Từ gần 25 năm nay, Nhật Bản có chế độ buộc các thành viên nội các (thủ tướng, bộ trưởng, thứ trưởng) phải công khai tài sản lúc nhậm chức và lúc mãn nhiệm.
Thủ tướng và bộ trưởng phải khai chi tiết từng loại tài sản như bất động sản, cổ phiếu đang sở hữu, các tài khoản tiết kiệm ở ngân hàng, v.v... và tài sản của cả vợ và con (trừ trường hợp con đã độc lập). Khai chi tiết cả từng loại bất động sản, các doanh nghiệp mình sở hữu cổ phiếu (và số lượng cổ phiếu của từng doanh nghiệp).
Khi mãn nhiệm cũng khai như vậy để người dân biết được trong thời gian nhậm chức tài sản đã thay đổi ra sao. Các báo đăng chi tiết nội dung nầy.
Báo chí nếu thấy có nghi vấn về trường hợp nào đó có thể đề nghị giải trình và công bố trên báo. Dù không có nghi vấn nhưng báo chí thường hay phỏng vấn những bộ trưởng, thứ trưởng trong những trường hợp đặc biệt (như tài sản ít quá hoặc quá lớn, so với suy nghĩ thông thường).
Bốn năm trước, dưới thời Thủ tướng Suga Yoshihide, Bộ trưởng Môi trường Koizumi Shinjiro (lúc đó 39 tuổi, người vừa ra tranh cử Chủ tịch Đảng Tự do Dân chủ tháng Chín vừa qua) được báo chí hỏi cảm tưởng về tài sản của gia đình mình.
Tài sản của Koizumi chỉ có vài chục triệu yen (khoảng 300.000 USD) dù là thứ nam của nguyên Thủ tướng Koizumi Junichiro, nhưng tài sản của vợ mới cưới là Takigawa Christel lên tới gần 500 triệu yen (khoảng 3 triệu USD). Takigawa là MC các chương trình TV, là người mẫu quảng cáo nổi tiếng nên thu nhập cao. Koizumi trả lời: "Cô ấy vì lấy tôi mà phải công khai hết tài sản của mình".
Ở Việt Nam cũng nên tham khảo trường hợp Nhật Bản.
Hình kèm theo: Bên phải là thành viên Nội các Ishiba Shigeru (01/10/2024), bên trái phía trên cùng là nội dung tài sản công khai của Thủ tướng Ishiba và vợ, phía dưới là tài sản của các bộ trưởng và vợ hoặc chồng (Báo Nikkei 23/11/2024).
TRẦN VĂN THỌ 24.11.2024