1. Khu vực thủ đô Kyiv yên tĩnh và không có thêm nhiều thông tin về những nhóm quân Nga bị vây ở tây bắc thành phố.
Bình loạn : Đến đây sẽ có nhiều bác sốt ruột và hỏi: sao không tấn công tiêu diệt, tổng phản công đi? Tui thì không cho rằng Ukraine có đủ lực lượng để làm việc đó. Bao vây là một chuyện, còn tiêu diệt quân trong vòng vây là một chuyện khác. Ngay bản thân quân Nga rõ ràng là ưu thế mạnh hơn hẳn ở nhiều phương diện mà từ đầu chiến tranh đến giờ, bao vây được người ta đã khó, chưa nói gì đến tiêu diệt.
Đặc điểm của học thuyết quân sự Nga kế thừa của Xô-viết, khi tổ chức tấn công bao giờ cũng phải xác định được những cụm quân địch lớn rồi mở những mũi tấn công vào hai bên, chỗ quân địch phân bố những lực lượng yếu hơn rồi hợp vây. Từ đó việc tiêu diệt hoàn toàn hay không, sẽ phụ thuộc vào khả năng quân bao vây sẽ tổ chức được những mũi tấn công chia cắt và tiêu diệt triệt để cụm quân địch trong vòng vây đến mức nào.
Từ đầu cái gọi là “Chiến dịch quân sự đặc biệt” Nga chưa bao giờ làm được như thế, dù chúng ta hoàn toàn chưa kể đến các yếu kém về hậu cần hay lạc hậu về học thuyết quân sự. Đến đây chúng ta cũng sẽ thấy có thể, Ukraine cũng không làm nổi việc đó. Nếu vây nhiều nhóm quân Nga đến cả nghìn trong vòng vây, đồng nghĩa với việc họ rất dễ đánh phá vây và khả năng ở ngoài người ta đánh vào cũng rất dễ. Đó là chưa nói việc Ukraine không có vũ khí nặng, xe tăng, bọc thép coi như không có đi… Vậy có thể hình dung việc bao vây chẳng qua cũng vẫn như… lập chiến tuyến phòng ngự không cho bọn ở trong đi ra ngoài.
2. Hôm qua đã xuất hiện hình ảnh Bộ quốc phòng Nga họp, Shoigu ngồi ở giữa, bên cạnh có Tổng tham mưu trưởng V. Gerasimov.
Bình loạn : Như vậy hai cái lão này… đau tim thật. Và cũng như vậy thì loại trừ khả năng đề bạt anh bạn Aleksandr Chayko lên chức vụ cao hơn. Như thế anh chàng ra chiến trường Kyiv để thị sát mặt trận và làm gì tiếp thì còn… chưa biết.
Theo bản tin chiến sự của Bộ tổng tham mưu Ukraine thì các đơn vị thuộc Tập đoàn quân hợp thành 35 của Quân khu miền Đông đã được rút về Belarus để tái tổ chức, sau đó có thể lại được tung vào chiến đấu. Như vậy trước mắt việc Chayko đến mặt trận có liên quan trực tiếp đến câu chuyện này, có ý đồ gì trong tương lai còn chưa nói được.
3. Bản tin Bộ tổng tham mưu kể: “Trên hướng Sumy, đối phương đã không tiến hành được các hoạt động tấn công tích cực từ các đơn vị thuộc Tập đoàn quân thiết giáp Cận vệ số 1.”
Tin mới nhận được sáng nay thì thành phố Trostyanets thuộc tỉnh Sumy đã được Lữ đoàn Bộ binh cơ giới 93 Kholodny Yar của Ukraine giải phóng. Đơn vị Nga bị đánh bật ra khỏi thành phố này là lực lượng của Sư đoàn xe tăng Cận vệ số 4 “Kantemirovskaya” (Đơn vị huân chương Lênin, Huân chương Cờ đỏ, mang tên danh dự cố tổng bí thư Yuri Andropov). Đây là Sư đoàn độc lập không thuộc biên chế Tập đoàn quân nào mà thuộc Quân khu miền Tây của Nga.
Bình loạn : Kết hợp với tin chúng ta có được hôm qua: “đồng chí” trung tướng Sergei Kisel, tư lệnh Tập đoàn quân xe tăng Cận vệ số 1 đã bị cách chức vì những tổn thất quá nặng nề của Tập đoàn quân. (Ảnh kèm theo của trung tướng vừa bị huyền chức Sergei Aleksandrovic Kisel).
Như tui đã nói, thì trên hướng đông bắc Ukraine để tiến chiếm các thành phố như Chernihiv, Sumy, Kharkiv… Nga dùng lực lượng thiết giáp ít nhất là một Tập đoàn quân xe tăng (riêng xe tăng cỡ 500 chiếc) đó là chưa kể các đơn vị thiết giáp độc lập phối thuộc với các BTG. Tổng hợp các tin tức lại thì chúng ta có thể khẳng định lượng xe tăng bị bắn cháy của Nga từ đầu “chiến dịch” đến nay là rất đáng kể, nó làm suy giảm sức chiến đấu của toàn quân nói chung khá ghê gớm.
4. Về các BTG: “Batallion tactical Group” hay cụm tác chiến cấp tiểu đoàn là biên chế của Nga đặc biệt được dùng nhiều sau cải tổ quân đội 2008, gồm từ 6-800 lính, 10 xe tăng và 40 xe bọc thép vũ trang chở quân. Nó có trong thành phần thường là 1 đại đội xe tăng, 2-4 đại đội hậu cần, quân y và công binh. Về hỏa lực thường có một đại đội phòng không, 1 đại đội pháo và hiện nay có thể có đại đội pháo phản lực.
Bình loạn : Khái niệm này được quân đội Xô-viết hình thành từ trong thời kỳ chiến tranh Afganistan, nhưng sau đó đến thời Gorbachev việc cải tổ quân đội không được đặt ra, nên nó mới chỉ ở mức manh nha. Đến cuối năm 2008 thì khái niệm này mới được lôi ra thực sự được thực hiện rõ nét trên thực tế trong nỗ lực cải tổ quân đội. Việc tập trung vào các BTG cũng song song với quá trình giảm dần đến bỏ hẳn các đơn vị cấp trung đoàn và sư đoàn, mà thay thế bằng các lữ đoàn, mỗi lữ đoàn có khoảng 2 – 4 BTG cùng các đơn vị hỗ trợ. Giới quân sự Nga cho rằng đây là cơ cấu tổ chức tiên tiến, đảm bảo tính cơ động nhưng vẫn được hỗ trợ hỏa lực tốt từ các đơn vị cấp trên.
Điểm khác biệt cơ bản của BTG kiểu Nga là các đơn vị này được hỗ trợ bởi hỏa lực pháo binh hạng nặng được hỗ trợ trực tiếp từ cấp lữ đoàn hoặc cao hơn, cấp Tập đoàn quân, chứ không như trước đây các tiểu đoàn phụ thuộc vào pháo binh trung đoàn rồi lại pháo binh sư đoàn, rồi mới đến tập đoàn quân. Về lý thuyết thì nó hơn hẳn các nhóm tác chiến của quân đội Hoa Kỳ vốn không có hỗ trợ bằng pháo binh nặng.
Bộ trưởng quốc phòng Nga Shoigu cho biết cho đến tháng 8/2021 toàn quân đội Nga có 170 BTG, như là một sự thay máu, “lột xác” của quân đội Nga.
Còn theo tin tình báo vỉa hè thì từ đầu chiến tranh đến nay, Nga đã tung vào chiến đấu 120 BTG trong tổng số 170 BTG của mình, và sau một tháng thì hầu hết tất cả các đơn vị này đều hứng chịu thiệt hại, ít nhất là 10% quân số toàn đơn vị. Cá biệt có những BTG mất 50% tổng số quân. Điều đáng nói là các BTG được xây dựng trên các lý thuyết hoàn hảo, “tối ưu hóa” khả năng tác chiến nên bình thường trong số 750 người của BTG chỉ có khoảng 200 người là thực sự phải cầm súng chiến đấu.
