• Clare Dowdy
  • BBC Culture

Courtesy of Sigurd Larsen/ Cabin Fever, Gestalten

Nguồn hình ảnh, Courtesy of Sigurd Larsen/ Cabin Fever, Gestalten

Những căn nhà gỗ nhỏ xíu nơi thôn quê có gì mà chúng ta không thể có được ở nhà?

Chúng nhỏ hơn nhà ở kiên cố, và đa phần là có nội thất, đồ đạc và các tiện nghi ở mức sơ sài hơn.

Nhưng những gì được cảm nhận là khiếm khuyết này lại một trong những lý do làm chúng hấp dẫn. Chúng thể hiện sự thoát ly cuộc sống thường lệ, giúp cư dân có lối sống khác.

"Tất cả chúng ta đều khao khát có 'chỗ thứ ba' (không phải nơi làm việc cũng như phải nhà) để chúng ta thành một người khác," ông Robert Klanten, chủ báo và là giám đốc điều hành Gestalten, nói, dẫn ra kaffeehaus - tức là quán cà phê - vào thời thập niên 1920; quán bar vào những năm 1960; tụ điểm trong thời thập niên 1980 và 1990.

Ngày nay, ông tin rằng, chỗ thứ ba là nhà thôn quê. "Chúng ta có thể thư giãn, nạp năng lượng và cuối cùng trở thành một người khác trong chốc lát hay trong một thời gian dài."

Suy nghĩ này dường như đúng với nhiều người khắp thế giới vốn thiết kế, xây dựng, đến chơi hay chỉ liếc qua nhà nhỏ thôn quê trên sách báo hay màn hình.

Cuốn sách mới nhất của Gestalten về chủ đề này, Cabin Fever (Cơn sốt Nhà nhỏ Thôn quê), do Klanten với Elli Stuhler đồng biên tập, cho thấy từ Úc đến Iceland, cơn sốt vẫn tăng nhiệt.

Nguồn hình ảnh, Cabin Fever, Gestalten

Chụp lại hình ảnh,

Cuốn sách mới ra, Cabin Fever (Cơn sốt Nhà nhỏ Thôn quê), giới thiệu các mẫu thiết kế nhà gỗ bé xinh được dựng lên ở những nơi vắng vẻ trên thế giới

Có nhiều điều khiến người ta phát thèm khi xem hình ảnh mới nhất của các căn nhà gỗ nhỏ nhắn sơ sài.

Các nhà thiết kế đã biến cái đơn giản thành một hình thức nghệ thuật, làm cho lối sống khắc khổ và tối giản trở nên đầy khao khát. Có phải đó là nhờ nỗ lực và tình yêu mà rõ ràng đã làm được nhiều thứ từ những gì ít ỏi?

"Thiết kế quay lại với những gì sơ sài là lời nhắc nhở lành mạnh rằng chúng ta thực sự cần rất ít," Stephanie Wade viết trong cuốn sách. Ắt hẳn từ những căn nhà này nhìn ra, chúng ta sẽ thấy tất cả những gì chúng ta cần là một đôi ủng hoặc một bộ đồ bơi.

Tuy nhiên, lối sống như vậy có thể đánh lừa chúng ta.

Đối với nhiều người trong chúng ta, sống được ở mức tối thiểu cần nỗ lực và suy tính trước. "Dành thời gian ở những nơi xa xôi... về mặt hậu cần đòi hỏi phải chuẩn bị thêm một vài thứ," Wade nói thêm.

Các căn nhà gỗ La Loica và La Tagua (do Croxatto và Opazo Arquitectos thiết kế) nằm chênh vênh trên cao bên bờ biển siêu thực Thái Bình Dương ở Chile; trong khi các căn nhà gỗ Folly của Malek Alqadi nằm ở sa mạc phía nam California. Ở đây, "những bức tường dày và mái nghiêng dốc của các căn nhà gỗ cách nhiệt giúp con người có thể trụ được quanh năm," kiến trúc sư thiết kế các mẫu nhà này nói.

Thế còn nhà trên cây của Sigurd Larsen ở Đan Mạch có thể chịu được thời tiết khắc nghiệt vì chúng có lớp cách nhiệt và tường kính dày.

Nguồn hình ảnh, Cristobel Palma/ Cabin Fever, Gestalten

Nhưng đến gần với sự khắc nghiệt của thiên nhiên ở nơi xa xôi cũng là một trong những điểm thu hút chính của nhà gỗ. "Chúng cho phép bạn làm khách ở nơi không thể, ít nhất trong một khoảng thời gian," Klanten nói.

Mikko Jakonen từ hãng thiết kế Puisto Studio ở Helsinki hưởng ứng điều này: "Ở một nơi an toàn có thiên nhiên hoang dã bao quanh thật sự làm trỗi dậy điều gì đó nguyên thủy trong ta. Nó làm cho những muộn phiền hàng ngày của chúng ta tan biến."

Ngay cả khi dùng các kỹ thuật xây dựng hiện đại, các kiến trúc sư vẫn có ham muốn tận dụng tối đa các vật liệu tại chỗ.

Thiết kế nhà màu chàm của Woonpioniers ở Hà Lan được làm bằng gỗ lấy tại chỗ từ trong ra ngoài - bên trong là gỗ vân sam và bên ngoài là gỗ thông có vết. Và thiết kế Aure Boathouse ở Na Uy của hãng TYIN Tegnestue được ráp bằng thông Na Uy.

Các thiết kế khác dùng các vật liệu 'trung thực' như thủy tinh, thép và bê tông.

Mặt trước của nhà Casa Etérea ở Mexico (do Prashant Ashoka San Miguel de Allende thiết kế) và nhà Synvillan ở Thụy Điển (do Sandellsandberg Arkitekter thiết kế) được làm bằng thép đánh bóng phản chiếu thiên nhiên xung quanh.

Sigurd Larsen hy vọng rằng mặt trước bằng gỗ và kim loại không được xử lý của nhà trên cây của ông ở Đan Mạch sẽ được rêu bao phủ.

Nguồn hình ảnh, Sam Frost/ Cabin Fever, Gestalten

Ý tưởng làm việc với thiên nhiên cũng thể hiện gần các cấu trúc dung nham, núi lửa và suối nước nóng ở Iceland.

Nhà gỗ Aska của hãng thiết kế Heima Studio có mặt trước bằng gỗ cháy đen "là hình ảnh của những mảng đá trơ trọi ló ra từ dưới tuyết", Klanten viết, trong khi mái "được trồng cây cỏ bản địa để cách nhiệt, khiến nó hòa lẫn với bối cảnh xung quanh trống trải".

Trong khi đó, ở nhiều nơi, những tấm kính lớn đem đến góc nhìn không bị che chắn - rất có thể đó là lý do bạn đến đây - thậm chí thấy còn gần hơn. Giống như nhiều căn nhà trong sách, Khu nghỉ mát Kivijärvi của hãng Puisto Studio ở Phần Lan có một bức tường hoàn toàn tráng men.

Về mặt kiến trúc, Klanten nhận thấy xu hướng "nhà vươn lên cao với hai tầng (bếp bên dưới, phòng ngủ với góc nhìn ở trên)".

Nhiều căn trong số này là sự áp dụng hiện đại cấu trúc khung chữ A truyền thống. Các gian ngủ nhỏ nép dưới mái nhà trong mẫu Hytte Imingfjell ở Na Uy do hãng Arkitektværelset Imingfjell thiết kế, hay trong mẫu nhà On Mountain Hut của On ở Thụy Sĩ, Folly ở California, và La Loica và La Tagua ở Chile.

Văn hóa nhà gỗ nhỏ xíu

Văn hóa nhà gỗnhỏ xinh có nguồn gốc sâu xa ở châu Âu - từ cao nguyên Scotland cho đến vùng núi Alpes và Bắc Âu, nơi những căn nhà gỗ đầu tiên xuất hiện sớm nhất là vào năm 3500 trước Công nguyên.

