• Tom Chatfield
  • BBC Future

Có thể thoát khỏi Internet?

Nguồn hình ảnh, SPL

Nếu tôi vừa lái xe và nghe chỉ dẫn của ứng dụng chỉ đường Google Maps, liệu tôi có thể được gọi là đang online hay offline?

Vậy còn khi tôi đang ngồi ở nhà và xem phim trên mạng?

Và trong vài năm tới, nếu tôi đang chúi mũi vào những tin nhắn và các cuộc gọi khi đang ngồi trong chiếc xe không người lái, liệu những từ ngữ như 'offline' và 'online' có còn hợp lý?

Tôi cho rằng điều này cũng giống như khi tôi được hỏi rằng liệu mình có chạm vào thứ gì không chạy bằng điện trong thời gian gần đây hay không.

Điện đã trở thành một phần quan trọng trong thế giới của chúng ta đến nỗi chúng ta quen với việc được hỏi mình sử dụng nó ra sao, thay vì có sử dụng nó hay không hoặc sử dụng nó khi nào.

Lần đầu tiên tôi online trên mạng là vào những năm 1990. Cảm giác như một cuộc phiêu lưu. Tôi cắm máy tính vào một cục modem, thiết bị nối máy tính của tôi với đường dây điện thoại, và chọn hiệu lệnh để kết nối với nhà cung cấp mạng, vốn giúp tôi kết nối với World Wide Web.

Sau nhiều tiếng beep, tôi đã online từ nhà riêng: Một phép màu của thế giới hiện đại! Máy tính của tôi đã online - thiết bị duy nhất trong nhà tôi, và rất có thể là trong cả bán kính 10 dặm, có kết nối vào internet.

Nguồn hình ảnh, iStock

Chụp lại hình ảnh,

Chúng ta không thực sự cần phải làm thao tác 'vào mạng' nữa

Hai thập niên sau, từ 'online' nghe giống như trò đùa. Bạn không thực sự 'lên' mạng vào năm 2016. Mạng luôn ở quanh bạn và chờ đợi. Nó xảy ra khi bạn bật các thiết bị của mình lên, nó là tình trạng mặc định của văn phòng, của căn nhà, của chiếc xe và của hành trình đi mua sắm của bạn.

Chúng ta đã được hứa hẹn về một Internet chứa đựng nhiều thứ từ lâu. Đến ngày nay, chúng ta đã không còn nhớ được khái niệm đó nói về một thế giới nơi mà chúng ta không tham gia vào hầu hết những kết nối điện toán, nhưng lại bao gồm nhiều thiết bị có internet có khả năng liên lạc với nhau.

Từng bước, đại dương dữ liệu trong thế giới của chúng ta đang ngày càng lớn lên.

Dù là bạn đang đọc 20 email cũng một lúc hay đã tắt điện thoại, sự hiện diện của bạn luôn được đăng ký và ghi nhớ. Những thứ bạn mua, mặc, ăn, uống - chúng kèm theo những cái bóng điện toán thường trực của mình.

Hệ thống quản lý công việc và thú vui của bạn, quản lý quyền công dân và những cơ hội của bạn, đây là một môi trường thông tin mà không ai có thể tránh khỏi trong Thế kỷ 21 này. Và vì thế những từ ngữ cũ sẽ không còn hợp thời. Thật vậy, chúng làm chúng ta lầm tưởng rằng mình có thể tách ra khỏi môi trường ấy nếu muốn mà không phải đối mặt với hậu quả.

Hãy nghĩ về một thứ đơn giản như đánh giá tín dụng. Dù bạn có để ý đến nó hay không thì bạn cũng đang bị đánh giá tín dụng: Một thang điểm quyết định liệu bạn có thể vay tiền mua nhà hay không, có thể chi trả cho hợp đồng điện thoại, thuê phòng hoặc mở thẻ tín dụng hay không.

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Bất cứ ai hiểu về cách hoạt động của hệ thống đánh giá tín dụng sẽ có những lợi thế mà những người không hiểu về nó không có. Việc không nắm được thông tin đơn giản là sẽ hạn chế quyền tự do của bạn qua việc nó khiến bạn không thực sự biết điều gì đang xảy ra.

Trong một xã hội được kết nối toàn bộ, sẽ có nhiều hệ thống như vậy bao quanh chúng ta. Với những người tin vào những lợi ích về tinh thần của việc tách ly khỏi công nghệ, việc tắt điện thoại và ẩn mình sẽ yêu cầu sự kiểm soát chặt chẽ bản thân.

Chỉ đơn thuần cổ suý cho thời gian 'offline' không có nhiều ý nghĩa. Điều định nghĩa cho sự tự do của bạn là mối quan hệ của bạn với và thông qua công nghệ, và khả năng mà bạn có thể đưa ra những sự lựa chọn.

Nói một cách khác, chỉ khi chúng ta định nghĩa lại về 'online', chúng ta mới có thể kiểm soát cuộc sống của mình và từ đó tìm ra cách để quản lý thời gian và sự chú ý của mình trong thời đại nơi mà chúng ta bị vây quanh bởi những thuật toán.

Rời xa khỏi máy tính, điện thoại và máy tính bảng có thể là một ý tưởng hay, nhưng đừng bị cuốn vào suy nghĩ là phải tắt hết chúng đi.

Hãy nhìn vào mạng lưới đằng sau những công cụ của bạn, và những xu hướng trong cuộc sống đã hình thành nên chức năng của chúng: Chúng giúp bạn kết nối một cách có ý nghĩa thế nào, và làm sao để tận dụng chúng tốt hơn.

Điện thoại của chúng ta có thể đã bị tắt đi, nhưng thế giới thông tin mà chúng tham gia vào sẽ không bao giờ ngừng hoạt động và ngừng mở rộng.