Vì sao thủ tướng Singapore khơi lại việc Việt Nam ‘xâm lược’ Campuchia?

Thứ Bảy, 08 Tháng Sáu 20198:00 SA(Xem: 3850)
Vì sao thủ tướng Singapore khơi lại việc Việt Nam ‘xâm lược’ Campuchia?
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long (trái) và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (giữa) tại Trung tâm Báo chí Quốc gia ờ Hà Nội trước phiên khai mạc Diễn đàn Kinh tế Thế giới ASEAN hôm 12/9/2018. Ông Lý đã gây ra tranh cãi về phát biểu nhắc lại việc Việt Nam "xâm lược" Campuchia.

D86CDEFA-CADB-44BD-984A-C7D7BF1C8315_w1023_r1_s
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long (trái) và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc (giữa) tại Trung tâm Báo chí Quốc gia ờ Hà Nội trước phiên khai mạc Diễn đàn Kinh tế Thế giới ASEAN hôm 12/9/2018. Ông Lý đã gây ra tranh cãi về phát biểu nhắc lại việc Việt Nam "xâm lược" Campuchia.
Phát biểu khơi lại chuyện Việt Nam “xâm lược” Campuchia cuối thập niên 1980 của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tiếp tục gây ra phản ứng mạnh mẽ từ Việt Nam và Campuchia với việc Thủ tướng Hun Sen cáo buộc người đứng đầu Singapore ủng hộ chế độ diệt chủng Pol Pot.
Thủ tướng Lý tuần trước đưa ra lời phát biểu trong bài diễn văn ở Đối thoại Shangri-La và trên Facebook cá nhân rằng Việt Nam đã “xâm lược” Campuchia, khi đề cập đến thời gian quân đội Việt Nam “chiếm đóng” nước này từ năm 1979, trong bối cảnh Việt Nam đang mưu tìm sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế để trở thành ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ.
“Đây có lẽ là một sự rạn nứt nghiêm trọng nhất mà chúng ta được biết,” Giáo sư Carl Thayer của Đại học New South Wales nói với VOA khi nhận định về phản ứng của Việt Nam và Campuchia trước phát biểu của người đứng đầu Singapore.
​Tại sao lúc này?
Chuyên gia về các vấn đề Việt Nam cho rằng đây là vấn đề rất nhạy cảm đặc biệt trong bối cảnh “Việt Nam đang chuẩn bị được bầu vào Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc với tư cách là thành viên không thường trực.”
Phát biểu của Thủ tướng Lý đưa ra khi chỉ một tuần trước khi Hội đồng Bảo an LHQ bỏ phiếu bầu 5 thành viên không thường trực vào ngày 7/6 và Việt Nam là ứng cử viên duy nhất từ khu vực châu Á-Thái Bình Dương và “có cơ hội lớn trúng cử”, theo truyền thông trong nước.
Liệu có một chiến dịch gì đó đang được dàn dựng để hạn chế ảnh hưởng của Hà Nội trên trường quốc tế, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang là ứng viên duy nhất của khu vực châu Á-Thái Bình Dương cho một trong 5 ghế không thường trục của Hội đồng Bảo an LHQ.
Vũ Đức Khanh, Luật sư
Từ Canada, Luật sư Vũ Khanh nói với VOA rằng “liệu có một chiến dịch gì đó đang được dàn dựng để hạn chế ảnh hưởng của Hà Nội trên trường quốc tế, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang là ứng viên duy nhất của khu vực châu Á-Thái Bình Dương cho một trong 5 ghế không thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ mà hôm nay sẽ biểu quyết?”
Trong bài phát biểu của mình tại diễn đàn an ninh khu vực thường niên có tên Đối thoại Shangri-La tổ chức ở Singapore hôm 31/5, ông Lý đề cập đến lịch sử hình thành của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), trong đó ông nhấn mạnh ý định ban đầu của ASEAN là nhằm lập “liên minh quân sự” để chống lại xu thế lan rộng của chủ nghĩa Cộng sản ở Đông Nam Á trong những năm đầu Chiến tranh lạnh.
Việc ông Lý nhắc đến lịch sử “Việt Nam xâm lược Campuchia” tại một diễn đàn quốc tế lớn, trong năm mà Việt Nam kỷ niệm 40 năm ngày chiến thắng chế độ Khmer Đỏ, gây thắc mắc cho nhiều người.
