1.Trong khi lính Nga ở Donbass chết hàng ngàn người trong vòng mấy ngày, Kherson vội vàng đề nghị lập chính quyền thân Nga để báo cáo Matxcơva. Azopstal vẫn trụ vững, các vụ cháy, nổ chắc chắn là không ngẫu nhiên cứ diễn ra đều đều khắp lãnh thổ Nga.
Động thái ở Matxcơva sau ngày lễ 9-5 rất lạ lùng: các báo chính thống hầu như im lìm như không hề có cuộc chiến mấy trăm nghìn quân Nga đang bế tắc ở Ukraina. Các quan chức cũng hầu như im hơi lặng tiếng ngoài những lời kêu gào quen thuộc về Phần Lan tuyên bố gia nhập NATO, đe dọa chiến tranh với NATO…
Rất lạ là hầu như các báo đều không đăng tải các mệnh lệnh mới hoặc các tuyên bố ngông cuồng như thời gian trước. Có thể Putin đang lên bàn mổ, hoặc suy sụp tinh thần… Các quan chức thì đang nín thở trông chờ cái gì đó cần có ở phía trước cho nước Nga.
2. Ngoài mặt trận, gần như quân Nga rút lui (tháo chạy thì đúng hơn) toàn diện khỏi tỉnh Kharkiv, trừ vài vùng gắn với thế trận Donbass.
Việc thất trận ở vành đai Kharkiv tạo bất lợi cho mũi tiến công chủ lực của Nga vào Donbass hướng Izium… Mũi này với 22 BTG đang trớ trêu dễ bị rơi vào thế bị cắt đường lui binh, có thể trong vài ngày tới…
3. Trận đánh to với thất bại toàn tập của quân Nga tại cầu phao qua sông Siverskyi Donets.
Trước tôi đã có nói: Chiến dịch Izium hồi 1943 quân Đức lập tuyến phòng thủ ở chính chỗ này, bám theo con sông Severodonnetsk (xem bản đồ, tôi có tô xanh cho dễ nhìn). Quân Liên Xô tấn công thất bại toàn tập ở đây, chết mấy chục ngàn người mà không thắng nổi quân Đức phòng vệ, sau phải lui binh.
Trời xui đất khiến thế nào năm nay quân Nga lại mắc vào chính cái bẫy phòng thủ Severodonnetsk đoạn Izium – Severnodonnetsk.
Phía nam đánh mãi mới chiếm được Popasna là kiệt sức không phá tiến tuyền phòng vệ hướng Nam. Hướng bắc tất cả các mũi đều bị cản bới con sông rộng 50-80 mét này.
Quân Nga đã quyết định chọc phòng tuyến tại đoạn sông giữa làng Bilohoriva và làng Shypylivka (xem bản đồ). Mục đích rõ ràng là tạo thế gọng kìm với mũi Popasna tiến đánh Lysychansk. Chiếm được tp này thì quân Ukraina ở Severodonnetsk hoặc phải rút lui hoặc bị vây chặt như kiểu Azopstal…
Trong 5 ngày, quân Nga hì hục mở đường qua sông, tập trung hàng trăm xe tăng, lội nước, hàng ngàn binh lính, nhưng thất bại ê chề, bị tiêu diệt theo đúng nghĩa đen của từ này.
Hiện nay rất nhiều trang tin đưa tin về trận đánh này, coi đó là thất bại điển hình và lớn của quân Nga.
Nhưng có lẽ tin của anh sĩ quan công binh Ukraina trên Twitter của anh là chi tiết nhất. Dưới đây là nguyên văn các đoạn viết ngắt quãng của anh:
“Tôi là kỹ sư quân sự (công binh) UA + sĩ quan EOD. Tôi đã phục vụ ở Donbas trước đây. Mấy ngày này, tôi đã tham gia và hoàn thành một nhiệm vụ quan trọng của trận đánh trên sông Severedonnetsk gắn với tổn thất rất lớn của Nga khi họ mưu đồ thực hiện kế hoạch bao vây Lysychansk của họ.
Ban đầu, có tin tình báo từ tiền tuyến cho biết có nhiều lính Nga ở bên kia sông cùng nhiều phương tiện khác nhau. Vì vậy, vào ngày 6 tháng 5, chỉ huy đã yêu cầu tôi là một trong những kỹ sư quân sự giỏi thực hiện trinh sát kỹ thuật trên sông Siverskyi Donets (bằng drone).
Cùng với các đơn vị trinh sát truyền thống, tôi thực hiện các thao tác trinh sát khu vực Hryhorivka và Bilohorivka vào ngày 7 tháng Năm. Các đơn vị tiền tuyến ở Bilohorivka báo cáo có nhiều xe cơ giới Nga tập trung ở phía bên kia sông. Tôi đã cho drone thăm dò khu vực và phát hiện khả năng có một địa điểm mà người Nga có thể cố gắng lắp một cây cầu công binh để tiến quân sang phía bên kia (phía Nam của sông). Và, các máy đo khoảng cách được sử dụng để xác định sông rộng 80 m, do đó tôi xác định người Nga sẽ cần một cây cầu 8 đoạn ghép (mỗi phần 10 m) để kết nối sang bờ bên kia. Với dòng chảy của sông, tôi biết họ sẽ cần thuyền cơ giới để thi công một cây cầu như vậy, và họ sẽ mất ít nhất hai giờ làm việc này.
Tôi đã báo cáo thông tin này cho chỉ huy của mình. Ngoài ra, tôi nói với đơn vị trinh sát đoạn sông đó rằng họ cần để ý nghe ngóng tiếng động cơ của ca nô có động cơ. Tầm nhìn hôm đó rất hạn chế vì người Nga đốt cháy các cánh đồng và rừng, bọn Nga cũng ném rất nhiều lựu đạn khói. Trời cũng đầy sương mù nữa nên đơn vị trinh sát đoạn sông phải nghe âm thanh để phán đoán là chính.
Bọn Nga bắt tay dựng cầu vào sáng sớm ngày 8 tháng Năm. Ngay tại nơi tôi đã xác định và báo cáo. Tôi cũng trực tại khu vực đó để theo dõi bằng máy bay không người lái, báo cáo ngay cho chỉ huy. Đơn vị trinh sát mặt đất đoạn sông thì không thể nhìn thấy bọn Nga, nhưng có thể nghe thấy tiếng thuyền máy và họ cũng báo cáo về ngay lập tức. Chúng tôi đã có thể xác nhận người Nga đã lắp 7/8 đoạn của cây cầu. Người Nga thậm chí đi thử và đã thành công trong việc di chuyển một số binh lính và phương tiện qua sông.
Trận chiến bắt đầu.
Trong khoảng 20 phút sau, khi đơn vị trinh sát xác nhận cây cầu của Nga đã được hoàn thành, pháo binh hạng nặng và sau đó là không quân cũng tham gia ém bom phá nát cây cầu.
Sau một ngày chiến đấu, sáng ngày 9 tháng Năm cây cầu đã bị phá hủy và sập hoàn toàn. Một số lực lượng Nga (~ 30-50 xe + bộ binh) đã bị mắc kẹt ở phía nam sông do quân Ukraine trấn thủ, bọn Nga này không còn đường lui. Chúng cố gắng bỏ chạy bằng cách sử dụng cây cầu bị hỏng và các cách có thể. Sau đó, họ cố gắng bắc một cây cầu mới. Trong quá trình họ cố gắng bắc cái cầu mới (để rút quân), không quân Ukraina bắt đầu ném bom dữ dội vào khu vực phía nam điểm vượt sông và phá hủy tất cả những gì còn lại của người Nga ở đó, cả xe cộ, lính tráng và cây cầu mà họ cố gắng làm. Tin đồn nói rằng bọn Nga đã chết phải cỡ ~ 1500 tên.
Như vậy, mục tiêu chiến lược của quân Nga là vượt sông và sau đó bao vây Lysychansk đã bị thất bại thảm hại. Ngày 10 tháng Năm, cây cầu bị sập hoàn toàn, xác xe tăng đen thui hai bên cầu, một số chìm dưới lòng sông, một số cháy trong rừng. Đó là thời gian khi các bạn bắt đầu có được tất cả các bức ảnh từ khu vực này.
Tôi đã ở mặt trận suốt thời gian, làm công việc của mình ở đó, cùng với các anh hùng Ukraine khác.
Thiệt hại của phía Ukraina rất nhỏ, không đáng kể.
Tôi đã làm tròn bổn phận và công việc của mình và nó có tác dụng đáng kể cho trận đánh.
Tôi rất tự hào được phục vụ đất nước và lực lượng vũ trang Ukraine!”
4. BÌNH LUẬN:
- Mọi người hãy xem bản đồ, diện tích Donbass mà Ukraina đang kiểm soát vẫn còn khoảng 45% lãnh thổ hai tỉnh Don-Lu. Các báo Nga và báo Việt nói Quân Nga chiến gần hết Donbass (80% diện tích là nói láo, vô căn cứ).
- Quan trọng là phòng tuyến Donbass dựa theo con sông Severodonnetsk với các cứ điểm chính Severodonnetsk. Lysychansk, Baxmut, Krematorsk, Sloviansk vẫn vững như bàn thạch. Quân Nga không có cách nào tiến chiếm được với đội quân kém cỏi như hiện nay, dù tập trung quân và xe cộ áp đảo.
- Thất bại tại điểm vượt sông là cao trào của chiến dịch thể hiện nỗ lực vô vọng của quân Nga, làm quân Nga trên toàn mặt trận kiệt sức, hoang mang, cộng với việc tháo chạy mảng lớn ở Kharkiv, chắc chắn sẽ tạo thế trận cho Ukraina thừa thắng xốc tới, phản công và uy hiếp.
