Ở tù để 'dành tiền mua nhà'

Trong một động thái có thể bị người khác cho là điên rồ, Christopher Gerhart, khi đó 33 tuổi, đã chuyển vào sống ở một trại giam.

"Hồi ấy có một khu cư xá dành cho sỹ quan độc thân nằm bên trong khuôn viên nhà tù," Gerhart, giờ đây đã 50 tuổi, sống ở Arkansas, Hoa Kỳ, nói.

"Phí thuê căn phòng, vốn có phong cách giống như cư xá sinh viên, chỉ vào khoảng 25 đôla một tháng."

"Cư xá có một phòng tắm chung, một phòng tập thể dục và một phòng sinh hoạt chung với TV và một lò sưởi. Tất cả mọi thứ đều rất chỉ ở mức căn bản, phục vụ nhu cầu tối thiểu, thế nhưng đổi lại thì chi phí thuê nhà và điện nước của tôi chỉ tốn có 25 đôla."

18 tháng sau, Gerhart đã đủ tiền để đặt cọc mua nhà. Ông tiếp tục sống ở cư xá trong trại giam sáu tháng nữa trong lúc tân trang lại ngôi nhà mới mua bằng tiền tiết kiệm được. Chỉ năm năm sau, ông đã trả xong tiền vay thế chấp căn hộ của mình.

With all the money he'd saved living at a prison, Christopher Gerhart bought a condo and owned it outright in less than five years — Image caption Với số tiền tiết kiệm được do sống trong tù, Christopher Gerhart đã mua được một căn hộ và trả hết tiền nhà trong chưa đầy 5 năm

Giá nhà đất ngày càng tăng khiến cho việc kiếm đủ tiền để mua bất động sản ngày càng trở nên khó khăn, nhất là ở các khu vực có chi phí sinh hoạt đắt đỏ.

Tại Hoa Kỳ, 77% những người chưa có nhà ở độ tuổi dưới 35 cho biết giá cả là trở ngại chính, theo trang web tìm nhà Apartment List.

Tại Anh quốc, những người không sở hữu nhà cho biết họ phải tiết kiệm trong suốt 5,5 năm để đủ tiền đặt cọc mua nhà, cao hơn so với con số 5,35 năm của năm 2015, theo một báo cáo từ ngân hàng Anh Halifax. Những người mua nhà lần đầu tiên trong năm 2015 phải đặt cọc khoản tiền trung bình là 41.929 đôla, cao hơn 13% so với năm trước đó.

"Có nhiều người đủ thông minh để hiểu rằng bất động sản là một khoản đầu tư tốt, thế nhưng họ không đủ sức chi trả," Charles Muotoh, nhà môi giới bất động sản tại DCRealEsstateGuru.com ở Virginia, Hoa Kỳ, nói.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều người mua nhà phải trở nên sáng tạo.

Kiếm thêm thu nhập

Danielle Haymes và chồng bà, Joe, đều làm việc toàn giờ. Để có đủ tiền đặt cọc nhà, họ bắt đầu nhận việc làm thêm ở nhà: Nhận trông chó thuê qua trang DogVacay.com

"Chúng tôi xem việc trông chó thuê là cách dễ dàng để kiếm thêm tiền," Haymes, người sống tại Texas, Hoa Kỳ, nói. "Chúng tôi cũng yêu chó, vì vậy điều này rất phù hợp với chúng tôi."

Mặc dù cả hai người đều yêu thích công việc này, nhưng nó không phải là không có điểm bất lợi.

"Chúng tôi mất khả năng kiểm soát thời gian một cách linh hoạt vì lúc nào cũng phải có mặt để phục vụ khách hàng," bà nói. "Tôi lúc nào cũng lo lắng về những chú chó và luôn phải đảm bảo chúng vẫn ổn."

Tuy nhiên, thu nhập từ việc này đã giúp gia đình bà kiếm thêm được 25 nghìn đôla trong hai năm. Họ đã dùng khoản tiền này để đặt cọc một căn nhà năm phòng ngủ vào tháng Ba năm 2016.

Việc có nguồn thu nhập bổ sung có thể là cách nhanh nhất để có đủ tiền đặt cọc mua nhà, vì nó không yêu cầu bạn phải cắt giảm chi tiêu và khoản tiền này cũng không thuộc về một khoản ngân sách nào khác. Tất cả những khoản thu nhập bổ sung bạn làm ra đều có thể được để dành ngay lập tức.

Evan Harris, người đồng sáng lập công ty tài chính bất động sản SD Equity Partners tại California, Hoa kỳ, gần đây đã làm việc với những khách hàng thường xuyên đi lùng sục những buổi thanh lý vật dụng trong gia đình vào sáng thứ Bảy hàng tuần để tìm những món họ có thể mua rồi bán kiếm lời.

"Họ kiếm được trên 1 nghìn đô một tháng chỉ từ việc này," Harris nói.

Những phương án khác bao gồm việc kiếm việc làm ngoài giờ, ví dụ như phục vụ quầy bar vào buổi tối hoặc cho thuê nhà qua Airbnb.

"Một số khách hàng của tôi quyết tâm đến nỗi họ đi lái xe cho Uber," Muotoh nói. "Chỉ trong 6 đến 7 tháng, họ đã kiếm được 17 nghìn đôla để đặt cọc mua căn hộ."

Đề ra chiến lược sống

Vào năm 2009, Georgina Kenyon và bạn đời quá chán cảnh đi thuê nhà, nhưng họ cũng không đủ tiền để mua một căn hộ ở London. "Bạn không thể tiết kiệm đủ tiền với mức lương trung bình ở Anh quốc," Kenyon, 44 tuổi, khi đó còn làm việc cho chính phủ Anh, nói.

Khi đó, họ muốn tiết kiệm tiền để đủ đặt cọc mua nhà bằng việc chuyển vào một ký túc xá có giá thuê chưa bằng một nửa chi phí thuê nhà ở London. "Có một cánh cửa sổ nhìn ra ống thoát nước ở dưới lề đường," Kenyon nói. "Có một phòng tắm chung cho hai tầng nhà và tôi luôn phải chịu lạnh trong cả năm."

Đó là một trải nghiệm đầy khó khăn, nhưng hiệu quả. Chỉ trong một năm, họ đã để dành đủ tiền đặt cọc mua một căn hộ nhỏ ở London.

Đối với Brian Davis, giải pháp tối ưu là từ bỏ ý định mua nhà vào năm 2008. Bạn gái của ông khi đó là một y tá luôn thường xuyên phải di chuyển theo hợp đồng, và Davis làm việc bán thời gian trong ngành viễn thông, vì vậy ông cũng đi theo bà.

"Chúng tôi được cho ở những căn hộ đã trang bị nội thất sẵn, vì vậy chúng tôi không phải tốn tiền thuê nhà hay sắm sanh đồ đạc," Davis, 35 tuổi, hiện là một blogger viết về bất động sản trên SparkRental.com và sống ở Abu Dhabi, nói.

"Tôi đã đi theo bạn gái trong hai năm, trả hết khoản nợ tín dụng 10 nghìn đôla và tiết kiệm được 15 nghìn đô nữa để đặt cọc cho căn nhà đầu tiên."

Về mặt chiến lược, giải pháp này có thể hiệu quả nhưng lại khá bất tiện trong thời gian ngắn hạn. "Đây là khi người ta phải trở nên sáng tạo và chấp nhận hy sinh," Jason Shepherd, đồng sáng lập Atlas Real Estate Group ở Colorado, Hoa Kỳ, nói.

Harris cảnh báo rằng việc thay đổi lối sống - ví dụ như chuyển nhà xuống khu vực kém an ninh để tiết kiệm tiền thuê nhà trong một năm - có thể hiệu quả về mặt tài chính nhưng lại mang lại nhiều rủi ro khác.

"Họ có thể tiết kiệm thêm tiền mỗi tháng, thế nhưng họ cũng có thể bị tốn kém nếu như bị phá xe," Harris nói. "Có thể thay vì ra ngoài chạy bộ, người ta phải ở nhà và xem TV. Đôi khi điều này làm cho chúng ta trở nên tiêu cực." Vì vậy hãy suy nghĩ kĩ về việc giảm chi tiêu theo cách này, ông nói.

Yêu cầu bạn bè trợ giúp

Một số người khác đã phải hợp tác với bạn bè để có thể mua nhà. Emily McNicholas đã cùng mua một căn nhà ở nam London với một người bạn vì cả hai người đều không đủ khả năng tài chính để tự mua.

"Cả hai chúng tôi đều không thể tìm được một nơi nào đó đủ tốt," McNicholas, 29 tuổi, nói.

Sau khi dồn tiền để mua chung một căn nhà phố liền kề hai tầng chỉ cách 15 phút đi tàu điện ngầm là vào tới trung tâm London, McNicholas nói "ước gì chúng tôi đã làm điều này sớm hơn".

Harris cũng đã nhìn thấy nhiều người là bạn làm ăn với nhau hùn tiền cùng mua một căn nhà. "Chúng tôi đang chứng kiến nhiều hình thức hợp tác kinh doanh," ông nói. "Một người bạn của tôi mua nhà với 8 người khác. Đó là bước đầu tiên để sở hữu một căn nhà, và tất cả họ đều muốn giúp nhau có được căn nhà riêng của mình."

Trong khi đó là một phương án khả thi, Muotoh cảnh báo rằng việc chung tiền mua nhà với ai đó có thể trở nên rắc rối nếu kế hoạch thay đổi giữa chừng.

McNicholas và người bạn đã thảo một hợp đồng trong đó quy định rõ cả hai phải ở nhà này trong tối thiểu là bao lâu và điều gì sẽ xảy ra nếu một trong hai người muốn bán. "Mọi thứ phải minh bạch và rõ ràng," McNicholas nói. "Điều này làm việc cùng nhau mua nhà trở nên dễ dàng hơn."

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Capital.