Monika Plaha và nhóm phim tài liệu Panorama

BBC News

Monika Plaha cầm điện thoại cho thấy ảnh nude đã làm mờ

Nhiều phụ nữ đang phải đối mặt với lời đe dọa và tống tiền từ một nhóm người lạ ẩn danh, sau khi thông tin cá nhân, hình ảnh và video riêng tư của họ bị chia sẻ trên trang xã hội Reddit. BBC đã vạch mặt kẻ đứng sau một trong những nhóm này, nhờ một cái bật lửa cũ.

“5 bảng cho ảnh khỏa thân của cô ta, cứ gửi tin nhắn thẳng cho tôi.”

“Tôi có vài video của cô ta, đang tìm cách bán.”

“Giờ chúng ta làm gì với cô ta?”

Tôi cảm thấy buồn nôn khi lướt qua các hình ảnh và bình luận trên mạng.

Có hàng ngàn bức ảnh. Một chuỗi bất tận những phụ nữ khỏa thân hoặc che một phần. Bên dưới là những bình luận ác ý của đàn ông về những phụ nữ đó, có cả lời đe dọa cưỡng hiếp. Phần lớn những thứ tôi thấy quá thô thiển để chia sẻ trong bài viết này.

Tôi nhìn thấy những hình ảnh này từ lời mách bảo của một người bạn. Một trong những hình ảnh của cô ấy bị lấy từ Instagram và đăng trên Reddit. Đó không phải là ảnh nude, nhưng bị đưa lên cùng với ngôn ngữ gợi dục và suy đồi. Cô ấy lo ngại cho bản thân mình và những phụ nữ khác.

Điều tôi thấy là một thị trường với hàng trăm người ẩn danh chia sẻ và bán hình ảnh lộ liễu và dường như đây có vẻ là tiến triển mới của cái gọi là khiêu dâm trả thù, tức là khi hình ảnh tình dục riêng tư được đưa lên mạng không có sự đồng ý của người trong ảnh, thường do bạn trai cũ hoặc chồng cũ cay cú.

Những hình ảnh thân mật này không những bị chia sẻ cho hàng ngàn người, mà nhiều đàn ông – nấp sau tên ảo – cũng hợp tác để vạch trần danh tính những phụ nữ này, một cái trong tiếng Anh gọi là doxing.

Địa chỉ, số điện thoại, và địa chỉ mạng xã hội được trao đổi trên mạng – khiến nhiều phụ nữ trở thành đích nhắm cho nhiều bình luận khiêu dâm tục tĩu, lời đe dọa, và tống tiền.

Tôi có cảm giác như lạc vào góc tối của internet, nhưng tất cả những điều này đang diễn ra trên một trang truyền thông xã hội lớn.

Reddit tự gọi mình là “trang nhất của Internet”. Nó xây dựng được một lượng khán giả khoảng 50 triệu người dùng mỗi ngày – khoảng 4 triệu người ở Anh Quốc – bằng cách cho phép người dùng thiết lập và điều hành các diễn đàn, được gọi là “subreddits”, cho mọi loại sở thích. Hầu hết các subreddit đều vô hại, nhưng Reddit đã có lịch sử lưu trữ những nội dung khiêu dâm gây tranh cãi.

Năm 2014, một bộ nhớ đệm (cache) hình ảnh riêng tư của người nổi tiếng được chia sẻ trên Reddit, và bốn năm sau đó, Reddit đóng cửa một nhóm sử dụng công nghệ “deepfake” – một dạng trí tuệ nhân tạo – để lồng ghép giả mạo người nổi tiếng vào video khiêu dâm.

Đáp lại các tranh cãi, công ty có trụ sở ở Hoa Kỳ này đưa ra quy định nghiêm ngặt hơn và tăng cường lệnh cấm đăng tải hoặc dọa đăng tải các hình ảnh thân mật hoặc khiêu dâm không có sự đồng ý của người trong ảnh.

Tôi muốn biết làm thế nào hình ảnh riêng tư của phụ nữ vẫn tiếp tục bị chia sẻ trên Reddit và các nạn nhân trải qua những gì.

