(Về cuộc chiến tranh của Putler ở Ukraine, ngày 02/07/2025)
1. Chỉ trong một tuần vào tháng Năm năm 2025, các máy bay phản lực NATO đồn trú tại các quốc gia vùng Baltic đã được điều động bốn lần để xác định và hộ tống máy bay Nga vi phạm các quy tắc bay.
Vào thời điểm đó, cũng có báo cáo rằng các máy bay chiến đấu của Ba Lan đã chặn một máy bay ném bom Su-24 của Nga trên Biển Baltic trong không phận quốc tế.
Bộ Quốc phòng Litva sau đó báo cáo rằng các máy bay phản lực tuần tra trên không của NATO đã được điều động vào ngày 3 tháng Sáu để chặn hai máy bay Su-30SM của Nga. Cùng ngày, các máy bay phản lực của NATO cũng cất cánh để chặn đường một máy bay phản lực chiến đấu Su-33 và một máy bay trinh sát Su-24MR đang bay trong không phận quốc tế từ lục địa Nga.
Chỉ hôm sau, ngày 4 tháng Sáu, các máy bay chiến đấu của NATO một lần nữa được điều động để xác định hai máy bay phản lực Su-30SM đang bay trong không phận quốc tế từ và sau đó quay trở lại Tỉnh Kaliningrad của Nga. Tất cả các trường hợp nói trên, máy bay Nga được đề cập trong các báo cáo đều hoạt động mà không có kế hoạch bay và không có liên lạc vô tuyến với trung tâm kiểm soát khu vực (RFC).
Mới đây nhất vào tuần trước, cụ thể là hôm thứ Sáu 27/06/2025, hai máy bay tiêm kích Eurofighter của Không quân Đức đã cất cánh để chặn một… máy bay trinh sát IL-22M (ảnh chụp màn hình từ kênh YouTube của Kanal 13 lên sóng sáng nay theo giờ Hà Nội).
Tờ báo Đức Bild sau đó được Newsweek dẫn lại, cho biết máy bay Ilyushin của Nga “đã bị hệ thống radar của NATO phát hiện và bay mà không có liên lạc vô tuyến từ vùng đất tách biệt Kaliningrad của Nga, bay thẳng về phía không phận quốc tế gần Ba Lan và Đức”. Theo ACLED (Dữ liệu về Địa điểm và Sự kiện Xung đột Vũ trang) nền tảng thường thực hiện phân tích các xu hướng xung đột, Nga có khả năng sẽ tiếp tục các hoạt động hỗn hợp ở châu Âu và khu vực Baltic.
Tất cả những hoạt động này ứng với tuyên bố của Nga vào năm ngoái: Muốn vẽ lại bản đồ vùng biển Baltic phù hợp hơn với những yêu sách về chủ quyền của họ, và họ gọi Baltic (nhất là từ sau khi cuộc Chiến tranh xâm lược Ukraine nổ ra năm 2022) là “cái ao của NATO”. Vì vậy trước hết, Nga thường xuyên cho máy bay vi phạm vùng trời trên vùng lãnh hải của các nước NATO xung quanh biển Baltic.
Để hình dung được rõ hơn, xin quý vi xem các bản đồ tôi đính kèm bài này. Trong bản đồ này, các đường gạch nét đứt màu đỏ, là đường biên giới quốc gia trên biển (theo luật quốc tế là 12 hải lý tính từ đường cơ sở) và đường gạch nét đứt màu đen, là đường phân chia vùng đặc quyền kinh tế (200 hải lý tính từ đường cơ sở). Tất cả những vùng biển nằm từ đường đỏ bên này sang đường đỏ bên kia, là vùng biển quốc tế được phép bay.
Nguyên tắc sử dụng đường bay hàng không dân dụng, là đường bay qua lãnh thổ (cả lãnh hải nữa chứ) của quốc gia nào mà cứ đã đăng ký với ICAO (cơ quan hàng không dân dụng quốc tế) là được khai thác (thu tiền), máy bay thương mại nước nào bay vào thì trả tiền, bay vào vùng thông báo bay nước nào trả tiền cho nước đó. Với máy bay quân sự, khi sử dụng đường bay dân dụng hoặc bay qua lãnh thổ nước nào thì phải xin phép nước mà nó sẽ sử dụng không phận, trong trường hợp đó (như Việt Nam chẳng hạn) thường thì cơ quan cấp giấy phép bay qua là Bộ Quốc phòng, không còn cơ quan quản lý Hàng không dân dụng nữa, và do là máy bay chuyên dụng nên không thu tiền.
Trong trường hợp máy bay Nga, thực tế nó thường xuyên bay các chuyến bay trinh sát, huấn luyện trên biển Baltic trong một diện tích không nhỏ, trên bản đồ tôi đánh số 2 đã tô màu xanh lá mạ phần vùng biển quốc tế của biển Baltic mà máy bay quân sự Nga được phép hoạt động tự do. Chúng có thể cất cánh từ khu vực Sank Peteburg rồi bay ra vùng biển quốc tế, cũng có thể sử dụng tỉnh Kaliningrad vốn tách rời khỏi main-land của Nga như căn cứ quân sự vươn xa của Nga ra biển Baltic.
Nga nhiều lần vi phạm không phận của các nước NATO hàng xóm, gần đây nhất có thêm Thụy Điển và Phần Lan. Có thể do gần đây Nga tăng cường cho bay trinh sát để tấn công Ukraine bằng tập kích đường không, nên tần suất vi phạm vùng trời hàng xóm có thể tăng lên. Từ vùng trời Kaliningrad đến vùng trời Kyiv, khoảng hơn 400 ki-lô-mét đường chim bay, đến điểm gần nhất của Ukraine là Lviv khoảng trên 300 ki-lô-mét đường chim bay.
Năng lực của IL-22M với các thiết bị của nó, có thể không đủ để quan sát các mục tiêu bên trong lãnh thổ Ukraine, dẫn đến việc nó cố gắng bay sâu xuống một chút và “bùm.” Cần để ý rằng lần nào máy bay Nga vi phạm vùng trời các nước NATO, họ đều dùng máy bay tiêm kích đánh chặn và đều có cảnh báo từ trước khi nó vi phạm và hộ tống nó trong vùng trời trên vùng biển quốc tế cho đến khi nó bay vào không phận của Nga.
Cũng như vụ Thổ Nhĩ Kỳ sai máy bay F-16 bắn hạ SU-24M của Nga mà tôi đã có bài báo trên Tuần Việt Nam. Hay vụ Liên Xô bắn hạ máy bay “Korean Air Lines Flight 007” hay “KAL007” tại đây. Tất cả chỉ đều là “rình” máy bay kia vi phạm không phận của mình để “đủ cớ bắn.”
Máy bay Nga ở Syria chỉ “cắt” qua một đoạn lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ trên một đoạn đất nhô vài ki-lô-mét vì vậy các chuyên gia thế giới gọi đây là hành động “phục kích” máy bay Nga của máy bay Thổ Nhĩ Kỳ, kiểu như người ta biết chắc chắn máy bay Nga sẽ vi phạm. Với máy bay của Hàn Quốc bị bắn hạ, nó bay một đường thẳng nhưng trên bản đồ, các đường ranh giới không thẳng nên nó cắt qua lãnh thổ Liên Xô 2 lần, xin xem bản đồ tại đây, và đến lần thứ hai thì nó bị bắn hạ.
Về sự kiện máy bay IL-22M của Nga được cho là bị tiêm kích F-16 của Ba Lan bắn hạ rơi xuống biển Baltic, tôi không được phép tiết lộ nguồn tin, điều mà tôi tin chắc các KOL thường xuyên viết ủng hộ Ukraine không có nguồn tin bằng tôi. Tin này nếu sau này được giải mật, sẽ phải vài năm và chúng ta sẽ biết được như những vụ bắn hạ trên đây thôi, và sẽ không có trên truyền thông chính thống của thế giới vì không thể xác nhận được trong thời điểm này. Các bác tin hay không, với tôi không quan trọng, không ai bắt các bác phải đọc cả. Tuy nhiên có bác vào phán xanh rờn: Tin giả, thì không phải và thái độ như vậy là không đúng.
