• Michelle Roberts
  • Biên tập viên Y tế, BBC News online

Doctor administering injection to young woman

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Các bệnh viện ở Vương quốc Anh dự kiến sẽ bắt đầu tiêm những liều vaccine chống virus corona đầu tiên của Pfizer / BioNtech cho dân từ Thứ Ba ngày 8/12.

Nhưng trong khi nhiều người muốn được chủng ngừa càng sớm càng tốt, người khác lại lo lắng về việc đưa thứ gì đó họ không rõ vào cơ thể.

Làm sao để chúng ta biết vaccine an toàn?

Các thử nghiệm an toàn của vaccine bắt đầu trong phòng thí nghiệm, với xét nghiệm và nghiên cứu trên tế bào và động vật, trước khi chuyển sang nghiên cứu trên người.

Nguyên tắc là thử nghiệm bắt đầu với quy mô nhỏ và chỉ chuyển sang giai đoạn thử nghiệm tiếp rộng rãi hơn, nếu không có những lo ngại đáng kể về an toàn trong giai đoạn thử nghiệm này.

Thử nghiệm đóng vai trò gì?

Miễn là dữ liệu an toàn từ các phòng thí nghiệm là dữ liệu tốt, các nhà khoa học có thể dựa vào đó để kiểm tra xem vaccine hoặc phương pháp điều trị có hiệu quả hay không.

Điều đó có nghĩa là các thử nghiệm trên số lượng lớn tình nguyện viên - khoảng 40.000 người trong trường hợp của Pfizer / BioNTech được theo tiến trình này

Một nửa số tình nguyện viên được tiêm vaccine và nửa còn lại được tiêm giả dược. Các nhà nghiên cứu và người tham gia không được cho biết nhóm người nào được tiêm gì, cho đến khi kết quả được phân tích, để tránh có thành kiến.

Tất cả các công việc và phát hiện nói trên được kiểm tra và xác minh một cách độc lập.

Các thử nghiệm vaccine cho Covid đã diễn ra với tốc độ chóng mặt, nhưng giới nghiên cứu không bỏ qua bất kỳ bước nào trong số những bước này.

Thử nghiệm vaccine Oxford / AstraZeneca Covid đã được tự nguyện tạm dừng ở một giai đoạn, để điều tra lý do tại sao một người tham gia - trong số hàng nghìn người - đã chết. Thử nghiệm đưo75c bắt đầu lại sau khi có kết quả rõ ràng là cái chết của người này không liên quan đến vaccine.

Ai phê duyệt vaccine và phương pháp điều trị?

Vaccine sẽ chỉ được chấp thuận ở Vương quốc Anh và nhiều quốc gia khác, nếu cơ quan quản lý chính phủ, như Cơ quan quản lý các sản phẩm thuốc & chăm sóc sức khỏe (MHRA), hài lòng là nó vừa an toàn vừa hiệu quả.

Việc kiểm tra vaccine sẽ tiếp tục để đảm bảo không có thêm tác dụng phụ hoặc rủi ro lâu dài.

Các chuyên gia độc lập trong Ủy ban Hỗn hợp về Tiêm chủng và Tiêm chủng (JCVI) quyết định cách tốt nhất để sử dụng một loại vaccine và ai là người nên tiêm vaccine trước.

How the development of the Covid-19 vaccine is being fast-tracked

Vaccine Covid có chứa gì?

Vaccine của Pfizer / BioNTech (và của Moderna) sử dụng các đoạn mã di truyền để gây ra phản ứng miễn dịch và được gọi là vaccine mRNA.

Nó không làm thay đổi tế bào của con người, mà chỉ cung cấp cho cơ thể con người các hướng dẫn để xây dựng khả năng miễn dịch với Covid.

Vaccine Oxford AstraZeneca sử dụng một loại virus vô hại đã được thay đổi để trở thành giống như Sars-CoV-2 - loại virus gây ra bệnh Covid-19.

Thuốc chủng ngừa đôi khi chứa các thành phần khác, như nhôm, làm cho thuốc chủng ngừa ổn định hoặc hiệu quả hơn.

Vaccine có làm cho tôi bị bệnh không?

Không có bằng chứng cho thấy bất kỳ thành phần nào trong số này gây hại cho cơ thể khi sử dụng với lượng nhỏ như vậy.

Vaccine không khiến cho người được tiêm bị bệnh. Thay vào đó, chúng dạy cho hệ thống miễn dịch của cơ thể người chủng ngừa nhận biết và chống lại sự lây nhiễm virus mà chúng đã được thiết kế để chống lại.

Một số người bị các triệu chứng nhẹ sau khi chủng ngừa, chẳng hạn như đau nhức cơ thể hoặc tăng nhiệt độ.

Những dấu hiệu này tự nó không phải là bệnh mà là phản ứng của cơ thể với vaccine.

Dị ứng với vaccine rất hiếm. Với bất kỳ loại vaccine nào đã được phê duyệt, các thành phần sẽ được liệt kê.

MHRA nói họ không xác định được bất kỳ "phản ứng bất lợi nghiêm trọng nào" trong quá trình thử nghiệm vaccine Pfizer / BioNTech.

Mọi người nên cảnh giác với những câu chuyện chống vaccine được lan truyền trên mạng xã hội. Những bài đăng này không dựa trên lời khuyên khoa học (hoặc pha trộn sự thật với thông tin sai lệch).

BBC

Chích vaccine có an toàn không?

Mọi người vẫn sẽ được chủng ngừa ngay cả khi họ từng bị nhiễm Covid-19 trong quá khứ.

Đó là vì khả năng miễn dịch tự nhiên có thể không tồn tại lâu dài và việc chủng ngừa có thể cung cấp cho cơ thể khả năng chống lại virus nhiều hơn.

Hướng dẫn từ Y tế Công cộng Anh nói không có lo ngại gì về an toàn khi tiêm cho những người bị Covid "dài". Nhưng những người hiện không khỏe với Covid-19 không nên chủng ngừa cho đến khi đã khỏi bệnh.

Vaccine có hại cho thú vật không?

Một số loại vaccine, chẳng hạn như vaccine phòng bệnh zona và vaccine cúm mũi cho trẻ em, có thể chứa gelatine từ lợn.

Và một số loại vaccine được nuôi cấy trên trứng gà mái, hoặc tế bào từ phôi gà con.

Hàng trăm loại vaccine đang được phát triển. Chúng tôi chưa có thông tin chi tiết về mọi thành phần, nhưng nhiều loại vaccine cho Covid dự kiến sẽ là loại không làm hại cho thú vật.

Nếu người khác được chủng ngừa thì tôi không cần bận tâm?

Có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy tiêm phòng là cách bảo vệ tốt nhất chống lại các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng.

Vaccine Covid dường như giúp mọi người không bị ốm nặng và có thể bảo toàn tính mạng con người.

Những liều vaccine đầu tiên sẽ được cung cấp cho người có nhu cầu cao nhất - chẳng hạn như người già - những người có thể bị bệnh nặng.

Hiện vẫn chưa rõ vaccine có thể ngăn chặn con người khỏi bị lây lan Covid được bao nhiêu.

Nếu vaccine có khả năng ngừa lây lan một cách hiệu quả, việc chủng ngừa cho đủ số người sẽ dập tắt được dịch bệnh.