Sau đó, tôi muốn tìm ra kẻ đứng sau những trò này.

Tôi có thể thấy lệnh cấm của Reddit không hiệu quả.

Chúng tôi tìm thấy hàng chục subreddit dành riêng để chia sẻ hình ảnh riêng tư của phụ nữ từ khắp nơi ở Vương quốc Anh.

Trang đầu tiên tôi nhìn vào tập trung vào phụ nữ Nam Á và có hơn 20.000 người dùng, phần lớn có vẻ là nam giới tới cùng cộng đồng, với bình luận bằng tiếng Anh, Hindi, Urdu, và Punjabi. Một số phụ nữ tôi nhận ra vì họ có lượng người theo dõi lớn trên mạng xã hội. Một số ít tôi thậm chí có quen biết.

Có hơn 15.000 hình ảnh. Chúng tôi xem qua khoảng 1.000 trong số đó và tìm thấy hình ảnh khiêu dâm của 150 phụ nữ khác nhau. Tất cả đều bị biến thành đối tượng tình dục trong các câu bình luận. Tôi tin chắc không ai trong số họ đồng ý xuất hiện trên diễn đàn này.

Người dùng chia sẻ hình ảnh kèm các bình luận xúc phạm và các lời đe dọa
Chụp lại hình ảnh,

Người dùng chia sẻ hình ảnh kèm các bình luận xúc phạm và các lời đe dọa

Một số hình ảnh, như bức ảnh người bạn tôi tìm thấy của chính mình, được lấy từ mạng xã hội và không phải là ảnh nude. Nhưng đi kèm là những bình luận xúc phạm và đôi khi có lời yêu cầu hack điện thoại hoặc máy tính của nạn nhân để lấy hình ảnh khỏa thân.

Một phụ nữ chúng tôi liên hệ cho biết cô nhận được tin nhắn quấy nhiễu tình dục “mỗi ngày” trên mạng xã hội sau khi nhóm này đưa lên hình ảnh cô mặc áo crop top từ Instagram, kèm bình luận muốn cưỡng hiếp cô.

Những người đàn ông trên subreddit cũng chia sẻ và bán hình ảnh khỏa thân của phụ nữ. Những hình ảnh này trông như ảnh tự chụp gửi cho người đang hẹn hò, không phải hình ảnh để công khai cho người khác xem.

Cũng có một số video có vẻ là quay lén phụ nữ khi đang quan hệ tình dục.

“Tôi sẽ tìm cô”

Một chuỗi tin nhắn có loạt hình ảnh một phụ nữ khỏa thân đang quan hệ tình dục bằng miệng.

“Có ai có video của [từ chửi tục] này không?”, một người dùng ẩn danh hỏi, dùng một từ ngữ xúc phạm cho người phụ nữ.

“Tôi có cả thư mục, giá 5 bảng, liên hệ tôi qua Snapchat”, một người khác nói.

“Mạng xã hội của cô ta là gì?”, người thứ ba hỏi.

Ayesha – không phải tên thật – phát hiện video của mình bị đưa lên subreddit năm ngoái. Cô tin mình bị bạn trai cũ quay lén.

Cô không chỉ phải đối mặt với chuyện niềm tin bị phản bội, mà còn phải đối mặt với làn sóng quấy nhiễu và đe dọa trên mạng xã hội khi thông tin cá nhân bị đăng trên diễn đàn.

“Nếu cô không ngủ với tôi, tôi sẽ gửi cho cha mẹ cô. Tôi sẽ tới tìm cô… Nếu cô không chịu ngủ với tôi, tôi sẽ cưỡng hiếp cô.” Những kẻ quấy rối cũng cố gắng tống tiền cô để có thêm hình ảnh.

Cô nói “Là một cô gái người Pakistan, việc chúng tôi quan hệ tình dục trước hôn nhân hay bất kỳ điều gì tương tự đều bị xem là không đúng, không chấp nhận được trong cộng đồng”.

Ayesha ngừng giao tiếp xã hội hoặc thậm chí ra khỏi nhà, và cuối cùng quyết định kết liễu cuộc đời mình. Sau đó, cô phải nói cho cha mẹ biết chuyện đã xảy ra. Cả cha mẹ cô đều rơi vào trầm cảm, cô nói.

