1. Diễn biến các mặt trận
Ngày hôm qua rất nhiều bác trên Facebook tag tui bằng comment vào tin chia sẻ (chủ yếu từ mạng xã hội) và cả nhắn riêng hỏi về vụ phản công của quân Ukraine ở Kherson. Câu trả lời của tui là “I’m sorry, tui không biết rõ lắm và cũng đang hóng.”
Đúng như đề mục của các bài review tui viết về cuộc chiến, tui chỉ viết các nhận xét và về các thông tin hóng được, chứ nào có cái gì đặc biệt đâu. À, thỉnh thoảng có viết mấy câu lăng nhăng cho vui: “theo tin tình báo vỉa hè…” chính là các chia sẻ của các bác đó ạ.
Trong cả hai bản tin chiến sự của Bộ Tổng tham mưu Ukraine hôm qua và hôm nay đều không có thông tin gì về vụ phản công ở Kherson, nên chính xác là tui mù tịt vì chỉ đọc các bản tin của họ mà thôi. Tuy thế, tui thấy có hai thông tin của hai ngày rất đáng chú ý:
• Ngày thứ 186 của cuộc chiến (28/08) tổn thất về nhân mạng của quân Nga là 350 người.
• Ngày thứ 187 của cuộc chiến (29/08) tổn thất về nhân mạng của quân Nga là 450 người.
Đồng thời tui cũng để ý, cứ những hôm nào cái “War bulletin” mà tui nhận được viết có câu “kẻ thù chịu tổn thất rất lớn trong ngày chiến đấu vừa qua” là y như rằng trên mặt trận có những trận đánh lớn, không bên này đánh to thì bên kia đánh.
Ngày hôm kia, Nga bị thiệt hại nặng ở hướng Donbas. Có những điểm rất đáng chú ý là họ tấn công vào Bohorodychne nhưng bị thiệt hại nặng phải rút lui. Bài hôm trước tui đã báo cáo các bác là hai điểm dân cư Karnaukhivka và Brazhkivka đã bị quân Ukraine chiếm, làm cho hành lang nối hai cụm quân Nga ở Izyum và Donbas bị cắt rời khỏi nhau vì chỉ quá lên phía bắc một chút là con sông Oskil làm ranh giới tự nhiên giữa hai khu vực này.
Như vậy thông tin này một lần nữa khẳng định là hành lang bị cắt rời thật vì… Bohorodychne nằm đúng ở sông Siverskii Donets, và ngược lên phía bắc một chút là ngã ba sông Oskil đổ vào nó. Việc quân Ukraine chiếm được Bohorodychne là một khẳng định chính thức nữa cho việc quân Nga ở hai mặt trận không nối được với nhau và nếu bất cứ cái cầu phao nào được dựng lên thì nó cũng sẽ bị pháo kích phá hủy.
Để hình dung rõ hơn về tình hình quân Nga ở Izyum, tui nhắn hỏi anh đại tá Ukraine thì anh ấy giải thích như thế này: cứ đọc bản tin thấy quân Nga pháo kích rất nhiều điểm xung quanh thành phố Kharkiv, là chắc chắn họ có hoạt động vận chuyển hoặc chuyển quân hay gì đó, họ làm như vậy để chế áp pháo binh Ukraine.
Bản tin ngày 29/08 của Bộ Tổng tham mưu Ukraine viết về ngày hôm trước 29/08:
• Trên hướng Kharkiv, đối phương pháo kích vào các vùng lãnh thổ gần Peremoha, Svitlychne, Husarivka, Borshchova, Zalyman, Slatyne, Nove, Ivanivka, Ruska Lozova và Sosnivka bằng pháo xe tăng, pháo tự hành và pháo phản lực phóng loạt, đồng thời thực hiện một cuộc không kích gần Nove. Chúng tiếp tục trinh sát chuyên sâu trên không của UAV.
• Theo hướng Slovyansk, các cuộc pháo kích được ghi nhận bằng pháo xe tăng, pháo binh và tên lửa phóng loạt gần Kurulka, Brazhkivka, Bohorodychne, Krasnopilla và Adamivka. Địch sử dụng UAV để trinh sát. Quân địch cũng đã cố gắng thực hiện một cuộc trinh sát chiến đấu vô nghĩa trong khu vực làng Dolyna, bị tổn thất và phải rút lui. Để cải thiện vị trí chiến thuật, kẻ thù đã tiến hành các cuộc tấn công gần Bohorodychne, nhưng không thành công.
