1. Bác X.K ở ngoại ô Kyiv kể: Cuộc sống đã bắt đầu ổn định trở lại.
Tui có hỏi ở Kharkiv tình hình sao, thấy bản tin của Bộ tổng tham mưu Ukraine thông báo là quân Nga vẫn cố gắng bao vây thành phố cơ mà? Bác ấy bảo: đường Poltava vẫn mở để đi suốt thời gian qua.
Bình loạn : Thế thì tấn công thành phố làm sao được. Thời gian qua cũng là thời gian rất quý để bổ sung, tăng cường lực lượng và hậu cần cho bảo vệ thành phố. Giai đoạn trước Nga mạnh hơn nhiều còn chẳng chiếm được.
Bác ấy lại kể tiếp suốt thời gian từ hết giải tỏa miền bắc vừa rồi máy bay vận tải bay về miền đông liên tục, trong đó dùng cả trực thăng vận tải.
Bình loạn : Thì đến hôm qua nghe tin ngày 10/04 Nga dùng tên lửa bắn nát luôn cái sân bay Dnipro. Bác X.K nhắc lần trước Nga bắn một lần hôm 15/03, bây giờ thì đánh tan luôn khỏi dùng. Như vậy là họ đã phát hiện ra việc vận tải hàng hóa hậu cần cho miền đông theo đường hàng không. Thôi không có hàng không thì chở bằng đường bộ vậy, rồi từ từ làm mấy đường băng dã chiến kín đáo một tí để vận chuyển những thứ khẩn cấp. Chiến tranh thì biết làm thế nào.
Nửa tháng qua chẳng nhẽ nó chở kìn kìn mình không biết vận lấy vài đoàn xe? Chỉ thấy là Nga đi đoàn nào vệ tinh của Tây họ chụp đoàn ấy, còn chẳng biết Ukraine tổ chức như thế nào nữa.
2. Các đơn vị được tái triển khai của Nga ở các khu vực kể trên đang vấp phải rất nhiều khó khăn.
Khó khăn lớn nhất vẫn là hậu cần. Các lữ đoàn, sư đoàn xe tăng Nga rút ra được khỏi chiến trường ở bắc và đông Kyiv vẫn không thể phục hồi được như lý thuyết yêu cầu vì vấn đề thiếu phụ tùng. Các lệnh trừng phạt đã ảnh hưởng đến chính những nhà máy sản xuất, làm khả năng cung cấp phụ tùng của họ trở thành gần như không thể.
Song song với vấn đề thiếu xe tải đang dần được khắc phục bằng cách huy động hết tất cả xe trong toàn quân, Nga còn thiếu lái xe và đặc biệt là lái xe có chuyên môn kỹ thuật. Việc sử dụng xe với cường độ lớn trên điều kiện chiến trường làm quá tải các đơn vị sửa chữa và người ta hy vọng có được một số lái xe có khả năng đó, nhưng hiện nay gần như là nhiệm vụ không thể.
Bình loạn : Có lẽ phương án ổn nhất Nga bây giờ làm được, như Hồng quân đã từng làm trong chiến tranh thế giới lần thứ hai, là “dồn đồ,” tháo lấy phụ tùng của xe này chuyển sang xe khác. Làm như vậy họ vẫn có thể phục hồi được một số lượng kha khá xe tăng để chuẩn bị tung vào trận đánh.
Một thông tin nữa cho thấy Nga đang thiếu đạn pháo trên tất cả các hướng, hay nói chính xác là tất cả các Tập đoàn quân đều thiếu đạn pháo.
Bình loạn : Như tui đã trình bày ở nhiều status trước, đánh nhau kiểu Nga dựa trên “thần chiến tranh” bắn phá với mật độ dày, bắn cấp tập… sẽ tốn đạn vô chừng. Chúng ta cũng đã lục lại ví dụ về chiến dịch Korsun – Shevchenko: Cuối năm 1943 đầu năm 1944, Cụm Tập đoàn quân Nam của Quân đội Đức Quốc xã tụ tập lại ở một vùng có chiều sâu khoảng 100 km từ Ryzhanovka đến Kanev; chiều rộng khoảng hơn 120 km từ Gynovka (Tynovka) đến Kanizh, với lực lượng khoảng 58.000 người.
Để tổ chức bao vây và tiêu diệt cụm quân Đức này, Liên Xô đã chuẩn bị gần 340.000 quân, xe tăng cỡ 900 chiếc cho cả hai giai đoạn, máy bay hơn 1.000 chiếc, 5.300 khẩu pháo và súng cối. Bộ tổng tư lệnh Liên Xô: trên các hướng đột phá yêu cầu các tập đoàn quân, quân đoàn độc lập phải bố trí tập trung binh lực, xe tăng và pháo binh tại các điểm đột phá chủ yếu trên chính diện tấn công; sao cho tối thiểu phải đạt được tỉ lệ áp đảo 1,7:1 về bộ binh, 2,4:1 về pháo binh, 2,6:1 về xe tăng và pháo tự hành. Đạn dược phải tích lũy được từ 10 đến 12 cơ số, xăng dầu tối thiểu phải đạt 18 cơ số, lương thực, thực phẩm, vật tư phương tiện y tế phải đạt 11 cơ số. Trong đó, ở tuyến tấn công phải bảo đảm ít nhất 8 cơ số đạn dược, 15 cơ số xăng dầu và 8 cơ số lương thực, thực phẩm và vật tư, phương tiện y tế.
Hiện nay ở Donbas, mặt trận trải dài cỡ 300 km và có chiều sâu cũng phải cả trăm đến 200 km. Đồng thời nếu quân đội Ukraine tập trung ở đây đến 60.000 quân thì để đảm bảo thắng lợi, Nga cũng phải chuẩn bị được con số tương đương như chúng ta vừa dẫn. Xin lưu ý là việc tổ chức tấn công, ví dụ như 3 mũi thì Nga sẽ phải tính được ở chiều rộng mũi tấn công mấy km có bao nhiêu quân phòng thủ của Ukraine, nếu 5.000 quân thì phải có 10.000 quân tấn công… Còn để bao vây toàn bộ số quân Ukraine ở trong túi và tiêu diệt, thì Nga đúng là sẽ phải có trong tay 300.000 quân, một con số không tưởng.
Do vậy gần như chắc chắn nếu tấn công, họ sẽ lại tổ chức một số mũi tấn công chính cường tập vào một số mục tiêu xác định. Về số lượng xe tăng thì chắc là họ tập trung được đủ. Chiến dịch Korsun – Shevchenko kéo dài 3 tuần, thì bây giờ Nga cũng sẽ phải dự trù kéo dài được 1 tuần với nhịp điệu tấn công và mức độ sử dụng hỏa lực đúng như lý thuyết của họ.
Nhìn chung thì với lực lượng hiện có, Nga chỉ có thể tổ chức được một chiến dịch với mục tiêu hạn chế. Còn hợp vây tiêu diệt toàn bộ quân Ukraine ở Donbas và chiếm đóng toàn bộ hai tỉnh này, phát triển thành quả để duy trì được hành lang nối với Crimea thì sẽ cần nhiều lực lượng hơn nhiều. Nếu không chuẩn bị được ít nhất một quân số tương tự của giai đoạn 1, thì giai đoạn giữ đất Nga sẽ không thực hiện được và Ukraine sẽ lại chiếm lại, hoặc ít nhất lại cù cưa với nhau cả tháng nữa không chừng.
3. Đã có tin Nga chuyển một số chiến xa hỗ trợ xe tăng BMPT-72 ‘Terminator’ vào chiến trường.
Bình loạn : BMPT-72 ‘Terminator’ (“боевая машина поддержки танков”) – xe chiến đấu hỗ trợ xe tăng được Nga phát triển dựa trên cơ sở xe tăng T-72 để khắc phục điểm yếu của đội hình tấn công bằng xe tăng và bộ binh. Khi mà giữa xe tăng và bộ binh tồn tại một khoảng cách từ 100 đến 200m dẫn đến việc bộ binh không hỗ trợ được cho xe tăng, bị bộ binh đối phương tấn công bằng các vũ khí chống tăng cá nhân và tên lửa chống tăng.
Con quái vật này được trang bị hai pháo tự động 30mm, 4 tên lửa chống tăng và súng máy 7,62mm (dùng đạn AK), tất cả tự động bắn bằng computer điều khiển vì trong tháp pháo của nó không có người ngồi. Đội hình quy ước cho nó khi hỗ trợ xe tăng là 1 xe tăng 2 BMPT-72 khi chiến đấu trong thành phố, và 2 xe tăng 1 BMPT-72 khi chiến đấu ngoài cánh đồng. Với số lượng xe tăng như Nga có ở hướng Donbas ước chừng 600 chiếc, thì phải có 200 chiếc BMPT-72 thì mới đủ số lượng. Thực tế thì quân đội Nga mới chính thức đặt hàng loại này từ 2017 và lô hàng đầu tiên được giao năm 2018.