Tuy nhiên với tình trạng quân đội Nga thiếu nhân lực chất lượng cao (quân nhân chuyên nghiệp) nên các lính hợp đồng vẫn được sử dụng vào chiến đấu trực tiếp trong khi nhóm nhân lực thường xuyên lâu dài lại thuộc về nhóm hậu cần kỹ thuật. Do đó khi cả BTG phải chiến đấu thì lực lượng đánh nhau chính nhanh chóng bị tổn thất do không đủ kinh nghiệm và không đảm bảo cả thời gian huấn luyện từ trước đó, dẫn đến việc phải huy động cả các nhân lực hậu cần, kỹ thuật vốn rất quý giá và cứ thế, tổn thất tăng lên rất nhanh trong các BTG của quân đội Nga tại “chiến dịch” này. Mà bộ binh mới chính là xương sống của quân đội.
Theo ước tính của tình báo 007 thiệt hại trung bình của tất cả 120 BTG Nga trong suốt chiến dịch vào khoảng từ 30 đến 40% tổng số nhân lực của cả đơn vị, và đơn vị bị coi là bị mất sức chiến đấu. Điểm khó khăn của Nga là một đơn vị bị mất sức chiến đấu như vậy phục hồi sẽ rất lâu do lĩnh vực khía cạnh nào của nó cũng bị thiệt hại, không như quân đội một vài nước khác khi nhóm tác chiến chiến thuật bị loại thì chỉ cần bổ sung lực lượng cầm súng trực tiếp thôi.
5. Nghe đài đọc báo của ta, chớ nghe đài địch ba hoa “huyên chuyền.”
Nhà tui dùng ADSL Viettel và tất cả các trang như RFI, VOA hay BBC đều bị chặn, nay thêm cả các trang của Ukraine như RBC.ua, obozrevatel.com… đều phải xoay xở hết. Ấy thế mà những trang của Nga như RIA hay Sputnik vẫn vào tốt.
Bình loạn : Vậy thì xem tin tức ở đâu? Chủ yếu tui xem bằng tiếng Anh, thì những trang nước ngoài như ABC, Euro News, CNN, kể cả BBC hay VOA vẫn vào được. Tuy nhiên vẫn xem các trang tin của Nga cho nó… đa chiều. Đáng chú ý là: tin của Nga thì nghèo nàn, có thể nói là rất nghèo nàn, trong khi tin của tư bổn giãy chết đưa nhanh kinh khủng và phóng viên chạy loăng quăng vào tận nơi, còn lễu nghễu đi theo các nhóm quân Ukraine đi săn xe tăng Nga. Đồng thời mạng xã hội của Ukraine thì quá nhiều tin đốt xe đốt cộ luôn, trong khi Nga cũng có nhưng rất không đáng kể.
Hồi đầu chiến tranh Nga có phóng sự chiếm được đến chục khẩu Javelin của Ukraine ấy, rồi cũng không có nhiều nữa. Hôm nay thì xem RIA cho xem phóng sự túm được phó tham mưu trưởng lữ đoàn thủy quân lục chiến gì đó của Ukraine, cậu này thay quần áo dân sự để trốn khỏi thành phố Mariupol. Trông cậu này giống y cái cậu trung tá tình báo Nga bị bắt hôm nọ, tay sinh năm 82 mà mặc quần áo lót của Ukraine ấy.
Nhìn chung là không biết đằng nào mà lần. Chỉ có thể thấy là mạng của Ukraine rất tốt và dân Ukraine cũng thích… upload lên mạng đủ thứ linh tinh. Tui thì chỉ tin những hình ảnh họ quay những dãy xe dài vừa bị đốt, vừa bị bỏ lại… ai công đâu mà đi dàn dựng những cái đó để làm fake news cho nó mệt.
6. Tin phương Tây chuyển tên lửa chống hạm cho Ukraine. Tin này có thể là thật và cũng có thể là hỏa mù.
Bình loạn : Nếu là hỏa mù thật, mà anh ngại cho tàu vào thì mất cơ hội, nhưng nhỡ nó là thật, họ bắn chìm vài cái tàu của Hạm đội Hắc Hải thì đúng là tai họa. Tin này được đưa ra vào đúng lúc những đồn đoán nhiều nhất về kế hoạch của Nga tấn công Odessa, cũng như một đòn tâm lý chiến. Tui thì chẳng nghĩ thật hay giả là quan trọng, mà đến những chỗ con con bé tí như Mariupol, đầy điều kiện thuận lợi còn mãi chưa chiếm được thì Odessa lại ôm đầu máu mà rút thôi.
