Diên Hy Công Lược: Vì sao TQ quay lưng lại với phim cổ trang ăn khách nhất?

Chủ Nhật, 10 Tháng Hai 20196:00 SA(Xem: 4092)
Diên Hy Công Lược: Vì sao TQ quay lưng lại với phim cổ trang ăn khách nhất?
bbc.com
By Andreas Illmer BBC News

Nữ vương Ngụy Anh lạc Bản quyền hình ảnh IQiyi
Image caption Diên Hi Công Lược - mối nguy cho xã hội Trung Quốc?

Từng là một trong những phim ăn khách nhất năm 2018 - nhưng mới đây Diên Hy Công Lược bị ngừng chiếu trên truyền hình khắp cả nước Trung Quốc.

Diên Hy Công Lược, bộ phim cổ trang về cuộc sống trong hoàng cung, đã phá kỷ lục khi được trình chiếu năm ngoái.

Phim được stream hơn 15 tỷ lượt trên mạng iQiyi, hay Netflix của Trung Quốc, và trở thành một trong những phim được xem nhiều nhất trên mạng trong 39 ngày liền.

Nhưng tất cả đã thay đổi vào cuối tháng Một khi một bài báo trên truyền thông nhà nước chỉ trích "ảnh hưởng tiêu cực" của các bộ phim về hoàng cung. Và không lâu sau, phim Diên Hy Công Lược đã bị dừng chiếu.

"Ảnh hưởng xấu đến xã hội Trung Quốc"

Tất cả bắt đầu khi tạp chí Theory Weekly đăng bài chỉ trích các phim cổ trang nói chung và đặc biệt là Diên Hy Công Lược nói riêng.

Bài báo liệt kê một số "ảnh hưởng tiêu cực" lên xã hội Trung Quốc của những bộ phim này, chẳng hạn cổ súy lối sống xa xỉ và hưởng lạc, khuyến khích sự ngưỡng mộ đối với cuộc sống hoàng cung, ca ngợi các hoàng đế ngày xưa, những người phủ bóng các vị anh hùng ngày nay.

Forbidden City with the Chinese flag in front Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption Trung Quốc muốn các chương trình giải trí cũng phải cổ súy các giá trị xã hội chủ nghĩa

Ngay sau khi bài báo được đăng, các phim Diên Hy Công Lược và Hậu cung Như Ý Truyện bị ngưng chiếu trên các kênh truyền hình nhà nước.

Tuy nhiên, hai phim này vẫn có thể được xem trên iQiyi, nơi phim Diên Hy Công Lược được trình chiếu.

Các kịch bản lịch sử khác nhau

"Đây không phải là lần đầu tiên chuyện này xảy ra," Giáo sư Stanley Rosen, chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Nam California, nói với BBC.

"Nhưng tôi cho rằng việc kiểm duyệt đang ngày một chặt hơn.

"Phim Diên Hy Công Lược được coi là cổ súy những giá trị sai trái, chủ nghĩa thương mại và chủ nghĩa tiêu dùng; chứ không phải là các giá trị XHCN cốt lõi mà Bắc Kinh muốn quảng bá."

"Đối với những người phụ trách sản xuất, họ thường phải cài cắm các giá trị giáo dục hay cổ vũ một vài giá trị văn hóa Trung Quốc hay một câu chuyện lịch sử có ý nghĩa nào đó," bà Manya Koetse, tổng biên tập trang What's on Weibo, một website theo dõi mạng xã hội Trung Quốc, cho biết.


GS Zhu Ying của Học viện Điện Ảnh thuộc Đại học Baptist University của Hong Kong nói với BBC. "Những người kiểm duyệt thường nhắm mắt làm ngơ đối với các chương trình giải trí có tính chất phù phiếm.

"Nhưng họ chỉ làm ngơ cho tới khi chúng được rất nhiều người hâm mộ và đe dọa các giá trị xã hội về đạo đức và tư tưởng. Diên Hy Công Lược là một ví dụ điển hình của một chương trình kiểu đó. "

Không ngạc nhiên, bài báo chỉ trích Diên Hy Công Lược của the Theory Weekly trở thành chủ đề được bàn tán sôi nổi trên mạng, với nhiều bình luận lên án bài báo.

