Một năm sau khi đại dịch Covid-19 tấn công nền kinh tế Australia, Ashok Ravindran – một nhà thầu IT – gặp một vấn đề: Anh phải quyết định xem mình nên nhận công việc nào khi có tới 3 chỗ chào mời. Tình trạng khó xử “đầy hạnh phúc” của Ravindran phản ánh một nền kinh tế hiện còn lớn hơn trước thời đại dịch.
Xuất khẩu nở rộ, lòng tin của người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp ở hạng cao và mức tuyển dụng thì vượt quá kỳ vọng với tỷ lệ việc làm chạm đỉnh trong 12 năm.
Ravindran, một cư dân Sydney, chỉ vừa nghỉ việc cách đây 2 tuần. “Thị trường hiện giờ đang rất nóng. Tôi nộp đơn vào vài công ty để thử môi trường và nhận được tới 3 lời đề nghị”, Ravindran nói với Reuters, “Chỗ nào cũng đưa ra đề nghị thêm nên khó mà từ chối bởi bạn sẽ không muốn bỏ đi cơ hội của mình”.
Khác xa so với dự đoán có phần nghiêm trọng vào năm ngoái, tỷ lệ thất nghiệp của Australia đã trượt xuống mức 5,1% của thời trước đại dịch, giấy phép xây dựng nhà đạt mức kỷ lục, còn chi tiêu tiêu dùng thì khá năng động.
(*) 4 thành phố của Australia với tổng số dân lên tới hơn 10 triệu người hiện đang được phong tỏa trong khi chính quyền nỗ lực khống chế các đợt bùng dịch mới do biến chủng Delta gây ra.
Tiến hành phong tỏa, truy vết nhanh và áp dụng các biện pháp giãn cách đã giúp Australia giữ được số liệu nhiễm bệnh và tử vong tương đối thấp. Tính đến thời điểm hiện tại, nước này có hơn 30.000 ca bệnh và khoảng 910 trường hợp tử vong.
Tuy nhiên, tốc độ chủng ngừa Covid-19 ở Australia tương đối chậm. Hiện nay mới có gần 5% dân số Australia được tiêm vaccine đầy đủ.
Theo Reuters, nền kinh tế 2 nghìn tỉ AUD của Australia giờ còn lớn hơn thời điểm trước đại dịch. Các sự kiện thể thao lại một lần nữa thu hút người xem và quán rượu thì kín khách. Cho tới trước thời điểm dịch bệnh có dấu hiệu quay trở lại do sự xuất hiện của chủng Delta (*), tại nhiều bang và vùng lãnh thổ, khẩu trang không còn là vật dụng thường thấy.
Những điểm hạn chế vốn được dự đoán sẽ tác động tiêu cực tới nhu cầu (như việc đóng cửa biên giới với nước ngoài và di chuyển trong nước bị giới hạn) lại bất ngờ chuyển hướng thành những nguồn tăng trưởng mới.
Thay vì đi du lịch tới Bali hoặc Bangkok, dân Australia chuyển sang nghỉ mát trong nước.
Những đòi hỏi thiết yếu để làm việc ở nhà khiến nhiều người quyết định chuyển tới sống ở các khu vực ngoại ô, bên ngoài thành phố lớn, đẩy nhu cầu tăng cao ở các thị trấn nhỏ. Những quy định giãn cách cũng làm tăng doanh số bán lẻ trực tuyến trong khi dịch vụ ăn tại nhà hàng chưa bao giờ được chuộng đến thế.
“Australia đang phá vỡ kỷ lục, trở thành một trong những trường hợp phục hồi kinh tế nhanh nhất trong lịch sử hiện đại”, Quản lý thuộc AMP Capital Dermot Ryan nhận định, “Nền kinh tế đang được lợi từ sự bùng nổ ở cả 3 mảng: khai khoáng, nhà ở và lợi nhuận doanh nghiệp”.
Mặc dù đang vướng vào cuộc thương chiến ngày càng tồi tệ với Trung Quốc, một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới, xuất khẩu của Australia vẫn phát triển một cách kỳ diệu nhờ giá quặng sắt tăng cao và những thị trường mới ở châu Á, Trung Đông.
Các nhà kinh tế kỳ vọng giai đoạn vàng này sẽ kéo dài một thời gian nữa.
Lạc quan dù phong tỏa
Năng lực tái mở cửa quy mô lớn sớm hơn dự kiến và những tác nhân kích thích tài chính, tiền tệ đã thúc đẩy nền kinh tế Australia phục hồi một cách chóng vánh sau khi nước này rơi vào tình trạng suy thoái hồi 2020 – lần đầu tiên sau 3 thập kỷ.
Những nhân tố ấy kết hợp đã châm ngòi cho một thị trường bất động sản theo chiều giá lên, giải ngân một lượng vốn khổng lồ, vốn trước đây bị các ngân hàng cẩn trọng giữ lại trong năm 2020 phòng trường hợp vỡ bong bóng bất động sản do Covid-19.
Ryan của AMP cho rằng, cả mảng ngân hàng lẫn khai khoáng đều có tiềm năng hoàn vốn hơn 59 tỉ AUD cho các nhà đầu tư trong năm tài khóa kế tiếp.
Giá nhà tăng dẫn tới xây dựng nở rộ, đưa cổ phiếu của nhiều nhà sản xuất các sản phẩm xây dựng như James Hardie, Brickworks lên mức cao kỷ lục. Cổ phiếu của đơn vị cho vay bất động sản hàng đầu Australia, ngân hàng Commonwealth Bank ở mức cao chưa từng thấy.
Người tiêu dùng cũng cảm thấy vững tin. Những kết quả khảo sát liên tục cho thấy số người lạc quan vượt xa số người bi quan.
Doanh thu bán lẻ tăng 25% so với cách đây 1 năm và doanh thu từ kinh doanh xe cộ vọt lên 68%. Ngành bán lẻ hàng hóa gia dụng phát triển, dẫn đầu là đồ nội thất và các thiết bị điện bởi người dân xây nhà mới và sửa sang nhiều. Nhu cầu mạnh tới mức chuỗi điện máy và đồ gia dụng Bunnings còn phải đối mặt với tình trạng thiếu gỗ.
Nhiều công ty thiếu nhân công khi mà hàng chục nghìn công dân Australia vẫn đang mắc kẹt ở nước ngoài.
Số phận của họ vẫn chưa được xác định khi mà Australia cam kết đóng cửa biên giới cho tới năm sau. Điều này đồng nghĩa với tình trạng di trú diện tay nghề – vốn là yếu tố thúc đẩy kinh tế Australia cho tới năm 2019 – trở nên bất khả thi.
Mặc dù một số doanh nghiệp và cá nhân đang kêu gọi Australia nới lỏng kiểm soát biên giới, nhưng quyết định đóng cửa biên giới nhìn chung được dư luận tán thành. Các cuộc bầu cử gần đây cho thấy những lãnh đạo có lập trường cứng rắn liên quan tới Covid-19 nhận được nhiều sự ủng hộ.
Hiện Australia vẫn đang tiếp tục áp dụng chiến thuật phong tỏa khi xuất hiện nguy cơ dịch mới. Tỷ lệ tiêm phòng vaccine Covid-19 tại nước này mới đạt gần 5%.