“Tôi rất xấu hổ về mọi thứ đang xảy ra, và xấu hổ đã đặt họ vào tình huống này”, cô nói.

Ayesha liên hệ với Reddit nhiều lần. Trong một lần, một video được xóa gần như tức khắc, nhưng một lần khác phải mất bốn tháng. Và tất cả không kết thúc ở đó. Những nội dung bị xóa đã được chia sẻ ở các mạng xã hội khác và từ đó vòng trở lại subreddit ban đầu sau đó một tháng.

Trang subreddit hạ nhục và quấy rối Ayesha được thành lập và kiểm soát bởi một người dùng lấy tên Zippomad – một cái tên sau đó sẽ tạo đầu mối tìm ra anh ta.

Người dùng hợp tác chia sẻ thông tin cá nhân để tìm các phụ nữ trong đời thậtChụp lại hình ảnh,

Người dùng hợp tác chia sẻ thông tin cá nhân để tìm các phụ nữ trong đời thật

Với tư cách là người điều hành, Zippomad phải bảo đảm nhóm subreddit của mình tuân thủ luật lệ của Reddit. Nhưng anh ta làm điều ngược lại.

Từ lúc theo dõi subreddit này, tôi đã thấy Zippomad tạo phiên bản mới ba lần – mỗi khi một phiên bản bị Reddit đóng cửa do than phiền. Mỗi hóa thân mới lại dùng biến thể của cùng một tên gọi, trong đó có một từ xúc phạm về chủng tộc quá ghê tởm để lặp lại. Mỗi cái đều có nội dung như nhau – và mỗi lần đều có hàng ngàn người dùng.

Việc buôn bán ảnh nude đã trở nên phổ biến tới mức các chuyên gia nghiên cứu về lạm dụng trên mạng đã đặt tên riêng là văn hóa sưu tập (collector culture).

Clare McGlynn, một giáo sư luật ở Đại học Durham và chuyên gia về dạng lạm dụng trực tuyến này, cho biết “Đây không phải là hiện tượng của những kẻ lập dị hay biến thái. Có quá nhiều người tham gia, vài chục ngàn đàn ông.”

Theo giáo sư McGlynn, những chuyện trao đổi hình ảnh này diễn ra trong các chat group nhỏ riêng tư trên ứng dụng gửi tin nhắn, lẫn trên các trang web có hàng ngàn đàn ông tụ tập.

Bà nói một số người đàn ông giành được địa vị trong các cộng đồng này bằng cách xây dựng một bộ sưu tập lớn hình ảnh không có đồng thuận. Kiểu ám ảnh sưu tập này sẽ làm nó khó dập tắt, vì một số video đã bị xóa có thể đơn giản được đưa lên lại từ một bộ sưu tập khác.

Bảy phụ nữ đã tìm cách xóa hình ảnh của họ khỏi Reddit nói với tôi họ cảm thấy Reddit không làm đủ để giúp. Bốn người cho biết hình ảnh chưa bao giờ bị rút khỏi Reddit, và một số phải đợi đến tám tháng để hình được xóa.

Reddit nói với chúng tôi rằng năm ngoái họ xóa hơn 88.000 hình ảnh riêng tư không được đồng ý đăng lên, và bảo họ xem vấn đề này “cực kỳ nghiêm túc”.

Họ cho biết họ sử dụng các công cụ tự động và một đội ngũ nhân viên để tìm và xóa những hình ảnh được đưa lên không có đồng thuận. Họ cũng nói họ thường xuyên hành động, bao gồm đóng cửa một số diễn đàn.

Người phát ngôn công ty nói “Chúng tôi biết vẫn cần phải làm nhiều để ngăn chặn, phát hiện, và xử lý những nội dung này một cách nhanh chóng và chính xác hơn nữa, và chúng tôi đang đầu tư vào đội ngũ nhân viên, công cụ, và quy trình để đạt được mục đích này”.

Như các công ty công nghệ, luật pháp Vương quốc Anh cũng đang đấu tranh để bảo vệ phụ nữ không bị chia sẻ hình ảnh riêng tư trên mạng.

