Cô giáo ở xã Đức Chánh, huyện Mộ Đức, về nhà sau chuyến nghỉ mát cùng chồng và đồng nghiệp, phát hiện mẹ chồng là bà Lường (80 tuổi) chết trong phòng, con trai tên Trường (11 tuổi) nằm gục trên nền nhà, chiều 20/3/2001. Cả hai nạn nhân đều mang nhiều thương tích ở vùng đầu, hiện trường đầy máu.

Nghe tiếng cô giáo hô hoán, hàng xóm chạy đến. Nguyễn Văn Như (18 tuổi) và một thanh niên khác giúp gia đình đưa bé Trường đi cấp cứu. Tuy nhiên, cậu bé đã tử vong trên đường đến bệnh viện.

Công an tỉnh Quảng Ngãi xác định, gần 5 triệu đồng vợ chồng cô giáo để trong tủ quần áo ở phòng ngủ đã mất. Bà Lường tử vong bởi 6 vết thương ở mặt và đầu, cháu Trường bị hai vết thương, đều do vật tày gây ra.

Cảnh sát sau đó tìm được hung khí gây án là chiếc búa còn dính nhiều máu và tóc. Đặc biệt, trên cánh tủ quần áo có dấu vết mu bàn tay trái của một người ngoài gia đình nạn nhân. Dấu vết này trùng với các dấu vết mà Nguyễn Văn Như để lại hiện trường khi đưa bé trai đi cấp cứu.

Cô giáo cho biết, trước khi chết con trai có nói "chú Tiến". Ban chuyên án đã sàng lọc 8 người có tên cùng vần và 10 người khác, trong đó có Như - người vẫn được lũ trẻ trong xóm gọi là Tiến.

"Cậu ta là kẻ tình nghi số một", đại tá Phùng Đình Sỹ (nguyên trưởng Phòng Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ngãi) kể với VnExpress. Bị cảnh sát triệu tập, Như khai hôm xảy ra thảm án cậu ta đi chăn bò. Khi nghe tiếng hô hoán của gia đình nạn nhân Như mới chạy về, tham gia cấp cứu cho bé Trường, sau đó về nhà xem chương trình thiếu nhi.

"Án mạng đặc biệt nghiêm trọng gây rúng động vùng quê, người dân ai cũng tò mò đổ về khu vực nhà nạn nhân theo dõi diễn biến nhưng Như lại bình thản xem chương trình thiếu nhi. Phải chăng cậu ta đã biết thủ phạm là ai hoặc chính cậu là thủ phạm?", đại tá Sỹ nói về nghi vấn mà Ban chuyên án đặt ra.

Cảnh sát thu giữ chiếc quần Như ngâm giặt vẫn còn dấu vết những tia máu. Trong thời gian chờ giám định, đồng thời muốn thu thập thêm chứng cứ, nhất là về số tiền gần 5 triệu đồng bị cướp, nên cơ quan điều tra đã dùng nghiệp vụ "thả lỏng", chỉ triệu tập Như ở trụ sở ủy ban xã, lấy lời khai và giám sát.

Chiều 29/3/2001, trong lúc lấy lời khai, Như giả vờ xin đi vệ sinh rồi bỏ trốn. Hàng chục cảnh sát đã phong tỏa các ngả từ xã Đức Chánh xuống quốc lộ 1, song bỏ sót con đường mòn từ ngọn núi sau nhà Như có thể ra quốc lộ.

Lúc này, kết quả giám định vết máu dính trên chiếc quần thu giữ của Như cho thấy trùng với nhóm B và O của hai nạn nhân. Ban chuyên án họp khẩn, chia nhiều mũi truy lùng nghi can. Điện thoại trực ban Công an huyện Mộ Đức sau đó nhận được cuộc gọi của Như: "Cháu đã vào TP HCM, các chú đừng tìm nữa".

Biết đây chỉ là chiêu đánh lạc hướng của gã thanh niên non trẻ, cảnh sát tiếp tục truy vết. Người bạn học cùng lớp THPT của Như kể "cậu ta quen cô gái ở xã Ân Đức, huyện Hoài Ân, Bình Định". Ba điều tra viên vội lên đường.

Nhà cô gái ở khu vực miền núi, trời nhanh tối và có nhiều đường để thoát thân, nên tổ trinh sát đề nghị Công an huyện Hoài Ân, Bình Định, hỗ trợ ngay trước lúc mặt trời lặn. Gần chục trinh sát lập tức bao vây căn nhà cấp bốn của gia đình cô gái. Nghi can nằm trên phản, mặc quần jeans và áo thun ba lỗ.

"Đúng nó rồi", trinh sát ra hiệu cho nhau, xông vào khống chế, thu giữ trong túi quần Như hơn 4 triệu đồng. "Tiền này là của ai?", cảnh sát truy. Như lắp bắp: "Cháu lấy được sau khi giết hai bà cháu".

Như khai, chiều hôm đó, sau khi xem phim ở nhà hàng xóm về, hắn thấy cửa nhà cô giáo không khóa nên lẻn vào trộm tài sản. Như đang lục tìm nơi cất giấu tiền thì bà Lường đi vào nên hắn kẹp cổ lôi vào trong, xô ngã xuống nền nhà, bất tỉnh. Lúc này bé Trường đi chơi về, Như siết cổ ngất lịm. Thấy chiếc búa để trong thùng đồ nghề, hắn lấy giẻ quấn quanh cán, đánh nhiều cái vào phần trọng yếu của hai bà cháu.

Như quay sang phá cửa tủ quần áo, lấy được 5 triệu đồng. Về nhà cất tiền dưới chân giường, hắn mang quần áo dính máu đi ngâm, rồi dắt bò đi chăn để tạo chứng cứ ngoại phạm. Đến khi vợ chồng cô giáo tri hô, người dân chạy đến, hắn cũng chạy sang vờ giúp đưa cháu Trường đi viện.

Rất đông cảnh sát đến hiện trường điều tra suốt nhiều giờ, Như không yên tâm nên đem tiền lên núi phía sau nhà chôn giấu. Hơn một tuần sau bị cảnh sát triệu tập, hắn biết sẽ bị phát hiện nên tìm đường bỏ trốn, ẩn nấp ở ngọn núi sau nhà. Gần một ngày sau, Như đào tiền, lần mò ra quốc lộ 1 đón xe khách vào Bình Định.

Khuya 31/3/2001, hàng trăm người dân đứng bên đường từ quốc lộ 1 đến xã Đức Chánh chờ xem cảnh sát áp giải Như về xử lý. Hắn bị toà tuyên phạt mức án cao nhất về tội Giết người và Cướp tài sản. Hơn 2 năm sau ngày gây thảm án, Như bị thi hành án tử hình.

Trung Thành

Tháng 12/1948 ở Australia khi này đang là mùa hè, người dân đổ đến nghỉ mát ở bãi biển Summerton, thành phố Adelaide. Sáng sớm 1/12/1948, cảnh sát Summerton nhận được tin báo một người đàn ông đã tắt thở, mặc âu phục giầy da nằm ngửa trên bờ cát, dựa lưng vào đê chắn sóng, hai chân duỗi thẳng, giầy da bóng loáng.

Tối 30/11/1948, người này đã thu hút sự chú ý của một số du khách vì cách ăn mặc không hài hòa với khung cảnh xung quanh. Song mọi người bước qua vì tưởng ông ta say xỉn, nằm ngủ ở đó. Cảnh sát không tìm được bất cứ thứ gì trên người nạn nhân để xác định danh tính, ngay cả mác quần áo cũng bị cắt.

Pháp y xác định người đàn ông này từ 40 đến 50 tuổi, cao 1,8m, thời gian chết vào khoảng 2h sáng 1/12. Nạn nhân bị chảy máu trong rất nghiêm trọng, bao gồm đường tiêu hóa, gan, lá lách, não đều bị xuất huyết. Trước khi chết khoảng ba đến bốn giờ, nạn nhân ăn bánh nhân thịt, nhưng trong đồ ăn không kiểm nghiệm được các loại chất độc đã biết.

Trong lúc cảnh sát không có manh mối nào, một tháng rưỡi sau, nhân viên bến xe Adelaide phát hiện một chiếc vali màu nâu không có người đến lấy. Chiếc vali này được gửi đúng một ngày trước khi thi thể được phát hiện, hơn nữa nhãn hiệu trên vali cũng bị người khác xé đi. Bên trong có một số đồ dùng cá nhân nhưng không thể làm căn cứ xác định thân phận người sở hữu, trừ một bộ quần áo có cái tên "T. Keane" và "Keane". Cảnh sát đã tìm khắp nơi, không thấy có ai tên là Keane mất tích.

