• Alina Dizik
  • BBC Capital

Nhiều người trong chúng ta ước mơ được giàu nhưng ít người biết rằng điều đó có thể làm ta cô đơn

Nguồn hình ảnh, Thinkstock

Chụp lại hình ảnh,

Nhiều người trong chúng ta ước mơ được giàu nhưng ít người biết rằng điều đó có thể làm ta cô đơn

Sau hơn ba thập niên làm tiếp viên hàng không, Sandy Stein, nay 65 tuổi, cuối cùng đột nhiên giàu to.

Khi 53 tuổi, Stein sáng chế ra cái tìm chùm chìa khóa trong túi xách, một công cụ móc vào quai túi để có thể kéo chùm chìa khóa lên thay vì lục tìm trong túi. Năm đó bà mua một xe sang, thuê một vài nhân viên đầu tiên và có doanh thu bán hàng 4 triệu USD.

Đó là một giấc mơ về nhiều phương diện. Nhưng, lạ thay, tất cả những thành công này dẫn đến sự cô đơn tại gia đình. Bà ly dị chồng, từ trước ông luôn là người kiếm tiền chính và bực bội về thành công của bà, bà nói. Các bạn bè cũng trở nên gượng gạo.

"Người ta ganh tỵ và nói hoặc làm những điều xấu," bà nói.

Trong khi phần lớn con người luôn khát khao làm giàu thì những người đạt được giấc mơ đó lại nói có thể nó là sự cô đơn và cuộc sống thường chỉ đẹp bề ngoài.

"Khi ai đó đột ngột giàu lên thì sự tác động là sâu sắc đến mọi mặt của cuộc sống," tiến sỹ Stephen Goldbart, người đồng thành lập Viện Tiền, Ý Nghĩa & Lựa Chọn, hãng làm việc với khách hàng khá giả, nói. "Nó có thể thành một trải nghiệm tâm lý đau lòng đối với một số người."

Cũng dễ phải bắt đầu chịu đựng cái gọi là "chứng giàu có đột ngột" và thấy mình có chút khủng hoảng tâm lý (trong quan hệ xã hội) trong khi phải xử lý nỗi cô đơn xảy ra và phải đối phó, ông nói.

Khó khăn trong quan hệ

Nhiều người trong chúng ta ước mơ được giàu nhưng ít người biết rằng điều đó có thể làm ta cô đơn

Nguồn hình ảnh, Thinkstock

Chụp lại hình ảnh,

Nhiều người trong chúng ta ước mơ được giàu nhưng ít người biết rằng điều đó có thể làm ta cô đơn

Nhiều người trong chúng ta, trong nhiều năm, đã có những giấc mơ và ý tưởng làm giàu. Nhưng, nếu nó xảy ra, chúng ta thường không sẵn sàng để xử lý sự thay đổi đột ngột trong cách cư xử của những người xung quanh.

Nói cho cùng, nó không hoàn toàn là cái mà ta mất công suy nghĩ. Do vậy khi bạn bè bắt đầu lảng xa hơn (hoặc, ngược lại, gần gũi hơn) và gia đình có vẻ đột ngột can thiệp vào tài chính hơn hoặc muốn dính dáng nhiều hơn vào cuộc sống của ta, ta thấy choáng.

"Tất cả việc này tới nhanh một cách bất ngờ và là vấn đề khó," Goldbart nói, ông thường làm việc với các doanh nhân kỹ thuật của Thung Lũng Silicon.

Đồng tiền còn làm thay đổi con người. Đôi khi người mới giàu, dù họ ý thức hay không, thể hiện phô trương như là tiêu pha bừa bãi hoặc tách rời những mối quan tâm cũ mà nó có thể tạo nên vết rạn trong quan hệ với bạn lâu năm và đồng nghiệp, Megan Ford, chủ tịch Hội Trị Liệu Tài Chính (FTA), nói.

Các bạn bè "có thể không muốn thích ứng với một số những thay đổi ở người mới giàu", và sẽ khước từ, khiến gia tăng sự cô đơn, bà nói.

Kiểm soát được những phản ứng của bạn bè và gia đình thường là rào cản lớn nhất. Những người ngoài thường cố gắn bó cuộc sống họ với người mới giàu. Bạn bè và gia đình xuất hiện và cố củng cố quan hệ với người vừa thịnh vượng, Goldbart nói.

Và ta sẽ làm gì khi các bạn và gia đình bắt đầu đối xử với ta khác đi? Phần lớn chúng ta sẽ cảm thấy nghi ngờ. Những người bạn này và gia đình đã ở đâu khi ta nai lưng làm việc hoặc bỏ biết bao thời gian vào dự án mới? Ta co lại và thu hẹp nhóm bạn bè cũng là lẽ bình thường khi mà ta hoàn toàn không chắc chắn ai đang lấy lòng ta chỉ vì ta mới giàu.

"Thế giới của người mới giàu trở nên rất nhỏ và họ thu hẹp tình bạn với những người giàu như họ," ông nói.

Cảm giác đó không nhất thiết mất đi sau khi ta có tiền và sự thành công là bền vững. Việc nhận biết ai muốn thành thật làm bạn với ta sẽ khó khăn hơn, và nhận biết bị sai một hoặc hai lần thường có tác động như trông đợi, nó làm ta cô lập hơn, Ford giải thích.

"Có thể sẽ khó xác định được ai là chân thực và ai tìm cách lợi dụng ta," bà nói.

Sống như mong ước

Với việc giàu lên đột xuất, có thể khó biết ai là người bạn thực sự

Nguồn hình ảnh, Wales News Service

Chụp lại hình ảnh,

Với việc giàu lên đột xuất, có thể khó biết ai là người bạn thực sự

Những người mới giàu nói cảm giác cô đơn cũng là do thay đổi những ưu tiên. Stephan Goss, 28 tuổi, một chuyên gia cấy ghép ở San Diego Mỹ, nói anh đã tìm bạn mới có cùng lối sống tự do theo ý mình.

"Phần lớn người không thể nói là ngày mai ta đi nghỉ ở Mexico đi. Như vậy sẽ là khó khăn để ta giao lưu với những người không có khả năng làm như vậy," Goss, người thành lập Zeeto Media, một công ty khởi nghiệp về công nghệ, nói.

Trong khi Goss không bỏ rơi các bạn quen từ thời còn nhỏ khi còn ở Thụy Sĩ và ở trường đại học ở East Coast, Mỹ, anh dành nhiều thời gian hơn để làm bạn với những doanh nhân khác.

Mặc dù đó không phải là trường hợp của Stein, trải nghiệm giàu lên đột ngột của bà có vẻ ít gây xáo trộn đối với những người mà họ cũng đã có tuổi và đã ở lâu trong môi trường có việc làm, chủ yếu là vì những người quanh họ biết rằng những người nhiều tuổi thì đã tích lũy được nhiều tiền, Goldbart giải thích.

Những quan hệ gượng ép của Stein không được cải thiện, nhưng bà đã học để thiết lập các quan hệ mới, bà nói. Hiện Stein đang làm việc với đội ngũ nòng cốt 5 người và đã xây dựng được mối kết giao sâu sắc đáng tin cậy hơn với họ. Theo thời gian, bà đã biết những ai thực sự là bạn lâu dài khi bà còn là tiếp viên hàng không, và bà đã hào phóng với họ. Trong những trải nghiệm mà bà thích là đưa một trong những bạn hàng không tốt nhất đi chuyến hành trình xem gấu ở bắc cực.

"Tôi vô cùng hạnh phúc khi làm được việc này," bà nói.