Trang tin Hoa Ngữ độc lập đa chiều hôm 4/6 đăng bài của tác giả Trữ Ân nhan đề “Phát biểu của ông Lý Hiển Long tại Đối thoại Shangri-La rốt cục nói thay cho ai”, được VietTimes đăng tải lại bằng tiếng Việt, nói rằng “hẳn ông (Lý) biết rằng Việt Nam ngày nay vẫn coi việc họ đưa quân vào Campuchia là một cuộc chiến chính nghĩa.”
Phát ngôn của Thủ tướng Singapore "làm sống lại một lịch sử mà trong đó chúng ta không thể thanh minh và ủng hộ cho bất kỳ việc giết người hàng loạt và diệt chủng (nhân loại) nào.”
Carl Thayer, GS Đại học New South Wales
Tuy nhiên, giải thích trong một thông cáo báo chí ra ngày 7/6, Bộ Ngoại giao Singapore nói thủ tướng của họ nhắc lại giai đoạn lịch sử “để giải thích làm thế nào mà khả năng lãnh đạo và viễn kiến đã giúp chấp dứt các cuộc chiến bi thương gây ra đau khổ cho nhân dân Đông Dương, đem lại hòa bình và hợp tác ở khu vực ngày nay.”
“Xâm lược” hay không?
GS Thayer nói với VOA hôm 7/6 từ Canberra rằng ông gọi việc Việc Nam đưa quân vào Campuchia cách đây 4 thập kỷ là “một sự can thiệp quân sự”và rằng Thủ tướng Lý đáng ra nên “thận trọng” trong việc lựa chọn từ ngữ của mình khi nói về vấn đề này.
“Việc này làm sống lại một lịch sử mà trong đó chúng ta không thể thanh minh và ủng hộ cho bất kỳ việc giết người hàng loạt và diệt chủng (nhân loại) nào,” GS Thayer nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh khẳng định hôm 3/6 rằng “đội quân tình nguyện Việt Nam đã đến để giải phóng nhân dân chúng tôi.” Sau đó, người đứng đầu Campuchia, Hun Sen, viết trên Facebook cá nhân rằng phát biểu của ông Lý “phản ánh quan điểm của Singapore ủng hộ chế độ diệt chủng và mong nó quay trở lại Campuchia.”
Ước tính khoảng từ 1,7 cho đến 2 triệu người dân Campuchia bị giết hại trong 4 năm cầm quyền của Khmer Đỏ.
Bộ Ngoại giao Singapore hôm 7/6 nói rằng nước ngày “không có cảm thông cho Khmer Đỏ, không muốn thấy Khmer Đỏ quay lại Campuchia.”
Ngoại trưởng Phạm Bình Minh hôm 7/6 cho biết ông đã có “một cuộc nói chuyện chân tình qua điện thoại với Ngoại trưởng Singapore Vivian (Balakrishnan) về phát biểu gây tổn thương của Thủ tướng Lý (Hiển Long).”
Trong một dòng đăng tải trên Twitter, ông Minh viết ông “nhắc nhở (ngoại trưởng Singapore) về kỷ niệm 40 năm chiến thắng chế độ diệt chủng Khmer Đỏ và phán quyết của ECCC (tòa án xét xử tội ác diệt chủng ở Campuchia). Sự hy sinh của quân tình nguyện Việt Nam trong việc giúp người dân Campuchia xứng đáng được trân trọng.”
Dư luận trong nước Việt Nam đã phản ứng gay gắt trước phát biểu của Thủ tướng Singapore khi nhiều người kêu gọi ông Lý đưa ra lời xin lỗi và thậm chí còn kêu gọi tẩy chay không đi du lịch Singapore.
Trước những phản ứng gay gắt từ Việt Nam và Campuchia, Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin hôm 7/6 nói phát biểu của Thủ tướng Lý không thay đổi hiện tại là “bạn tốt” giữa Singapore và Việt Nam. Tuy nhiên ông Tan nói điều này cũng không thể thay đổi quá khứ “xâm lược” Campuchia “như mọi người nhìn nhận nó.”
(VOA)
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn