''Cái chết của Stalin'' : Bộ phim hài khiến Kremlin bất an

Thứ Hai, 09 Tháng Tư 20186:15 SA(Xem: 5766)
''Cái chết của Stalin'' : Bộ phim hài khiến Kremlin bất an
''Cái chết của Stalin'' : Bộ phim hài khiến Kremlin bất an
 
Một hình ảnh quảng cáo bộ phim « Cái chết của Stalin » của đạo diễn Anh Armando Iannucci.Ảnh chụp màn hình

« Cái chết của Stalin » - bộ phim trào phúng bị cấm tại Nga – vừa công chiếu tại Pháp. Giải Nobel Hòa bình người Pakistan - biểu tượng của cuộc chiến vì nữ quyền, chống bạo lực, kỳ thị - lần đầu về nước, kể từ khi cô bị giết hụt. Phóng Viên Không Biên Giới Pháp khởi sự sáng kiến đẩy lùi nạn tin giả. Vụ siêu sao điện ảnh Ấn Độ bị án tù 5 năm, vì giết linh dương, gây xôn xao. Tạp chí Thế Giới Đó Đây của RFI tuần này xin lần lượt giới thiệu.

Phải cả gan lắm mới dám làm một bộ phim trào phúng về một trong những bi kịch ghê gớm nhất của thế kỷ 20, hơn nữa lại làm bằng tiếng Anh. Dựng lại điện Kremlin năm 1953 tại các xưởng phim ở Luân Đôn là một thách thức rất lớn mà đạo diễn Armando Iannucci đã hóa giải một cách xuất sắc.

Dựa trên một cuốn tiểu thuyết bằng tranh của Pháp, đạo diễn phim « Cái chết của Stalin » đã đưa khán giả trở lại với những ngày tiếp theo cái chết của bạo chúa thời Liên Xô. Xung quanh thi hài vẫn còn hơi nóng, đàn kền kền xâu lại : từ Khrouchtchev, Beria đến Molotov.

staline_mortTiểu thuyết bằng tranh (BD) "La mort de Staline" của hai tác giả Pháp Thierry Robin và Fabien Nuryảnh chụp màn hình

Ai là kẻ sẽ dành được quyền thừa kế ? Những mưu mẹo dối lừa, kế hoạch đánh cắp tài liệu mật… Ai sẽ nhanh hơn ai vào thời điểm, mà chỉ một sai lầm nhỏ nhất cũng có thể đưa kẻ bất hạnh vào trại tập trung ?

Vở hài kịch rùng rợn

Cho dù đã chết Staline vẫn tiếp tục gây khiếp sợ. Trong bộ phim « Cái chết của Stalin », đạo diễn Armando Iannucci lột tả cuộc chiến tranh giành quyền lực với các thủ đoạn mafia, ẩn dưới những màn đùa cợt chớt nhả. Cuộc chiến một mất một còn, bởi theo truyền thống của chế độ toàn trị Stalin, kẻ thua cuộc chắc chắn sẽ bị thanh trừng. Toàn bộ tấn bi hài kịch nói trên diễn ra trên nền của một thực tế còn khủng khiếp hơn nhiều, đó là các vụ thảm sát, bắt bớ hàng loạt, đầy ải, trực tiếp theo lệnh Stalin, hay nhân danh Stalin.

Một trong những cảnh gây ấn tượng là toàn ban lãnh đạo Liên Xô sững sỡ khi không có bác sĩ nào để chứng nhận là Stalin đã chết. Bởi tất cả các bác sĩ giỏi đều hoặc đã chết, hoặc đang trong trại tập trung. Họ buộc phải truy tìm một bác sĩ về hưu cao tuổi, để thực hiện công việc mà không ai dám làm này...

Ở tuổi 54, đạo diễn Iannucci đã được coi là một người thành đạt trong thể loại phim hài chính trị, với bộ phim dài tập In the Loop và nhất là Veep/Phó tổng thống. Với « Cái chết của Stalin », Iannucci đã đi đến một đỉnh cao khác trong thể loại phim « hài đen », hay phim hài ghê rợn, nơi các đối thoại diễn ra như trên sàn đấu, với nhịp độ mau lẹ đến ngạt thở, nơi các nhân vật cùng một lúc mang hai gương mặt, vừa gây cười, lại vừa gây khiếp đảm.

Phản ứng nước đôi của điện Kremlin

« Cái chết của Stalin » là một vở hài kịch rùng rợn, phơi trần bản chất khủng khiếp, ghê tởm của chế độ toàn trị. Khi rút giấy phép « Cái chết của Stalin », bộ Văn Hóa Nga cho rằng bộ phim này xúc phạm đến « các biểu tượng truyền thống của dân tộc ». Trên thực tế, bộ phim đã được sự hướng ửng của một bộ phận giới truyền thông Nga, khi phim ra mắt lần đầu tiên trong buổi chiếu thử.