2. Hôm qua có bác nhắn tin hỏi: Có phải cầu Kerch lại bị tấn công vào ngày 01/07 không?
Mặc dù cầu Kerch bị đóng vào đêm 30/06, nhưng theo tôi thì không phải là có tấn công vào cầu. Vào rạng sáng ngày 28 tháng Sáu, máy bay không người lái đã tấn công sân bay quân sự Kirovskoe ở Crimea, phá hủy 2 máy bay ném bom SU-34 của Nga và làm hư hại thêm 2 máy bay chiến đấu khác của Nga. Ngoải ra một hệ thống Pantsir-S1cũng bị phá hủy.
Như nhiều bác viết: Tuần của Su-34. Theo các nguồn tin, có đến ít nhất 5 chiếc Su-34 bị phá hủy hoặc hư hại nặng không thể sửa chữa được, 1 chiếc khác có thể hư hại nhẹ. Đó là chưa tính đến 1 chiếc khác vừa bị rơi hôm qua. Tuy nhiên theo tôi, Crimea và Rostov vẫn đang là hai trọng điểm được người Ukraine xác định trong danh sách. Trong đêm 30/06 rạng sáng ngày 01/07, số vụ tấn công bằng drone của Ukraine vào lãnh thổ Nga và lãnh thổ bị Nga tạm chiếm là:
Udmurtia (cách Ukraine 1.000 ki-lô-mét): 1 vụ
Oryol 1 vụ
Voronezh 1 vụ
Belgorod 2 vụ
Saratov 4 vụ
Kursk 5 vụ
Rostov 16 vụ
Crimea 17 vụ
Cứ đều tay như thế này thì Putler cũng lăn cổ ra là cái chắc.
3. Một số nhận xét chung
Trong một bài dịch gần đây của bác Hnb Tran, theo tôi là rất quan trọng ; nếu quý vị nào còn nhớ, từ cuối 2022 tôi đã hình dung: Trước sau thì những lệnh cấm vận áp đặt lên Nga cũng sẽ có tác dụng và một khi Putler không chịu dừng chiến, hắn sẽ phải kéo dài chiến tranh.
Trong trường hợp đó, cần trả lời các câu hỏi: (1) Nền sản xuất của Nga có phục hồi lại được không và (2) Có đưa vào sản xuất phục vụ chiến tranh được “hết ga” hay không. Hồi đó tôi giả định, là Nga có thể thành công trong những nhiệm vụ này nhưng các lệnh cấm vận và trừng phạt sẽ làm cho mọi trở nên đắt đỏ, và tôi đưa ra một khái niệm tự chế, là “hao tổn gia tăng,” nghĩa là càng về sau, mỗi một món đồ phải mua sẽ có chi phí tăng lên theo cấp số nhân.
Đến nay, đã là 2 năm rưỡi (hơn một chút) tôi đặt ra những giả định đó, và có thể trả lời được mấy vấn đề đặt ra đó như thế này: Nền sản xuất của Nga có thể phục hồi được một phần dựa trên các nhà máy sẵn có, trên cơ sở xây thêm nhà xưởng và lắp đặt thêm dây chuyền, có thể tăng công suất được một số lĩnh vực. Ngoài ra Nga phát triển được một số sản phẩm mới, như máy bay không người lái dựa trên công nghệ nước ngoài (vẫn lắp ráp là chính).
Về câu hỏi (2) đúng như dự báo, sau khi tăng công suất đến mức tối đa, chúng bị kẹt, chủ yếu là về vấn đề nhân lực. Chiến trường hút hết nhân lực chất lượng cao cho sản xuất. Chưa hết, vấn đề phụ thuộc công nghệ nước ngoài cũng là một rào cản cho việc tăng năng suất tối đa. Chẳng hạn nhiều máy móc của Nga trước đây mua của Đức, nay chạy hết ga sẽ hỏng và thay thế bằng máy Trung Quốc sẽ thường xuyên hỏng hơn và cho ra nhiều phế phẩm hơn. Tất cả những điều này đã diễn ra trên thực tế.
Về nhận xét rằng, “sẽ có hao tổn gia tăng” thì tôi rất quan tâm nghe ngóng các “bà hàng nước.” Vì vậy bài báo trên đây là điểm mốc cuối cùng khẳng định nhận xét của tôi cũng đã đúng: cái gì cũng tiêu tốn tiền, và càng về sau sẽ càng tốn hơn vì các nguyên nhân sẽ đồng loạt phát tác, cũng như tất cả các khâu đều trở nên nhiều khúc mắc hơn. Nó như một cỗ máy nổ bị “bỏ dầu,” khi động cơ quá nóng dầu bôi trơn sẽ mất dần độ nhớt, rồi hao dầu, nhiệt độ tăng gây hao dần dầu máy, rồi độ nhớt lại mất tiếp, lại nóng tiếp, lại hao tiếp đến khi hết sạch dầu và cỗ máy đứng lại.
Tôi có bình luận với cái bác Nguyễn ThaỒnh Trung, khi bác này tập trung vào giá dầu: Giá dầu có thể cao thì Nga Putler có thể cầm cự được thêm thời gian, nhưng điều đó không quan trọng. Ví dụ như với người Ukraine thì điều quan trọng là “Nga không bán được dầu” hoặc “Nga không được bán dầu” (thế nào cũng được), chứ không phải là bán được với giá nào.
Hiện tại Nga Putler không có nguồn thu nào cả ngoài… dầu, nghĩa là bán đồng nào tiêu hết đồng đó vào chiến tranh và đương nhiên, không những không có tích lũy mà còn tiêu từ kho tích lũy. Bản thân việc bán dầu lậu bằng “tàu ma” (tàu bóng tối) cũng không thể thu được nhiều tiền như bán đàng hoàng. Tôi còn bảo bác Trung: Nói chính xác là đã đến tầm kiếm được nhiều thì tiêu vào chiến tranh nhiều, kiếm được ít thì tiêu vào chiến tranh ít. Đại khái là nó ngốn tiền kinh khủng.
Và cũng là cái gì cũng tới tầm: cái SU-34 vừa rụng trong khi bay huấn luyện, có vấn đề về càng đáp. Tấm ảnh kèm theo đây thể hiện rõ điều đó, hai càng sau không ra được, khi càng mũi đã bung…
Thăm dò “bà hàng nước”, có anh trong số họ bảo: Còn gì để đánh nhau nữa đâu. Bây giờ thì Putler đã chuyển sang chiến lược mới là tăng cường không kích và nhằm vào dân thường, gây sát thương càng nhiều càng tốt. Anh ta nói: Tình hình lính Nga trên chiến trường nghiêm trọng lắm, không trụ được lâu nữa đâu. Nếu người Ukraine cứ đánh vào hậu cần đều đều như thế này thì chỉ vài tháng nữa – 1 đến 3 tháng, là sẽ có đổ vỡ trên chiến trường.
Putler đang hết sức thất vọng vì Trump, vì lão này chẳng có cách nào ép Ukraine đầu hàng được cả. Tranh thủ độ ngu xuẩn của Trump, hiện chỉ còn cách tăng cường không kích và Trump đáp ứng luôn bằng cách… cắt các chuyến giao hàng là vũ khí phòng không.
Tôi nhớ hôm trước Thượng đỉnh NATO, khi có tin Trump và Zelenskyy gặp nhau “rất tốt đẹp” có ông nào MAGA còn cố chụp ảnh màn hình bài báo, rồi tag tôi vào một chỗ nào đó. Tôi nói riêng với mấy anh bạn thân: đừng tin lão Trump này, rồi lại có trò mất dạy hơn, mà tầm này thì Ukraine còn sợ cái gì nữa. Y như rằng. Mà chẳng phải từ lâu tôi đã báo cáo các quý vị là, các chuyến hàng cho Ukraine đã bị dừng rồi còn gì.
Ba điểm quan trọng nhất để Nga Putler gục ngã, Ukraine đã làm được, và bài báo trên đã ghi nhận:
Một. Kho vũ khí Liên Xô đã thực sự cạn.
Hai. Đã bắt đầu của quá trình không thể tuyển được lính đánh thuê.
Ba. Lúc này mới là tiền. Đã vào tầm “tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống,” bao nhiêu cũng hết.
Tik tak, tik tak…
PHÚC LAI 02.07.2025