Hiện nay quái vật đang phục vụ trong đội hình Sư đoàn xe tăng 90 thuộc Quân khu miền Tây. Sự xuất hiện của nó trên chiến trường Ukraine có thể cho chúng ta một số đoán mò:
– Nga đang chuẩn bị cho một số cuộc đấu trong đô thị.
– Liên kết giữa bộ binh Nga với thiết giáp trong giai đoạn trước của cuộc chiến là có vấn đề, dẫn đến việc xe tăng bị tổn thất lớn.
– Khả năng chống trả của bộ binh Ukraine, sử dụng các vũ khí chống tăng của họ tự chế tạo lẫn phương Tây là đe dọa lớn cho xe tăng Nga, bắt buộc Nga phải sử dụng quái thú để khắc phục.
Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, ngoài mất nhiều xe tăng, Nga còn bị mất một lượng lớn xe chiến đấu bọc thép chở quân của các đơn vị kỵ binh (bộ binh cơ giới) đặc biệt là xe chiến đấu BMP-3. Ngoài việc xe tăng của Nga quá bất lực trước những thứ vũ khí chống tăng mới hiện đại thì xe bọc thép BMP-3 cũng đã tỏ ra quá kém cỏi. Bị diệt nhiều vì bảo vệ không đủ, các hệ thống quan sát, chỉ thị mục tiêu đều thiếu thốn… làm cho nó quá dễ bị diệt, ngay cả bằng các vũ khí chống tăng đời cũ như RPG-7, kéo theo việc Nga mất nhiều cả lính đi trên xe.
Thực tế, BMPT-72 mới chỉ có hoạt động đáng kể nhất là thử nghiệm trên chiến trường Syria và cuộc tập trận Zapad (2018 hay 2019 hay 2020 gì đó).
Chúng ta chỉ có thể khẳng định là việc xe tăng Nga tiến quá nhanh trong khi bộ binh không theo kịp, còn bọc thép thì lại quá dễ bị bắn cháy, làm cho Nga buộc phải đưa BMPT-72 để đối phó với bộ binh Ukraine. Vậy thôi. Nhìn chung thì BMPT-72 cũng sẽ cháy bình thường như tất cả các loại xe tăng khác, dù có thể gây ra những khó khăn nhất định cho đối thủ.
Lại phải bình loạn thêm: Nguồn tin từ Nga kể là các loại xe pháo, khí tài không đảm bảo chất lượng hoạt động đã được huy động ráo từ hậu phương đưa ra chiến trường. Có lúc nào đó tui đã thấy xuất hiện trong các video Nga quay có các loại xe chiến đấu bọc thép rất cũ, chẳng hạn chiếc BMP-1 và BMP-2 vốn được cho về hưu từ lâu.
4. Trận đánh The Battle of Donbas từ phía Nga còn được kỳ vọng vào việc họ làm bá chủ trên không…
Bình loạn : Từ đầu cuộc chiến, với các phương tiện bay tấn công Nga sử dụng các loại sau:
– UAV, vai trò không đáng kể, coi như không tính.
– Máy bay trực thăng: 3 loại, Mil-24, Mil-28 và Kamov-52.
– Máy bay cánh cố định: SU-24, SU-25, SU-34, SU-35 gì đó.
Nga vốn tuyên bố là đã làm chủ bầu trời đông Ukraine nhưng thực tế là họ vẫn bị hạ rất nhiều máy bay, trong đó trực thăng là thứ vũ khí tấn công mặt đất rất tốt lại bị thiệt hại nặng vì các loại vũ khí phòng không vác vai. Hơn thế nữa những loại máy bay cánh cố định khét tiếng của Nga cũng bị hạ, có cả SU-35. Gần đây có người nói do Ukraine càng ngày càng cải thiện khả năng phòng không nên máy bay Nga ít dám bay vào không phận Ukraine mà thường bắn tên lửa từ xa.
Thực chất câu chuyện là gì? Vấn đề của không quân Nga nằm ở chỗ giờ bay của phi công ít thì điều này ai cũng đọc trên mạng được, nhưng còn một ý nữa là độ bền. Trước nay chúng ta thường nghe đến những câu chuyện huyền thoại về “đồ Nga bền nồi đồng cối đá”. Thậm chí người phương Tây bình luận vào một tấm ảnh lính Nga đứng trên cái đuôi đứng của một chiếc máy bay chiến đấu và nói: với lính Mỹ không bao giờ được làm như vậy, máy bay Mỹ sẽ bị bẹp hoặc méo.