Nhưng điều trớ trêu và nực cười không kém là thái độ nửa nọ, nửa kia của điện Kremlin. Trong lúc bộ phim bị cấm ra rạp, thì cuốn tiểu thuyết bằng tranh về « cái chết của Stalin » của hai tác giả Pháp, phiên bản tiếng Slav, lại bắt đầu được bán tại nước Nga. Ông Fabien Nury, đồng tác giả cuốn truyện tranh, bình luận : « Chính quyền Nga chỉ làm ra vẻ bị tổn thương » trong vụ bộ phim hài chính trị này (Le Figaro, 06/04/2018).

Nobel Hòa bình về quê : Một « chiến thắng » với chính quyền Pakistan

Cách đây 6 năm, một cô bé 12 tuổi người Pakistan được công luận biết đến khi là nạn nhân của một vụ tấn công khủng bố do lực lượng Taliban tiến hành nhằm hạ sát một mầm non của tự do tư tưởng. Dưới cái tên hiệu Gul Makal, người thiếu nữ Pakistan đã đưa lên trang blog cá nhân của mình những mô tả hàng ngày về hành động của lực lượng taliban tàn bạo, áp đặt luật lệ charia Hồi Giáo cực đoan, phá hủy hàng trăm trường học tại quê hương cô. Taliban đã truy tìm được cô gái và quyết định giết cô.

2018-03-30t155555z_331592372_rc19a5bf3470_rtrmadp_3_pakistan-malalaMalala Yousafzai tại Islamabad ngày 30/03/2018REUTERS/Saiyna Bashir

Sự tàn bạo của Taliban không khuất phục nổi người con gái nhỏ bé. Được cứu chữa tại nước Anh, cuối tháng 3/2018, lần đầu tiên Malala trở về thăm quê, với nguyện vọng thúc đẩy giáo dục cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái, tại một đất nước mà thất học đi đôi với sự cuồng tín, là nền tảng cho bạo lực, kỳ thị đủ loại. Quỹ mang tên Malala đã đầu tư hơn 6 triệu đô la vào giáo dục tại Pakistan.

Thông tín viên Solène Fioriti từ Islamabad cho biết thêm :

« Vài phút sau khi trở lại mảnh đất quê hương, Malala Yousafzai thổ lộ với báo chí : ‘‘tôi đã rời khỏi Swat với hai mắt nhắm nghiền. Mắt tôi mở khi tôi trở lại. Ước mơ của tôi đã thành hiện thực’’.

« Với chiếc khăn chùm màu hồng, Malala cô gái Pakistan - biểu tượng của cuộc chiến vì quyền phụ nữ - đã trở về quê, từ Islamabad, bằng trực thăng, cùng với cha mẹ và hai người anh em. Chào những người thân ở quê nhà, cô vội tới thăm một trường học dành cho con trai ở Mingora.

Hình ảnh nói trên mang ý nghĩa biểu tượng lớn. Bởi Mingora chính là thành phố, nơi vào ngày 9/10/2012, những kẻ cực đoan đã bắt chiếc xe buýt chở cô đi học phải dừng lại. Rồi chúng hỏi : ‘‘Ai là Malala ?’’, trước khi bắn một phát đạn vào đầu cô.

Chuyến viếng thăm ngôi trường nói trên đặc biệt có ý nghĩa, bởi từ hai ngày nay, Malala liên tục nhắc lại là cô có ý định đầu tư vào giáo dục tại Pakistan.

Việc giải Nobel Hòa bình trở về là một chiến thắng đối với chính quyền Pakistan. Đưa Malala đến nơi cô từng bị giết hụt, chính quyền muốn cho thấy đất nước đã an bình, và Nhà nước kiểm soát tốt vùng Swat, từng bị phe taliban thống trị trước đây.

Trên thực tế, tình hình chỉ tương đối yên ổn. Tại Mingora, thành phố lớn nhất của tỉnh Swat, nhiều trục đường bị chặn vào lúc Malala đến, cô chỉ lưu lại khoảng một tiếng đồng hồ. Đây là một dấu hiệu cho thấy các mối nguy vẫn còn hiện hữu ».

RSF tung sáng kiến đẩy lùi « tin giả », tái lập niềm tin

Nạn tin giả (fake news) ngày càng trở thành mối đe dọa ghê gớm với mọi mặt của đời sống, từ chính trị, kinh tế đến an ninh... Đứng trước một rừng thông tin trong kỷ nguyên tin học, công chúng không dễ nhận ra đâu là các thông tin chân thực (riêng tại Pháp, theo một thăm dò dư luận mới đây, hơn một nửa dân mạng bất cẩn khi chia sẻ thông tin, với việc không chú ý đến thẩm định nguồn - trung tâm thăm dò dư luận BVA). Đối với một xã hội dân chủ, chống tin giả là câu chuyện hết sức nan giải. Can thiệp của Nhà nước đến mức độ nào là đúng ? Vai trò của các tổ chức của giới truyền thông ở đâu ? Đâu là vai trò của doanh nghiệp ? Làm thế nào để vừa đẩy lùi tin giả, nhưng vẫn bảo đảm tự do ngôn luận ?

Hiệp hội Phóng Viên Không Biên Giới (RSF), cùng với hãng thông tấn Pháp AFP, Liên Minh Phát Thanh và Truyền Hình Châu Âu (UER) và Mạng Lưới Thế Giới các Tổng Biên Tập (Global editors network/GEN), hôm mùng 3 tháng Tư vừa qua, đã tung ra một sáng kiến tiên phong trong lĩnh vực này.

Sáng kiến mang tên « Journalism trust Initiative » có mục tiêu giúp công chúng dễ dàng đến với các cơ sở truyền thông « có chất lượng », « đáng tin cậy ».

journalisme_contre_fake_newSáng kiến chống tin giả của RSF và nhiều phương tiện truyền thông quốc tếảnh chụp màn hình

Để làm được việc này, RSF và các đối tác sẽ xây dựng các tiêu chí cụ thể, để căn cứ vào đó, xác định các cơ sở truyền thông nào là « nghiêm túc ». Đồng thời phối hợp với các công ty quảng cáo, các tập đoàn tin học lớn, dành vị trí ưu tiên cho các thông tin chân thực,các phương tiện truyền thông đáng tin cậy.

Theo tổng thư ký RSF, ông Christophe Deloire, cần phải thuyết phục được Facebook và Google tham gia vào sáng kiến này. Tháng 2 vừa qua, tập đoàn Unilever, đứng thứ hai về quảng cáo trên thế giới cho biết rất lo ngại về hiện tượng tin giả tràn ngập và rất mong muốn tìm cách làm trong sạch môi trường thông tin, để tìm lại niềm tin trong công chúng. Unilever và nhiều công ti quảng cáo khác có thể hợp tác với giới báo chí trong vấn đề này. Các hiệp hội báo chí đặt thời hạn đến 2019 để thảo ra các tiêu chuẩn về một cơ sở truyền thông đáng tin cậy, để trình lên AFNOR, cơ quan tiêu chuẩn Pháp hoặc DIN của Đức.

Săn thú quý, siêu sao điện ảnh Ấn Độ vào tù

Salman Khan là một siêu sao của điện ảnh Bollywood Ấn Độ. Tài tử điện ảnh này vừa bị kết án 5 năm tù vì tội bắt hai con linh dương, một loài thú được bảo vệ. Trong khi những người hâm mộ Salman Khan phản đối dữ dội, giới bảo vệ môi trường hoan nghênh. Thông tín viên Sébastien Farcis tường trình từ New Delhi :

« Salman Khan, tù nhân số 106. Đây không phải là tên bộ phim mới nhất của ngôi sao điện ảnh Bollywood, mà là số tù của tài tử điện ảnh cơ bắp nổi cuồn cuộn, đang ngồi bên cảnh sát, tin tức được báo Times of India đăng tải.

Truyền thông thuật lại nỗi sững sờ của phe ủng hộ tài tử điện ảnh, sau khi tư pháp thông báo một án phạt nghiêm khắc. Đông đảo người hâm mộ Salman Khan kêu gọi thủ tướng Ấn Độ, và thậm chí cả Thượng Đế khoan thứ cho người hùng của họ. Theo những người hâm mộ, sở dĩ Salman Khan bị trừng phạt là do xã hội ghen tị với thành công của minh tinh màn bạc này.

2018-04-05t082001z_1924563429_rc1f966de910_rtrmadp_3_india-bollywood-khan_0Tài tử Bollywood Salman Khan (áo đen, ở giữa) đến phiên tòa ở Jodhpur, bang Rajasthan, ngày 05/04/2018.REUTERS/Stringer

Tuy nhiên, nhiều nhật báo Ấn Độ cũng thuật lại niềm hân hoan của nhiều người trước quyết định này. Đó là các thành viên cộng đồng Bishnoi, những người lâu nay đấu tranh bảo vệ môi trường tại bang tây bắc Rajasthan. Từ 20 năm nay, họ đã truy bám Salman Khan, vì tội săn bắt linh dương bất hợp pháp ».

Vụ siêu sao điện ảnh Bolywood bị tư pháp Ấn Độ bỏ tù vì xâm phạm động vật quý được coi là một chiến thắng của giới bảo vệ môi trường. Thế nhưng nạn xâm hại môi trường tại Ấn Độ đang diễn ra với mức độ đáng sợ. Hồi tháng trước, vụ một phóng viên Ấn Độ điều tra về nạn khai thác cát lậu bị xe tải cán chết gây chấn động công luận nước này. Cảnh sát Ấn mở cuộc điều tra về mối quan hệ mờ ám giữa chính quyền địa phương và các nhóm khai thác cát lậu.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn