VỀ MỘT DÒNG SÔNG - NGUYÊN LẠC

Thứ Sáu, 22 Tháng Hai 20198:12 CH(Xem: 4391)
VỀ MỘT DÒNG SÔNG - NGUYÊN LẠC

XomChai-Cantho
C
ần Thơ gạo trắng nước trong

Ai đi đến đó lòng không muốn về

(ca dao)

 

                          BÀI THƠ NHỚ NINH KIỀU

 

Tình cờ gặp bài thơ và hình chụp của ông bạn Thi sĩ Quảng Nam thăm bến NINH KIỀU (Cần Thơ), khiến tôi nhớ nó quá, vội họa những lời thơ nầy:

 

TỚI BẾN NINH KIỀU

(Nguyễn Hàn Chung)

Anh hăm hở tới Ninh Kiều

xung quanh vắng ngắt mĩ miều cù cưa

cái thời nắng khổ tìm mưa

nói chung chấm hết nên chừa vậy thôi

 

Thơ họa:

 

NHỚ BẾN NINH KIỀU

.

Bao năm quên bến Ninh Kiều

Chợt nay thấy ảnh buồn nhiều oán sâu!

Cái thời mắt liếc môi trao

Cái thời mưa đượm tình nhau... Xóm Chài!

.

Vẫn còn hoài mãi một đời

Dù bao thống hận lũ người ác nhân

Dựng chi cái tượng ác thần?

Để cho oan nghiệt sâm thương đôi bờ!

.

Còn đâu đại học Cần Thơ!

Còn đâu đường phượng thắm hoa đỏ trời!

Tiếc thương chi? Cũng rồi thôi!

Nhớ thương chi? Để lệ rơi kiếp người?

(Nguyên Lạc)

.

Bài thơ trên cũng khiến tôi chạnh long nhớ đến hai câu ca dao nhân dân của "một thời tôi cố quên" như sau:

Chiều chiều trên bến Ninh Kiều

Dưới chân tượng Bác, đĩ nhiều hơn dân!

(Ca Dao Nhân Gian Thời XHCN Việt Nam)

 

Trong bài thơ họa có hai cụm từ: XÓM CHÀI và ĐẠI HỌC CẦN THƠ các bạn miền ngoài không rõ, nên đã hỏi. Tôi xin được giải thích rõ về hai cụm từ này, cùng những gì liên quan đến nó để các bạn tường.

 

                          V ĐỊA DANH XÓM CHÀI

1. Xóm Chài

Xóm Chài là một xã đối diện với bến Ninh Kiểu nhìn qua sông nhỏ Cần Thơ. Xã này nằm trên doi đất nhô ra, kẹp giữa bởi sông Hậu và sông Cần Thơ .

Bến Ninh Kiều tọa lạc tại ngã ba sông Hậu và sông nhánh Cần Thơ, trước 1975 là Căn Cứ Hải Quân vùng 4 VNCH. Về phải,  con sông nhỏ Cần Thơ nầy chạy qua Công viên Ninh Kiều , chợ Cần Thơ rồi đến huyện Cái Răng -  có chợ nổi nổi tiếng và cầu lớn bằng xi măng bắt ngang qua, nối liền quốc lộ 4, chạy xuống Sóc Trăng và Cà Mau. Cầu này, năm 1968 bị mìn CS nổ xập, ban ngày, làm một số xe đò chở đầy người và một số bộ hành (dân đi bộ buôn bán) rơi xuống sông chết. Sau đó cầu được xây lại.

Từ Cái Răng, dòng sông chạy đến Phong Điền, Cầu Nhiếm vang tiếng về những vườn cam bạt ngàn. Cam xanh (Cam sành) rất ngọt, được thương lái chuyện vận lên tận Sài gòn. Đây là quê của "nàng" hiện tại.

Nửa đoạn đường Cái Răng đến Phong Điền, nếu rẽ trái là kinh đào thẳng tấp: Kinh Xáng Xà-No (kinh xáng múc này được đào từ thời Pháp thuộc) rồi đến huyện Phụng Hiệp, Ngã Bảy , nơi 7 con sông nhỏ gặp nhau.

.

Cái Răng, Ba Láng, Vàm Xáng, Xà No

Anh có thương em thì sắm một chiếc đò

Để em qua lại mua cò gởi thơ. (ca dao)

.

Huyện Phung Hiệp thuộc tỉnh vừa thành lập (khoảng 1961 - 1962 thời ông TT  Ngô Đình Diệm):  Tỉnh Chương Thiện. Khoảng năm 1972 (?) TT Nguyễn văn Thiệu bổ nhiệm một đại tá rất trẻ, tốt nghiệp từ trường Thiếu Sinh Quân làm Tỉnh trưởng : đại tá HỒ NGỌC CẨN, tính tới 1975 (năm ông chết) mới vừa 33 tuổi. Vị đại tá Tỉnh trưởng  này không chịu đầu hàng ngày 30/4 nên bị Uỷ Ban Quân Quản CS kết án tử hình và định ngày xử bắn tại sân vận động (sân bóng đá) Cần Thơ khoảng cuối tháng 5/1975 (?). CS bắt tất cả mọi gia đình ở thành phố Cần Thơ phải có người đến xem xử, trong đó có gia đình tôi, nếu không sẽ bị kết án chống"Cách Mạng"!

Mặc bộ bà ba đen, mắt bị bịt kín, bị trói thút vào cột bắn, ông được CS "ân huệ" cho nói lời cuối, với ý mớm ăn năn hối lỗi đã chống lại Cách Mạng.

Đây là câu nói cuối cùng của ông Cẩn:  "Việt Nam Cộng Hòa muôn n...ă..m...!"

 Tên lính CS vội vã bụm miệng ông và nhét giẻ vào.

Sau đó một loạt súng nổ, một phát súng ân huệ, ông Cẩn qua đời, xác được vùi trong bãi tha ma bên đường, ngang Trại Nhập Ngũ vùng 4 thời VNCH.

 

2. Trở lại bến Ninh Kiều.

 Từ bến Ninh Kiều nhìn về sông Hậu rộng lớn, hướng sang trái là Bắc Cần Thơ , rồi đến Long Xuyên. Hướng sang phải chạy ra biển Đông, ngang qua Đại Ngãi (Vàm Tấn) quê tôi, cách cửa biển khoảng 20 km (khoảng 17 miles).

.

– Hò ơ ớ ơ ơ

Đất Sóc Trăng khô cằn nước mặn

Anh ra Vàm Tấn chở nước về xài

Về nhà sau trước không ai (ơ ờ)

Hò ơ ớ ơ ơ

Hỏi ra em đã … theo trai mất rồi  (ơ ơ)

.

Trước khi đến xã Đại Ngãi khoảng 3 km (2 miles) là xã Nhơn Mỹ, thuộc huyện Kệ Sách, quê hương của vợ sau Đại tướng Cao Văn Viên (Bộ Quốc Phòng VNCH)

Chợ xã Nhơn Mỹ tọa lạc trên bờ đất tại ngã ba bờ phải sông Hậu (hướng chạy ra biển) và rạch Nhơn Mỹ. Phía đối diện chợ Nhơn Mỹ, giữa sông Hậu là cồn Quốc Gia (quê của cô bạn gái đầu đời). Đây là nơi ông TT Nguyễn Văn Thiệu có lần ghé thăm, vì nó nổi tiếng trù phú với vườn sầu riêng và chôm chôm (Những khu vườn này đong đầy ký ức tôi)

Ngày 1/5/1975, chú của người bạn gái, xã trưởng Nhơn Mỹ đã bị xử tử tại chợ. Cổ bị xiết bởi một khăn rằn choàng (chàng) tắm, hai đầu khăn kéo bởi 2 tên du kích. Vì ông ta to con, khỏe mạnh giãy giụa, không ngộp thở, nên hai tên du kích, mỗi đầu khăn một tên, lôi ông ta xuống mé bãi rạch Nhơn Mỹ để trấn nước. Ông vùng vẫy nên chúng không đè đầu ông xuống nước được. Một tên khác bèn lấy dao đâm vào bụng ông để làm yếu sức. Ông bị xiết cổ và dìm ngộp chết. (Kể theo lời của chính cô bạn gái)

 

3. Gia đình tôi.

Riêng về phần gia đình tôi ở Đại Ngãi:

- Anh Nguyễn Văn Yên tr/uy HQ (VNCH) vượt trại"cải tạo" Chị Lăng (Châu Đốc) chạy vào rừng (1976). Giữa đêm vang dội tiếng súng săn đuổi, mất tích đến nay!

- Cha Nguyễn Văn Hỷ bị bắt, hành hạ trong ngục tú CS và chết trong vụ đàn áp tôn giáo.

- Gia đình tôi liều chết vượt thoát năm 1986 sau hơn 10 năm sống trong "thiên đường CS" trên một ghe con đi sông dài 10 mét. Sau 7 ngày te tua tới đuợc Bi- Đong (Malaysia), may mắn không ăn thịt người (vừa chết).

 

4. Trở lại dòng sông Hậu.

Vừa qua Đại Ngãi, trên đường ra biển, giữa sông nổi lên một dãi đất lớn gọi là Cù Lao Dung, nơi có Trại "Cải Tạo" Cồn Cát giam giữ các sĩ quan "Ngụy" và các người vượt biển, đi tìm tự do bị bắt. Đây cũng là nơi gia đình tôi "chém vè",  chờ đến giữa đêm tối không trăng, lên ghe con thả theo nước ròng trôi ra cửa biển để không gây tiếng động, kẻo Công An biên phòng phát hiện và bắn chẳng nương.

Bãi bùn của cù lao này cũng là nơi vùi bao nhiêu xác người, bị đập đầu chặt cổ giữa đêm, trong cuộc tổ chức vượt biên giả để cướp vàng của "chiến sĩ Công An kiến cường" huyện Long Phú

.

Bao năm đời này vẫn nhớ

Đêm thâu xuôi mái theo dòng

Người đi không lời từ biệt

Buồn ơi. tím biếc dòng sông!

.

Quê hương ta ơi. thôi nhé!

Buồn ơi. nước mắt lưng tròng!

Rặng cây quê hương mờ bóng

Có còn gặp lại được không?

(Đoạn 5 bài thơ Quê Hương - Nguyên Lạc )

 

                                                                      ***

 

Tất cả các câu chuyện đều liên quan đến dòng sông Hậu (sông lớn hoặc sông con). Dòng sông đã in đậm trong tâm khảm! 

Mọi người đều có một dòng sông riêng mình. Hãy trân trọng nó!

Từ dòng sông Hậu thân yêu và buồn thảm này tôi mới có những bài viết: CÂU CHUYỆN HAI DÒNG SÔNG (1), CHUYỆN DÒNG SÔNG QUÊ TÔI (2) và CHUYỂN TÌNH VÙNG U MINH (3) .v.v..

...

Ta sẽ không về thăm lại dòng sông

Của thời hung bạo cũ

.

Xác em nhỏ trôi theo dòng bão lũ

Được tin người

tim nhé … cố yên!

Và đêm dài

đêm nhé … hãy ngoan!

Ai rồi cũng

đến miền miên viễn!

.

Ta sẽ không về thăm lại dòng sông

Của thời quá vãng

Quên đi nhé … quên đi … quên đi nhé!

Đã xa rồi quên  nhé … xa lắm xa!

(Nguyên Lạc)

.

Quên được không?!

 

                        VỀ ĐẠI HỌC CẦN THƠ

 

1. Đại học Cần Thơ

Đại học Cần Thơ nằm phía trái, gần Phòng Phát thanh (phát sóng) Cần Thơ trên đường từ Cần Thơ về Cái Răng, Vị Thanh, Sóc Trăng rồi Cà Mau.

Năm 1968 sau trận Mậu Thân, tôi bước vào ngưỡng cũa đại học này với niềm háo hức cùng với giấc mộng "lấp bể vá trời" của tuổi trẻ. Thời trẻ này, sách Phạm Công Thiện luôn giữ trên tay và là sách "gối đầu giường". Phạm Công Thiện là "thần tượng" của những người trẻ như tôi giai đoạn này. Mỗi lời của ông đều là "chân lý". Tôi hít hà , uống những lời văn, thơ của ông. Cho những điều ông "ngôn" đều đúng, không chút nghi ngờ. Bắt chước ông, chê Sách Học Làm Người của Nguyễn Hiến Lê (Thời gian là câu trả lời đúng đắn nhất!)

Phạm Công Thiện đã mở ra cho chúng tôi một "Khung Trời Cao Rộng" và cũng đưa đến chúng tôi một niềm nghi ngờ (HỐ THẲM). Hệ lụy:  "...đã ít nhiều làm cho thanh niên tỏ vẻ hoài nghi về những hoài bão, lựa chọn của mình. Tâm trạng não nề, chán ngán của tầng lớp thanh niên, trí thức thời kỳ ấy như một đám mây u ám, cứ vần vũ mãi trên bầu trời, che lấp khoảng không gian không xanh, không hồng. Ngày xưa một mình chàng Kinh Kha qua sông Dịch với con chủy thủ trên tay và vĩnh viễn không quay lại điểm xuất phát! Ngày nay, hàng ngàn Kinh Kha qua hàng trăm sông Dịch như thế với nỗi băn khoăn ồn ào, hy vọng và thất vọng trộn lẫn.(Đọc lại "Kỷ Vật Cho Em" của Lính Phuơng - Nguyễn Lệ Uyên)

Qua sông Dịch là gia nhập vào quân đội, thành người chiến sĩ quân lực VNCH, thành người chỉ uy mà tâm trạng như vậy thì than ôi!

Lịch sử ngàn năm cho thấy: Chống kẻ HUNG BẠO  (kẻ dồn ép, đốc thúc hết mọi xương máu của người dân, dùng bất kể mọi thủ đoạn để nhất quyết thắng cuộc chiến một mất một còn) mà lòng hoang mang như thế thì cầm chắc sự thất bại! Kết quả thì các bạn đã biết rồi đó!

Nhắc ra đây để rút ra một bài học mà tự hối tiếc và tự trách mình, chứ không có ý chê trách hay kết tội.  Các người trẻ hay lấy làm kinh nghiệm để tránh những vết đổ sau này. Và cũng xin đừng lấy nó - những việc tiêu cực đã kể -  mà tự hãnh diện hoặc ngược lại, tự mình hành hạ mình, tự liếm vết thương lòng mà thất chí. Còn lại chút hơi sức hãy đóng góp vào việc đấu tranh cho sự tồn vong của dân tộc.

 

2. Tổng Hội Sinh Viên Đaị Học Cần Thơ

Trở lại trường Đaị Học Cần Thơ, tôi có chân trong Ban Chấp Hành Tổng Hội Sinh Viên. Tôi đã ngây thơ, bầy đàn, không suy nghĩ, cổ động và dẫn đầu những cuộc xuống đường gây hỗn loạn trật tự xã hội. Trong BCH nầy, Pham Văn Sinh (sư phạm khoa học), sau 1975 lộ rõ  là tên đảng viên CS. Tên thứ hai là Ngô Phúc Hiện (luật khoa), anh cô bạn gái tôi, là Đoàn viên Thanh niên CS. Tên này sau 30/4//1975 là phó phòng Thương Mại thành phố Cần Thơ . Trong lúc mọi người dân đói, phải ăn độn bo bo, ăn với muối, thì hắn cùng tên trưởng phòng (cán bộ từ bưng biền ra) nhân viên phòng và công an (Bắc chi viện) rượu bia tràn ly, thuốc cán (đầu lọc) khói mờ mắt mỗi ngày. Cách Mạng đấy!

.

Quê tôi buồn lắm ai ơi !

Từ ngày bão nổi đổi dời bể dâu

Một thời cùng ước mộng đầu

"Vá trời lấp bể" hẹn câu tình người

.

Những "đêm không ngủ" lửa ngời *

Câu ca lời hát dựng đời mai sau

Khung trời đại học thuở nào

Tay ôm. mắt ngỏ. môi trao nụ cười

.

Oan khiên đâu phải do trời

Quê hương tan rã bởi lời dối gian

Điêu tàn cùng với ly tan

Mộng mơ tuổi trẻ lụi tàn từ đây

.

Từ ngày ngụy ngữ lên ngôi

Từ ngày giai cấp phân đôi ta thù

..........

[*] Sinh viên trước 1975 thường tổ chức những đêm không ngủ để hát tình ca và nhạc "đấu tranh"

(Trích đoạn: Một Thời - thơ Nguyên Lạc)

 

 

                                      LỜI KẾT

 

Qua trên là những chuyện lên quan đến dòng sông trong tâm thức cùng "Một Thời  Ta Cố Quên" của tôi. Quên được không?!

Tất cả điều trên là sử liệu từ nhân dân. Chắc nó sẽ không có trong Lịch Sử Việt Nam Hiện Đại vì theo CS: Lịch sử phải phục vụ cho chế độ!

Đấy, các văn thi nhạc sĩ! Nỗi trầm luân nhân thế. Đừng "cỡi ngựa xem hoa" nỗi đau của người dân thấp bé mà mãi chỉ biết lo phục vụ cho một thiếu số đặc quyền. Hãy viết bằng cảm xúc, bằng con tim của mình. Đừng cố tạo ra cái ly, cái chai hào nhoáng, màu rượu đẹp đẽ, nhưng không có một chút mùi vị nào để lại trên đầu lưỡi của người thưởng thức. Hãy  tạo ra cái hương vị ngọt ngào của viên muối nhỏ trên đầu lưỡi của các "chàng Kiều" hiện đại (người sĩ quan trẻ VNCH  đi cải tạo) đang đói meo trong các "Thanh Lâu"  (trại cải tạo)  [Từ Nguyên Lạc   dùng trong bài viết về thi sĩ Phạm Hồng Ân)(3)

 

Xin được kết thúc bài bằng hai câu thơ Khuyết Danh:

Ai muốn chép công ta chép oán

Công riêng ai đó oán ta chung!

(Mã Viện - Khuyết Danh)

 

Nguyên Lạc ( HNPD ) 

.....................

Ghi chú:

@. Theo các người thân cho biết:  Xóm Chài bây giờ là đất vàng, xây nhà "hoành tráng" dành riêng cho cán bộ và các "đại gia".  Người dân bình thường không với tới được. Có một cây cầu xe chạy bắt ngang sông Cần Thơ . Tại doi đất có vườn du lịch rất rộng.

(1) http://t-van.net/?p=31929

(2) http://t-van.net/?p=32146

(3) http://t-van.net/?p=31461

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn