Đỗ Duy Ngọc - Sài Gòn ngày phong tỏa thứ 25 : Những chuyện linh tinh
Viết cái tít ngày thứ hai mươi lăm Sài Gòn bị giam hãm bởi con virus Vũ Hán, chợt nhớ tác phẩm Giờ Thứ Hai Mươi Lăm của nhà văn Constantin Virgil Gheorghiu.
Đó là tác phẩm nổi tiếng của Gheorghiu, nhà văn Roumanie viết về thảm kịch của con người trong Đệ nhị thế chiến. Nhà văn với tư cách nhân chứng của thời đại cho rằng nền văn minh máy móc đã hủy hoại nhân phẩm, giá trị con người xuống hàng số không. Nó cũng thể hiện niềm sợ hãi sự diệt vong của loài người, nó như giờ tận thế, nó báo hiệu giờ mà mọi sự đã nằm trong tuyệt vọng. Đức Chúa cũng không thể cứu vãn được, đó không phải là giờ chót mà giờ kế của giờ cuối cùng. Giờ thứ hai mươi lăm.
Đại dịch Vũ Hán trên thế giới có khác chi một cuộc đại chiến, nó hiện diện trên toàn thế giới và nhân loại chiến đấu với kẻ thù vô hình. Và kẻ thù đấy sẽ mãi tồn tại mãi mãi với con người. Nó còn hơn một cuộc Thế chiến. Nó đi từ Trung Quốc, qua Châu Âu, qua Mỹ Châu rồi Úc Châu giết hàng triệu người và quay về Châu Á làm rối tung cuộc sống.
Việt Nam ta cũng trở thành nạn nhân, nhất là trong cơn bùng phát thứ tư. Thành phố Sài Gòn xơ xác trong âu lo, kẽm gai giăng đầy lối xóm, phố phường. Người chết đã lên con số ngàn và lò thiêu phải xếp hàng chờ đợi. Sài Gòn diễn ra một cuộc chiến tranh không tiếng súng nhưng cũng nhiều nước mắt. Chẳng mong chi giờ thứ hai mươi lăm.
Và cũng giống như bất cứ cuộc chiến tranh nào, nhân dân vẫn là nạn nhân hứng chịu nhiều đau thương nhất. Cuộc chiến với virus cũng thế. Hàng ngàn người với những phương tiện thô sơ đành rời bỏ Sài Gòn về quê suốt đoạn đường hàng ngàn cây số đầy bất trắc. Hàng triệu người thấp thỏm lo âu cho sinh mạng của mình. Cuộc chiến đấu với kẻ thù lơ lửng trong không khí, ai cũng có thể là nạn nhân.
Cuộc sống bình thường không còn nữa, tất cả đều là tù nhân bị giam lỏng trong nhà tù rộng lớn với con virus mang bệnh tật và con virus hoảng sợ đe dọa tinh thần. Đã biết bao nhiêu biện pháp và sách lược được đưa ra, kết quả chẳng là bao. Vũ khí cuối cùng là vaccin. Tiếc thay, đất nước còn nghèo nên vũ khí đó cũng đến không kịp thời và phân phát còn chậm, rất nhiều mạng người không đợi chờ được đã trở thành đám tro trong hũ cốt.
Những người còn sống cũng lắm bi thương. Nhiều người đói ăn, nhiều kẻ thiếu thuốc khi bệnh tật. Nhà nước lo, xã hội cùng lo nhưng làm sao đến với hết mọi người.
Một cô sinh viên từ Thái Nguyên vào Sài Gòn học. Thành tích học tập của cô cũng rất giỏi khi đạt 3.8/4.0. Nhưng cô cho biết mình có thể phải nghỉ học vì dịch bệnh bùng phát, không thể xoay sở tiền đóng học phí cũng như kiếm miếng ăn hàng ngày. Thành phố đang giãn cách nên cô cũng không thể đi làm thêm để trang trải cuộc sống, đỡ đần bố mẹ. Trao đổi với bà mẹ nghèo ở quê, người mẹ nuốt nước mắt “Bỏ học con nhé”. Cửa tương lai đóng lại, cô sinh viên có lẽ phải nghẹn ngào thu xếp trở về. Rời quê nhà để đổi đời, gần đến đích thì đại dịch tước mất ước vọng của cô, cướp mất mọi cố gắng nhọc nhằn của cô. Đau lắm khi trở về với nỗi thất vọng.
Hãy nghe tâm sự đắng lòng của cô gái ấy viết trên trang nhà của mình: "Dịch đến, mình bị kẹt lại ở Sài Gòn, chuẩn bị đến hạn nộp học phí, trường mình không giảm học phí kể cả phí tài liệu, mà còn tăng học phí. Mình báo với mẹ và cuối cùng mẹ đã nói với mình: ”Thôi mẹ xin lỗi, bỏ học con nhé!”. Vì dịch nên mình không thể ra ngoài đi làm thêm được. Mình khóc rất nhiều, bao công sức mình và cả bố mẹ đã đổ ra 2 năm qua… Rồi mình về quê, sẽ phải làm gì đây?".
Trong cơn đau của Sài Gòn, biết bao sinh viên từ quê vào Sài Gòn kiếm chữ mong một tương lai đành phải bỏ dở nửa chừng. Miền Nam, Sài Gòn như miếng đất lành cho chim đậu, giờ mảnh đất ấy đang trong cơn bệnh và nhiều người đành gạt nước mắt, quay lưng, ngược đường đành rời xa. Từ giã ước mơ, chia tay hoài bão, khép cửa tương lai. Đau lắm chứ!
Người chăn nuôi trồng trọt cũng gạt nước mắt nhìn giá gà rẻ hơn rau, hàng triệu gà giống bị đốt bỏ. Hiện Tây Ninh hiện còn khoảng 1 triệu con gà lông trắng, bằng 2.500 tấn không tiêu thụ được. Giá gà hôm nay xuống còn 7.000 đồng/kg gà trắng, gà lông màu còn 2.000 đồng/kg rẻ hơn 1 kg rau. Mỗi kg gà, người nuôi đang thua lỗ 20.000 đồng. Thế nhưng những con gà đó rất khó để đến được Sài Gòn dù Sài Gòn đang rất cần và sẽ mua giá cao hơn thế. Đường tắc, những biện pháp hành chánh cản trở, dịch bệnh ngăn đường. Hàng hoá không thiếu nhưng người Sài Gòn lại không tìm được. Giới nghiêm, cách ly, giãn cách, nhiều biện pháp ngăn trở khiến hàng hóa khó vào đến được đây.
Báo cáo với Thứ trưởng Trần Thanh Nam, Tổ trưởng tổ công tác phía Nam của Bộ NN-PTNT, ông Nguyễn Đình Xuân, Giám đốc Sở NN-PTNT Tây Ninh cho biết tình hình hiện tại rất khó khăn. Chiến đấu với con virus là chuyện còn lâu dài nên bà con chăn nuôi ngoài việc tiêu thụ được sản phẩm còn phải tính chuyện tiếp tục tái đàn để tiếp tục sống. Khi tạm yên dịch, xã hội sẽ có nhu cầu cao, nào là các khu công nghiệp, trường học, hàng trăm cái chợ lớn nhỏ ở Sài Gòn. Nếu không có sản phẩm cung cấp, đời sống sẽ gặp lắm khó khăn.
