Đảo Lanzarote, 'Sao Hoả' có thật trên Trái Đất

Thứ Bảy, 24 Tháng Tám 20199:00 CH(Xem: 3677)
Đảo Lanzarote, 'Sao Hoả' có thật trên Trái Đất
bbc.com

Đảo Lanzarote, 'Sao Hoả' có thật trên Trái Đất

Mike MacEacheran BBC Travel

European Space Agency Bản quyền hình ảnh European Space Agency

Khoảng một lần mỗi tuần vào độ 21:00 giờ, với ánh sáng của triệu ngôi sao dẫn đường, Raúl Martínez Morales và Amanda Mandry lên đường khảo sát Sao Hỏa.

Cặp đôi này - chồng là nhà vật lý thiên văn, vợ là người mê mẩn ngắm sao - bắt đầu với việc cẩn thận tháo dỡ các thiết bị khoa học trước khi băng qua một biển dung nham nguội lạnh vào lãnh địa những đụn cát đỏ rực

Như giữa vũ trụ

Vào một số đêm, họ dựng lên một phòng thí nghiệm bên cạnh một ống dung nham khổng lồ hoặc miệng núi lửa thời tiền sử đủ lớn để cho tàu tên lửa đáp xuống bên trong.

Sự gay cấn càng tăng khi nhìn thấy một thứ gì đó lạ lẫm hiện lên từ bóng tối; một trận mưa sao băng thiên hà, có lẽ, hoặc một ngôi sao mà họ chưa bao giờ thấy trước đó.

"Tôi luôn bị các hành tinh và thế giới khác mà chúng ta chưa biết ám ảnh từ khi còn nhỏ," Morales nói và sững sờ nhìn chăm chăm vào khung cảnh xung quanh. "Sao Hỏa, Sao Mộc, Sao Thổ, Mặt Trăng - tất cả đều mê hoặc tôi."

Mike MacEacheran Bản quyền hình ảnh Mike MacEacheran

Toàn bộ khung cảnh giống như trong bầu khí quyển một cách tuyệt vời, nhưng các nhà khoa học không phải đang ở trên bề mặt Hành tinh Đỏ. Thậm chí có những lúc cảm giác như họ quả là đang ở trên Sao Hoả.


Trên thực tế, họ đang ở giữa Công viên Tự nhiên Los Volcanes ở Lanzarote thuộc Quần đảo Canary, cách Sao Hỏa 54,6 triệu km. Và chỉ đến khi trở lại con đường chính phía xa bên ngoài khu bảo tồn, khi qua khỏi Trung tâm Cưỡi Lạc đà Thành thị Yaiza, sự kỳ diệu mới bị phá vỡ.

Đây là một hòn đảo của Tây Ban Nha. Không phải giữa không gian.

"Thật ấn tượng, phải không?" Mandry, người điều hành Viện Hành tinh Kosmos trên đảo cùng với Morales, hỏi.

"Về mặt thực tế, khung cảnh này gần giống với không gian trong vũ trụ hơn bất cứ nơi nào khác. Điều lý thú là có những hang động ở đây tương tự như những hang động tìm thấy trên Mặt Trăng và Sao Hỏa. Ấn tượng kép, phải không?"

Được khánh thành vào năm 1993 với tư cách là Khu Dự trữ Sinh quyển Unesco trên toàn đảo, Lanzarote có sự tương đồng địa chất bí ẩn với Mặt Trăng và Sao Hỏa. Giống đến nỗi nó trở thành một trong những trung tâm nghiên cứu quan trọng nhất của thế giới về thám hiểm không gian.

Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Quốc gia Mỹ (Nasa) và Cơ quan Không gian Châu u (ESA) dùng nó để đào tạo phi hành gia và thử nghiệm tàu tự hành sao Hỏa (robot điều khiển từ xa).

Tại đây, các nhà khoa học mô phỏng quang cảnh không gian như thế nào và tiến hành bước tiếp theo trong việc chuẩn bị các phi hành gia cho những cuộc phiêu lưu ngoài Trái Đất.

