Chiến tranh Ukraine: Drone đang được sử dụng như thế nào?

Một binh sĩ Ukraine mang kính thực tế ảo để phóng chiếc drone "Parrot"

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Một binh sĩ Ukraine mang kính thực tế ảo để phóng chiếc drone "Parrot"

Hàng ngàn chiếc drone đang được sử dụng trong cuộc chiến tranh Ukraine - để phát hiện vị trí đối phương, phóng tên lửa và pháo kích trực tiếp.

Cả hai bên đều đang triển khai các loại drone quân sự được chế tạo có mục đích và các loại drone được bán rộng rãi, không theo đơn đặt hàng riêng.

Ukraine và Nga có loại drone quân sự nào?

Loại drone quân sự chính của Ukraine là Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ chế tạo. Chiếc drone có kích cỡ một chiếc máy bay nhỏ, có gắn camera và có thể được trang bị bom được dẫn đường bằng tia laser.

Ukraine đã bắt đầu cuộc chiến tranh với "không đến 50 chiếc drone" dạng này, Tiến sĩ Jack Watling từ Viện nghiên cứu Royal United Services Institute (Rusi) cho biết.

Nga chủ yếu sử dụng drone Orlan-10 "nhỏ hơn, căn bản hơn", ông Jack Watling nói. "Nga bắt đầu cuộc chiến tranh với hàng ngàn chiếc, và có thể chỉ còn vài trăm chiếc." Những chiếc drone này cũng có camera và có thể phóng tên lửa.

Drone Bayraktar TB2

Các loại drone quân sự hiệu quả thế nào?

Drone của cả hai bên đều hiệu quả nhất khi được sử dụng để phát hiện mục tiêu của kẻ thù và dẫn hướng pháo kích.

"Lực lượng quân đội Nga có thể nã súng nhằm vào kẻ thù trong vòng chỉ từ 3 đến 5 phút sau khi drone Orlan-10 phát hiện mục tiêu," Tiến sĩ Watling cho biết. Nếu không có drone thì một vụ tấn công có thể mất từ 20 đến 30 phút để thực hiện, ông nói.

Tiến sĩ Martina Miron, nhà nghiên cứu về quốc phòng tại Đại học King's College London nói drone đã giúp Ukraine có thể dàn trải lực lượng vốn còn hạn chế của mình.

"Nếu muốn tìm vị trí kẻ thù, trong quá khứ thì bạn sẽ cần phải cử các lực lượng đặc nhiệm để làm điều này, và bạn có thể mất binh sĩ," bà Martina Miron cho biết. "Giờ đây, tất cả những gì bạn đánh liều là một chiếc drone."

Một đội drone Orlan-10 của Nga

Nguồn hình ảnh, EPA

Chụp lại hình ảnh,

Chiếc drone Orlan-10 của Nga có thể nhắm pháo kích vào các vị trí của đối phương trong vòng vài phút

Trong vài tuần đầu khi chiến tranh bùng phát thì chiếc drone Bayraktar của Ukraine được đánh giá cao.

"Chúng đã cho thấy khả năng tấn công vào các mục tiêu như kho đạn, và góp phần trong vụ đánh chìm soái hạm Moskva," Tiến sĩ Miron nói.

Tuy nhiên, nhiều chiếc drone Bayraktar đã bị hệ thống phòng không của Nga phá hủy.

"Chúng rất lớn, di chuyển tương đối chậm, bay ở tầm trung, và điều này khiến chúng dễ dàng bị bắn hạ," Tiến sĩ Watling nói.

Drone dân dụng được sử dụng như thế nào?

Việc thay thế các drone quân sự rất tốn kém - một chiếc drone Bayraktar TB2 tốn khoảng 2 triệu USD.

Vì vậy cả hai bên - nhưng đặc biệt là Ukraine - đang chuyển sang các mẫu thương mại, nhỏ như chiếc DJI Mavic 3, tốn khoảng hơn 2.000 USD.

Drone DJI Mavic 3

Một nhà sản xuất drone của Ukraine ước tính lực lượng quân đội nước này có 6.000 chiếc, nhưng không thể xác nhận thông tin này.

Các drone thương mại có thể phù hợp với các loại bom nhỏ.

Tuy nhiên, loại drone này được sử dụng chính nhằm tìm binh lính của phe địch và tấn công trực tiếp.

"Ukraine không có nhiều đạn pháo như Nga," Tiến sĩ Mmiron nói. "Có 'đôi mắt trên bầu trời' để nhận diện mục tiêu và nã pháo trực tiếp đồng nghĩa họ có thể sử dụng tốt hơn những gì mà mình đang có."

Tuy nhiên, các loại drone thương mại thì ít uy lực hơn drone quân sự.

Tầm bắn của chiếc DJI Mavic chỉ 30 km và chỉ có thể bay 46 phút.

Các loại drone nhỏ và chi phí ít hơn bay thậm chí trong khoảng thời gian hơn và quãng đường ngắn hơn.

Các thức hai bên phòng vệ trước drone?

Nga đã sử dụng hệ thống phòng không bằng radar nhằm chống lại các drone quân sự và những thiết bị điện tử nhằm vào drone thương mại, theo Tiến sĩ Miron.

"Lực lượng Nga sử dụng súng phóng điện từ Stupor," Tiến sĩ Miron cho biết. Điều này ngăn chặn các drone thương mại có thể di chuyển nhờ vào GPS.

Lực lượng Nga cũng sử dụng các hệ thống trực tuyến như Aeroscope để tìm và ngăn chặn liên lạc giữa các drone thương mại và người điều khiển.

Nga cũng có thể khiến drone bị rơi hoặc trở lại căn cứ, và có thể ngăn chặn chúng gửi về thông tin.

Một chiếc drone trung bình của Ukraine chỉ tồn tại một tuần, theo một báo cáo của Rusi.

Quốc gia nào đang cung cấp drone?

Nga hiện đang mua drone quân sự Shahid từ Iran, theo Nhà Trắng. Lực lượng phiến quân Houthi tại Yemen đã sử dụng loại drone này để tấn công nhằm vào các mục tiêu ở Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).

Mỹ cũng đang cung cấp cho Ukraine khoảng 700 chiếc drone quân sự 700 Switchblade "kamikaze".

Chúng cũng mang theo chất nổ. Drone này bay chậm trong không trung cho đến khi tìm được mục tiêu.

Công ty SpaceX của Elon Musk đang cung cấp hệ thống liên lạc vệ tinh Starlink cho Ukraine. Điều này tạo nên một liên kết an toàn giữa các drone thương mại và các nhà khai thác.

DJI hiện đã dừng cung cấp drone cho Nga hay Ukraine.

Ukraine chi trả cho drone theo cách nào?

Ukraine đã khởi động lời kêu gọi gọi vốn cộng đồng để mua 200 chiếc drone quân sự.

"Bên cạnh drone lớn chẳng hạn [Bayraktar] TB2, họ cũng đang tìm những chiếc drone trinh sát nhỏ, cánh cố định," Tiến sĩ Watling nói.

Nhóm nhạc Kalush Orchestra của Ukraine, nhà vô địch cuộc thi âm nhạc Eurovision đã bán chiếc cúp với giá 900.000 USD, toàn bộ số tiền đã được quyên góp mua drone. Số tiền này sẽ được dùng để mua 3 chiếc drone PD-2 do Ukraine chế tạo.