Một email của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), được công bố theo Đạo luật Tự do Thông tin (FOIA), chỉ đạo các nhân viên truyền thông không phản hồi trước các yêu cầu phỏng vấn của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), theo tài liệu vừa được Viện Knight First Amendment Institute công bố.
Các tài liệu được công bố theo Đạo luật FOIA bao gồm email ngày 30/4 được gửi từ bà Michawn Rich với chủ đề là ‘Rundown.’ Email này mô tả quy trình xử lý các câu hỏi của báo chí gửi đến CDC để giúp một đồng nghiệp tên là Rachael ‘chuyển sang vai trò mới [của bà].”
Bà Rich, một phát ngôn viên của Bộ Nông nghiệp, đã được thuyên chuyển đến CDC để giúp xử lý các câu hỏi của báo chí liên quan đến đại dịch Covid-19 hồi đầu năm nay, theo trang Politico.
Trong phần phê duyệt các câu hỏi báo chí trước khi chúng được trình lên Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh hay Văn phòng Phó Tổng thống, email nêu rõ: “LƯU Ý: theo quy định, không trình lên các yêu cầu của bà Greta Van Sustern [nguyên văn] hoặc bất cứ ai liên quan đến Đài tiếng nói Hoa Kỳ [VOA].”
Ngay sau hướng dẫn trên là đường link dẫn tới bản tin của Nhà Trắng trong đó cáo buộc VOA, một cơ quan truyền thông được chính phủ Hoa Kỳ cấp ngân quỹ, đã quảng bá tuyên truyền cho nước ngoài.
Tên của những người khác được đề cập trong tài liệu hướng dẫn này bao gồm quyền giám đốc truyền thông của CDC và các nhân viên phụ trách truyền thông của CDC.
CDC xác nhận đã nhận được yêu cầu phỏng vấn của VOA và cho biết một người phát ngôn sẽ hồi đáp yêu cầu này. Nhưng cho đến khi đăng bản tin này, VOA vẫn chưa nhận được phản hồi của CDC.
Bà Van Susteren, người dẫn chương trình tin tức kỳ cựu của Hoa Kỳ và là một luật sư, hiện dẫn các chương trình tin tức hàng tuần “Plugged In” của VOA, và đồng thời bà cũng đang dẫn một chương trình chính trị hàng tuần cho Đài truyền hình Grey của Hoa Kỳ.
Bà Van Susteren nói với VOA: “Điều đáng kinh ngạc với tôi là VOA, và cụ thể là tôi bị nêu đích danh, mà chưa có ai ở CDC, hoặc Nhà Trắng, hoặc bất cứ nơi nào khác cho biết rằng các tin tức của tôi về virus corona, hoặc bất cứ điều gì khác, là không công bằng hoặc không chính xác.” Bà cho biết thêm rằng đó là “một điều vô lý khi việc tẩy chay nằm vào một cá nhân nào đó.”
Bà Van Susteren đưa tin rất nhiều về đại dịch Covid-19 cho cả hai cơ quan báo chí nêu trên và bà có phỏng vấn Phó Tổng thống Mike Pence về đại dịch trong chương trình “Full Court Press” phát trên đài truyền hình Grey hôm 5/4.
Bà Amanda Bennett, Giám đốc VOA, cho biết cơ quan này bị sốc và quan ngại về các tài liệu nội bộ của CDC.
“VOA, một cơ quan truyền thông độc lập được chính phủ liên bang cấp ngân quỹ, mạnh mẽ bác bỏ các cáo buộc của CDC và kêu gọi CDC rút ngay lập tức các hướng dẫn này,” bà Bennett cho biết trong một tuyên bố ngày 14/6.
Thông cáo cho biết thêm: “Việc văn phòng phụ trách các vấn đề công chúng của một cơ quan liên bang từ chối trước các yêu cầu phỏng vấn của các phóng viên VOA, bao gồm cả đồng nghiệp của chúng tôi Greta Van Susteren, chỉ vì dựa trên một tuyên bố quan điểm của Nhà Trắng đề cập đến một câu chuyện của hãng tin Associated Press (AP) về dịch COVID-19 mà VOA chia sẻ lại mà bị xem như là ‘tuyên truyền,’ là điều rất đáng ngại.”
