Tượng Thành Cát Tư Hãn trên bờ sông Tuul ở Mông Cổ. Ảnh: Dream Time
Thành Cát Tư Hãn là người thống nhất Mông Cổ và tạo ra đế quốc khổng lồ trải rộng từ Thái Bình Dương tới Ukraine trước khi qua đời vào năm 1227. Tuy nhiên, giới nghiên cứu vẫn chưa tìm được vị trí ngôi mộ của ông. Một khả năng là Thành Cát Tư Hãn được chôn cất ở tỉnh Khentii phía đông Mông Cổ, nơi ông ra đời. Nancy Steinhardt, giáo sư nghệ thuật Đông Á ở Bảo tàng Pennsylvania thuộc Đại học Pennsylvania, suy đoán ngôi mộ nằm ở vùng núi của tỉnh Khentii.
Theo một nghiên cứu công bố năm 2014 trên tạp chí PLOS One, không có tài liệu lịch sử hoặc khảo cổ nào mô tả hình dáng ngôi mộ. Các nhà khoa học sử dụng ảnh vệ tinh để tìm kiếm ngôi mộ. Kết quả khảo sát bằng vệ tinh xác định một loạt tàn tích nhưng trong đó không có mộ của Thành Cát Tư Hãn.
Mông Cổ Bí Sử, tác phẩm văn chương tiếng Mông Cổ lâu đời nhất còn tồn tại, không đề cập tới ngôi mộ của ông. Văn bản chỉ viết vào năm 1227, Thành Cát Tư Hãn "lên thiên đường". Tuy nhiên, văn bản cho biết Thành Cát Tư Hãn rất chú ý tới Burkhan Khaldun, ngọn núi linh thiêng ở tỉnh Khentii. Thời trẻ, ông từng dựa vào địa thế ngọn núi để trốn chạy kẻ thù. Vì vậy, nhiều học giả nghi ngờ ông được chôn cất tại đó, nhưng tính đến nay, họ vẫn chưa phát hiện dấu vết của ngôi mộ.
Khi qua đời ở tuổi 67, Thành Cát Tư Hãn đang chỉ huy binh lính trong trận chiến chống lại người Đảng Hạng tại khu vực ngày nay là vùng tây bắc Trung Quốc. Do đó, rất khó để mang thi thể ông về Mông Cổ, theo sử gia Frank McLynn. Ông có thể ở cách biên giới Mông Cổ 500 km. Người Mông Cổ thời đó không biết kỹ thuật ướp xác và buộc phải chôn cất Thành Cát Tư Hãn ở nơi khác bởi họ không kịp đưa thi thể về quê hương trước khi phân hủy. Có thể, hài cốt của Thành Cát Tư Hãn và ngôi mộ của ông nằm ở vùng Ordos phía tây bắc Trung Quốc.
Nhà thám hiểm Marco Polo (1254 - 1324) và đã sống 17 năm ở Trung Quốc, tiết lộ 20.000 người biết vị trí ngôi mộ đã bị giết chết nhằm giữ kín bí mật trong cuốn "Marco Polo du ký". Độ chính xác trong lời kể của Polo vẫn là đề tài gây tranh cãi giữa các sử gia hiện đại.
An Khang (Theo Live Science)