Vùng đất núi lửa

Đối với bất cứ ai quan tâm đến khám phá không gian, mùa hè này quan trọng hơn hết.

Hồi 50 năm trước, các phi hành gia Nasa là Neil Armstrong và Buzz Aldrin đã trở thành những người đầu tiên trong lịch sử bước đi trên bề mặt Mặt Trăng khi Apollo 11 đáp xuống vào ngày 20/7/1969.

Có rất nhiều thứ được tưởng nhớ nhân dịp kỷ niệm này - như câu nói để đời của Armstrong, sự kiện cắm cờ Mỹ, hay chương trình truyền hình thu hút nửa tỷ khán giả toàn cầu theo dõi, cảm giác hoài cổ mạnh mẽ.

Các cuộc thảo luận cũng sẽ chuyển sang những ý tưởng táo bạo hơn nữa và bước tiếp theo của các cơ quan không gian.

Và trên hết là gì? Đưa con người trở lại Mặt Trăng trước năm 2024 và sau đó lên Sao Hỏa.

Đó là chỗ mà Lanzarote sẽ có ích.

Có những lúc cảnh quan của hòn đảo dường như đi ngược lại các định luật vật lý và địa lý thông thường.

Trong khoảng thời gian sáu năm, từ 1730 đến 1736, hòn đảo đã bị rung chuyển dữ dội bởi nhiều vụ phun trào núi lửa khi các lỗ thông gần Montañas del Fuego ở Công viên Quốc gia Timanfaya nổi cơn cuồng nộ và cuối cùng bao phủ một phần tư hòn đảo trong tro bụi và các mảnh vụn được phun ra từ giữa lòng Trái Đất.

Sau những vụ phun trào, vùng đất này không hề chết mà hồi sinh trở lại. Công viên Tự nhiên Los Volcanes và Công viên Quốc gia Timanfaya kế bên trở nên nổi tiếng bởi có những điều kiện, địa hình giống như Mặt Trăng.

Hơn 100 chóp nón núi lửa hiện rõ, và sự pha trộn không thể có ở đâu khác với những hố tròn rộng lớn, những bãi magma đã cứng lại, dòng dung nham và cát màu trải dài trên 172 km vuông hoàn toàn khác lạ.

Có sự mất phương hướng trong bầu không khí ở đây, cảnh quan mang lại ấn tượng về một sa mạc ngoài hành tinh nơi thời gian ngưng đọng. Ngay cả bờ biển cũng có nét lạ lùng, man rợ vốn được tạo thành do kết quả dung nham đột nhiên nguội lại khi đổ ra Đại Tây Dương.

Một chuyên gia chịu trách nhiệm biến các sứ mạng không gian trong tương lai thành hiện thực trên Lanzarote là nhà lãnh đạo kỳ cựu của dự án sao Hỏa Loredana Bessone.

Trong số nhiều trách nhiệm của bà - từ đào tạo phi hành gia đến giám sát sứ mạng thử nghiệm mô phỏng tương tác giữa người và robot - bà đi tiên phong trong chương trình Pangaea của ESA, bước đầu tiên trong việc chuẩn bị cho các phi hành gia trở thành nhà thám hiểm trong các sứ mạng bay đến các hành tinh.

Dự án Pangaea

"Nói tóm lại, Lanzarote đem đến một số cảnh quan giống với thực tế trên Mặt Trăng và Sao Hỏa," Bessone nói khi tôi liên lạc với bà sau khi đến thăm Quần đảo Canary.

"Dạy các phi hành gia các công việc và hoạt động là điều dễ, nhưng không dễ để biến họ thành các khoa học gia trên thực địa. Pangaea giúp các phi hành gia từ bất kỳ nền tảng nào trở thành nhà địa chất học và vi sinh học địa lý trên thực địa trong bối cảnh khoa học hành tinh. Và nó đạt được nhiều kết quả: các phi hành gia học cách trở thành nhà địa chất, các nhà khoa học thực hiện các cuộc điều tra và họ học cách làm việc thông suốt hơn. "

Dự án Pangaea đã phát triển hàng năm kể từ khi ra mắt hồi năm 2016.

Vào năm 2018, trong kỳ Pangaea-X, trại huấn luyện lần thứ 10 của dự án, các phi hành gia của ESA đã lái thử xe tự hành ở Lanzarote, đã cho bay hàng đoàn thiết bị bay tự động và điều khiển xe tự hành băng qua một ống nham thạch phức tạp dài 6km được tạo ra trong một vụ phun trào núi lửa dài cách nay 21.000 năm.

Thêm vào đó, một chục thí nghiệm đã được 50 nhà khoa học huy động ở bốn cơ quan không gian thuộc năm địa điểm khác nhau trong một tuần. Đi bộ không gian là chuyện được thường xuyên thực hiện. Phân tích ADN vi sinh vật tại chỗ cũng vậy.

Đối với những người chứng kiến mà không được giới thiệu cặn kẽ từ trước thì điều này đã biến đảo thành nơi quay phim thực sự cho các tác phẩm như với cốt truyện pha trộn giữa phim Star Trek với phim Wall-E của hãng Disney-Pixar.

Những người kiếm sống dựa vào thế giới ngoài hành tinh của Lanzarote đều thích nghi với những câu chuyện siêu thực như vậy. Những câu chuyện về máy đo trọng lực, máy đo địa chấn, dụng cụ trắc địa và máy đo từ trường là điều thường xuyên ở đây.

Những công cụ như vậy - được trưng bày tại Trung tâm Tiếp đón Du khách của Công viên Quốc gia Timanfaya - đã được các nhà núi lửa học sử dụng trong hàng chục năm qua để theo dõi cảnh quan của hòn đảo và để phát hiện các hiện tượng dự báo sắp xảy ra một vụ phun trào.

Nhưng ngày nay bạn có thể nghe những câu chuyện về lập bản đồ 3D bằng tia laser và máy quét công nghệ cao.

Diễn tập kỹ lưỡng

Một trong những kịch bản gần đây về hoạt động ngoài xe tự hành trên Mặt trăng của Pangaea là sẽ cho các phi hành gia thu thập đá với các công cụ địa chất có nguồn gốc và được cải tiến từ cuộc thám hiểm Apollo.

Họ đã liên lạc với các nhà khoa học và ghi lại hành trình của họ bằng cách sử dụng Sách Thực địa Điện tử có nội dung vị lai, toàn bộ sứ mạng được giám đốc bay từ trung tâm điều khiển điều phối.

Một nhiệm vụ mô phỏng khác là sinh vật ngoài hành tinh trong các bộ đồ không gian giám sát một tàu tự hành Sao Hỏa đang được vận hành cho di chuyển từ một trung tâm điều khiển từ xa ở Hamburg.

"Các yếu tố mô phỏng như vậy có thể được thực hiện ở sân sau như Lanzarote, nhưng không thể bắt chước được hiện thực trên bề mặt địa chất thực sự của hành tinh," ông Bessone, người cũng đã đào tạo các nhóm công tác qua mùa đông ở Nam Cực cho Trạm Concordia, còn được gọi là 'Sao Hỏa Trắng', nói.

"Có nhiều chướng ngại trong không gian. Khó khăn về địa hình, điều kiện ánh sáng và các vấn đề liên lạc, cũng như khả năng tiếp cận, là có thật. Một lần xuất kích ở không gian địa chất cũng giống như một vở ballet: nó cần được biên đạo và diễn tập thì mới hiệu quả."

"Kiểm tra các hoạt động này cho phép ESA xem xét nhiều sai lầm mà chúng tôi không muốn phạm phải khi thực sự ở trong không gian," Bessone nói.

"Bạn không muốn mình ở trong hoàn cảnh sai lầm đó, trừ phi bạn biết mọi người đã làm mọi thứ để đảm bảo sự sống còn của bạn. Và với kế hoạch hiện tại của Nasa trở lại Mặt Trăng vào năm 2024, tôi muốn nói rằng chúng ta đang vừa kịp lúc."

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn