Tòa tối cao Tây Ban Nha vừa quyết định cho phép khai quật và đưa thi hài nhà độc tài Francisco Franco ra khỏi lăng.

Tòa ủng hộ kế hoạch của chính phủ muốn đưa thi hài ra khỏi lăng nhà nước, đưa tới một địa điểm bớt tranh cãi hơn.

Gia đình ông Franco trước đó nộp đơn kháng cáo, phản đối chính phủ.

Nhưng tòa tối cao Tây Ban Nha vừa bác đơn của gia đình.

Thân nhân của nhà độc tài đã kiện quyết định của chính phủ và vụ việc lên tới Tòa Tối cao Tây Ban Nha.

Ông Franco, sinh năm 1892, nhận quân hàm tướng năm 33 tuổi và là nhân vật cực hữu, theo Công giáo, chống cộng sản.

Nội chiến đẫm máu

Lãnh đạo chính phủ cực hữu (có sử gia gọi là chế độ phát-xít), từ 1936, ông đã tiến hành cuộc chiến đẫm máu chống phe tả trong cuộc Nội chiến Tây Ban Nha.

Từ trước Thế chiến 2, Franco đã nhận được sự trợ giúp của Hitler và Mussolini, giúp ông ta chiến thắng năm 1939.

Có con số ước tính cho rằng phải tới 2 triệu người đã thiệt mạng trong cuộc Nội chiến của phái Franco và phe Cộng hòa được Liên Xô hỗ trợ.

Sau Nội chiến, ông Franco cầm quyền với bàn tay sắt đến năm 1975 và tự xưng là Quốc trưởng - 'El Caudillo'.

Chỉ sau khi tướng Franco qua đời, Tây Ban Nha mới dần chuyển đổi sang một nền dân chủ.

Quá trình này ở Tây Ban Nha không dứt khoát cắt đứt với quá khứ như ở các nước Ý - di sản của Mussolini, và Đức, nơi có di sản chủ nghĩa Nazi và nhân vật Hitler.

Luật Ân xá năm 1977 ngăn không cho ai điều tra các tội ác thời kỳ Nội chiến.

Các phe phái Tây Ban Nha có một thỏa ước ngầm là để cho quá khứ dần tan biến đi.

Hiện hài cốt của ông Franco nằm trong lăng mộ khổng lồ, mang tên Thung lũng Liệt sỹ, cạnh hàng nghìn người chết trong Nội chiến.

Nhiều người dân cho rằng khu lăng mộ chỉ là đền thờ của phe hữu và đánh dấu sự thắng lợi của chủ nghĩa phát-xít.