Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence hôm 24/10 chỉ trích các công ty Mỹ về việc cố bịt miệng những tiếng nói bày tỏ ủng hộ đối với các giá trị dân chủ, tự do để họ duy trì đường vào thị trường Trung Quốc, và ông cho rằng các tập đoàn nên tuân thủ các nguyên tắc của Mỹ khi làm ăn với quốc gia cộng sản này, theo New York Times.

Trong một bài phát biểu chính sách đề cập đến nhiều vấn đề về cái mà ông gọi là “tái cấu trúc cơ bản mối quan hệ của chúng ta với Trung Quốc”, ông Pence đã buộc tội Nike vì đã “bỏ lương tâm ngoài cửa”, và buộc tội các chủ sở hữu và cầu thủ chơi trong giải bóng rổ nhà nghề Mỹ NBA vì đã “về phe với Đảng Cộng sản Trung Quốc” bằng cách đàn áp sự ủng hộ cho phong trào dân chủ ở Hong Kong. Ông Pence nêu bật những ví dụ đó để nói lên quan điểm rộng hơn về cách các công ty Mỹ thường thỏa hiệp với Trung Quốc, và như vậy, họ ở vào thế chống lại các giá trị tự do của phương Tây – và điều đó có tác động lâu dài đối với những thảo luận thẳng thắn về Trung Quốc giữa những người Mỹ.

“Bằng cách lợi dụng lòng tham của giới doanh nghiệp, Bắc Kinh đang tìm cách thay đổi tư duy công luận Mỹ, cưỡng ép các doanh nghiệp Mỹ”, ông Pence nói. “Và có quá nhiều các tập đoàn đa quốc gia của Mỹ đã cúi đầu trước mồi nhử của đồng tiền và thị trường Trung Quốc và bằng cách không chỉ bịt miệng những tiếng nói chỉ trích của Đảng Cộng sản Trung Quốc mà thậm chí những phát ngôn ủng hộ cho các giá trị của nước Mỹ”.

Liên đoàn NBA trong tháng này đã vấp phải nhiều sự chỉ trích, kể cả từ các nhà lập pháp Mỹ ở cả hai đảng, khi ban đầu liên đoàn này đứng về phía chính phủ Trung Quốc trong việc tấn công một viên quản lý của đội bóng Houston Rockets, người đã bày tỏ ủng hộ phong trào dân chủ ở Hong Kong trong một ý kiến đăng trên Twitter.

Ông Pence, phát biểu tại một sự kiện của Trung tâm Wilson tại khách sạn Conrad ở thủ đô Washington, nói rằng các cửa hàng Nike ở Trung Quốc đã loại bỏ các mặt hàng liên quan đến đội Houston Rockets trong thời gian diễn ra vụ tranh cãi. (Nike đã không trả lời yêu cầu bình luận của New York Times về việc này.)

“Một số cầu thủ nổi tiếng nhất và một số chủ sở hữu lớn nhất của NBA, những người thường xuyên dùng quyền tự do ngôn luận để chỉ trích Mỹ, thì lại câm họng không dám nhắc tới quyền tự do và quyền lợi của người dân Trung Quốc”, ông Pence nói. “Với việc đứng về phía Đảng Cộng sản Trung Quốc và bịt miệng tự do ngôn luận, NBA đang hành động như một công ty hoàn toàn bị sở hữu bởi chế độ toàn trị [Trung Quốc]”.

Sau bài phát biểu của ông Pence, những người có quan hệ với NBA đã phản bác lại, theo New York Times. “Ngay từ đầu chúng tôi đã tôn trọng các giá trị cốt lõi của chúng tôi”, ông Adam Silver, ủy viên của NBA, cho biết trên chương trình “Inside the NBA” của kênh TNT. “Và tôi sẽ một lần nữa nói rằng chúng tôi sẽ cam kết nhiều hơn với người dân Trung Quốc, và Ấn Độ, và khắp châu Phi, trên khắp thế giới, bất kể chính phủ của họ”.

Charles Barkley, một cầu thủ đã giải nghệ và hiện là một nhà phân tích của chương trình, đã thẳng thừng hơn. Ông nói: “Phó tổng thống Pence cần câm miệng lại. Tất cả các công ty Mỹ đều đang làm ăn tại Trung Quốc”.

Đầu tháng 10, chính quyền Trump đã áp dụng một số hạn chế thương mại đối với các công ty công nghệ Trung Quốc và các tổ chức khác được cho là có liên quan đến việc đàn áp, và chính quyền đương nhiệm nói sẽ áp đặt lệnh cấm thị thực đối với các quan chức có liên quan.