Bình loạn :
Theo dõi trên bản đồ thì các địa danh của tỉnh Kharkiv, đều ở những vị trí rất gần với những điểm đầu mối giao thông và các tuyến đường, đặc biệt là tuyến đường Kupyansk nối với Izyum. Đến lúc này chúng ta mới nhớ đến lời của tham mưu trưởng Phan Quang : chắc chắn sẽ đến ngày quân Nga ở Izyum sẽ bị bao vây. Thú thực là chưa bao giờ tui hình dung ra được kịch bản bao vây kiểu này. Thảo nào mà Ukraine họ cứ yêu cầu M777 với HIMARS là có lý của nó. Đó là kiểu bao vây không cần dùng người, mà chỉ cần đặt tuyến tiếp vận của địch trong tầm pháo và tận dụng công nghệ vũ khí hiện đại, bắn đâu trúng đó cùng sự kiểm soát sự di chuyển các mục tiêu trên chiến trường trong thời gian thực, thế là đủ.
Có một ý nữa trong những diễn biến của mặt trận này, là mặc dù tình thế là khó khăn (chưa nói là nguy ngập) nhưng quân Nga ở đây không tổ chức tấn công được bất cứ một đợt nào, trừ vụ cách đây 3 ngày tấn công vào Karnaukhivka là dùng lực lượng Nga ở Izyum; vào Brazhkivka là dùng lực lượng Nga ở Donbas và hôm kia tấn công Bohorodychne cũng dùng lực lượng Nga ở Donbas.
2. Về cuộc phản công của Ukraine hôm qua ở Kherson
+ Đầu tiên, họ tuyên bố phản công ở mặt trận phía Nam, và dùng “đông tây y kết hợp” giữa các loại pháo trong nước với HIMARS, tiêu diệt rất nhiều kho hậu cần đạn dược cũng như nếu có doanh trại, đánh doanh trại của Nga. Ví dụ ngày 04/08, quân đội Ukraine tiến hành pháo kích 3 điểm dân cư gồm có: Sở chỉ huy Tập đoàn quân 22 thuộc biên chế Hạm đội Biển Đen ở Chernobaevka, ngoài ra còn pháo kích Blagodatne và Pravdino…
+ Để đối phó với tình thế đó, Nga chuyển thêm quân từ Crimea sang, cũng như chuyển bớt khoảng 10 BTG từ Izyum xuống. Một phần được tăng cường ở vùng hữu ngạn sông Dnipro, một phần vẫn đóng ở bên tả ngạn làm thê đội 2, lập thế ỷ dốc.
+ Đùng một cái, họ (người Ukraine) tuyên bố hoãn phản công ở mặt trận phía Nam. Không rõ “hoãn” kiểu gì mà cầu Antonovsky bị bắn đi bắn lại, rồi đến cái cầu đập thủy điện Nova Kakhovka… Rồi gần như đồng loạt nhiều mục tiêu ở bán đảo Crimea bị tấn công bằng những cách nào đó mà chẳng ai rõ.
+ Rồi lại đùng thêm một cái nữa, hôm qua họ (người Ukraine) lại thông báo phản công ở Kherson.
Bình loạn :
Người Ukraine cứ làm như thế này, chúng ta loạn ù hết cả lên chẳng biết đằng nào mà lần, nhưng có một điều chắc chắn: hôm qua họ có tấn công, nhưng bằng cách nào và như thế nào thì chẳng ai biết. Thậm chí họ còn cố tình “úp mở”: cái nhà chị Natalya Humenyuk, người đứng đầu Trung tâm điều phối tâm báo chí của Các lực lượng phòng vệ miền Nam Ukraine, đã đưa ra một tuyên bố liên quan đến cuộc tấn công của Lực lượng vũ trang Ukraine tại khu vực Kherson như sau:
“Bất kỳ hoạt động quân sự nào cũng cần sự im lặng (được giữ bí mật). Trong điều kiện của một cuộc chiến tranh hỗn hợp, những phản ứng trước tin tức (ý là bình luận) từ mặt trận sẽ gây tác hại cho Lực lượng vũ trang. Tin tức về cuộc tấn công ở hướng Nam (dù có thể đã) đã truyền cảm hứng cho người Ukraine, nhưng hiện tại, chúng tôi phải nhận ra rằng bất kỳ hành động nào trước hết phải được hoàn thành, chỉ sau đó chúng mới có hiệu quả. Bây giờ chúng ta cần phải chờ đợi và hiểu các quy tắc và trình tự hành động của các đơn vị quân đội”.