Trong lần khám nghiệm thứ hai, pháp y bất ngờ phát hiện một mẩu giấy nhỏ trong túi quần có hai chữ "Tamám Shud", có vẻ được xé ra từ một quyển sách. Theo các chuyên gia, đây là cụm từ trong tập thơ tiếng Ả Rập của tác giả Omar Khayyam, nghĩa của cụm từ là kết thúc. Sau đó có một người đàn ông báo cảnh sát, nói mình phát hiện một quyển sách trên ghế sau ô tô của mình, chính là tập thơ tiếng Ả Rập nói trên.

Tờ cuối cùng của quyển sách đã bị xé mất mà chính tờ cuối cùng này có cụm từ "Tamám Shud", nhưng ông không biết ai đã bỏ quyển sách này vào xe mình. Sau đó cảnh sát dùng kính hiển vi xem xét, xác định mảnh giấy được xé ra từ chính quyển sách này.

Trên trang bìa bốn của quyển sách, cảnh sát phát hiện những chữ cái không thể giải thích. Cảnh sát nghi ngờ đây là một thông tin được mã hóa, nhưng không có chuyên gia mật mã nào có thể phá giải.

Ngoài ra trong quyển sách còn có một số điện thoại. Chủ nhân của số điện thoại là một nữ y tá, sống ở một nơi không xa địa điểm xảy ra vụ án. Chỉ có điều trả lời câu hỏi của cảnh sát, cô nói mình không biết người đàn ông thần bí trên bãi biển, cũng không biết tại sao số điện thoại của mình lại xuất hiện trong sách.

Tất cả mọi manh mối đứt đoạn. Cảnh sát đăng thông báo tìm người trên các phương tiện truyền thông nhưng không nhận được thông tin.

Dư luận đeo bám vụ án bí ẩn. Có giả thiết cho rằng người này là một gián điệp hoặc đặc vụ bị đầu độc chết. Số khác nghi ngờ ông ta là tình nhân bí mật của nữ y tá hoặc ông ta từng tham gia đường dây buôn lậu.

Một trong những người quyết tâm tìm ra chân tướng phía sau vụ án nhất là giáo sư Derek Abbott, Đại học Adelaide. Năm 2011, cảnh sát giao cho giáo sư Derek một sợi tóc của thi thể từ hơn 60 năm trước. Năm 1949, do không ai có thể nhận ra nạn nhân, cảnh sát quyết định làm tượng từ ngực trở lên cho nạn nhân để lưu trữ, sợi tóc này tình cờ dính vào trong mặt nạ thạch cao dùng để làm tượng.

Đội ngũ chuyên gia ADN của Đại học Adelaide tiến hành đủ loại xét nghiệm với sợi tóc này trong nhiều năm, đối chiếu với cây phả hệ của các dòng họ ở Australia, từng bước thu nhỏ phạm vi tìm kiếm. Cuối cùng đến tháng 7/2022 cũng tìm ra thân phận của người đàn ông, sau 73 năm.

Theo đội ngũ của giáo sư Derek Abbott, người đàn ông này là Carl "Charles" Webb, sinh năm 1905 tại ngoại thành Melbourne, là con út trong một gia đình có sáu đứa con. Carl là kĩ sư điện và là nhà sản xuất thiết bị điện, bình thường ông thích đọc thơ, đánh bạc và đua ngựa. Sau khi Carl mất tích không lâu, vợ ông ra tòa yêu cầu giải trừ quan hệ hôn nhân với lý do chồng mất tích.

Được sự đồng ý của chính quyền, giáo sư Derek Abbott và đội ngũ khai quật tử thi để khẳng định kết quả nghiên cứu. Cuối cùng bí ẩn về thân phận của nạn nhân đã được phá giải, nhưng vụ án này vẫn còn rất nhiều nghi vấn.

Chẳng hạn những bức ảnh chụp nạn nhân cực kì rõ ràng, được đăng trên đủ loại phương tiện truyền thông. Tại sao anh em, họ hàng, bạn bè, đồng nghiệp, hàng xóm của Carl không có ai nhận ra ông ta? Chẳng lẽ tất cả họ đã bị xóa kí ức như trong các bộ phim khoa học viễn tưởng?

Ngoài ra, tại sao Carl lại xuất hiện ở bãi biển? Bị sát hại hay tự tử? Ông ta trúng loại độc gì? Ý nghĩa của những chữ cái trên trang bìa bốn quyển thơ là gì? Có thể những câu hỏi này sẽ vĩnh viễn không có lời giải đáp.

Khang Diệp (Theo NYPost, Huanqiu)