7. Nga đã dùng tên lửa Kalibr bắn vào Lviv, đặc biệt là đánh vào kho nhiên liệu mà bác NĐH nhà ở đây bảo cái kho đó bị bỏ đã rất lâu rồi. Ngoài ra Bộ tổng tham mưu Ukraine cũng thông báo có 6 quả tên lửa loại này bắn vào Bộ tư lệnh không quân Ukraine, trùng với công bố của phía Nga.
Bình loạn : Khi tiến hành một cuộc chiến tranh, việc bảo vệ an ninh trước tình báo đối phương là không đơn giản. Nhiệm vụ đó nhiều khi không chỉ là các hoạt động phản gián mà còn có cả nghi binh, tổ chức giả vờ chạy ra chạy vào như cái kho đó vẫn hoạt động thật… Ở thời đại hiện nay, tỉ lệ tin tức có được do do thám mặt đất từ các thiết bị không gian càng ngày càng lớn, vì nó có khả năng theo dõi 24/24 và máy tính phân biệt được khí tài thật với khí tài ngụy trang, cũng như xe chạy có tải hay không có tải mặc dù được bịt kín.
Việc các tướng Nga bị chết nhiều trong khi Nga có thể bắn trúng các kho hậu cần thật của Ukraine, hoặc bắn cả vào kho lâu không dùng kiểu “vơ bèo vạt tép” cho thấy trên những trận đấu của bảng này (lĩnh vực tình báo) Nga cũng thua thiệt nhiều. Thậm chí có thể nói việc Nga không nắm được những lực lượng lớn của Ukraine ở vị trí nào để sử dụng pháo binh hữu hiệu (thứ mà họ rất mạnh, ai cũng sợ!) cho thấy họ không có tin và đến lúc nào đó sẽ “cạn tin tình báo.”
8. Không thể nhịn được chuyện xe tải.
Hôm qua xem trên một kênh YouTube (kênh hôm trước tui kể họ quay cảnh chở xe tăng ấy) quay mấy đoàn tàu hỏa ở Nga chạy sang phía tây.
Bình loạn : Tui nghi cái cậu quay này ở bên Nga nhưng thân Ukraine và trước đây có nghề ném đá lên tàu, nay chuyển sang quay video clip. Điều thú vị là tui ngồi đếm được 3 cái xe bồn, 1 cái em-biu-lần-xơ (ambulance) và rất nhiều… xe khách, khoảng một nửa là cái xe thổ tả cỡ 30 chỗ kiểu PAZ-3204 và PAZ-3205 (sản phẩm của nhà máy Pavlovo) và một nửa là Gazelle (cái này nhái nhái Ford Transit 16 chỗ nhưng nhìn gần nó tởm lắm, ọc à ọc ạch) và tất cả những cái xe khách đó đều rỗng. Ngoài ra có mấy xe tải quân sự, chắc chở nhu yếu phẩm.
Cái PAZ-3204/5 này chở trên tàu lửa vẫn sơn màu vàng – trắng schoolbus, nhưng ở Việt Nam tui thấy nhiều lần nó chạy ngoài đường, biển số quân sự của quân đội ta dùng để chở bộ đội đi xem bảo tàng, còn xe Gazelle thì sẫm màu. Do đó không có căn cứ cho rằng quân đội Nga đã phải trưng dụng xe của dân sự, mà đây vẫn có thể là xe quân sự.
Tin tình báo 007 vỉa hè thì cho rằng quân đội Nga có tổng số 4.000 cái xe vận tải quân sự và cho đến nay thì Nga đã mất khoảng 20% con số trên. Nếu so sánh với quân đội Hoa Kỳ (không tính Hải quân nhé) thì họ có 225.000 xe các loại, trong đó lượng xe vận tải là cực lớn.
