Jake Horton & Daniele Palumbo

BBC Reality Check

Một đường ống ở Bulgaria

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Một đường ống dẫn khí đốt quan trọng của Nga vẫn đang đóng, hạn chế nghiêm trọng nguồn cung, trong khi các nước Châu Âu đang vật lộn với giá năng lượng cao.

Các nước phương Tây đang cố gắng giảm bớt phụ thuộc vào dầu khí của Nga sau cuộc xâm lược Ukraine hồi tháng Hai.

Châu Âu sử dụng bao nhiêu khí đốt của Nga?

Năm ngoái, Nga đã cung cấp cho EU 40% lượng khí đốt tự nhiên.

Đức, nền kinh tế lớn nhất của châu Âu, là nước nhập khẩu nhiều nhất trong năm 2021, tiếp theo là Ý.

Các quốc gia và tỷ mét khối dầu nhập từ Nga
Chụp lại hình ảnh,

Các quốc gia và tỷ mét khối dầu nhập từ Nga

Năm 2021, Anh quốc nhập khẩu từ Nga 4% nhu cầu, và vào tháng Sáu năm nay, nước này đã không nhập khẩu khí đốt của Nga trong tháng thứ ba liên tiếp. Hoa Kỳ hoàn toàn không nhập khẩu khí đốt từ Nga.

Tuy nhiên, các quốc gia này vẫn chịu ảnh hưởng khi Nga hạn chế cung cấp cho lục địa châu Âu, làm giá khí đốt tăng toàn cầu.

Hai đường ống Nord Stream từ Nga
Chụp lại hình ảnh,

Hai đường ống Nord Stream từ Nga

Các lệnh trừng phạt có tác động gì?

Từ tháng Hai, EU đã áp đặt một số gói trừng phạt với Nga, bao gồm ngành năng lượng nước này.

Điện Kremlin nói “các vấn đề công nghệ” do lệnh trừng phạt của phương Tây là điều ngăn cản Nga cung cấp khí đốt qua đường ống Nord Stream. Họ nói họ tìm thấy rò rỉ trong một turbine.

Nhưng một phát ngôn viên của EU nói với BBC rằng chế độ trừng phạt không ảnh hưởng tới các công nghệ cần để vận chuyển khí đốt vào châu Âu.

Siemens Energy, công ty sản xuất turbine khí, cho biết kiểu rò rỉ này “thường không ảnh hưởng tới hoạt động của turbine”.

“Đây không có vẻ là lý do chính đáng để đóng đường ống”, Ben McWilliams, một chuyên gia về chính sách năng lượng tại Bruegel nói. “Tôi tin chắc hết mức có thể rằng đây là bước mới nhất của Putin để thao túng giá khí đốt và gây áp lực với hệ thống năng lượng châu Âu.”

Gazprom cũng cho biết thiếu giấy tờ làm ngăn cản việc bảo trì cho turbine – nhưng Siemens Energy bác bỏ chuyện không cung cấp đủ giấy tờ liên quan.

Khí đốt Nga chảy qua các đường ống xuyên Đông và Trung Âu

Nguồn hình ảnh, Reuters

Chụp lại hình ảnh,

Khí đốt Nga chảy qua các đường ống xuyên Đông và Trung Âu

EU đã đề xuất giới hạn giá khí đốt từ Nga. Tổng thống Putin đã đe dọa cắt tất cả các nguồn cung cấp năng lượng nếu EU thực hiện.

EU cũng nói sẽ cắt giảm 2/3 lượng khí đốt nhập khẩu từ Nga trong vòng một năm, nhưng không đi xa đến mức cấm hoàn toàn.

Để đạt mục tiêu, các quốc gia thành viên đã đồng ý cắt giảm 15% lượng sử dụng khí đốt trong vòng bảy tháng tới.

Có nghi ngờ về việc EU sẽ tìm nguồn cung cấp thay thế ở đâu, và họ có thể sẽ phải vận chuyển khí tự nhiên hóa lỏng (liquefied natural gas, LNG) từ các nước như Hoa Kỳ và Qatar.

Cố vấn năng lượng Kate Dourian nói “không có đủ thiết bị đầu cuối LNG ở châu Âu. Đây sẽ là một vấn đề đặc biệt với Đức.”

Các đường ống dẫn khí đốt quan trọng nhất ở Châu Âu
Chụp lại hình ảnh,

Các đường ống dẫn khí đốt quan trọng nhất ở châu Âu

Châu Âu sẽ thiếu dầu?

EU đã đồng ý cấm mọi nhập khẩu dầu từ Nga qua đường biển trước cuối năm nay.

Họ sẽ cho phép tiếp tục nhập khẩu dầu bằng đường ống, như “một biện pháp tạm thời” vì các nước như Hungary và Slovakia phụ thuộc vào đó.

Một số quốc gia châu Âu có thể bị siết đáng kể nguồn cung dầu do lệnh cấm. Lithuania và Phần Lan có khoảng 80% dầu nhập từ Nga trong tháng 11 năm ngoái, theo dữ liệu mới nhất có được.

Chụp lại hình ảnh,

Các nước châu Âu và tỷ lệ % dầu nhập từ Nga

Tuy nhiên, các nước EU có thể mua dầu từ các nhà sản xuất khác.

Đầu năm nay, IEA – một câu lạc bộ các nước nhập khẩu dầu – đã đồng ý đưa ra bán 120 triệu thùng dầu thô từ kho dự trữ của họ, và Tổng thống Biden ra lệnh bán một lượng lớn dầu từ kho dự trữ Mỹ.

Hoa Kỳ đã tuyên bố cấm hoàn toàn nhập khẩu dầu từ Nga và lượng dầu nhập khẩu của Anh giảm nhiều trong năm vừa qua.

Các biện pháp trừng phạt có hiệu quả không?

Nhờ giá năng lượng tăng cao, Nga đã có được ước tính khoảng 400 tỷ euro (430 tỷ USD) trong năm qua từ xuất khẩu dầu và khí đốt sang Châu Âu.

EU cho biết các lệnh trừng phạt mới nhất có thể cắt 90% lượng dầu mua từ Nga. Tuy nhiên, điều này sẽ mất vài tháng để có hoàn toàn hiệu lực và ngay cả lúc đó Nga có thể bán dầu ở nơi khác trên thế giới.

Cả Ấn Độ và Trung Quốc đều mua nhiều dầu thô của Nga hơn trong những tháng gần đây.