Ở Mexico City, nói năng lịch thiệp giúp gì cho thành phố?

Chủ Nhật, 31 Tháng Mười Hai 20179:00 CH(Xem: 4791)
Ở Mexico City, nói năng lịch thiệp giúp gì cho thành phố?
bbc.com
Megan Frye BBC Travel

Mexico City được coi là một trong những thành phố hiện đại và quốc tế nhất của Mỹ Latinh. Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption Mexico City được coi là một trong những thành phố hiện đại và quốc tế nhất của Mỹ Latinh.

Tôi đã sống ở Mexico City được khoảng sáu tháng thì chứng kiến một người đang giận dữ nơi công cộng. Đó không phải là người Mexico.

Lúc đó là vào cuối ngày làm việc, và trong quán cà phê mà tôi ở đó có hàng người xếp quanh quầy như thường lệ. Đột nhiên một người đàn ông nói cao giọng với thủ quỹ. "Ông định ăn cướp tôi đấy à!" ông hét bằng tiếng Tây Ban Nha, với giọng không phải Mexico.

Ông ta nhìn quanh quán cà phê và tuyên bố lớn tiếng rằng đã đưa 500 peso cho thủ quỹ, nhưng tiền thối lại chỉ là 200 peso. Người thu ngân trẻ tỏ ra bị xúc phạm, và những người xếp hàng cúi nhìn chân mình hoặc nhìn cái bánh ở trước mặt

"Không thể tưởng tượng được!" Lúy này ông ta la hét, sự tức giận và bực mình hướng sang mọi người trong quán. "Thế này là tội phạm."

Không ai nói gì. Mọi người chỉ cảm thấy quá sốc về việc ông ta hung hăng quát tháo. Cuối cùng, thủ quỹ quay người và đi vào buồng phía sau. Ông này sục sôi một lát nữa rồi đùng đùng ra khỏi quán. Một khi ông đi khuất, thủ quỹ trở lại, mỉm cười với khách hàng tiếp theo và tiếp tục phục vụ như thường lệ.


Tôi không biết người đàn ông này từ đâu đến, nhưng rõ ràng, ông ấy không phải người Mexico City. Hoặc bất cứ đâu ở Mexico. Hiếm khi bạn thấy một người Mexico mất kiểm soát cảm xúc nơi đông người, trừ khi có sự can thiệp của rượu tequila.

Đó là vì ở Mexico City có hai điều tuyệt nhiên sẽ không đưa bạn đến bất cứ đâu: bạn rõ ràng đang nổi nóng và quá bộc trực.

Từ khi còn trẻ, người Mexico được dạy dỗ không xúc động quá mức. Câu tục ngữ chung của Mexico 'El que se enoja pierde' có nghĩa là "Ai tức giận, người đó thất bại'.

"Chúng tôi được dạy bảo rằng phải hết sức giữ bình tĩnh trong mọi tình huống," Eleazar Silvestre, một nhà cấy ghép ở Mexico City, người gốc từ sa mạc phía bắc bang Sonora, nói.

Và điều này được đưa lên một cấp độ hoàn toàn mới ở miền trung của đất nước, bao gồm cả Mexico City, nơi được xem là một trong những thành phố hiện đại và quốc tế nhất Châu Mỹ Latinh.

"Bạn không thể bộc trực ở đây, trong bất kỳ trường hợp nào," Silvestre nói.

Tục ngữ thông thường của Mexico 'El que se enoja pierde' có nghĩa đen là "Ai tức giận, người đó thất bại' Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption Tục ngữ thông thường của Mexico 'El que se enoja pierde' có nghĩa đen là "Ai tức giận, người đó thất bại'

Các tiêu chuẩn văn hoá ở Mexico City đòi hỏi một mức độ lịch sự nhất định, ít nhất ở bề ngoài, mà tôi đã không thấy ở các thành phố khác với quy mô như thế. Chắc chắn là, với 25 triệu người, hàng ngày kiếm sống trong thành phố trải dài và đông đúc thì sự căng thẳng sẽ rất cao. Nhưng ở đây, có một kiểu rối loạn và hoạt động có trật tự dựa trên sự trao đổi với lời lẽ lịch thiệp vui vẻ (chào hỏi thường lệ và nhất là chia tay, đặc biệt giữa những người lạ) và một mức độ kiên nhẫn rất ấn tượng.

Ví dụ, một yêu cầu đơn giản về 'Pásame la sal, por favor' (xin chuyển cho lọ muối) sẽ nhẹ nhàng hơn ở thành phố Mexico nếu nói 'Podrías pasarme la sal si erable tan amable' (Xin vui lòng chuyển cho tôi lọ muối, nếu được vậy thì tốt quá) và tiếp theo là 'Que amable'. Muchas gracias' (Bạn tốt quá. Cảm ơn bạn rất nhiều).


Những truyền thống của ngôn ngữ tôn trọng này được dân bản địa của đất nước này truyền lại (gồm cả người Aztec mà hậu duệ họ là người Nahuas thời nay), sau đó pha trộn với truyền thống lịch thiệp của người Tây Ban Nha khi mà Hernán Cortés và đội chinh phục của ông cướp bóc qua khu vực này năm 1519. Trong khi miền bắc của đất nước được định cư rất khác biệt, với thời kỳ thực dân ít rõ rệt, thì miền trung và nam Mexico bị ảnh hưởng nặng nề bởi 300 năm cai trị của Tây Ban Nha, sau đó là gần 100 năm độc tài kiểu Mexico.

Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption Các truyền thống của ngôn ngữ tôn trọng đã được truyền đời bởi các dân cư bản địa của đất nước này

"Kiểu truyền đạt gián tiếp là có liên quan đến sự thiếu tin tưởng," Bà Patricia Gallardo Arias, giáo sư nhân học tại Đại Học Tự Trị Quốc Gia Mexico (UNAM), giải thích. "Trong trường hợp của Mexico, nó có thể liên quan đến cuộc xâm lược và không khí chính trị."

Điều này đặc biệt có thể thấy ở Mexico City, nằm ở trung tâm của lãnh thổ Nahua, trung tâm của đế chế Aztec.

"Ngay từ thời bắt đầu của thuộc địa, vùng Nahua, mà phần lớn nằm ở trung tâm New Spain, đã có một hệ thống phức tạp và kỳ dị về sự lịch sự mà nó được cấy vào người Tây Ban Nha của Mexico. Luis Fernando Lara, giáo sư về ngôn ngữ học ở UNAM, nói. "Rõ ràng là chúng tôi cũng có hàng ngàn chữ Nahua trong tiếng Tây Ban Nha của chúng tôi."

Ngày nay tiếng Nahua vẫn được nói bởi khoảng 1,5 triệu con cháu của người Nahua trên khắp vùng trung Mỹ và nam Bắc Mỹ, đa số họ sống ở vùng đồi núi phía nam Mexico City và chiếm lĩnh ngành dịch vụ và các chợ của thành phố này.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn