U.S. Court of Appeals for the Seventh Circuit Judge Amy Coney Barrett

Nguồn hình ảnh, Reuters

Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là sẽ đề cử Amy Coney Barrett, người được yêu thích nhất trong phe bảo thủ, làm thẩm phán mới của Tòa án Tối cao.

Quyết định của tổng thống - sẽ được tiết lộ tại Nhà Trắng vào thứ Bảy - đã được xác nhận với đối tác của BBC tại Mỹ là CBS News và các kênh truyền thông khác của Mỹ.

Bà Barrett sẽ thay thế cố thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, người qua đời vào thứ Sáu tuần trước.

Việc đề cử sẽ gây ra một cuộc chiến gay gắt tại Thượng viện để giúp bà được phê chuẩn vị trí này, vào thời điểm cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 đang tới gần.

CBS - trích dẫn nhiều nguồn liên quan - đưa tin rằng tổng thống đã chọn Thẩm phán Barrett.

Nhưng khi được hỏi về lựa chọn của mình vào tối thứ Sáu, ông Trump từ chối đưa ra bất cứ điều gì: "Bạn sẽ biết được vào ngày mai. Hãy nhìn xem, tất cả họ đều tuyệt vời. Vị trí này có thể là bất kỳ ai trong số họ".

Nếu bà Barrett chính thức được trao chức thẩm phán, các thẩm phán theo khuynh hướng bảo thủ sẽ chiếm đa số 6-3 tại tòa án tối cao của Mỹ trong tương lai gần.

Người phụ nữ 48 tuổi này sẽ là thẩm phán thứ ba được bổ nhiệm bởi tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa, sau Neil Gorsuch vào năm 2017 và Brett Kavanaugh vào năm 2018.

Chín thẩm phán của Tòa án Tối cao sẽ giữ chức vụ này trọn đời, và các phán quyết của họ có thể định hình chính sách công về mọi lĩnh vực, từ quyền sử dụng súng, quyền bỏ phiếu cho đến phá thai và chiến dịch tài chính, rất lâu sau khi các tổng thống bổ nhiệm họ thôi chức.

Trong những năm gần đây, tòa án đã mở rộng hôn nhân đồng tính cho tất cả 50 bang, cho phép áp dụng lệnh cấm đi lại của Trump và trì hoãn kế hoạch cắt giảm lượng khí thải carbon của Mỹ.

line

Tình thế khó khăn cho đảng Dân chủ

Phân tích của Anthony Zurcher, BBC Bắc Mỹ

Amy Coney Barrett đã nằm trong danh sách rút gọn của Donald Trump cho các vị trí trống của Tòa án Tối cao một thời gian, nhưng có ý kiến rằng bà sẽ là người thay thế thích hợp nhất cho Ruth Bader Ginsburg.

Kể từ tuần trước, đó không còn là một kịch bản giả định.

Ngay cả trước khi ông Trump được cho là đã quyết định lựa chọn Thẩm phán Barrett, những người bảo thủ đã tập hợp quanh người được đề cử, bất kể người đó là ai. Và nếu họ liên kết với nhau, có vẻ chắc chắn bà Barrett sẽ trở thành thẩm phán - bất kể đó là trước cuộc bầu cử vào tháng 11 hay trong một phiên họp Thượng viện sau đó.

Sự lựa chọn Thẩm phán Barrett đặt Đảng Dân chủ vào một tình thế khó khăn. Họ phải tìm cách làm suy yếu sự ủng hộ dành cho người được đề cử mà trông không có vẻ như tấn vào công đức tin Công giáo hoặc lý lịch cá nhân của bà - những động thái vốn có thể khiến một số cử tri cho cuộc bầu cử vào tháng 11 thất vọng. Họ sẽ tìm cách trì hoãn quá trình này hết sức có thể, trong khi vẫn tập trung vào các vấn đề như chăm sóc sức khỏe và phá thai, vốn có thể là trung tâm của các cuộc chiến pháp lý trong tương lai khi Thẩm phán Barrett ngồi vào ghế một tòa án do phe bảo thủ thống trị.

Sau đó, họ phải hy vọng Thẩm phán Barrett, hoặc đảng Cộng hòa, mắc một số lỗi nghiêm trọng. Đó là một yêu cầu cao, nhưng hiện tại đó là vở kịch duy nhất mà họ có.

Amy Coney Barrett là ai?

Theo một bài báo trên tạp chí năm 2013, bà được mô tả là một người Công giáo sùng đạo, nói rằng "cuộc sống bắt đầu từ lúc thụ thai". Điều này khiến bà trở thành người được yêu thích trong số những người theo tôn giáo bảo thủ muốn lật ngược quyết định mang tính bước ngoặt năm 1973 hợp pháp hóa việc phá thai trên toàn quốc.

Bà cũng đã bỏ phiếu ủng hộ các chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng thống Trump và bày tỏ quan điểm ủng hộ các quyền mở rộng về súng.

Được ông Trump đề cử vào Tòa phúc thẩm số 7 có trụ sở tại Chicago, bà đã được Thượng viện phê chuẩn trong một cuộc bỏ phiếu 55-43 vào tháng 10/2017 sau một quá trình khó khăn. Bà là một trong những cái tên được tổng thống cân nhắc để thay thế Thẩm phán Anthony Kennedy vào năm 2017.

Sau khi tốt nghiệp Trường Luật tại Đại học Notre Dame ở Indiana, bà làm thư ký cho cố Thẩm phán Antonin Scalia, người qua đời vào năm 2016. Bà từng là học giả pháp lý tại Notre Dame trong khoảng 15 năm.

Sinh ra ở New Orleans, bà kết hôn với một cựu công tố viên liên bang ở South Bend, Indiana và họ có với nhau 7 người con.

Hai người trong số họ được nhận nuôi từ Haiti và con ruột út của họ mắc hội chứng Down.

Thẩm phán Barrett sẽ được phê chuẩn?

Nhà Trắng đã bắt đầu liên hệ với các văn phòng Thượng viện của Đảng Cộng hòa để sắp xếp các cuộc gặp với người được đề cử vào tuần tới, hai nguồn tin thân cận với quá trình này nói với CBS.

Các cuộc gọi xã giao dự kiến sẽ bắt đầu vào thứ Tư. Ứng cử viên sau đó sẽ được Ủy ban Tư pháp Thượng viện - gồm 22 đảng viên Cộng hòa và Dân chủ - chất vấn.

Các phiên điều trần thường kéo dài từ ba đến năm ngày. Sau đó, các thành viên của ủy ban sẽ bỏ phiếu về việc có đưa người được đề cử ra toàn thể Thượng viện hay không. Nếu họ làm như vậy, tất cả 100 thượng nghị sĩ sẽ bỏ phiếu để phê chuẩn hoặc phủ nhận bà.

Đảng Cộng hòa chiếm đa số trong số 53 thượng nghị sĩ trong ủy ban, nhưng dường như họ đã có 51 phiếu bầu cần thiết để thẩm phán Barrett được phê chuẩn.

Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell đã tuyên bố sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu phê chuẩn trước cuộc bầu cử vào Nhà Trắng vào ngày 3/11.

Ngoại trừ đây là một điều bất ngờ, các đảng viên Dân chủ dường như có ít lựa chọn về pháp lý để ngăn bà Barrett vượt qua Thượng viện đến băng ghế của Tòa án Tối cao.

Trong phiên điều trần năm 2017 để phê chuẩn Thẩm phán Barrett cho Tòa phúc thẩm số 7, bà được hỏi liệu đức tin tôn giáo của bà có thể ảnh hưởng đến các phán quyết của bàhay không.

Dianne Feinstein, một thượng nghị sĩ California, đã nói với bà Barrett trong phiên điều trần đó: "Trong bà đầy những giáo lý."

Thẩm phán Barrett nhấn mạnh rằng niềm tin nghề nghiệp và niềm tin tôn giáo của bà sẽ được tách biệt. Không rõ liệu đảng Dân chủ có đưa tôn giáo của bà thành một vấn đề lần này hay không.

Tại sao việc đề cử lại gây tranh cãi?

Kể từ khi bà Ginsburg qua đời, các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã bị cáo buộc là đạo đức giả vì đã dấn tới để đề cử chức thẩm phán tòa án tối cao trong năm bầu cử.

Vào năm 2016, ông McConnell đã từ chối tổ chức các phiên điều trần để phê chuẩn cho ứng cử viên của Tổng thống thuộc đảng Dân chủ Barack Obama, Merrick Garland, vào tòa án tối cao.

Cuộc đề cử đó, diễn ra 237 ngày trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, đã bị đảng Cộng hòa nắm giữ Thượng viện ngăn chặn thành công và cho rằng việc này nên được thực hiện ngoài năm bầu cử.

Khi chỉ còn 39 ngày là đến cuộc bầu cử năm 2020, đảng Dân chủ hiện nói rằng đảng Cộng hòa nên giữ vững lập trường trước đó của họ và để cử tri quyết định.

Ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden cho rằng nỗ lực bổ nhiệm thẩm phán của ông Trump là hành vi "lạm quyền".