"Không ai suy nghĩ hợp lý có thể nói rằng Hong Kong duy trì mức độ tự chủ cao với Trung Quốc đại lục, với tình hình thực tế hiện nay", Pompeo ngày 27/5 nói trong một tuyên bố.
"Tôi đã xác nhận trước quốc hội rằng Hong Kong không còn đủ điều kiện được đối xử theo cách luật Mỹ đã áp dụng cho Hong Kong trước tháng 7/1997", Pompeo nói, nhắc đến thời điểm thành phố được bàn giao cho Trung Quốc.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tại Washington D.C. ngày 20/5. Ảnh: Reuters.
Mỹ cuối năm ngoái ra luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong, yêu cầu Ngoại trưởng Mỹ hàng năm có trách nhiệm xác nhận Hong Kong có duy trì quyền tự chủ hay không, để đặc khu được hưởng ưu đãi thương mại từ Mỹ.Hong Kong hưởng những ưu đãi như được mua các công nghệ nhạy cảm, đảm bảo trao đổi tự do giữa đồng đô Mỹ và đô Hong Kong, đàm phán các thỏa thuận thương mại và đầu tư độc lập với Bắc Kinh. Trạng thái đặc biệt còn giúp cư dân Hong Kong tránh các hạn chế về thị thực áp dụng cho cư dân Trung Quốc đại lục.
Trump sẽ là người quyết định có tước ưu đãi Hong Kong đang được hưởng hay không. Tổng thống hôm 26/5 cảnh báo Mỹ sẽ có phản ứng mạnh mẽ với dự luật an ninh của Trung Quốc và sẽ công bố biện pháp trong tuần này.
Dự luật an ninh mới cho Hong Kong được đệ trình vào ngày khai mạc kỳ họp quốc hội thường niên ở Trung Quốc hôm 22/5. Luật này sẽ cấm các hoạt động ly khai và lật đổ, cũng như sự can thiệp của nước ngoài và khủng bố trong thành phố. Quốc hội Trung Quốc dự kiến bỏ phiếu vào cuối kỳ họp ngày 28/5.
Các nghị sĩ ủng hộ dân chủ ở Hong Kong chỉ trích mạnh mẽ luật này, nói rằng nó đi ngược lại mô hình "một quốc gia, hai chế độ", theo đó Bắc Kinh cam kết duy trì các quyền tự do cho thành phố. Các nhà ngoại giao nước ngoài lo ngại dự luật có thể mở rộng sự hiện diện của các cơ quan tình báo và an ninh của đại lục tại Hong Kong, "gây nguy hiểm cho quyền và tự do" tại đây. Một số nước như Canada, Anh và Mỹ cũng bày tỏ quan ngại.
Trong khi đó, Bắc Kinh khẳng định dự luật trên thực tế củng cố nguyên tắc "một quốc gia, hai chế độ", phục vụ lợi ích và hỗ trợ Hong Kong phát triển. Trưởng Đặc khu Hong Kong Carrie Lam tuyên bố sẽ "hợp tác hoàn toàn" với quốc hội Trung Quốc để hoàn thành dự luật. Carrie Lam nói dự luật an ninh sẽ không ảnh hưởng đến quyền, tự do và tính độc lập về tư pháp của đặc khu.
Phương Vũ (Theo AFP)
