Covid-19 và cơ hội đưa hàng Việt đến với người Việt tại Pháp

Thế nhưng, cũng trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, tại Pháp, nhất là ở Paris và vùng ngoại ô khoảng gần 2 năm qua xuất hiện nhiều chợ Việt, quy mô thì nhỏ hơn nhiều so với các chợ châu Á như Tang Frère, Paris Store, ngày càng được nhiều bà con người Việt biết đến trên các mạng cộng đồng hoặc Facebook nhờ các sản phẩm thuần Việt, không thể thấy ở các chợ châu Á khác, đặc biệt với hình thức «chợ online » rất thuận tiện cho những ai quá bận bịu với nhịp sống « métro-boulot-dodo » tại Paris (đi tàu đến công sở, làm việc rồi về ngủ) hoặc những người ở xa những nơi có chợ châu Á.

Trả lời RFI Việt ngữ qua điện thoại, chị Quỳnh Phương, chủ một chợ Việt online có tên gọi « Chợ Việt-Pháp » cho biết :

« Tôi kinh doanh các sản phẩm Việt một vài tháng sau khi có dịch Covid-19, khi nhu cầu của người dân về các sản phẩm châu Á rất nhiều, nhưng họ lại không thể di chuyển để có thể đến tận nơi để chọn, để mua. Chính vì thế, Chợ Việt Pháp đã phát triển trang web bán hàng điện tử để khach hàng có thể lựa chọn sản phẩm qua mạng và được giao đến tận nhà.

Mặc dù Covid vẫn diễn ra nhưng nhu cầu mua sắm của người dân Paris và Pháp nói chung vẫn sôi động, khách rất hào hứng và muốn chọn những sản phẩm Tết tốt nhất để mang về cho gia đình. Tết thì đương nhiên là không thể thiếu các sản phẩm truyền thống như bánh chưng, giò chả, bánh tét hay các loại mứt Tết. Đây là những sản phẩm được tiêu thụ nhiều nhất trong những ngày Tết. Chợ Việt Pháp có rất nhiều sự lựa chọn, khách hàng có thể mua những sản phẩm đã chế biến, những sản phẩm tươi hay đã nấu chín rồi về sơ chế lại là có thể sử dụng hoặc cũng có thể mua các nguyên liệu để tự chế biến để có hương vị riêng cho gia đình mình.

Để chuẩn bị cho dịp Tết Nguyên Đán lần này, chợ Việt-Pháp đã phải chuẩn bị từ 2-3 tháng trước, để đảm bảo các sản phẩm luôn đầy đủ, như bún, miến, phở, nấm hương, mộc nhĩ. Các sản phẩm đều được nhập khẩu từ các công ty lớn từ châu Âu hoặc được Chợ Việt Pháp nhập khẩu trực tiếp từ Việt Nam. Về mặt kiểm dịch, do đều được nhập khẩu vào châu Âu nên đã được kiểm soát và đạt được thông số kiểm dịch nhất định nên các các phẩm là an toàn đối với khách ».

Hương vị Tết từ Paris đến với bà con ở tỉnh

Ban đầu, hồi năm 2020, khi mới kinh doanh hàng Việt sau khi đợt dịch Covid-19 thứ nhất bùng nổ, Chợ Việt Pháp của chị Quỳnh Phương chủ yếu kinh doanh qua mạng Facebook, phục vụ chủ yếu khách Việt sinh sống tại Paris và một số vùng ngoại ô lân cận, sau này khách hàng đông dần lên, cũng như nhiều chợ khác, chợ Việt Pháp mở rộng dần hình thức kinh doanh điện tử và dịch vụ vận chuyển để phục vụ khách ở các tỉnh xa không có điều kiện đến tận Paris mua hàng Việt. Chị Quỳnh Phương giải thích thêm:

« Năm nay là năm thứ hai Chợ Việt-Pháp bán hàng qua mạng. Các trang bán hàng trên mạng gồm có, chẳng hạn Facebook, trang web hoặc trên các trang mạng diễn đàn cộng đồng. Về hình thức, năm nay Chợ Việt Pháp phát triển mạnh hơn, mở rộng hình thức kinh doanh hơn, giao hàng cả trong Ile-de-France (Paris và vùng phụ cận) và đến các tỉnh.

Hiện tại, các khách hàng lớn tuổi thì họ vẫn lựa chọn phương pháp mua hàng truyền thống và vẫn đến cửa hàng để lựa chọn sản phẩm. Đối với khách hàng trẻ tuổi hơn thì họ lại rất thích thú với hình thức mua hàng trực tuyến trên mạng và được giao tận nhà. Đối với khách hàng ở tỉnh, Chợ Việt Pháp sử dụng các công ty vận chuyển trung gian như UPS, Chronopost hay bưu điện, nhưng khách hàng vẫn phải chờ đợi 2-5 ngày mới nhận được các sản phẩm đã đặt ».

Chị Liêu Khả Phương, sống ở miền nam Pháp, là một trong các khách hàng « sắm Tết online » tại Chợ Việt-Pháp. Rất hài lòng vì được thưởng thức các sản phẩm Tết thuần vị Việt sau một thời gian dài không được ăn Tết tại quê nhà, chị chia sẻ với RFI Việt ngữ ngày 21/01/2022 :

« Cái Tết này là cái Tết thứ ba mình không ở Việt Nam, cũng vì Covid, nên mình cũng phải tìm chỗ để mua đồ ăn Tết. Mình ở xa, cách Paris tới 800km, ở Carcassonne. Mới đầu thì mình cũng nghĩ chỉ ăn Tết Tây thôi, nhưng tới những ngày gần đến Tết Việt Nam thì mình lại muốn ăn Tết Việt Nam, nên phải tìm chỗ mua đồ ăn Tết. Ba năm, mỗi năm mình tìm một chỗ trên cộng đồng người Việt Nam tại Pháp, nhưng không có chỗ nào mình ưng ý hết.

Năm nay mình hên, mình gặp đúng ngay Chợ Việt Pháp online, mình mua thử, giờ ăn thử trước : chả lụa, giò bó (giò thủ), vị quay mắc mật, nem chua ... Mình ăn thử hết rồi giờ lại muốn mua nữa để ăn Tết. Mình có mua bánh chưng vì thấy các công đoạn gia công gói chị chủ chợ đăng lên Facebook, website rất hấp dẫn. Chợ Việt Pháp gửi hàng bằng dịch vụ UPS, khoảng 3 ngày là tới.

Mình ăn là phải ăn đúng gu mới thấy ngon. Ở đây có cửa hàng đồ châu Á của người Campuchia, họ đi lấy hàng từ Toulouse, họ bán nhiều thứ, có cả đồ Việt Nam nhưng không ngon, không đúng vị mình ăn ở Việt Nam nên mình phải cực khổ đi tìm. Mình mua ở Chợ Việt Pháp lần này là được hai lần, mình mua nhiều cho Tết nhưng chắc phải mua tiếp vì giờ ăn hết chả lụa, ăn hết giò thủ rồi nên phải mua tiếp thôi ».

Đủ đầy hương vị thuần Việt

Chị Đồng Thị Liễu, sống ở ngoại ô Paris, vì nhiều lý do cũng chọn mua hàng online ở các chợ Việt, bên cạnh việc đi mua sắm trực tiếp ở các chợ châu Á. Chị chia sẻ :

« Thường thì không phải chỉ năm nay mà mình đã có thói quen sắm Tết, nhất là từ khi có con để cho các cháu biết phong tục truyền thống của Việt Nam mình. Mình có mua hàng qua mạng, mình cũng mua thêm một số thứ khác khi trực tiếp đi chợ châu Á. Trên mạng có rất nhiều mặt hàng đa dạng, nhưng gia đình mình thường chọn các thành phần để gói bánh chưng, mua gạo nếp rất ngon là gạo nếp cái hoa vàng và đậu xanh loại đã vỡ đôi nhưng chưa tách vỏ. Và cái mình ưng ý nhất ở chợ trên mạng mà nhiều khi không tìm thấy ở chợ châu Á, chợ Tàu là lá dong. Lá dong rất, rất tươi, to bản, dễ gói và họ bán luôn cả dây lạt để buộc bánh.

Có một số mặt hàng khác mà mình hay sắm vào Tết là chả, chả quế, chả mỡ và giò rất là ngon, chất lượng mình thấy ưng ý, và một số loại rau thơm mà mình không tìm được ở những nơi khác. Tất cả những gì mình cần cho Tết Việt thì mình đều có thể thấy. Họ có rất nhiều mặt hàng phong phú.

Trước đây thì mình không biết là có, hoặc có thể là họ chưa có dịch vụ này, nhưng mình nghĩ là từ năm có dịch Covid, nhiều người có thể đi lại không thuận tiện hoặc nhiều khi hàng hóa khan hiếm thì dịch vụ này lại đáp ứng được những nhu cầu của nhiều gia đình giống mình. Mà đây cũng là do bạn bè truyền tai nhau là lên Facebook, vào trang này trang kia đặt hàng. Mình thấy họ làm rất tốt. Kể từ Tết 2020, vào dịp Tết hoặc dịp gì quan trọng cần đồ Việt chất lượng thì mình lại lên 2-3 trang mạng mình mua quen.

Về giá cả, nếu mình mua nhiều, ở gần nơi họ bán hàng thì người ta miễn phí giao hàng. Về giá các mặt hàng thì tùy loại, nhưng mình thấy là đáng đồng tiền bát gạo thôi vì nếu gạo nếp mình tìm ở các chợ châu Á có đến tận nơi thì cũng không tìm được loại ngon. Ở chợ Việt trên mạng, mình thấy ưng ý, phù hợp với túi tiền của mình thì mình mua ».

Chị Vân Giang sống ở ngoại ô Paris cũng là một khách hàng quen thuộc của các chợ Việt trên mạng. Chị cho biết : « Khoảng 2 năm trở lại đây, mình bắt đầu lựa chọn mua sắm Tết qua các chợ Việt online. Thứ nhất là tiết kiệm được rất nhiều thời gian, không cần xếp hàng, chen chúc mệt mỏi, nhất là tầm gần Tết chợ Tàu rất là đông người, thậm chí phải xếp hàng 10-15 phút để vào bãi đậu xe, chưa kể thời gian xếp hàng thanh toán. Thứ hai là phương thức thanh toán của các chợ Việt online cũng rất đơn giản : mình có thể chọn thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản ngân hàng.

Thứ ba là hàng hóa được giao đến tận địa chỉ mong muốn, ví dụ mình muốn mua hàng gửi tặng gia đình, bạn bè, người thân thì mình ghi địa chỉ và chỉ 1-2 ngày sau là người thân của mình nhận được. Hàng hóa được giao đến tận cửa, rất tiện cho những gia đình nào có người già hoặc các bạn nữ không đủ sức bê nặng. Lý do thứ tư, mình nghĩ quan trọng nhất, đây là giải pháp hữu ích cho mùa dịch Covid-19, giúp mình hạn chế tiếp xúc chỗ đông người, hạn chế làm lây lan dịch bệnh.

Về chất lượng hàng hóa, minh thấy rất đa dạng, phong phú, có nhiều sản phẩm mình không thể tìm thấy ở chợ Tàu quận 13 (siêu thị hàng châu Á) hoặc Thanh Bình Jeune (siêu thị hàng Việt), như giò bê, nấm hương rừng, bưởi da xanh, các loại bánh cổ truyền như bánh gai, bánh gio … Những loại bánh này vài năm trước đây mình không thể tìm mua được ở chợ Tàu, nếu muốn ăn thì phải nhờ người nhà gửi từ Việt Nam sang. Ngoài ra, bánh chưng họ bán mình thấy rất thơm ngon, ngon hơn hẳn ở chợ Tàu.

Năm nay, những sản phẩm mình mua chủ yếu là những sản phẩm thiết yếu để cúng Tết, như bánh chưng, giò chả, gạo nếp, gấc, gà sống, cả các loại hoa quả để bày mâm ngũ quả. Hiện tại ở Pháp có khá nhiều chợ Việt online, nhưng địa chỉ mình tin tưởng và thường xuyên mua nhất là trang Hàng Việt Market của chị Yến Triệu. Chị ấy có trang web và có cả group bán hàng trên Facebook nên mình cũng thường xuyên được cập nhật các mặt hàng mới.

Qua đây, mình cũng xin gửi lời cảm ơn đến các chợ Việt online đã giúp mang lại những mặt hàng Việt phong phú đa dạng cho người Việt Nam xa quê hương có cái Tết rất là đủ đầy, có thể nói là không thiếu gì so với Tết ở Việt Nam ».

Không khí chợ Tết

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 với biến thể Omicron vẫn đang lây lan nhanh, thời điểm này lại không trùng với đợt nghỉ lễ tại Pháp, nên sắm Tết Việt trực tuyến ở các chợ Việt có lẽ là lựa chọn của không ít gia đình, bảo đảm sự tiện lợi, nhưng có lẽ điều khó có thể làm tất cả người Việt xa xứ cảm nhận được chính là « không khí chợ Tết » nhộn nhịp, tấp nập những ngày áp Tết. Xin khép lại bài viết với lời chia sẻ của chị Đồng Thị Liễu :

« Có nhiều mặt hàng mình không thấy trên mạng, nhất là dịp Tết này mình hay muốn tìm mua hoa đào, một số nhà khác tìm cây quất hoặc hoa mai, nhưng không thấy có trên mạng mà nếu có thì mình cũng muốn tìm đến tận nơi để chọn cái vừa ý với mình thì mình mới mua. Đó cũng là không khí sắm Tết, mình muốn có không khí đấy. Mình đã xa Việt Nam rồi nên nếu có dịp để hưởng một chút không khí Tết thì mình sẽ thực hiện ».