Một bài viết của trang tin Phoenix được chia sẻ hơn 10.000 lượt và có hơn 32.000 bình luận. Hầu hết các bình luận này đã bị chặn và cả phần bình luận bị tắt.

"Việc phần bình luận hầu hết bị chặn/tắt nói lên rất nhiều điều," bà Koetse cho biết.

Quá thành công ở nước ngoài?

Một vấn đề khác có thể là do phim Diên Hy Công Lược đã thu hút được rất nhiều khán giả quốc tế.

"Có thể là bộ phim đã quá ăn khách bên ngoài Trung Quốc," ông Rosen nhận xét. "Đó là mâu thuẫn giữa việc muốn thành công ở nước ngoài nhưng cũng muốn kiểm soát thông điệp".

Bắc Kinh muốn văn hóa Trung Quốc được cổ vũ ở nước ngoài nhưng chỉ thể hiện những giá trị mà nhà cầm quyền muốn thể hiện.

Vì đây là một bộ phim ăn khách ở nước ngoài nhưng lại đưa ra những giá trị không đúng, chính quyền Trung Quốc có thể cho rằng thà không có nó còn hơn.

Bắc Kinh luôn muốn kiểm soát câu chuyện về quá khứ và hiện tại ở Trung Quốc.

Chủ tịch Tập Cận Bình cổ vũ ý tưởng rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc là hòa bình, và Trung Quốc tin vào sự hòa hợp.

Diên Hy Công Lược lại vẽ nên hình ảnh nước Trung Quốc đầy mưu mô và các chiêu trò đâm đằng sau lưng.

"Phim này đi ngược lại với thông điệp mà Trung Quốc muốn đưa ra [thế giới] ," ông Rosen bình luận.

Tự kiểm duyệt

Vì phim Diên Hy Công Lược vẫn được chiếu trên mạng, Bắc Kinh khó có thể sửa chữa được những gì họ cho là sai lầm mà bộ phim cổ trang nhiều tập này đã gây ra.

Nhưng việc chỉ trích bộ phim công khai gửi tín hiệu cho các chương trình trong tương lai.

Thường thì, chỉ cần một người trong giới lãnh đạo xem phim, không thích bộ phim và liên hệ với cục tuyên truyền để thu xếp việc viết bài chỉ trích.

Sau khi bài báo được đăng, ai cũng tự hiểu là bài báo đã có sự ủng hộ từ cấp cao; sau đó các kênh TV sẽ nhanh chóng tự kiểm duyệt và ngưng chiếu bộ phim không còn được sủng ái.

"Các phim dã sử được ưa thích ở Trung Quốc từ những năm 1990," bà Koetse nói. "Và một trong những lý do là vì các nhân viên kiểm duyệt thường áp dụng tiêu chuẩn khác cho phim lịch sử so với các phim đương đại."

"Nhưng nếu bộ phim quá tập trung vào âm mưu, tranh giành quyền lực và xung đột, thì tôi có thể tưởng tượng được rằng đây không phải là thông điệp về lịch sử Trung Quốc mà họ muốn thấy."

Tranh giành quyền lực mềm

Trung Quốc thường tự gây cản trở cho mình khi muốn tăng cường quyền lực mềm.

Lấy ví dụ các phim Trung Quốc đề cử cho thể loại phim nước ngoài của giải Oscars.

Có rất nhiều phim hay trong những năm qua nhưng không được chọn chỉ vì chúng kể câu chuyện mà Bắc Kinh cho rằng phản ánh một cách tiêu cực về Trung Quốc.

Bộ phim Thiên thần Mặc áo Trắng năm 2017 nói về tình trạng lạm dụng tình dục trẻ em, hay phim Chết để Tồn tại năm 2018 kể câu chuyện bệnh nhân ung thư nhập thuốc trái phép từ Ấn Độ.

Cả hai phim này đều thành công ở Trung Quốc, và được quốc tế ca ngợi - nhưng chúng không phản ánh phiên bản nước Trung Quốc mà Bắc Kinh muốn thế giới biết.

"Nếu họ chấp nhận chỉ trích nhiều hơn một chút, họ có thể thành công hơn về quyền lực mềm," ông Rosen kết luận.

"Nhưng họ lo ngại rằng một khi đã mở cửa, họ không thể tiếp tục kiểm soát được nữa."

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn