Diêu Kim Dịch sinh năm 2000 ở tỉnh Sơn Đông, sống cùng mẹ từ nhỏ sau khi bố mẹ ly hôn.

Vì Dịch muốn thi chứng chỉ ngoại ngữ để du học, mẹ cô là Lý Khiết cho con đến Bắc Kinh theo học trường Ngoại ngữ Tân Đông Phương. Hầu như mỗi ngày, Dịch đều trò chuyện với mẹ qua mạng xã hội về việc học và cuộc sống ở trường.

Khoảng 20h40 ngày 19/5/2016, Dịch gửi tin nhắn cho mẹ như thường lệ và xin tiền sinh hoạt phí. Sau khi chuyển khoản, bà Khiết không thấy con nhắn lại, nghĩ bận học nên thôi. Một tiếng sau vẫn không thấy Dịch trả lời, gọi điện thoại không được, cô lo lắng nên liên lạc với nhà trường.

0h40 ngày 20/5, giáo viên gọi lại cho bà Khiết, nói rằng Dịch đi chơi với một nam sinh khác, chưa quay lại trường. Một lúc sau, giáo viên lại gọi bảo bà yên tâm vì Dịch vẫn ổn.

Không tin con gái tự ý rời trường giữa đêm khuya, liên tục gọi cho con thì điện thoại tắt máy, bà Khiết thấy bất an nên lập tức lái xe từ Sơn Đông đến Bắc Kinh suốt đêm. Bà yêu cầu giáo viên báo cảnh sát nhưng họ không làm theo. Do tắc đường, bà Khiết đến trường học vào trưa 20/5, nhưng lập tức được thông báo con đã qua đời.

Thi thể Dịch được giáo viên tìm thấy trong phòng học số 601 ở trường vào khoảng 7h ngày 20/5. Phòng 601 vốn được nhà trường chuẩn bị làm văn phòng giáo viên, đây là phòng duy nhất trong toàn bộ tòa nhà giảng dạy không có thiết bị giám sát.

Theo giáo viên có mặt tại hiện trường, nạn nhân có vết máu ở mũi, miệng và đầu, có vết thương ở tay và chân, bãi máu trên sàn nhà có dấu vết dọn dẹp.

Qua điều tra, sau khi buổi tự học kết thúc vào 20h50 ngày 19/5, Dịch đang trở về ký túc xá thì bạn cùng phòng tên Lưu Tử Lâm gọi điện bảo nhanh chóng đến phòng học 601 để giải quyết một số công việc của hội học sinh.

Lúc 22h02, camera giám sát ghi được hình ảnh nam sinh Vương Y Triết trèo tường ra ngoài trường. Một số bạn học nói nhìn thấy Triết đến phòng 601 vào khoảng 21h ngày 18/5.

Sáng 20/5, Triết ra đầu thú, khai là bạn trai của Dịch, hai người từng nhiều lần quan hệ tình dục trước đó, đều là tự nguyện. Tối 19/5, sau khi quan hệ trong lớp học, Dịch đòi 10.000 nhân dân tệ và nói nếu không đưa sẽ tố cáo anh ta cưỡng hiếp. Đôi bên cãi vã, Triết lỡ tay sát hại Dịch trong lúc tức giận.

Sau khi gây án, Triết lấy điện thoại của nạn nhân bỏ trốn. Anh ta thuê khách sạn, gọi đồ ăn, gửi tin nhắn cho bạn cùng lớp tên Lưu Ngọc Trạch nói đã gây tội và được báo tin giáo viên đang tìm kiếm Dịch. Triết xóa lịch sử tin nhắn, hội thoại trên điện thoại di động của Dịch, sau đó gửi tin nhắn cho một giáo viên của trường vào khoảng 23h ngày 19/5: "Em đang ở cùng Diêu Kim Dịch, điện thoại của cô ấy hết pin rồi, tụi em rất an toàn, đừng lo lắng".

Triết đầu thú sau khi gọi điện thoại cho mẹ vào sáng 20/5.

Triết sinh năm 1999, gia đình giàu có ở Bắc Kinh. Trong lễ khai giảng của trường Ngoại ngữ Tân Đông Phương năm 2015, Triết được cử là đại diện cho học sinh mới lên phát biểu. Tuy nhiên, các bạn học cho biết Triết không phải học sinh gương mẫu mà thường hút thuốc, uống rượu, trốn học, quậy phá và bắt nạt bạn.

Cảnh sát quận Xương Bình khám nghiệm tử thi, kết luận rằng Dịch chết vì ngạt thở do bị bóp cổ, không có dấu vết bị tấn công tình dục.

Bà Khiết muốn xem toàn bộ chi tiết của báo cáo khám nghiệm tử thi, nhưng cảnh sát từ chối. Tất cả di vật của Dịch để lại trong ký túc xá bị cảnh sát niêm phong, sau đó bỗng biến mất, nhưng nhà trường nói không hay biết gì. Bà đề nghị kiểm tra camera giám sát nhưng cũng bị từ chối.

Cùng lúc đó, người nhà Triết đến gặp bà Khiết, không phải để xin lỗi mà đề nghị "ra giá" giải quyết vụ việc một cách riêng tư.

Tuy nhiên, bà Khiết từ chối, cho rằng cái chết của con gái có điều khuất tất. Bà quyết định lưu giữ thi thể trong tủ đông, chạy vạy khắp nơi nhờ chuyên gia khám nghiệm.

Bà Khiết phải bán nhà, xe, vay nợ, đến các cơ quan giám định có thẩm quyền trong nước và mời một số bác sĩ pháp y nổi tiếng đến khám nghiệm tử thi cho con gái nhiều lần.

Kết quả khám nghiệm xác nhận rằng Dịch vẫn còn trinh trắng trước khi xảy ra vụ án. Thi thể có nhiều vết bầm tím, miệng sưng tấy và có vết máu, đầu bị thương, cổ có vết siết, phần mông có nhiều vết máu.

Ngày 19/4/2017, trên phiên tòa xét xử kín, Triết một lần nữa phủ nhận xâm hại nạn nhân. "Tối hôm đó trong lớp học, cô ấy tự nguyện quan hệ tình dục nhưng sau đó lại đổi ý. Tôi sợ bị tố cáo nên đã bóp cổ cô ấy", Triết nói.

Theo luật sư bào chữa, Triết và nạn nhân quan hệ tình dục đồng thuận và có sử dụng bao cao su, không có bằng chứng chứng minh hành vi hiếp dâm.

Bà Khiết bác bỏ lời khai của Triết, cho biết: "Con gái từng nói với tôi qua điện thoại rằng Triết đang theo đuổi nhưng nó rất ghét Triết vì luôn quấy rầy". Cô kể, vào ngày 24/4/2016, Triết tung tin đồn Dịch cướp bạn trai của người khác, hai người xảy ra xô xát. Sau đó, Dịch muốn chuyển đến trường khác, nhưng cô đã thuyết phục con gái hoàn thành học kỳ này trước.

Nhân chứng là các bạn học của Dịch và hồ sơ điện thoại được cảnh sát khôi phục chứng minh Dịch và Triết không có quan hệ yêu đương.

Bà Khiết tin rằng Triết cố che giấu và tiêu hủy bằng chứng sau gây án. "Triết từng uy hiếp con gái tôi rằng muốn hủy hoại nó, tối hôm đó con gái tôi bị lừa đến phòng 601, nơi nó vốn có lịch họp với hội học sinh ở nơi khác".

Bà chỉ ra nghi vấn là bạn cùng phòng tên Lưu Tử Lâm, vốn chỉ liên lạc một lần trong một tháng trước, bỗng gọi cho Dịch hai lần vào tối xảy ra vụ án, bảo đến phòng 601. Cuộc trò chuyện diễn ra vào khoảng thời gian Dịch bị sát hại theo ước tính của bác sĩ pháp y. Những bản ghi này được truy xuất dựa trên quá trình khôi phục dữ liệu điện thoại, nhưng không thể biết nội dung cuộc trò chuyện của họ đêm đó.

Bên cạnh đó, Triết đã gửi nhiều tin nhắn vào lúc 4h, nói với bạn cùng lớp tên Lưu Ngọc Trạch rằng đã giết Dịch. Trạch nói sẽ xóa tất cả tin nhắn liên quan đến Triết và Dịch từ tháng 4 đến ngày xảy ra vụ việc trên điện thoại di động của cô ta. Trạch thừa nhận với cảnh sát rằng đã xóa lịch sử tin nhắn, lý do là "sợ hãi khi biết Triết giết người".

Cảnh sát cho biết không thể trừng phạt hành vi của Lâm và Trạch theo luật pháp vì không có bằng chứng cho thấy họ biết trước Triết sẽ cưỡng hiếp, giết người và giúp đỡ anh ta.

Tòa án kết luận Triết đã dùng bạo lực để cưỡng ép quan hệ tình dục với nạn nhân, cấu thành tội hiếp dâm, đồng thời tước đoạt tính mạng của nạn nhân một cách phi pháp, cấu thành tội cố ý giết người.

Tuy nhiên, Triết chưa đủ tuổi trưởng thành và chủ động đầu thú nên được giảm nhẹ hình phạt. Anh ta nhận án tù chung thân và bị tước quyền chính trị suốt đời.

Bà Khiết rất thất vọng với kết quả này, muốn kẻ sát nhân phải nhận án tử hình vì biết dù bị kết án chung thân, Triết vẫn có cơ hội được thả ra.

Triết kháng cáo. Luật sư bào chữa cho rằng anh ta chỉ phạm tội ngộ sát và không hiếp dâm. Phía nhà trường cũng đưa ra các giấy chứng nhận cho thấy Triết có thành tích tốt ở trường, hy vọng tòa xử phạt nhẹ hơn.

Ngày 27/12/2018, tòa phúc thẩm bác đơn kháng cáo, y án chung thân.

Sau phán quyết, di thể Dịch được mẹ đưa về quê chôn cất sau hai năm trữ trong tủ đông.

Ngày 19/5/2021, năm năm sau án mạng, bà Khiết nhận được phán quyết cuối cùng: Triết và mẹ chịu 90% trách nhiệm trong vụ án, nhà trường chịu 10% trách nhiệm. Bà không yêu cầu nhà trường bồi thường, còn Triết và mẹ phải xin lỗi bằng văn bản, bồi thường tổng cộng 1.500.755 nhân dân tệ.

Tuệ Anh (Theo Toutiao, Zhihu, Mnw)