Tuy nhiên sự so sánh này rất khập khiễng vì quân đội Mỹ phân bố nhiều nơi trên thế giới và Nga lại có đặc thù là có hệ thống đường sắt nội địa rất tốt, rất truyền thống từ thời Chiến tranh Vệ quốc. Khi bước vào cuộc chiến tranh này, hệ thống đường sắt của Ukraine bị phá hoại nặng ngay từ đầu, thậm chí Ukraine còn cho UAV đánh phá cả các đoàn tầu chạy trên đất Nga trước khi đến biên giới. Việc thiếu thụt xe ô tô tiếp liệu cũng như đường tiếp tế dài làm suy giảm sức chiến đấu của quân đội.
Quay lại với những cái xe khách kia, có thể thấy nó đang rất cần để mang sang… chở quân. Đi đâu à? Rút lui chứ còn đi đâu nữa. Tui kèm theo status này ảnh một nhóm quân Nga chôm được ở đâu đó một chiếc GaZ-53 của dân Ukraine và rút về thành phố Dzhankoi ở bắc Crimea.
9. Nốt những chuyện cuối cùng. Nga tập trận ở Kourin. Mariupol có lẽ vẫn lằng nhằng. Kherson thì có thể là Ukraine sẽ chiếm lại được.
Bình loạn : Sáng nay có cô bạn vào hỏi: “nó” lại tập trận anh ạ. Tui bảo: mấy kênh Pro-Nga của ta còn đưa “tập trận lớn!” cơ. Nên nhớ với Nga, tập trận bình thường là 40.000 quân, còn lớn phải 70 – 80.000 quân. Lần này Nga tập trận ở Kourin có 3.000 quân thôi à, coi như vận động cho giãn gân cốt.
Về hai tin sau, thì trên chiến trường quan trọng là lòng quân, khi quân của anh đã nản rồi thì kể cả là đông, cũng khó đánh nhau với người ta đấy.
Lại kể chuyện có bạn thanh niên kể: em đi cãi nhau với dư luận viên Pro-Nga… Tui bảo lại: chú làm thế làm gì, cứ mạnh dạn cho Nga của họ nhất thế giới đi cho đỡ cãi nhau. Những gì diễn ra trên thực tế, nó vẫn cứ là như vậy. Từ đầu đến giờ tui có mấy khi phải dùng số liệu báo cáo từ chiến trường đâu, những bình loạn của tui dựa trên nghiên cứu hệ thống và học thuyết quân sự của họ, và trên thực tế những tin chiến trường chỉ chứng minh suy luận là đúng.
Còn về những con số Nga đưa ra chẳng han: 1.531 lính Nga thiệt mạng, rồi diệt gần hết xe tăng Ukraine, xóa sổ 70% không quân, 100% hải quân thì cứ cho là đúng hết đi (mà đúng hết thật, ví dụ như là với hải quân Ukraine thì tui không nghi ngờ lắm). Họ đưa ra như thế là tốt quá rồi còn gì, mấy hôm nữa tuyên bố thắng lợi rồi mà còn rút. Bây giờ ngừng chiến sớm lúc nào, tốt lúc ấy.
Vì thế từ cách đây cả tuần, tên tham mưu trưởng dở hơi của tui hắn phàn nàn là ông Zelenski tự nhiên dịu giọng, tui phải bảo hắn thế này: Khi người ta thắng thế, có khi người ta lại dịu giọng, đó là kỹ thuật ngoại giao để cho “ông kễnh” còn có cửa nói chuyện mà rút. Còn cái thằng từ bao năm nay quen dọa nạt thì nó vẫn cứ dọa nạt, và bây giờ thì càng dọa già càng chứng tỏ nó đang thua chứ có gì đâu. Sống ở cái cuộc đời này, thằng mạnh là thằng không nói mà làm, hoặc đã nói là làm, làm thì làm đến cùng.
Nga bước vào cuộc chiến tranh này thực chất là diễu võ giương oai hỗ trợ cho võ mồm, không ngờ phải đánh nhau thật và đến giờ thua đau, chứ có cái gì đâu. Cái thằng đi dọa cả thế giới trong 20 năm, ai cũng sợ, đến khi bắt nạt hàng xóm ghê quá nó bật lại, quại lại ông gãy mẹ nó cả răng, lỗ mũi ăn trầu thì cố chửi vớt chửi vát chứ có gì đáng nói. Bây giờ mà thua đau lôi hóa học ra chơi là bị hội đồng còn chết nữa đó!
PHÚC LAI 27.03.2022