GeorgieChụp lại hình ảnh,

Georgie cho biết bạn trai cũ của cô sẽ không bị truy tố vì lỗ hổng pháp lý

Khi Georgia được một người lạ liên lạc và cho biết ảnh nude của cô đang bị chia sẻ trên internet, cô báo cảnh sát. Cô biết chỉ một người duy nhất có thể có những hình ảnh đó.

“Tôi thậm chí không thể tính được bao nhiêu người đã thấy những hình ảnh đó? Và không có cách nào để không cho người khác tiếp tục nhìn thấy. Trong thời điểm này, ngay bây giờ, có thể có người đang nhìn những hình ảnh đó”, cô nói.

Bạn trai cũ nhắn tin cho cô thừa nhận chia sẻ các ảnh riêng tư, nhưng cô bảo anh ta nói mình “không định làm tôi tổn thương hay xấu hổ”.

Phần lời thú tội đó hóa ra là một lỗ hổng pháp lý. Luật pháp hiện hành chống lại khiêu dâm trả thù ở Anh Quốc cần bằng chứng rằng người chia sẻ hình ảnh không có sự đồng ý làm thế để gây đau khổ cho nạn nhân. Ủy ban Luật pháp, một cơ quan tư vấn độc lập cho chính phủ, đã khuyến nghị loại bỏ yêu cầu chứng minh ý định gây hại. Nhưng Dự luật An toàn Trực tuyến hiện đang được thông qua Quốc hội không bao gồm thay đổi đó.

Tôi muốn truy tìm Zippomad, người dùng Reddit tạo ra diễn đàn nhắm vào phụ nữ Nam Á – bao gồm Ayesha. Khi tôi nhìn qua lịch sử bình luận của anh ta, hoàn toàn không có tên thật, địa chỉ email, hay hình ảnh. Chỉ có tên người dùng của anh ta là đầu mối – anh ta sưu tập bật lửa Zippo và hiện đang có một cái để bán. Thế là tôi liên lạc bằng một tài khoản giả mạo và đề nghị mua.

Anh ta đồng ý gặp và cuối cùng phóng viên bí mật của chúng tôi đã gặp tận mặt người đàn ông đã tạo ra diễn đàn xâm phạm quyền riêng tư của rất nhiều phụ nữ.

Tên thật của anh ta là Himesh Shingadia. Anh ta có bằng đại học và làm quản lý tại một công ty lớn. Đây không phải là kiểu người tôi nghĩ sẽ tìm thấy.

Ảnh quay lén Himesh ShingadiaChụp lại hình ảnh,

Himesh Shingadia nói mình lập diễn đàn để “tán thưởng phụ nữ Nam Á”

Sau khi được chương trình Panorama liên lạc, Himesh Shingadia xóa subreddit. Anh ta viết trong tuyên bố rằng nhóm được lập ra để “tán thưởng phụ nữ Nam Á”. Do số người dùng nhiều, anh ta nói kiểm duyệt diễn đàn là không thể.

Anh ta nói mình chưa bao giờ chia sẻ hình ảnh hay thông tin riêng tư, và bảo đã giúp xóa một số nội dung khiêu dâm khi phụ nữ yêu cầu.

“Zippomad vô cùng xấu hổ và nhục nhã về hành động của mình, điều này không phản ánh tính cách thực của anh ấy”, lời tuyên bố viết.

Reddit cũng đã xóa một số nhóm tương tự khác được chúng tôi đưa ra.

Điều này có nghĩa là gần 1.000 phụ nữ đã cuối cùng được gỡ bỏ hình ảnh – nhưng đó chỉ là niềm an ủi nhỏ nhoi sau nỗi đau bị phơi bày không mong muốn.

Các công ty công nghệ và các nhà lập pháp sẽ cần thay đổi để ngăn chặn phụ nữ bị bóc lột bởi các việc buôn bán này.

Như Georgie nói về người bạn trai cũ đã chia sẻ hình ảnh của cô “Tôi không muốn trừng phạt anh ấy. Tôi muốn anh ấy không bao giờ làm điều đó nữa.”