Và trên toàn cầu, thẩm mỹ nội thất chi phối là vay mượn từ các nước Bắc Âu.

"Rõ ràng thiết kế Bắc Âu có ảnh hưởng lớn trên toàn thế giới," Klanten nói. Tuy nhiên, ông lưu ý nhà gỗ ở những nơi khác như Mỹ Latin và Úc "không phải bắt chước hoàn toàn thiết kế Bắc Âu mà đưa vào, phản ánh và tôn vinh thẩm mỹ, truyền thống địa phương".

Nguồn hình ảnh, Cristobal Palma/ Cabin Fever, Gestalten

Đó chính là sự quyến rũ dân dã, xù xì nhưng tiện của Cabanas no Rio ở Bồ Đào Nha, và các bức tường trong bằng bê tông được đánh bóng của Casa Etérea ở Mexico. Điều thú vị là thiết kế đi ngược lại xu hướng nội thất gỗ nhạt thực sự là ở Thụy Điển. Hãng Sandellsandberg Arkitekter đã sơn trần của Synvillan bằng các gam màu kem.

Cho dù là phong cách Bắc Âu thuần túy hay phong cách bản địa tối giản có biến tấu, các kiến trúc sư này đã xuất sắc với bố cục và không gian cất trữ đồ.

Một chiếc giường tầng với ngăn kéo phía dưới được để ẩn đằng sau cánh cửa gấp của nhà AnuAzu ở Slovakia của hãng JRKVC. Còn ở căn Aure Boathouse, gầm giường là nơi cất trữ các khúc gỗ xếp chồng lên nhau.

Tuy địa điểm nhà gỗ điển hình có thể xa ở bất cứ nơi nào phương pháp xây dựng hiện đại cho phép, nhưng có một xu thế ngược lại, đó là xây gần nhà.

Cuốn sách nhấn mạnh tới "sự trân trọng mới được khám phá về những địa điểm cho phép ta nghỉ ngơi ở ngay trong khu vực".

Như Klanten nói, trong đại dịch, mọi người bắt đầu khao khát trốn đến một nơi nào đó, "có lẽ chỉ cách đó vài giờ mà không phải qua biên giới - nơi để ở vào cuối tuần mà không gặp bất cứ ai ngoài người thân và bạn bè".

Nguồn hình ảnh, Cristobal Palma/ Cabin fever, Gestalten

Cho dù các căn nhà gỗ này nằm ở nơi ít người lui tới hay bên đường, kiểu nhà gỗ cho phép một số kiến trúc sư bay bổng sáng tạo.

Có yếu tố choáng ngợp là căn Klein A45 ở Mỹ sừng sững, tráng men, lấy cảm hứng từ khung chữ A, của các kiến trúc sư ngôi sao quốc tế ở hãng BIG.

Hay căn Mushroom hình nón trong rừng thông Trung Quốc của hãng ZJJZ.

Aure của hãng TYIN Tegnestue lấy cảm hứng từ một nhà thuyền đổ nát từng đứng ở vị trí này, do đó mặt trước của nó dài và có thể điều chỉnh với toàn bộ các mảng tường có thể nâng lên để mở ra cho chúng ta bước lên mặt sàn.

Ở Na Uy, căn nhà gỗ Varden của hãng Spinn Arkitekter không nghiêng dốc và cũng không có hình hộp. Đó là túp lều nhỏ hình quả trứng trên rìa đá một ngọn núi, có lớp vỏ mô típ tổ ong năm mặt hình dạng bất thường. "Nó có thể được những con côn trùng chăm chỉ xây nên và được phóng to lên để con người sử dụng," sách viết.

Thật ra, các mô hình in 3D hiện đại đã được đưa ra nhằm kiểm tra kết cấu căn nhà trước khi việc xây dựng được tiến hành.

Nhà gỗ không chỉ là nơi du khách có thể trải nghiệm cuộc sống khác, mà còn là nơi kiến trúc sư có thể thử nghiệm thiết kế theo cách hoàn toàn khác.