Trước đó, hôm 10/04, VOA đã ra một tuyên bố phản ứng trước các cáo buộc tuyên truyền.
Email trên của CDC là một trong bốn tài liệu được công bố trước yêu cầu FOIA hôm 19/3 của Knight Institute, một cơ quan độc lập tập trung vào việc mở rộng tự do báo chí, gửi đi ngày 19/3, và sau một vụ kiện để giải quyết nhanh yêu cầu FOIA vào ngày 2/4. Viện Knight công bố các tài liệu này ngày 12/6.
Các tài liệu bao gồm các chính sách CDC về sử dụng mạng xã hội, xử lý yêu cầu của báo chí và công bố thông tin cho báo chí. Toàn bộ [nội dung] tài liệu có tiêu đề “Dự thảo Chiến lược Truyền thông và Thông tin của CDC phản hồi về dịch bệnh Covid-19” đã bị che lại.
Viện Knight cho biết vụ kiện được đưa ra sau khi có các tin tức cho rằng các chuyên gia CDC bị ngăn cản tiếp xúc với báo chí hoặc công chúng và bị yêu cầu phải phối hợp với Văn phòng Phó Tổng thống trước khi tiếp xúc với giới báo chí.
“Chúng tôi khởi kiện vụ này vì chúng tôi lo ngại về việc chính trị hóa truyền thông y tế công cộng và chúng tôi nghĩ rằng điều quan trọng là cho công chúng biết là có hay không việc chính quyền đã can thiệp vào công tác truyền thông của CDC và họ làm điều đó như thế nào, để công chúng có thể tự phán xét độ chính xác của bất kỳ tuyên bố nào của cơ quan này,” bà Anna Diakun, luật sư của Viện Knight, nói với VOA.
“Từ các tài liệu mà chúng tôi đã nhận được cho đến nay, [nội dung] vai trò của Văn phòng Phó Tổng thống hoàn toàn bị che lại, vì vậy chúng tôi không thể biết chính xác vai trò của văn phòng đó là gì,” bà Diakun nói.
Viện Knight sắp nhận được nhiều tài liệu hơn vào ngày 18/6 mà bà Diakun cho biết viện hy vọng sẽ nêu bất kỳ vai trò nào của Văn phòng Phó Tổng thống trong vụ này.
Văn phòng Phó Tổng thống từ chối từ chối yêu cầu bình luận của VOA.
Bà Van Susteren nhận định về danh sách bị tẩy chay: “Điều có thể bất thường là việc này bị phơi bày, tôi không biết đó có phải là điều bất thường hay không.”
“Chưa có chính quyền nào, dù đó là Obama, Bush 41 hay Clinton, hay bất kỳ chính quyền nào trước đó, ưa thích truyền thông,” bà Van Susteren nói. “Nhưng trong suốt thời gian tôi đã từng làm việc cho tất cả các tổ chức tin tức này và tôi chưa bao giờ gặp phải chuyện gì này xảy ra trước đây.”
Giám đốc VOA Bennett cho biết rất khó để xác định mức độ ảnh hưởng lệnh cấm của CDC đối với việc làm tin tức về đại dịch của đài VOA.
“Những quy định được nêu trong bản ghi nhớ của CDC có thể dẫn đến hiệu ứng làm chùn bước những nỗ lực nghề báo mà chúng ta thường thấy ở các quốc gia mà chúng tôi phát sóng, nơi không có báo chí tự do - kể cả ở Trung Quốc và Nga,” bà Bennett nói trong một tuyên bố.
Qua thông tin từ yêu cầu FOIA, bà Diakun cho biết Viện Knight bày tỏ lo ngại khi nhân viên CDC được yêu cầu không phản hồi các câu hỏi từ VOA. “Điều cần thiết là CDC phải đảm bảo việc tiếp cập thông tin ổn định và kịp thời, đặc biệt là trong cuộc khủng hoảng y tế cộng đồng,” bà Diakun nói với VOA.