Người ta bảo: Máy bay Nga có khung rất bền và nặng, nhưng điểm yếu của nó ở động cơ có độ bền chỉ 3.400 giờ, còn máy bay Mỹ động cơ có độ bền 6.800 giờ. Vì thế máy bay Nga yêu cầu bảo trì, bảo dưỡng tốn kém hơn nhiều so với máy bay Mỹ.
Hiện nay tất cả gánh nặng tấn công mặt đất của Nga đặt lên vai cặp SU-24 và SU-25 vốn là thứ rất bền bỉ nổi tiếng từ thời Liên Xô, nhưng vì trang bị của nó khá cổ nên cũng sẽ có những bất lợi nhất định. Việc sử dụng máy bay loại này với tần suất cao cũng sẽ gây ra gánh nặng về kỹ thuật.
Việc các máy bay đời mới bị rơi thậm chí không rõ có phải là bị bắn hạ hay không làm dấy nên sự nghi ngờ về tính tin cậy của những loại máy bay đời mới hơn của Nga. Trước mắt với trận đấu The Battle of Donbas sắp tới, chắc là SU-24 và SU-25 vẫn phải đóng vai trò “lao động chính” như IL-2 Sturmovik thời Chiến tranh Vệ quốc thôi.
S-300 của C.H Séc thừa chống loại công nhân cần mẫn này.
Lại nói tiếp chuyện trên không. Không hiểu sao hôm nay đọc thấy bác nào nói Thổ Nhĩ Kỳ do bị Nga ép không chuyển Bayaktar TB-2 nữa, thế mà sao tuần trước vừa đọc thấy báo nước ngoài ở đâu bảo Thổ vừa chuyển lô mới nhất 16 cái loại này?
Lại nói nốt chuyện trên không. Xem ảnh cái Orlan-10 của Nga bị bắn rơi mà thảm, đúng là không khác gì thằng con chơi máy bay điều khiển từ xa, nhìn cái bình dầu của nó dùng chai dầu ăn Neptun mới gọi là rởm. Thế mà bọn họ tính tiền của Bộ Quốc phòng Nga từ 112.000 đến 120.000 đô-la tùy cấu hình.
“Bị nừa dzồi!”
5. Vừa nghe tin Nga dùng hóa học ở Mariupol.
Đánh cả tháng mà không nhổ được nốt mấy cái rễ, bây giờ phải xài hóa học đúng là hèn quá. Trước mắt dùng ở một góc chỗ đó không điều tra được, chứ nếu dùng rộng rãi khắp nơi thì không đùa được với phương Tây đâu.
6. Thời gian chờ đợi kéo dài làm rất nhiều người quan tâm tình hình lo lắng. Có bác kể cho tui trong nhóm Pro-Nga nào đó người ta hy vọng một trận đấu xe tăng lớn thứ… nhì trong lịch sử.
Bình loạn : Cũng đúng lúc đang nghĩ đến ví dụ này, hoàn cảnh tương tự như hồi năm 1943 Liên Xô và Đức hẹn gặp nhau ở Kursk làm một trận cho ra ngô ra khoai. Lúc đầu khi nghe trình bày ý đồ của cặp bài trùng Zhukov, Vasilevsky và cả Rokossovsky, Stalin và bộ sậu thân tín không tin tưởng, thậm chí run vì không chắc là Hồng quân sẽ trụ được trước đòn tấn công của xe tăng Đức với sự xuất hiện của toàn những “Cọp, Báo” mới và số lượng rất lớn của chúng. Tuy nhiên cuối cùng thì ba cái ông này, hai nguyên soái một đại tướng đã thuyết phục được Stalin.
Họ dự định chuẩn bị một thế trận phòng thủ chủ động với nhiều tầng phòng ngự chống xe tăng bằng đủ các phương tiện: hàng rào cự mã chống tăng, các bãi mìn, pháo chống tăng và vũ khí chống tăng cá nhân, pháo tự hành chống tăng được hỗ trợ bằng pháo binh và súng cối. Trước khi Đức tấn công, Liên Xô có sử dụng một trò là đánh đòn “phản chuẩn bị” dùng lượng pháo binh cực lớn bắn như vũ bão vào đội hình sắp xuất phát tấn công của Đức, làm cho Đức bị thiệt hại và rối loạn.
Người ta đánh giá trong hồi ký của mình, G.K. Zhukov có xu hướng phóng đại vai trò của đòn “phản chuẩn bị” trên hướng Phương diện quân Trung tâm của Rokossovsky. Còn trên hướng Phương diện quân Vononezh của Vatutin thì do kết quả của nó quá tồi, coi như đạn bắn vào chỗ trống vô ích. Thực tế thì trên hướng PDQ Trung tâm kết quả là làm Đức có rối loạn và cuộc tấn công bị chậm lại cỡ 45 phút, còn trên hướng PDQ Voronezh thì kết quả không đáng kể. Trong khi đó Liên Xô cũng đoán sai hướng tấn công chính của Đức: họ tập trung lực lượng chính ở hướng Voronezh nên trên hướng này Vatutin đã chống cự rất vất vả, sau ngày đầu tiên Đức đã tiến được có nơi đến 30km.
Hôm qua thì tham mưu trưởng Phan Quang cũng băn khoăn: Thấy hai bên đang tích cực chuẩn bị chiến trường nhưng có vẻ Ukraine vẫn kiên trì cách đánh tử thủ tiêu hao. Nghĩ vậy cũng đúng, nhưng cũng có thể nói một cách khác: Họ sẽ không chủ động đánh trước vì Nga mới là bên ở vào thế buộc phải tấn công. Ukraine đang chờ để Nga tấn công sẽ bộ lộ ý đồ, hướng đánh chính, lực lượng chính và cả các vị trí đơn vị.
Chúng ta sẽ không nhìn thấy đòn phản chuẩn bị của Ukraine. Đơn giản vì nó không hiệu quả như Zhukov nói và tốn kém, nếu có thấy thì thấy Nga bắn chuẩn bị để tấn công thôi. Đội Pro-Nga mong muốn thấy đoàn xe tăng Nga hùng hậu thì sẽ thấy, còn xe tăng Ukraine thì không có đâu, dại gì mà đem ra chơi đôi công. Dù sao thì xe tăng Ukraine cũng còn ra cái hồn gì đâu. Mấy cái của Séc vừa chuyển cũng vớ vẩn ấy mà.
Chỉ thấy là lần này phía Ukraine chẳng muốn đàm phán mà đánh cho xong mới đàm, chắc chắn là muốn có một số kết quả trên chiến trường về (1) Đánh đủ thiệt hại cho Nga khó hồi phục được trong một thời gian kha khá sắp tới và (2) Thu hồi một số diện tích đất. Nhìn thái độ thì họ có vẻ rất tự tin. Nếu có gì lặp lại của trận Kursk ở năm 2022 này, đó là các diễn biến:
Nga sẽ tấn công rất mạnh trong một số giờ số ngày đầu tiên gây khó khăn ghê gớm cho Ukraine.
Tất cả sẽ phụ thuộc vào bên phòng thủ Ukraine chống cự ban ngày như thế nào, và đội bổ sung hỗ trợ phá hoại ban đêm như thế nào. Nện vào chính lực lượng Nga đang nghỉ ngơi mỏi mệt sau những trận tấn công ban ngày, đồng thời ban đêm cũng là lúc chặn hậu cần và bổ sung lực lượng cho chính những đoàn xe tăng vừa tấn công đó.
Sau vài ngày tấn công, hai bên cùng mệt mỏi nhưng bên tấn công sẽ mệt hơn. Về lý thuyết họ phải có thê đội 2 đưa vào để phát triển kết quả của những ngày tấn công đầu tiên. Nhưng do diện tích chiến trường lớn, chiều sâu của tác chiến cũng không hề nhỏ… như chúng ta đã nhận xét trước đây. Như thế là Nga sẽ không thể chuẩn bị đủ được lực lượng cho một quy mô chiến dịch tầm cỡ như vậy, nên chắc chắn sẽ mỏi mệt.
Các tin tức đều báo cáo tinh thần quân Nga xuống cực kỳ thấp. Nhất là trên hướng Kharkiv các đơn vị được sắp xếp lại từ 2 Quân khu miền Đông và Trung tâm đã bị thiệt hại từ miền bắc Ukraine giai đoạn đầu, hầu như không muốn đánh nhau. Còn lực lượng bổ sung ở hướng phía đông lao thẳng vào Donbas thì chất lượng lính rất thấp. “Đồng chí” đại tướng Aleksandr Dvornikov chẳng biết tài cán thế nào, bây giờ được giao trọng trách cứ như “Cáo già A-lý-hải-nha” được Hốt Tất Liệt giao nhiệm vụ ấy nhở.
Điều mà phía Ukraine tự tin là yếu tố con người, chứ không chỉ các vũ khí phương Tây mới cung cấp – vũ khí phương Tây cấp 1 thì nó có tác dụng về tinh thần là 10. Do đó Zelensky và các đồng sự có thể tự tin vào chiến thắng, thì chúng ta cũng có thể tin vào một chiến thắng. Vậy thôi.
PHÚC LAI 12.04.2022
