Trao đổi với GS.TS Lê Trung Hải, Chủ tịch Hội gan mật Việt Nam bên lề buổi ra mắt Ban chấp hành Hội Gan mật Việt Nam khu vực phía Bắc diễn ra tại Bệnh viện Thanh Nhàn, Hà Nội, GS Hải cảnh báo cách đây 1 năm (2017) ung thư phổi đứng hàng đầu ở cả hai giới. Đến năm 2018, ung thư gan đang đứng hàng đầu.
Tử vong ung thư gan gấp đôi so với tai nạn giao thông. Các bệnh lý về viêm gan, xơ gan, bệnh lý mật tụy đã và đang là thách thức lớn với ngành y tế.
Để có lá gan khỏe mạnh theo GS. Hải chia sẻ trong ăn uống cần phải tiết chế, giữ gìn và có lối sống tăng cường vận động thể chất.
Bệnh lý về gan, mật đang là thức thách với nước ta.
Ăn ít thịt chất béo nhiều rau và uống thêm nước
Theo GS Hải bệnh lý gan của Việt Nam trong những năm gần đây tăng có liên quan trực tiếp đến lối sống mới và cách ăn uống. Ăn quá nhiều thịt (chất đạm) thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất bột đường sẽ khiến cho gan phải làm việc quá tải để chuyển hóa.
Ăn nhiều thịt cơ thể sẽ không thể chuyển hóa hết gây ra tình trạng khó tiêu hóa. Quá nhiều chất đạm gan sẽ khó phân hủy, nếu chất đạm dư thừa tích lũy trong có thể có thể gây hại cho gan. Tương tự, nếu ăn nhiều chất béo cơ thể không thể chuyển hóa tích tụ trong gan sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh lý cho gan.
Thức ăn có chứa chất phụ gia và chất bảo quản có nguồn gốc hóa học khi đi vào cơ thể con người có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trong đó có gan.
"Ăn tiết chế để giữ gìn sức khỏe trong đó có lá gan. Nên có chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng tăng cường ăn rau xanh và hoa quả sạch. Vì các loại thực phẩm trên có chứa nhiều các chất chống ôxy hóa tốt cho sức khỏe của lá gan.
Hạn chế các thức ăn có chứa chất bảo quản, phụ gia vì đều gây hại cho gan. Tăng cường uống nước để đào thải chất độc qua thận giảm bớt gánh nặng cho gan.
Gan khi đã bị tổn thương nếu trên nền tảng viêm gan B, viêm gan C sẽ dẫn tới xơ gan và từ xơ gan tới ung thư tiến triển rất nhanh", GS. Hải cho biết.
Rượu bia là kẻ thù của gan
Gan có hệ thống men (enzyme) để chuyển hóa cồn trong rượu thành andehit và sau đó là CO2 và nước, đào thải ra ngoài cơ thể. Nhưng gan chỉ xử lý được một lượng cồn nhất định trong mỗi giờ.
Andehit nếu không được chuyển hóa hết sẽ làm cho chức năng chuyển hóa mỡ, chất bột đường, chất đạm bị rối loạn. Nguy cơ sinh ra các chất độc cho gan tác động vào màng tế bào gan, biến đổi ADN làm cho tế bào gan trở thành xa lạ.
Ngoài ra nó có thể kích hoạt những phản ứng miễn dịch của gan không có lợi cho cơ thể.
BSCKII Vũ Thành Trung, Phó Giám đốc Bệnh viện Thanh Nhàn cho biết tiêu thụ rượu, bia nhiều đang là nguyên nhân gây ra tỷ lệ người bệnh bị xơ gan, ung thư gan ngày càng nhiều hơn. Với những người có tiền sử viêm gan vi rút uống rượu sẽ làm nặng thêm tình trạng bệnh lý.
Hiện Việt Nam có nhiều chương trình chung tay phòng chống các bệnh lý về viêm gan. Đặc biệt, ngành phẫu thuật gan mật cũng phát triển mạnh.
GS. Hải cho hay: "Muốn gan khỏe mạnh cần hạn chế rượu bia có một lối sống lành mạnh. Thường xuyên luyện tập thể thao sống trong môi trường hạn chế tác hại của môi trường và thực phẩm".
Ngủ đúng giờ và đủ giấc
Thói quen thức khuya rất có hại cho gan, lá gan sẽ không được hoạt động bình thường đúng với chức năng của mình.
Theo các nghiên cứu thời gian hoạt động thải độc của gan từ 23-1h. Gan thải độc khi cơ thể con người đã chìm sâu vào giấc ngủ. Đó cũng là lý do vì sao chúng ta cần phải ngủ trước 23 giờ.
GS. Hải khuyến cáo thường xuyên thức quá khuya sẽ ảnh hưởng tới quá trình thải độc của gan. Muốn có một sức khỏe tốt, lá gan khỏe mạnh thì cần phải đi ngủ sớm đúng và đủ giấc.
