Danh họa Pháp Pierre Soulages tròn 100 tuổi

Mang tựa đề "Le Siècle Soulages" (Thế kỷ Soulages), chương trình này do thành phố Rodez đề xướng. Chuỗi sự kiện quan trọng đã bắt đầu trong tháng này và sẽ đạt tới đỉnh điểm vào cuối năm nay do ông Pierre Soulages sẽ tròn 100 tuổi nhân mùa Giáng Sinh, vào ngày 24 tháng 12 năm 2019. Thành phố Rodez, nguyên quán của họa sĩ, sẽ là trọng tâm của chương trình, phần lớn cũng vì Viện bảo tàng mang tên ông, được khai trương cách đây 5 năm (2014), vẫn là nơi tập trung bộ sưu tập tranh Pierre Soulages lớn nhất trên thế giới. Danh họa người Pháp nổi tiếng trên toàn cầu nhờ các tấm tranh đơn sắc, những bức tuyệt tác chỉ một màu đen, huyền bí sâu thẳm.

Nhân dịp này, Viện bảo tàng Soulages trưng bày hầu hết các tác phẩm vẽ trên giấy, gồm tổng cộng 118 bức tranh. Sau cuộc triển lãm này, ban tổ chức sẽ đối chiếu hai thế giới hội họa của Pierre Soulages và của Yves Klein (từ ngày 22/06 cho đến ngày 03/11/2019). Cả hai đều là nghệ sĩ Pháp nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng lớn trong giai đoạn hậu bán thế kỷ 20. Tác phẩm của Pierre Soulages nổi trội nhờ màu đen huyền, còn Yves Klein để lại dấu ấn nhờ màu xanh đại dương đậm đặc (bleu outremer).

Tuy nhiên, ông Pierre Soulages vẫn là nghệ sĩ Pháp duy nhất sinh vào thời này mà tới nay vẫn còn sống. Ông cũng thuộc vào câu lạc bộ của những họa sĩ lúc còn sống từng lập kỷ lục tại các phòng bán đấu giá với hơn 10 triệu đô la cho mỗi một bức tranh (Peinture 23/12/1959).

Các viện bảo tàng khác tại Rodez cũng như các thị trấn lân cận cùng tham gia vào lễ sinh nhật bách niên, trong đó có Bảo tàng Denys-Puech và nhất là Viện bảo tàng Fenaille với cuộc triển lãm theo chuyên đề từ ngày 14/06 đến ngày 10/ 11, theo đó Pierre Soulages lựa chọn những tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời của các nghệ sĩ khác mà ông hằng ngưỡng mộ, các bức vẽ ‘‘tâm đắc’’ nhất của ông trong số hàng ngàn tác phẩm nổi tiếng trong kho lưu trữ quốc gia làm việc với các viện bảo tàng lớn nhất nước Pháp.

Chương trình ‘‘Thế kỷ Soulages’’ càng trở nên phong phú đa dạng vào mùa hè với show âm nhạc và ánh sáng, dùng công nghệ mapping để chiếu hình ảnh lên nhà thờ Thánh tâm của Rodez, bên ngoài cũng như bên trong, vì bức thánh giá nơi chính điện cũng sẽ được chiếu sáng. Cũng nhân dịp này, Rodez tiếp đón liên hoan nhạc jazz, với sự tham gia của Lionel Suarez, Michel Vulliermoz và nhất là thần tượng kèn saxo Archie Shepp, tại nhà hát lớn.

Đỉnh điểm của chương trình sinh nhật sẽ diễn ra vào cuối năm với cuộc triển lãm đồ sộ, hoành tráng tại Viện bảo tàng Louvre từ ngày 11/12/2019 cho đến ngày 08/03/2020. Nhân dịp này, ngoài bộ sưu tập của Bảo tàng Soulages ở Rodez cũng như các tác phẩm gần đây nhất của ông, ban tổ chức còn mượn các tác phẩm quan trọng nhất của Viện bảo tàng MoMA ở New York, National Gallerry of Art của Washington (DC), hay là Tate Modern của Luân Đôn.

Nổi tiếng trên thế giới nhờ ngôn ngữ hội họa độc đáo, Pierre Soulages tính tới nay đã vẽ hơn 1.700 tác phẩm. Ông còn được mệnh danh là bậc thầy của màu đen và ánh sáng, thổi hồn vào mặt phẳng bức tranh, tạo ra sắc chiếu trên những đường vân, mảng tối mà thoạt nhìn không có màu sắc. Cả hai yếu tố màu đen và ánh sáng quyện chặt, gắn liền vào nhau, không thể nào tách rời để rồi trở thành ngôn ngữ xuyên suốt trong rất nhiều bức tranh trừu tượng của Soulages.

Từ năm 1979, ông bắt đầu sử dụng cách vẽ đơn sắc, tận dụng tối đa màu đen một cách khác lạ để tạo ra một phong cách cho riêng mình gọi là “outrenoir” (đen hơn cả màu đen). Đối với Pierre Soulages, màu đen đến trước ánh sáng. Bởi vì trước khi ánh sáng bùng phát nảy sinh, vạn vật trong vũ trụ đều đắm chìm trong bóng tối, sắc màu được sinh ra là nhờ có ánh sáng. Thế nhưng, trước tiên hết vẫn là màu đen cực kỳ dày đặc, như thể cỗ máy thời gian đưa con người lùi về cái thuở chưa khai thiên lập địa, đến tận cùng sâu thẳm vũ trụ vô biên.