy đè nghiến phụ nữ ra đổ tội trước.
NGUYỄN THU QUỲNH 03.07.2022