"Mấy ngày qua, theo tôi được biết, có hàng triệu gà con bị đốt bỏ do không có chuồng nuôi, không thể vận chuyển hoặc không có thức ăn. Hiện có hàng nghìn trạm trên đường nhưng không phải trạm nào nhân viên cũng đọc được các văn bản hướng dẫn. Một số nơi đòi lái xe vận chuyển phải mặc bảo hộ, hay phải có mã QR, nhưng một số nơi không cho qua, lái xe cũng cảm thấy không an toàn nên họ cũng bỏ việc. Chúng ta phải giải quyết khó khăn toàn diện, triệt để, nhiều cấp ngành tham gia chứ không phải ngứa chỗ nào gãi chỗ đó. Thịt gà thiết yếu nhưng con gà con có thiết yếu không? Dịch bệnh lây qua người chứ không qua hàng hóa. Nên chúng ta phải lo cho lâu dài. Bây giờ đốt bỏ hàng triệu con gà thì có nghĩa mấy bữa nữa sẽ thiếu hàng triệu con gà." Ông Nguyễn Đình Xuân trăn trở.
Nông sản, thịt heo cung cấp cho Sài Gòn có sự cung cấp từ Long An. Nhưng khi các sản phẩm nông nghiệp khác cũng có chiều hướng xuống giá, nông dân Long An hiện cũng đang trong tình trạng khó khăn. Giá thức ăn tăng, giá đầu ra giảm do phần lớn nông sản nội tỉnh tiêu thụ ở chợ truyền thống và chợ đầu mối ở TP.HCM nhưng nay đều đã đóng cửa. Toàn tỉnh còn 28/44 cơ sở sản xuất giết mổ hoạt động. Sản lượng giết mổ trong đêm 30/7 giảm mạnh so với thời điểm trước dịch.
Xuất khẩu khó khăn, sức tiêu thụ tại thị trường trong nước lại giảm mạnh khiến một số mặt hàng nông sản, hải sản như cua biển ở Kiên Giang, sầu riêng ở Đắk Lắk lại rớt giá...Trong khi Sài Gòn cần mà lại không có hàng. Sao cái nghịch lý tồn tại mãi với những biện pháp và những người thừa hành cứ chạy quanh như đèn cù, như mấy ông mù sờ voi. Mỗi ông giải thích một kiểu.
Dù có chỉ đạo thông suốt nhưng áp lực bảo vệ vùng xanh nên các địa phương thắt chặt, mỗi tỉnh một yêu cầu khác, anh em tại chốt tiếp nhận cũng khác. Hiện thời di chuyển từ xã này tới xã khác trong huyện thì xã xác nhận được nhưng sang huyện khác thì không thể, thì làm sao đem vào đến Sài Gòn. Điều đó cho thấy thành phố không thiếu hàng hóa thiết yếu cho đời sống, nhưng phương cách làm việc đã ngăn chận mọi đường đi. Cần phải gỡ cái gút mắc này, nếu không về lâu về dài, dân thành phố sẽ thiếu lương thực là điều thấy trước mắt.
Nhiều tiểu thương tìm nhiều cách để liên hệ mối cung cấp hàng đem vào thành phố bằng nhiều cách, chẳng khác thời ngăn sông cấm chợ một thời đã qua lâu lắm. Nhận được hàng, họ mở các chợ trên mạng, bán hàng cho dân trong thành phố. Nhưng lại gặp một trở ngại tiếp theo, đó là mối lo shipper chuyển hàng. Một buổi xấu trời, thành phố chỉ cho phép shipper chuyển hàng trong khu vực quận. Rồi lại buổi đẹp trời tiếp theo đó lại ban ra chỉ thị cho phép shipper liên quận và thành phố Thủ Đức. Chưa kịp mừng khi đọc kỹ thì chỉ cho phép chuyển hàng đến khu cách ly phong toả, cơ sở y tế, cơ sở thu dung, cơ sở điều trị bệnh nhân. Thế thì cũng thua, các nhà dân vẫn không cho phép được nhận hàng. Hôm qua lại nghe cho phép shipper tiếp tục chuyển hàng khắp nơi đi kèm một số điều kiện.
Lung tung văn bản, chạy theo cũng hụt hơi. Một bếp chế biến thức ăn bán qua mạng, nghe tin shipper bị hạn chế di chuyển trong quận bèn hồi lại các đơn đặt hàng của khách. Rồi thấy cho phép liên quận, không để ý chỉ cho phép giao hàng một số địa chỉ quy định bèn thu mua thực phẩm, lương thực về nấu nướng. Đến khi đi giao cho khách, shipper đầu hàng vì không được giao hàng cho tư nhân, chấp nhận mang cho hàng xóm, lỗ chỏng gọng chẳng biết kêu ai, đành kêu trời. Mà trời cao quá có nghe được đâu.
Từ hôm có lô hàng vaccin Trung Quốc về tới thành phố, thiên hạ nháo nhào, hỏi thăm đủ thứ. Nhiều người khuyên chích gì loại nào cũng được, miễn dập được dịch. Hỏi ra thì mấy kẻ khuyên thế đều là người đã chích Astra Zeneca, Pfizer với Moderna cả rồi hoặc chờ chích mũi 2. Cũng có người bảo không nên chích, đừng đem tính mạng mình ra thử. Chẳng biết nghe ai, chỉ ngóng cổ chờ xem, hên xui thôi.
Nhưng hình như tiến trình tiêm chủng hơi bị chậm. Trong ngày hôm qua có 209.156 liều vaccine được tiêm. Như vậy, tổng số liều vaccineđã được tiêm là 6.415.219 liều, trong đó tiêm 1 mũi là 5.756.155 liều, tiêm mũi 2 là 659.064 liều.
Cho đến ngày 31.7.2021, thành phố đã được phân bổ 3 triệu liều, ước khoảng 22,3% nhu cầu tiêm chủng cho người từ 18 tuổi trở lên, đạt tỉ lệ phân bổ cao nhất cả nước đến thời điểm này. Không biết trong số này có tính 1 triệu liều của Trung Quốc do Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bảo trợ chưa?
Cũng hôm nay đọc báo nhà nước thấy đăng tin Bộ Y tế đề nghị các địa phương không phun khử khuẩn ngoài trời. Theo Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng những nơi như đường phố, vỉa hè không phải là nơi chứa virus. Việc phun hóa chất diệt khuẩn ở ngoài trời không được WHO, Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát bệnh tật Hoa kỳ (CDC Hoa kỳ) khuyến cáo do kém hiệu quả, có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người phun và người xung quanh khu vực phun. He... he nếu tui nhớ không lầm, chuyện này tui đã nói và viết đăng ở face rồi. Bữa đó xe chạy xịt mù cả phố nơi tui ở, tui nói thì bị nhiều người phê bình là im đi để nhà nước làm, có người còn bảo tui chẳng giúp được gì mà ý kiến ý cò cho lắm. Nghe nói xịt thế cũng tốn tiền ghê lắm chứ không phải chơi đâu.
Hôm trước báo đăng một thượng úy cảnh sát giao thông mở đường dẫn một cặp vợ chồng đi xe gắn máy có người vợ đã vỡ nước ối, chuẩn bị sinh đến bệnh viện Từ Dũ. Nhiều người vào khen nhưng cũng có người cho là diễn, làm màu và đặt nhiều câu hỏi ngớ ngẩn. Khổ lắm, từ lâu dân không tin mấy anh cảnh sát giao thông nên chẳng thiện cảm. Nhưng các ông các bà ạ! Họ cũng là con người, họ cũng có trái tim, họ cũng xót xa trước hoàn cảnh ngặt nghèo của người khác chớ. Cho nên theo tui, hành động đó là một việc làm đẹp, nên có lời khen. Khi họ làm bậy kiếm bánh mì thì ta lên án, nhưng khi họ làm tốt thì sao không tặng họ một lời hoan hô. Việc nào ra việc nấy chứ. Đừng quá thành kiến cực đoan thế!
Giờ nằm chờ tới chiều đọc mấy con số dù nhiều khi thấy mỗi báo đăng mỗi số khác nhau. Trang của Bộ Y tế thì cập nhật rất chậm, hôm nay mà mới báo đến ngày 31.7. Thời đại 4.0 mà răng lại chậm rứa trời.
Sài Gòn lockdown ngày thứ hai mươi lăm
ĐỖDUY NGỌC
