“Người nói chậm thì quý, người mềm mỏng thì giàu, người đức dày thì thịnh”, câu nói này là kim chỉ nam giúp chúng ta tu tâm dưỡng tính, thay đổi và hoàn thiện bản thân mình…
Hoàn thiện bản thân là luôn chủ đề muôn thuở của cuộc sống. Làm thế nào để cải thiện bản thân? Để cải thiện bản thân, chính là cần phải làm những gì bản thân không làm được. Còn như làm những việc mà bản thân đã quen thuộc, hoặc những gì đã dưỡng thành thói quen, thế thì không cách nào nâng tầm bản thân được.
Nếu bạn là người thiếu kiên nhẫn, nói mà không suy nghĩ, hoặc cái miệng đi trước cái đầu, đương nhiên bạn cần phải thay đổi. Nếu bạn tính khí nóng nảy, tranh cường hiếu thắng, đương nhiên bạn cần phải thay đổi. Nếu phẩm đức của bạn không đủ tốt, không đủ để gánh vác tài sản và sự nghiệp của cả gia đình, thế thì bạn cần phải thay đổi.
Bỏ được ba điểm này, bạn sẽ trở nên xuất sắc hơn. Bạn thay đổi rồi, mọi thứ đều sẽ thay đổi; bạn tốt lên rồi, mọi thứ đều sẽ tốt lên. Hãy ghi nhớ câu nói này của Tăng Quốc Phiên:
1. Người nói chậm thì cao quý
Khi gặp việc gấp gáp thì hãy từ từ mà nói; khi gặp việc quan trọng thì hãy nói rõ ràng; khi gặp việc không chắc chắn thì nhớ ăn nói thận trọng; nếu việc chưa phát sinh thì không được nói càn; còn với việc tổn hại người khác thì tuyệt đối không nói ra.
Ăn nói từ tốn là đức tính cao quý của một người. Người xưa có câu: “Uốn lưỡi ba lần trước khi nói”. Người nói chậm vừa nói vừa suy nghĩ, không nói điều mình không chắc, sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, có được sự chắc chắn rồi mới nói. Họ thường đợi người khác mở lời trước, cái gọi là “nói nhiều sẽ hỏng việc”, đợi đến khi thật sự cần thiết mới nói, thành ra họ gần như không bị lỡ lời, hoặc nói hớ.
Những người nói chậm thường rất điềm tĩnh, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi làm, và nói chung họ đều là những người thành công, bởi vì bản thân “sự tĩnh lặng” đã là một loại sức mạnh to lớn.
Đại tướng của triều đại Bắc Chu là Hạ Nhược Đôn, trước khi chết đã căn dặn con trai mình rằng: “Bởi vì cha tham tranh chấp võ mồm, nên mới rước lấy cái họa sát thân, con nhất định phải lấy đó làm bài học”. Nói xong, ông rút dao tự sát.
Người sống trên đời nhất định phải quản được cái miệng của mình, nghe nhiều, nói ít, thận trọng trong lời nói và việc làm, có thể nói năng một cách chậm rãi, từ tốn thì bạn sẽ là người chiến thắng.
2. Người mềm mỏng thì giàu có
“Binh mạnh sẽ không thắng, cây mạnh sẽ bị chặt”, câu nói này xuất phát từ “Đạo Đức Kinh” của Lão Tử, có nghĩa là: Nếu gỗ quá cứng, nó sẽ dễ gãy; nếu quân đội quá mạnh và kiêu ngạo, ắt sẽ đi đến diệt vong. Đây là điều mà Lão Tử đã nói: “Mềm yếu thắng cương cường”.
Nói đến “mềm yếu”, thì không thể không nói đến nước, nước rất yếu mềm nhưng không thứ mạnh mẽ nào có thể thắng được. Nước rất yếu mềm, không mạnh mẽ, nhưng tính bền bỉ lại khiến nước có thể làm mòn đá bởi dòng chảy của mình.
“Mềm yếu” không có nghĩa là nhu nhược, cũng không có nghĩa là mù quáng nhượng bộ, mà là một loại khôn ngoan lùi một bước để đánh trả đối phương. Ví dụ như môn “Thái Cực Quyền”, khi bị lực mạnh đánh vào, vận dụng sự mềm mại để khắc chế sự cứng rắn, tám lạng bạt ngàn cân, khiến lực lượng đánh đến hóa thành vô hình. Sau đó đánh trả, một chiêu khắc chế đối phương.
Trong tiểu thuyết “Tam Quốc diễn nghĩa”, Quan Vũ đã vận dụng mưu kế “nước ngập trại địch”, buộc Vu Cấm phải đầu hàng, giành được thắng lợi trong cuộc chiến.
Trong cuộc sống, con người càng mạnh mẽ thì càng tỏ ra mềm yếu, và càng mềm yếu thì lại càng mạnh mẽ. Bởi vì những người có lòng tự trọng mạnh mẽ, kỳ thực bên trong đều rất yếu đuối, vậy nên muốn dùng sức mạnh để che đậy sự yếu đuối của mình.
3. Người đức dày thì vượng
“Thiên hành kiện, quân tử dĩ tự cường bất tức; địa thế khôn, quân tử dĩ hậu đức tải vật”, nghĩa là: Người quân tử hành sự nên như bầu trời, nỗ lực tự hoàn thiện, kiên quyết và bền bỉ, cố gắng trở nên mạnh mẽ hơn và không bao giờ dừng lại; khí thế của đất rắn chắc và nhẹ nhàng, kẻ quân tử nên tăng cường đức hạnh của mình, chứa đựng vạn vật.
Trong “Đạo Đức Kinh” của Lão Tử có câu: “Đạo sinh chi, đức súc chi”, có nghĩa là: Đạo sinh ra vạn sự vạn vật, đức nuôi dưỡng vạn sự vạn vật.
Dù là làm việc hay kiếm tiền, nếu không có “đức” thì không thể đạt được. Một người có đạo đức mà không có kỹ thuật vẫn có thể đạt được thông qua học tập; nhưng nếu chỉ có kỹ thuật mà không có đức, thì chỉ có thể dừng lại ở thành tựu hiện tại mà không thể tiến lên được.
Đức không tương xứng với địa vị thì ắt có tai họa. Khi phẩm hạnh của một người mà không tương xứng với địa vị, tài phú của anh ta, thế thì địa vị, tài phú mà anh ta đang có sẽ giống như một “quả bom hẹn giờ”, có thể phát nổ bất cứ lúc nào và làm tổn thương chính anh ta.
Một người ít đức sẽ dần dần nhận ra rằng ngày càng có nhiều thất bại và khổ nạn xảy đến với bản thân mình, và duy chỉ có đức hạnh mới thật sự có thể bảo vệ tự mình mà thôi.
Người có đức hạnh không phải lo lắng, tương lai, tài phú, sức khỏe, bởi ông trời đã an bài cho họ điều tốt nhất. Đạo đức và phẩm hạnh là nước “cam lồ” thanh tịnh nhất để tu thân dưỡng tính.
“Người nói chậm thì quý, người mềm mỏng thì giàu, người đức dày thì thịnh”. Câu nói này là lời dạy của Tăng Quốc Phiên để lại cho hậu nhân, hy vọng chúng ta đều có thể làm được:
Nói năng chậm rãi, cân nhắc kỹ càng trước khi nói, thận trọng trong lời nói và hành động. Khi gặp chuyện thì đừng phô trương thanh thế, cũng đừng quá cứng rắn, cứng quá thì dễ gãy, chỗ nào nên mềm thì nhất định phải mềm.
Làm người thì hãy lấy đức hạnh làm nền tảng, phẩm hạnh tốt là sức mạnh duy nhất bảo vệ chúng ta trước sóng gió và thử thách của cuộc đời.
Theo Toutiao
Vũ Dương biên dịch