Mặt khác các diễn đàn mạng xã hội của Nga cũng tràn ngập thông tin về các trận đánh, chủ yếu đưa tin… đẩy lùi các cuộc tấn công của quân Ukraine. Nhóm chém mạng xã hội của thằng cha Igor Strelkov Girkin cũng đưa tin rất chi tiết:
• “Cuộc tấn công trong khu vực tuyến Ochakovsky Liman tới Snigirevka có vẻ mang tính chất nghi binh – trình diễn, được thực hiện bởi những lực lượng chưa xác định được, nhằm thu hút sự chú ý (của quân ta – Nga) còn ý đồ chính là chiếm các điểm đầu cầu và bến vượt trong khu vực Andreevka – Lozovaya về phía đông.”
• “Tuy nhiên, cũng tại đây, kẻ thù đã tiến hành cuộc tấn công không phải từ đầu cầu (từ vị trí dự kiến), mà từ phía sau sông Ingulets dọc theo cây cầu phao mới xây dựng ở khu vực Andreevka với lực lượng của ít nhất một tiểu đoàn cơ giới, một đại đội xe tăng và một nhóm xe chiến đấu bộ binh. Sau khi nhanh chóng đột phá mặt trận, kẻ thù chia lực lượng tấn công: nhóm đầu tiên cắt đứt đường cao tốc đến Blagodatovka và cố gắng đột nhập vào làng, nhưng bị đẩy lui. Mũi thứ hai đột phá ở Sukhoi Stavok và sau đó cố gắng chiếm Davydov Brod trong khu vực Bruskinskoe.”
• “Đồng thời, kẻ thù cố gắng tạo ra một bàn đạp trong khu vực làng Malaya Aleksandrovka để từ đó thực hiện một cuộc phản công bao vây Davydov Brod từ phía đông. Các cuộc tấn công của chúng trong khu vực này tính đến 14 giờ (ngày 29/08) đã bị đẩy lùi với tổn thất nặng nề về nhân lực và trang thiết bị. Malaya Alexandrovka vẫn nằm trong tay quân ta.”
Còn tin hóng được trên mạng xã hội thì quân Ukraine chiếm được 4 ngôi làng. Lại theo thông tin của mạng xã hội Nga thì quân Ukraine tấn công nhiều nhất ở hướng đông bắc tỉnh Kherson, còn các mũi từ Snihurivka về Nova Kakhovka và từ Mykolaiiv về Kherson có tính chất phối hợp (xin xem bản đồ kèm theo).
Nhưng cũng xin bá cáo các bác là chính ngày hôm qua thiệt hại của quân Nga theo bản tin của Bộ Tổng tham mưu Ukraine là 450 nhân mạng. Để “đáp trả” thì Nga đưa tin và được báo chí nước Đại Lỗ nhiệt liệt hưởng ứng: quân Ukraine tổn thất mất 560 bác.
Trình độ ép số của Igor Konashenkov quả có nâng lên được một chút các bác nhở.
Nếu đọc kỹ trong bình luận của Igor Strelkov Girkin vẫn toát lên một điều gì đó là… Nga đang thất thế và những khó khăn trên chiến trường là thực sự.
Tuy nhiên cá nhân tui thì vẫn ngờ rằng, họ cũng không có ý định đánh to đánh lớn gì đâu, nhất là tấn công theo kiểu Nga thì chắc chắn là không. Thậm chí tui còn cho rằng loạt tấn công nhiều mũi hôm qua ở Kherson giống như nghi binh hơn là tấn công thật, nhưng “thực là hư hư là thực,” cũng chẳng biết thế nào.
Về logic mà nói, thì ở mặt trận phía nam này, tình thế “bao vây” kiểu giam lỏng quân Nga còn chín muồi hơn ở Izyum rất nhiều, đến thời điểm này các cây cầu đã bị phá tương đối nặng, nhưng đường rút cho quân Nga nếu đi bộ thì vẫn còn. Nếu cứ tiếp tục bắn phá mà không tấn công, thì quân Nga sẽ phấp phỏng chờ đợi không biết đến bao giờ, nhưng sẽ có một bộ phận không nhỏ chỉ huy Nga sẽ cho rằng quân Ukraine không đủ sức tấn công.
Việc tổ chức tấn công một đợt (tui cho rằng nó sẽ không quá kéo dài, có khi chỉ một vài ngày) sẽ tác động tâm lý binh sĩ Nga đang ở khu vực tỉnh Kherson bên hữu ngạn sông Dnipro, dẫn đến tình trạng rã ngũ của họ nhất là trong hoàn cảnh trước đó chỉ huy của họ đã rút hết về bên tả ngạn. Vì thế nên hôm qua với những tin trên mạng xã hội về một số đơn vị Nga (lính dù và cả quân ly khai được tăng cường sang đây) bỏ chạy, cũng không quá khó hiểu.
Có vẻ đây là cách đánh để quân Nga bỏ chạy dần. Sau đợt này họ (người Ukraine) lại đánh tiêu hao tiếp rồi lại tấn công cho một đợt cho đến khi nào quân Nga ở Kherson vùng hữu ngạn rút hết thì thôi.
3. Về việc Nga tập trung máy bay ở các vùng gần biên giới với Ukraine:
Có nguồn viết là 400 chiếc, nguồn thì 700 thậm chí lên mạng xã hội Đại Lỗ có người viết thành 1.000. Các con số này đều có lý cả, nhất là hai con số đầu.
“Quân đội Nga đã điều động nhiều máy bay chiến đấu, bao gồm hơn 400 tiêm kích, áp sát khu vực biên giới Ukraine. Bên cạnh đó, có khoảng 360 trực thăng của Nga đang đóng quân ở xung quanh Ukraine, trong đó có hơn 150 trực thăng tấn công chẳng hạn như trực thăng Ka-52”, phát ngôn viên của Không quân Ukraine Yurii Ihnat cho biết trong một cuộc họp báo vào hôm 25/08.
Không nhớ tui còn đọc ở đâu tin tham mưu trưởng không quân Ukraine cũng đưa tin tương tự.
Vậy Nga có bao nhiêu máy bay? – Mời các bác lên… Wikipedia, theo đó nếu tính máy bay cánh cố định từ Su-24 trở lên đến mới nhất Su-35, còn Su-57 không tính thì Nga đã có tròm trèm 700 máy bay chiến đấu cánh cố định rồi. Đó là chưa xét đến con số các máy bay cánh quay (trực thăng). Còn nếu tính hết cả máy bay vận tải, tiếp dầu, huấn luyện, phun thuốc trừ sâu… thì Nga có trên 3.800 đến dưới 3.900 máy bay. Tất nhiên bao nhiêu % trong đó bay được thì có trời mới biết.
Con số chính xác như sau:
10 không lực lớn nhất thế giới (tính bằng số máy bay quân sự) theo “Flight International 2022”:
+ Không quân Hoa Kỳ - 5.217
+ Không quân Nga - 3.863
+ Lực lượng Không quân Quân Giải phóng Nhân dân (Trung Quốc) - 1991
+ Không quân Ấn Độ - 1.715
+ Không quân Ai Cập - 1.062
+ Lực lượng Không quân Quân đội Nhân dân Triều Tiên (Triều Tiên) - 946
+ Không quân Hàn Quốc - 898
+ Không quân Pakistan - 810
+ Lực lượng Phòng vệ Trên không Nhật Bản - 746
+ Lực lượng Không quân Hoàng gia Ả Rập Xê Út – 690
Về Không quân Nga (không tính lực lượng vũ trụ vẫn còn giời ơi đất hỡi và không quân hải quân) thì số lượng phi đội của họ có như sau (tính đến năm 2014):
+ 8 phi đội máy bay ném bom (4 chiếc Tu-22M3, 3 chiếc Tu-95MS; 1 chiếc Tu-160 đang hoạt động)
+ 37 Phi đội tiêm kích (đang hoạt động 8 MiG-29; 3 MiG-29SMT; 11 MiG-31 / MiG-31BM; 10 Su-27; 4 Su-27SM1 / Su-30M2; 1 Su-27SM3 / Su -30M2)
+ 27 Phi đội cường kích (đang hoạt động 11 Su-24M / Su-24M2; 13 Su-25 / Su-25SM; 3 Su-34)
+ 10 phi đội Tấn công & Trinh sát (đang hoạt động 1 Su-24M / MR; 8 Su-24MR; 1 MiG-25RB)
+ Phi đội 1 AWACS (1 A-50 / A50-U đang hoạt động)
+ 1 Phi đội tiếp dầu trên không (1 IL-78 / IL-78M đang hoạt động)
Như vậy việc họ tập trung 700 máy bay quân sự các loại về biên giới với Ukraine, chỉ chiếm 20% số máy bay mà họ có, cũng là bình thường. Tất nhiên điều không bình thường là phần lớn là các máy bay chiến đấu, không dùng để tấn công Ukraine thì còn để làm gì nữa chứ.
Cá nhân tui thì để ý một điều từ lâu: Nga sau khi bỏ “thời đại MiG-21” ở lại phía sau, họ đã ít phát triển máy bay tiêm kích đánh chặn với ý nghĩa là loại máy bay nhỏ nhẹ thường một động cơ, tầm bay ngắn, cơ động cao, tốc độ tốt… Chỉ còn khoảng 110 chiếc loại này được họ duy trì, đó là máy bay YaK-130 và họ coi như thế là đủ, trong khi số máy bay đa nhiệm cả tấn công và phòng thủ thì chiếm đa số. Nôm na là nhiều máy bay tấn công và ít phòng thủ.
Tui rất nghi đó là lý do tại sao ở chỗ nào đó người ta rất muốn có được F-16, một loại máy bay chiến đấu được phát triển ngoài khả năng tấn công, còn có khả năng làm chủ bầu trời rất tốt. Tất nhiên ngoài ra còn có nhiều loại nữa như Mirage-2000, nhìn chung tui không thạo nên không đi quá sâu được. Nhưng nếu có các loại máy bay đánh chặn tốt thì các thứ đa nhiệm nặng nề của Nga không đọ được.
Bản thân vấn đề của họ tui xin điểm hôm trước rồi, là dùng bom ngu, tên lửa ngu phải lao vào gần mà thả với bắn thì rồi lại rụng như sung thôi mà.
Còn tin Nga tổ chức triển lãm máy bay ở gần biên giới, thì Ukraine đưa ra chắc có chủ đích của họ, chủ yếu muốn được tăng cường khả năng phòng không của đất nước, vậy thôi. Thực tế thì trong những ngày vừa qua, ngày 24/08 là Ngày Độc lập của Ukraine cũng là ngày không quân Nga xuất kích 200 chuyến và bắn tên lửa tứ tung vào lãnh thổ Ukraine.
Những động thái này của họ, chúng ta không lạ. Về ghép nối thông tin bắn được bao nhiêu kho, bao nhiêu Sở chỉ huy, bao nhiêu kho vũ khí của Tây cho… là dân Nga sướng.
4. Đoán mò
Đến đây thì không nhịn được nữa, xin nhắc các bác để ý: khoảng từ giữa tháng Bảy trở lại đây, ngày nào bảo tin của Bộ Tổng tham mưu Ukraine cũng đưa Nga dùng pháo xe tăng để bắn cầu vồng vào những vị trí của Ukraine. Anh sĩ quan Ukraine bảo là giai đoạn hai, họ sử dụng xe tăng ít hơn vì tập trung pháo kích, do đó thừa rất nhiều đạn nổ của xe tăng. Bây giờ thì đạn pháo đã chính thức thiếu, nên đem ra mà bắn nốt.
Thứ hai là thông tin về Nga thường xuyên sử dụng trinh sát chiến đấu, là do thiếu UAV. Trò này là truyền thống từ thời quân đội Xô-viết, có những trận “trinh sát chiến đấu” mà họ dùng cả đến cỡ… tiểu đoàn để tấn công thăm dò địch tình. Quân đội thứ hai thế giới vẫn đang kẹt trong vinh quang quá khứ của mình, kể cả cách thi hành chiến tranh.
Thông tin mới nhất, theo Bưu điện Hoa Thịnh Đốn, các chuyên gia quân sự Nga rất thất vọng với hàng mẫu UAV do Iran giao cho dùng thử, vì chúng không đáp ứng được yêu cầu thực chiến, nhất là trong điều kiện khả năng phòng không của Ukraine đã rất… cao thủ. Đến đây xin phép các bác chúng ta dừng được rồi…
PHÚC LAI 30.08.2022
